Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 grudnia 2014 r.

Sąd Okręgowy w Elblągu I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodnicząca SSO Dorota Twardowska

po rozpoznaniu w dniu 18 grudnia 2014 r. w Elblągu

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa B. (...) Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego w G.

przeciwko M. B.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Elblągu

z dnia 09 października 2014 r. sygn. akt I C 1151/14

1.  zmienia zaskarżony wyrok i oddala powództwo oraz zasądza od powoda B. (...) Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego w G. na rzecz pozwanego M. B. kwotę 1.217 zł jeden tysiąc dwieście siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu;

2.  zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 900 zł (dziewięćset złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu za drugą instancję.

Sygn. akt I Ca 387/14

UZASADNIENIE

B. (...) Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty w G. w pozwie z dnia 20.02.2014r. wniesionym przeciwko M. B. domagał się zasądzenia kwoty 9.764,77 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz zasądzenia kosztów procesu.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty z dnia 26 lutego 2014 r. (sygn. akt X Nc (...)) pozwany M. B.wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie na jego rzecz kosztów procesu. Pozwany podniósł zarzut braku udowodnienia istnienia i wysokości wierzytelności oraz zarzut przedawnienia roszczenia.

Wyrokiem z dnia 9 października 2014 r. Sąd Rejonowy w Elblągu zasądził od pozwanego M. B. na rzecz powoda B. (...) Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty w G. kwotę 9.764,77 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 20 lutego 2014r. do dnia zapłaty, a nadto zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1.517 zł tytułem zwrotu kosztów procesu. W uzasadnieniu wskazano, że powód, za pomocą dokumentów, wykazał zarówno istnienie i wysokość wierzytelności, jak i fakt skuteczności umowy przelewu tej wierzytelności. Jednocześnie za nieskuteczny uznano podniesiony przez pozwanego zarzut przedawnienia roszczenia objętego żądaniem pozwu.

W apelacji pozwany M. B. wniósł o zmianę powyższego wyroku i oddalenie powództwa w całości, ewentualnie – jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji. Ponadto domagał się zasądzenia od powoda kosztów procesu za obie instancje. Zaskarżonemu orzeczeniu zarzucono naruszenie przepisów art. 203 § 2 k.p.c. w zw. z art. 825 pkt 1 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. poprzez niewłaściwe zastosowanie wyrażające się w uznaniu, że wierzyciel pierwotny poprzez złożenie wniosku egzekucyjnego doprowadził do przerwania biegu przedawnienia roszczenia, pomimo iż następnie cofnął wniosek egzekucyjny, co skutkowało umorzeniem postępowania na podstawie art. 825 pkt 1 k.p.c. Wskazano, że cofnięty przez wierzyciela wniosek egzekucyjny nie wywołuje skutków prawnych związanych z jego wniesieniem, w tym nie przerywa biegu terminu przedawnienia ( art. 825 pkt 1 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. i art. 203 § 2 k.p.c.) i dochodzone roszczenie uległo więc przedawnieniu.

Powód wniósł o oddalenie apelacji i zasądzenie od pozwanego kosztów procesu za drugą instancję.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje :

Apelacja pozwanego była uzasadniona, gdyż wbrew ocenie Sadu pierwszej instancji skuteczny był podniesiony przez pozwanego zarzut przedawnienia roszczenia.

Za uzasadniony uznać należy zarzut naruszenia 825 pkt 1 k.p.c. w związku z art. 13 § 2 k.p.c. i art. 203 § 2 k.p.c. Wbrew stanowisku Sądu pierwszej instancji nie zrealizowany został skutek w postaci przerwy biegu trzyletniego terminu przedawnienia na skutek złożenia przez poprzednika prawnego powoda (...) Bank S.A. w W. w dniu 11 lutego 2011 r. wniosku o wszczęcie wobec pozwanego postępowania egzekucyjnego, które następnie umorzono. Nie ulega wątpliwości, że wskazana czynność mogła doprowadzić do przerywania biegu terminu przedawnienia, gdyż została przedsięwzięta przed organem powołanym do egzekwowania roszczeń danego rodzaju w celu zaspokojenia roszczenia ( porównaj: art. 123 § 1 pkt 1 k.c.). W okolicznościach niniejszej sprawy należy przyjąć, że złożenie tego wniosku ostatecznie nie przerywało jednak biegu przedawnienia, gdyż – jak wynika z akt egzekucyjnych (...) – postępowanie egzekucyjne zostało umorzone przez komornika sądowego w dniu 26 września 2013 r. na podstawie art. 825 pkt 1 k.p.c. wobec złożenia przez wierzyciela wniosku o umorzenie postępowania egzekucyjnego, a więc faktycznie – cofnięcia przez wierzyciela wniosku egzekucyjnego.

