Sygn. akt VI Gz 44/13
Dnia 02 kwietnia 2013 r.
Sąd Okręgowy w Toruniu Wydział VI Gospodarczy
w składzie następującym:
Przewodniczący SSO Jerzy P. Naworski (spr.)
Sędziowie: SO Mirosława Białocerkiewicz, SO Jakub Rusiński
po rozpoznaniu w dniu 02 kwietnia 2013 r. w Toruniu
na posiedzeniu niejawnym
sprawy z wniosku Komitetu Założycielskiego (...) Klubu Sportowego (...) we W.
o wpis do KRS
na skutek zażalenia wnioskodawcy na postanowienia Sądu Rejonowego w Toruniu z dnia 22 lutego 2013r., sygn. akt TO.VII Ns-Rej. KRS (...)
postanawia
oddalić zażalenie
Postanowieniem z dnia 22 lutego 2013 r. Sąd Rejonowy w Toruniu (sąd rejestrowy) rozpoznając skargę wnioskodawcy Komitetu Założycielskiego (...) Klubu Sportowy (...) we W. o wpis do Krajowego Rejestru Sądowego (dalej jako KRS) odrzucił jego wniosek.
Jak wskazał ten Sąd, referendarz odrzucił wniosek Komitetu Założycielskiego o wpis do rejestru stowarzyszeń i do rejestru przedsiębiorców z uwagi na to, że uczniowskie kluby sportowe podlegają wpisowi do ewidencji prowadzonej przez właściwego ze względu na siedzibę klubu starostę, a nie do KRS. Wnioskodawca w skardze na orzeczenie referendarza podkreślił, że zamierza prowadzić działalność gospodarczą w niewielkim rozmiarze, a uzyskany dochód przeznaczać na realizację celów statutowych, co umożliwia mu art. 34 prawa o stowarzyszeniach. Żaden przepis nie wyklucza takiej działalności, a skoro tak, to konieczne jest uwidocznienie tego faktu w odpowiednim rejestrze. Ewidencja prowadzona przez starostę dotyczy jedynie uczniowskich klubów sportowych nie prowadzących działalności gospodarczej. Podstawą wniosku określoną przez wnioskodawcę jest art. 4 ust. 2 ustawy o sporcie w zw. z art. 34 prawa o stowarzyszeniach i w zw. z art. 49 i 50 ustawy o KRS. Wnioskodawca powołał też przykłady rejestracji uczniowskich klubów sportowych w KRS zarówno w rejestrze stowarzyszeń, jak i przedsiębiorców.
Sąd pierwszej instancji zauważył najpierw, że uczniowskie kluby sportowe działają na zasadach przewidzianych w przepisach prawa o stowarzyszeniach z wyłączeniem z mocy art. 4 ust. 2 prawa rejestracji, a to oznacza, że do uczniowskich klubów sportowych nie stosuje się art. 8 ust. 1 oraz art. 12-17 i art. 21 tego prawa. Ponieważ do tych klubów nie stosuje się przepisów dotyczących rejestracji w KRS, to w art. 4 ust. 4 ustawy o sporcie przewidziano zasadę, że kluby te podlegają wpisowi do ewidencji prowadzonej przez starostę właściwego ze względu na siedzibę klubu. Z art. 4 ust. 7 ustawy o sporcie wynika, że przepisy dotyczące wpisów do ewidencji starostów stosuje się odpowiednio do innych niż uczniowskie klubów sportowych działających w formie stowarzyszeń, których statuty nie przewidują prowadzenia działalności gospodarczej. Oznacza to, że uczniowskie kluby sportowe zawsze podlegają wpisowi do ewidencji klubów sportowych prowadzonej przez starostę, a inne kluby sportowe tylko wówczas, gdy ich statuty nie przewidują prowadzenia działalności gospodarczej. Potwierdza to ust. 8 art. 4 ustawy o sporcie upoważniający właściwego ministra do określenia w drodze rozporządzenia sposobu prowadzenia ewidencji uczniowskich klubów sportowych, o których mowa w art. 7 ust. 4 tej ustawy. Sąd a quo zwrócił ponadto uwagę na art. 4 ust. 6 ustawy o sporcie, według którego uczniowski klub sportowy uzyskuje osobowość prawną z chwilą wpisu do ewidencji, a nie do KRS. W konsekwencji Sąd pierwszej instancji stwierdził, że kwestia, czy uczniowskie kluby sportowe mogą, czy też nie mogą prowadzić działalności gospodarczej ma dla sprawy znaczenie wtórne, albowiem nawet gdyby przyjąć, że mogą one prowadzić działalność gospodarczą na podstawie art. 34 prawa o stowarzyszeniach, to i tak nie podlegałyby wpisowi do KRS. Taka sytuacja dotyczy bowiem innych niż uczniowskie klubów sportowych działających w formie stowarzyszenia, jeśli zdecydują się na prowadzenie działalności gospodarczej. Odmiennego stanowiska nie uzasadnia fakt wpisania do KRS uczniowskich klubów sportowych przez inne sądy rejestrowe, co nastąpiło contra legem.
