Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 19 maja 2014r. Sad Rejonowy w Kaliszu zasądził od pozwanego M. Ż. na rzecz powoda M. M. kwotę 5900 zł wraz z odsetkami ustawowymi do dnia 25 sierpnia 2013r., zasądził koszty procesu oraz oddalił powództwo w pozostałej części.

Sąd Rejonowy ustalił, ze strony łączyła umowa o dzieło, której przedmiotem było wykonanie i zamontowanie przez powoda w budynku pozwanego stolarki otworowej za wynagrodzeniem w kwocie 27.900 zł. Powód wykonał montaż stolarki w dniu 22.12.2013r.
a w dniu 29.06.2013r. montaż bramy garażowej i napędu bramy a następnie wezwał pozwanego do odbioru przedmiotu umowy. Pozwany nie podpisał protokołu odbioru i nie zapłacił reszty umówionego wynagrodzenia w kwocie 5900 zł; łącznie wpłacił powodowi 22000 zł.W ocenie Sądu I instancji zaoferowane do odbioru dzieło pod względem jakościowym i ilościowym było zgodne z zamówieniem i posiadało właściwości uzgodnione przez strony. Wystawienie czy brak wystawienia faktury jest okolicznością irrelewantną
z punktu widzenia sporu stron, ma znaczenie jedynie fiskalne. Uchylanie się pozwanego od podpisania protokołu odbioru było bezpodstawne i stanowi zwłokę dłużnika i nie uchyla obowiązku zapłaty umówionego wynagrodzenia. Zgłaszany przez pozwanego brak rygla ręcznego oraz śrub w mocowaniu górnych rolek bramy należą do wad istotnych. Podnosząca natomiast zarzut wad w zakresie montażu bramy pozwany nie sformułował żadnych żądań
z tego tytułu. Sąd uznał, ze uzasadnione jest żądanie powoda zasadzenia pozostałej części wynagrodzenia w kwocie 59-00 zł oddalając w pozostałej części co do 1 grosza oraz orzekł
o odsetkach z tytułu opóźnienia oraz o kosztach procesu.

Apelacje od wyroku wniósł pozwany zaskarżające wyrok w całości. Wyrokowi temu pozwany zarzucił naruszenie prawa materialnego art. 642 k.c., art. 643 k.c. oraz art. 5 k.c.
a także naruszenie prawa procesowego art. 278, art. 233, art. 227 i art.328 §2 k.p.c. Wskazując na powyższe apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie powództwa w całości oraz zasadzenie kosztów postępowania za obie instancje ewentualnie uchylenie zaskarżonego i przekazanie sprawy sadowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania.

W odpowiedzi na apelację pozwanego powód wniósł o oddalenie apelacji i zasadzenie od pozwanego kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Apelacja pozwanego jest nieuzasadniona.

Przede wszystkim nietrafne są podniesione w apelacji pozwanego zarzuty naruszenia prawa procesowego.

Przedmiotem dowodzenia w procesie są fakty uzasadniające twierdzenia stron tak co do istnienia oraz wymagalności dochodzonego roszczenia, jak i co do podniesionego zarzutu materialnego lub procesowego je niweczącego, które powinny być swą treścią powiązane
z hipotezą normy prawnej, na której zostały oparte. Stąd zgodnie z art. 227 k.p.c. przedmiotem dowodu są fakty mające dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie a według art. 278 §1 k.p.c. tylko w wypadkach wymagających wiadomości specjalnych sąd zasięga opinii biegłego. Według natomiast art. 217 § 3 k.p.c. sąd pomija twierdzenia i dowody, jeżeli są powoływane jedynie dla zwłoki lub okoliczności sporne zostały już dostatecznie wyjaśnione.

Podstawę faktyczną sprawy stanowią zgodnie z art. 382 k.p.c. ustalenia Sądu I instancji dokonane w oparciu o zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, którego oceny apelująca skutecznie nie podważyła w ramach zarzutu naruszenia przepisu art. 233 k.p.c. Sąd Okręgowy ustalenia te w całości aprobuje i w dalszych rozważaniach przyjmuje za własne.

Powód dochodzi w sprawie roszczenia o zapłatę wynagrodzenia za dzieło, powołując się na fakt jego wykonania oraz dokonanie odbioru przez zamawiającego. Zgromadzone dowody nie uprawniają do wysnucia wniosku, że doszło do wykonania dzieła niezgodnie z treścią umowy oraz, że w toku odbioru zamawiający wskazał na konkretną wadę poszukując ekwiwalentności świadczeń w ramach rękojmi umowy podnosząc zarzut wpływający na wygaśnięcie wierzytelności na skutek zaspokojenia. Przeciwnie okoliczności faktyczne wskazują, że pozwany odmówił odbioru dzieła, a podnosząc wadę braku rygla oraz śrub mocujących górne rolki bramy nie oparł na nim żądnego zarzutu czy roszczenia wynikającego z łączącego strony stosunku prawnego. Nie podjęcie przez pozwanego obrony w ramach ewentualnych zarzutów materialnych w sytuacji, gdy powód wykazał w ramach twierdzeń pozwu wykonanie i odbiór dzieła zgodnie z umową bez wad istnych, uzasadniało oddalenie wniosków mających na celu dowodzenia przez powoda jedynie faktu oddania dzieła z innymi wadami.

Podstawę prawną wyroku stanowiły zatem w zakresie prawa materialnego art. 643 k.c., zgodnie z którymi obowiązkiem zamawiającego jest odbiór dzieła, które przyjmujący zamówienie wydaje mu zgodnie ze swoim obowiązkiem i który powinien nastąpić niezwłocznie po zaofiarowaniu dzieła przez wykonawcę oraz §6 umowy o dzieło z dnia 26.11.2012r., który określa uprawnienie wykonawcy do sporządzenia jednostronnie protokołu odbioru, w przypadku, gdy zamawiający nie przystąpi do odbioru bądź odmówi podpisania protokołu odbioru albo protokołu rozbieżności.