Sąd Okręgowy podziela stanowisko skarżącego, iż do skutków umorzenia postępowania na skutek wniosku wierzyciela o jego umorzenie należy odpowiednio stosować art. 203 § 2 k.p.c. Pozwala na to przepis art. 13 § 2 k.p.c., chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. W postępowaniu egzekucyjnym nie istnieje przepis szczególny uniemożliwiający zastosowanie poprzez analogię przepisów o procesie w tej kwestii. W ocenie Sądu Okręgowego sytuacja umorzenia postępowania egzekucyjnego wskutek cofnięcia wniosku egzekucyjnego jest analogiczna do sytuacji, w której dochodzi do umorzenia procesu wskutek cofnięcia pozwu. W obu przypadkach do zakończenia postępowania dochodzi na skutek rezygnacji przez wierzyciela z ochrony prawnej. Skoro rezultatem tej rezygnacji w przypadku cofnięcia pozwu jest w myśl art. 203 § 2 k.p.c. zniweczenie skutków materialnoprawnych związanych z jego wniesieniem, brak jest podstaw do przyjęcia, że takich konsekwencji nie wywołuje analogiczna rezygnacja z dochodzenia wykonania zobowiązania poprzez cofnięcie wniosku egzekucyjnego. W konsekwencji zastosowanie art. 825 pkt 1 k.p.c. w związku z art. 203 § 2 k.p.c. oraz art. 13 § 2 k.p.c. skutkuje przyjęciem, że cofnięty wniosek egzekucyjny nie wywołał skutków prawnych związanych z jego wniesieniem, a więc także w zakresie przerwy biegu przedawnienia.

Należy podkreślić, że celem wprowadzenia instytucji przedawnienia jest zagwarantowanie bezpieczeństwa obrotu i wprowadzenie stabilizacji stosunków cywilnoprawnych poprzez ograniczenie w czasie możności dochodzenia określonych roszczeń. Niedopuszczalna jest taka wykładnia powołanych wyżej przepisów, która prowadzi do nieprzedawniania się roszczeń wierzycieli, którzy nie podejmują rzeczywistych czynności zmierzających do wyegzekwowania roszczenia, a jedynie pozorują, że podejmują działania mające na celu egzekucję. Nie można przecież przypisać ustawodawcy zamiaru umożliwienia wierzycielom prowadzenia egzekucji z przerwami wskutek cofania kolejnych wniosków np. przez kilkadziesiąt lat i składania przez nich wielu wniosków egzekucyjnych tylko po to, by nie doszło do przedawnienia roszczenia.

Nie można podzielić przeciwnego stanowiska Sądu pierwszej instancji. Podkreślić przy tym należy, że orzeczenie Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 8 lutego 2006 r., na które powołano się w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku zostało wydane na gruncie nie przystającego do sprawy niniejszej stanu faktycznego, gdzie do umorzenia egzekucji doszło na skutek niezaopatrzenia tytułu egzekucyjnego w klauzulę wykonalności przeciwko małżonce dłużnika. W wyroku Sąd Apelacyjny w Katowicach w ogóle nie zajmował się przypadkiem umorzenia egzekucji na skutek cofnięcia wniosku egzekucyjnego i nie rozważał, jaki wpływ na bieg przedawnienia ma taka dyspozytywna czynność wierzyciela.