Z tych względów Sąd a quo odrzucił wniosek na podstawie art. 199 § 1 pkt 1 w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. i art. 7 ustawy o KRS (k. 108-108, s. 2).
W zażaleniu na to postanowienie Komitet Założycielski (...) Klubu Sportowego (...) we W. domaga się jego uchylenia bądź zmiany, podtrzymując wniosek o wpisanie uczniowskiego klubu do KRS. Wedle skarżącego w rachubę wchodzi art. 14 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej zezwalający na podjęcie osobie prawnej albo niepełnej osobie prawnej działalności gospodarczej po uzyskaniu wpisu do rejestru przedsiębiorców. Skoro wnioskodawca zamierza podjąć działalność gospodarczą, to musi uzyskać wpis do tego rejestru, co uniemożliwia art. 4 ust. 2 ustawy o sporcie. Jak podkreślił żalący się, wymienione unormowania są ze sobą sprzeczne, a odmowa wpisania go do rejestru przedsiębiorców uniemożliwi podjęcie działalności gospodarczej. Wbrew stanowisko Sądu Rejonowego, uznanie, że uczniowski klub sportowy może prowadzić działalność gospodarczą powinno przesądzać o dopuszczalności wpisania go do rejestru przedsiębiorców. Przepis art. 4 ust. 2 ustawy o sporcie musi być więc, zdaniem żalącego się, rozumiany w ten sposób, że co do zasady do uczniowskich klubów sportowych nie stosuje się przepisów dotyczących rejestracji w KRS, chyba że podejmą działalność gospodarczą; wówczas bowiem na mocy art. 14 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej podlegają wpisowi do rejestru przedsiębiorców. Intencją ustawodawcy był podział uczniowskich klubów sportowych i stowarzyszeń na takie, które nie prowadzą działalności gospodarczej, do których nie mają zastosowanie przepisy o rejestracji, oraz na takie, które działalność taką prowadzą, gdyż te podlegają wpisowi do KRS.
Odrzucenie wniosku narusza według skarżącego art. 6 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, gdyż oznacza nierówne traktowanie uczniowskich klubów sportowych w zależności od tego, w okręgu którego sądu rejestrowego ma siedzibę (k. 111-113).
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Według skarżącego zasadnicze znaczenie dla rozstrzygnięcia wniosku, a tym samym zażalenia, ma odpowiedź na pytanie, czy uczniowski klub sportowy (dalej uks) podlega wpisowi do KRS, tj. rejestru stowarzyszeń i rejestru przedsiębiorców, jeżeli jego statut przewiduje prowadzenie działalności gospodarczej.
Sąd rejestrowy w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia odpowiedział na to pytanie przecząco, jakkolwiek, inaczej niż referendarz, nie stwierdził wprost, że uks nie może prowadzić działalności gospodarczej. Jak podkreślił ten Sąd, kwestia ta nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia wniosku, gdyż nawet gdyby przyjęć, że uks może prowadzić działalność gospodarczą, to i tak nie podlegałby wpisowi do KRS.
Rację ma jednak skarżący, że takie postawienie sprawy daje asumpt, w razie zastrzeżenia w statucie uks możliwości podjęcia działalności gospodarczej, do rozważań na temat wzajemnych relacji między art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 25 czerwca 2010 r. o sporcie (Dz. U. Nr 127, poz. 857 ze zm., dalej u.sp.) i art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 220, poz. 1447 ze zm., dalej jako u.s.d.g.). Pierwszy z nich stanowi, że uks działa na zasadach przewidzianych w przepisach prawa o stowarzyszeniach, w wyłączeniem przepisów o rejestracji, natomiast drugi zezwala na podjęcie działalności gospodarczej przedsiębiorcy niebędącemu osobą fizyczną po uzyskaniu wpisu do rejestru przedsiębiorców w KRS.