Tylko w wypadku gdy wykonanie lub wydanie dzieła nastąpiło niezgodnie z treścią stosunku prawnego umowy o dzieło zamawiający nie ma obowiązku odbioru dzieła, co może skutkować zwłoką przyjmującego zamówienie z pełnymi jej konsekwencjami prawnymi. Jeżeli jednak zamawiający bezpodstawnie uchyla się od odbioru prawidłowo wykonanego
i wydanego dzieła, popada w zwłokę dłużnika, odpowiada za przypadkową utratę lub uszkodzenie dzieła, a ponadto ma obowiązek zapłaty umówionego wynagrodzenia.
W zależności od charakteru dzieła, jego odebranie może (a w określonych wypadkach powinno) być rozumiane szerzej niż tylko jako odebranie przedmiotu świadczenia (por.
W. C., Zobowiązania, 2007, s. 468). Poza "odebraniem przedmiotu świadczenia"
w znaczeniu ścisłym zamawiający, mając na uwadze ochronę swoich interesów, powinien ustalić, czy dzieło odpowiada zamówieniu (tak trafnie A. Brzozowski (w:) K. Pietrzykowski, Komentarz, t. II, 2005, s. 369). W przypadku dzieła będącego przedmiotem umowy stron polegałoby to w szczególności na tym, aby w toku czynności odbioru ustalić czy budowa lub montaż został dokończony, instalacja założona i funkcjonuje bez zastrzeżeń, itd.

Ponadto podstawę materialną stanowi art. 642§1 k.c., zgodnie z którym jeżeli umowa
o dzieło nie stanowi inaczej, przyjmującemu zamówienie należy się wynagrodzenie w chwili oddania dzieła; należność przyjmującego zamówienie powstaje najwcześniej z chwilą odebrania dzieła lub powstania zwłoki w odbiorze spowodowanej zachowaniem się zamawiającego. Czynność odbioru i oddanie dzieła nie powoduje wymagalności wierzytelności przyjmującego zamówienie o wynagrodzenie, jedynie wówczas gdy oddane dzieło jest dotknięte wadą istotną, czyniącą je niezdatnym do zwykłego użytku lub sprzeciwiającą się wyraźnie umowie. Jeżeli natomiast dzieło ma tylko wadę nieistotną, jego oddanie powoduje, w myśl art. 642 § 1 k.c., wymagalność wierzytelności przyjmującego zamówienie o wynagrodzenie za dzieło. Na zarzut braku wymagalności wierzytelności wykonawcy dzieła zamawiający może się powołać, gdy odmowa odbioru dzieła w formie przewidzianej umową była usprawiedliwiona oczywistym wykonaniem lub wydaniem dzieła w sposób niezgodny z treścią stosunku prawnego umowy o dzieło. Inaczej mówiąc zaoferowane do odbioru dzieło jest dotknięte wadą istotną, czyniącą je niezdatnym do zwykłego użytku lub sprzeciwiającą się wyraźnie umowie.

W pozostałych przypadkach gdy dzieło nie ma wady istotnej, jego oddanie powoduje, w myśl art. 642 § 1 k.c., wymagalność wierzytelności przyjmującego zamówienie
o wynagrodzenie za dzieło. Uwzględniając różnicę między odmową odbioru dzieła z powodu wystąpienia wad a odbiorem dzieła z wadami nieistotnymi, należy stwierdzić, że zamawiający ma obowiązek dokonać odbioru dzieła a w konsekwencji tej czynności stwierdzenia konkretnej wady nieistotnej i poszukiwać ekwiwalentności świadczeń w ramach rękojmi, nie zaś odmowy zapłaty wymagalnego wynagrodzenia.

Treść wystawionej faktury VAT, której związek z przedmiotem wykonanego dzieła, jak i podmiotowy, nie budzi wątpliwości, w sposób oczywisty nie stanowi wady dzieła i nie wpływa na brak wymagalności zapłaty umówionego wynagrodzenia, zatem w tej postaci zarzut oparty na art. 5 k.c. nadużycia prawa nie może być uwzględniony.

Należy stwierdzić, że zamawiający w wypadku bezpodstawnej odmowy dokonania odbioru dzieła popada wobec przyjmującego zamówienie w zwłokę, co uzasadnia zgodnie
z art. 477 § 1 k.c. żądanie zapłaty wynagrodzenia ( por. J.P. N., glosa do wyroku SN
z 26 lutego 1998 r., I CKN 520/97, Mon. Praw. 1999, nr 11, s. 28; podobnie K. K. (w:) G. B., Komentarz, t. II, 2006, s. 199; a także K. Z. (w:) E. G., Komentarz, 2006, s. (...)).

W zakresie prawa procesowego podstawę prawną rozstrzygnięcia stanowi art. 385 k.p.c., który pozwala sądowi oddalić apelację jeżeli jest bezzasadna, art. 98 i art. 108 §1 k.p.c. nakazujący rozstrzygnąć o kosztach postępowania zarówno w pierwszej, jak i drugiej instancji i art. 505 ¹⁰ k.p.c., który nakazuje sądowi rozpoznać apelację w składzie jednego sędziego. Zgodnie zaś z art. 505 ¹³ §2 k.p.c. jeżeli sąd drugiej instancji nie przeprowadził postępowania dowodowego, uzasadnienie wyroku powinno zawierać jedynie wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa.

Mając powyższe na uwadze orzeczono jak w sentencji.