Natomiast stanowisko zbliżone do zaprezentowanego wyżej przez Sąd Okręgowy zajął również Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z dnia 25 maja 2010 r. w sprawie I A Ca 100/10 ( Lex nr 1110230), wydanym w analogicznym stanie faktycznym sprawy. Argumentację powołaną w uzasadnieniu tego orzeczenia Sąd Okręgowy podziela w całości. Ponadto odpowiednie stosowanie przepisów postępowania rozpoznawczego do skutków umorzenia w przypadku postępowania egzekucyjnego dopuścił również Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 10 października 2013 r. ( II CK 113/02, Lex 106951), stwierdzając, że do oceny skutków prawnych wniosku o wszczęcie egzekucji w razie jej umorzenia na podstawie art. 823 k.p.c. stosuje się odpowiednio art. 182 § 2 k.p.c., a więc umorzenie egzekucji z powodu bezczynności wierzyciela niweczy wszystkie skutki prawne, jakie ustawa łączy z wszczęciem egzekucji i w takiej sytuacji wszczęcie egzekucji, następnie umorzonej na skutek bezczynności wierzyciela, nie powoduje przerwy biegu przedawnienia roszczenia. Adekwatna sytuacja miała miejsce w niniejszej sprawie.

Na koniec dodać jedynie należy, iż rację ma skarżący, że przyczyny, którymi kierował się wierzyciel, podejmując decyzję o cofnięciu wniosku egzekucyjnego, są obojętne dla oceny skutków umorzenia w zakresie prawa materialnego. Trafnie też zauważa się w apelacji, że powód nabył wierzytelność w dniu 26 kwietnia 2011 r., kiedy nie upłynął jeszcze 3 – letni termin przedawnienia tego roszczenia. Powód mógł zatem wystąpić z pozwem w odpowiednim czasie, doprowadzając w ten sposób do przerwania biegu terminu przedawnienia. Powód jest profesjonalistą korzystającym z wyspecjalizowanej obsługi prawnej, ma więc wszelkie możliwości, aby w przewidzianych prawem terminach, ustanowionych dla wszystkich przedsiębiorców, zabezpieczyć realizację należnych mu świadczeń.

W niniejszej sprawie termin przedawnienia roszczenia związanego z prowadzeniem działalności gospodarczej wynosił 3 lata (art. 118 k.c.), a jego bieg stosownie do art. 120 § 1 k.c. rozpoczął się od dnia, w którym roszczenie to stało się wymagalne. W przedmiotowej sprawie roszczenie stało się wymagalne z dniem 14 grudnia 2009 r., a co za tym idzie w tym dniu rozpoczął się bieg trzyletniego terminu przedawnienia. W dniu 4 października 2010 r. wierzyciel złożył wniosek o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu, czym przerwał bieg terminu przedawnienia roszczenia. Bieg przedawnienia, przerwany przez złożenie tego wniosku, rozpoczął się na nowo w dniu uprawomocnienia się orzeczenia, kończącego postępowanie ( art. 124 § 2 k.c.), a zatem w dniu 22 stycznia 2011 r. Wobec tego, że bieg terminu nie został ponownie przerwany (skutki wszczęcia egzekucji zostały zniweczone cofnięciem wniosku egzekucyjnego), to wskazane roszczenie uległo przedawnieniu w dniu 22 stycznia 2014 r. Pozew w niniejszej sprawie został wniesiony w dniu 20 lutego 2014 r., a zatem po upływie 3 – letniego terminu przedawnienia.

W tej sytuacji Sąd Okręgowy na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. zmienił zaskarżony wyrok i oddalił powództwo. W konsekwencji zmianie podlegało również rozstrzygnięcie o kosztach procesu za pierwszą instancję. Wobec tego, że powód przegrał sprawę stosownie do treści art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. jest zobowiązany zwrócić pozwanemu poniesione przez niego koszty procesu w kwocie 1.217 zł, na którą składały się kwoty: 17 zł opłata od udzielonego pełnomocnictwa i 1.200 zł wynagrodzenie adwokata (§ 6 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu – Dz.U.2013, poz. 490 j.t. ).

O kosztach procesu za drugą instancję Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. i art. 99 k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 k.p.c., uwzględniając, że poniesione przez pozwanego koszty obejmowały opłatę od apelacji w kwocie 300 zł oraz wynagrodzenie radcy prawnego w kwocie 600 zł (§ 6 pkt 4 w zw. z § 12 ust. 1 pkt 1 wskazanego wyżej rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 czerwca 2002 r.).