Z uwagi na zawarte w art. 4 ust. 2 u. sp. odesłanie do ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 r. - Prawo o stowarzyszeniach (tekst jedn. Dz. U. z 2001 r. Nr 79, poz. 855 ze zm., dalej jako pr.st.) przed przystąpieniem do rozważań na ten temat konieczne są jeszcze dwie uwagi. Pierwsza, zgodnie z którą stowarzyszenie może prowadzić działalność gospodarczą (art. 34 pr.st.). Druga, że w takim przypadku stowarzyszenie, wpisane do rejestru stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych fundacji oraz samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej (art. 49 ust. 1 ustawy z dnia 20 sierpnia 2997 r. o Krejowym Rejestrze Sądowym, tekst jedn. Dz. U. z 2007 r. Nr 168, poz. 1186 ze zm., dalej jako uKRS) podlega obowiązkowi wpisu także do rejestru przedsiębiorców (art. 50 uKRS).
W świetle wymienionych unormowań kwestia dopuszczalności prowadzenia przez uks działalności gospodarczej ma istotne znaczenie. Uznanie bowiem, że uks może prowadzić działalność gospodarczą mogłoby prima facie uzasadniać bronioną przez skarżącego tezę o konieczności wpisania go do rejestru przedsiębiorców po uprzednim wpisie do rejestru stowarzyszeń.
Przedstawiona przez skarżącego wykładnia art. 4 ust. 2 u.sp. nie jest jednak uprawniona. Przepis ten musi być czytany przez pryzmat dalszych unormowań, a zwłaszcza art. 4 ust. 7 pr. st. Uks jest specjalnym rodzajem stowarzyszenia, które tworzone jest na potrzeby rywalizacji najmłodszych zawodników - dzieci i młodzieży. O takim charakterze uks świadczy już tylko to, że wedle art. 4 ust. 2 u.sp. działa on na zasadach pr. st., ale z wyłączeniem przepisów dotyczących rejestracji. Uks podlega wpisowi do ewidencji prowadzonej przez starostę właściwego ze względu na siedzibę klubu i z chwilą wpisu uzyskuje osobowość prawną (art. 4 ust. 4 i 6 pr. st.). Rację ma więc Sąd pierwszej instancji, że u.k.s. nie podlega wpisowi do rejestru stowarzyszeń. Należy jednak dodać to, czego nie powiedział ten Sąd, a mianowicie, że uks nie może podejmować działalności gospodarczej, co wyklucza wpisanie go także do rejestru przedsiębiorców. Wniosek taki wynika jednoznacznie z art. 4 ust. 7 u. sp. nakazującym odpowiednie stosowanie przepisów ust. 2 i 4-6 do innych niż uks klubów sportowych działających w formie stowarzyszenia, których statuty nie przewidują prowadzenia działalności gospodarczej. W świetle tego unormowania, inne niż uks działające w formie stowarzyszenia, których statuty przewidują prowadzenie działalności gospodarczej podlegają wpisowi do rejestru stowarzyszeń, a jeżeli podejmą tę działalność także obowiązkowi wpisu do rejestru przedsiębiorców (art. 50 uKRS). Ta droga jest jednak zamknięta dla uks, co wynika już tylko z argumentum a contrario ex art. 4 ust. 7 u. sp. i co potwierdza brzmienie art. 4 ust. 2 i 4 pr. st. nie wprowadzające, takiego jak w odniesieniu do innych niż uks klubów sportowych, wyjątku. Prawidłowa wykładnia przedstawionych unormowań uzasadnia stanowisko, że uks jest szczególnym rodzajem klubu sportowego nastawionego jedynie na prowadzenie działalności sportowej. W przeciwieństwie do innych klubów sportowych uks nie może podejmować działalności gospodarczej, co powoduje, że postanowienia statutu na ten temat, jako sprzeczne z prawem są nieważne (art. 58 § 1 i 3 k.c.). Z tych względów uks nie podlega wpisowi do rejestru przedsiębiorców, co wyklucza zastosowanie do niego art. 14 ust. 1 u.s.d.g.
Odmienna, prezentowana przez skarżącego, wykładnia omówionych unormowań, nie zasługuje na aprobatę i zasadnie została określona przez Sąd a quo mianem contra legem. Rację ma też ten Sąd, że bez znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy jest fakt dokonania przez inne sądy rejestrowe wpisu uks do rejestru przedsiębiorców. Z przedstawionego powodu nie może być mowy o naruszeniu przez Sąd pierwszej instancji art. 6 u.s.d.g. statuującego zasadę wolności i równości działalności gospodarczej, skoro ustawodawca wyłączył w odniesieniu do uks możliwość prowadzenia działalności gospodarczej zgodnie z art. 22 Konstytucji RP.
W konsekwencji zażalenie jako bezzasadne podlega oddaleniu (art. 385 w zw. z art. 13 § 2 k.p.c.)
(...)
(...)
(...)
(...)
(...)
(...)
(...)
(...)