Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 kwietnia 2013r.

Sąd Okręgowy w Elblągu Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Tomasz Koronowski

Protokolant: st. sekr. sądowy Anna Tomaszewska

po rozpoznaniu w dniu 10 kwietnia 2013r. w Elblągu

na rozprawie sprawy

z odwołania M. L.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w E.

z dnia 9 stycznia 2013r. znak: (...)

o emeryturę

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje wnioskodawcy M. L. prawo do emerytury od dnia 1 stycznia 2013r.

Sygn. akt IV U 301/13

UZASADNIENIE

Skarżący M. L. wniósł odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w E. z dnia 9 stycznia 2013r., znak (...), odmawiającej mu prawa do emerytury. Skarżący podniósł, że wykonywał pracę w warunkach szczególnych w Kotłowni (...) w I. przez wymagany czas, na dowód czego wniósł o przesłuchanie świadków.

Pozwany Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w E. w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie na koszt wnioskodawcy, wskazując na art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2009r., Nr. 153 poz. 1227 ze zmianami, powoływanej dalej jako „ustawa emerytalna”) oraz na zarządzenie resortowe wydane w oparciu o rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8 poz. 43 ze zmianami). Podniesiono, że wprawdzie wnioskodawca osiągnął wiek 60 lat i udowodnił wymagany okres ubezpieczenia przed 1 stycznia 1999r, wynoszący 25 lat, nie udowodnił jednak 15 lat pracy w warunkach szczególnych, tj. za część okresu zatrudnienia w ogóle nie przedstawił wymaganego świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych, zaś świadectwo dotyczące innej części tego okresu budzi wątpliwości z uwagi na treść umowy o pracę, angażu i zaświadczenia Rp-7, z których wynika, że wnioskodawca pracował wówczas jako konserwator-elektryk.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Skarżący urodził się w dniu (...)., zatem w dniu (...). ukończył 60 lat.

W okresie od dnia 4 września 1967r. do dnia 24 czerwca 1970r. wnioskodawca pracował jako uczeń praktycznej nauki zawodu w (...) Przedsiębiorstwie (...) w O.. Następnie w dniach od 1 lipca 1970r. do 30 września 1978r. był zatrudniony w tym samym Przedsiębiorstwie na stanowisku elektromontera, przy czym w dniach od 27 października 1971r. do 17 października 1973r. odbył zasadniczą służbę wojskową.

(bezsporne, ponadto świadectwa pracy i odpis książeczki wojskowej w aktach ZUS)

Od 3 października 1978r. wnioskodawca pracuje w Kotłowni (...) w I., przy czym jego pracodawcą był początkowo (do dnia 26 maja 1990r.) Zakład w I. Wojewódzkiego Przedsiębiorstwa (...) w O., a następnie Przedsiębiorstwo (...) w I., którego pracownicy przy likwidacji w 1993r. zostali przejęci w trybie art. 23 ¹ kp przez (...) Spółkę z o.o. w I. (nie jest to więc następca prawny (...) w I.). Stosunek pracy z tym ostatnim pracodawcą trwa od 1 lutego 1993r. W umowie o pracę z tego dnia oraz w późniejszych angażach (do 2005r.) wskazano stanowisko konserwatora-elektryka, zaś w angażach późniejszych – elektromontera. Ten ostatni pracodawca wydał wnioskodawcy świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach, gdzie wskazał, że w dniach od 1 lutego 1993r. do 31 grudnia 2008r. wnioskodawca zajmował stanowisko elektromontera, wymienione w Wykazie A, Dział II, pkt 1, poz. 11 załącznika Nr 1 do zarządzenia Nr 9 Ministra A., (...) Terenowej i Ochrony (...) z dnia 1 lipca 1983r. w sprawie stanowisk pracy w zakładach pracy resortu administracji, gospodarki terenowej i ochrony środowiska, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach, uprawniające do niższego wieku emerytalnego oraz wzrostu emerytury lub renty inwalidzkiej. To samo stanowisko wnioskodawca zajmuje do tej pory.

(bezsporne, ponadto świadectwo i zaświadczenie z dnia 20 lipca 2012r., odpisy wyjaśnień (...) Spółki z o.o. w I. z dnia 10 czerwca i 24 lipca 2009r.)

Praca w Kotłowni (...) w I. począwszy od 3 października 1978r. i nadal polega na wykonywaniu stale i w pełnym wymiarze czasu pracy tych samych obowiązków, tj. montażu, remoncie i eksploatacji urządzeń elektrycznych i elektroenergetycznych (utrzymanie sprawności urządzeń elektrycznych) przy kotłach i ich osprzęcie w kotłowni. W okresie istotnym dla rozstrzygnięcia, tj. nie krócej niż do końca 1998r., pracowały w tej kotłowni 4 kotły przemysłowe rusztowe o wymuszonym podmuchu powietrza pod ruszt WR10, o mocy 10 G./h każdy.

(bezsporne po złożeniu w dniu 10 kwietnia 2013r. zeznań przez świadków A. K., K. S. i Z. W., w tym A. K. co do rodzaju i mocy kotłów)

Sąd zważył, co następuje:

W ocenie Sądu odwołanie skarżącego zasługiwało na uwzględnienie.

W pierwszym rzędzie należy wyjaśnić, że stan faktyczny sprawy w zakresie niezbędnym dla rozstrzygnięcia stał się w istocie bezsporny w toku rozprawy z dnia 10 kwietnia 2013r. Organ rentowy nie kwestionował bowiem zeznań świadków, które potwierdziły wyjaśnienia wnioskodawcy co do charakteru świadczonej przez niego pracy, w szczególności co do tego, że pomimo zmiany nazwy zajmowanego przez niego stanowiska, w rzeczywistości zakres jego obowiązków pozostawał niezmienny od początku pracy w Kotłowni (...) w I., tj. od października 1978r.

Odnośnie meritum sporu należy wyjaśnić, że z art. 184 ustawy emerytalnej wynika, iż ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy, a więc w dniu 1 stycznia 1999r., osiągnęli po pierwsze okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz po drugie okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27, tj. w niniejszej sprawie wynoszący 25 lat. Przy tym emerytura taka przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu. Stosownie do powołanego w części wstępnej uzasadnienia §4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. pracownik, który wykonywał pracę w szczególnych warunkach wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki: osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla mężczyzn oraz ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach. Zgodnie z § 2 ust. 1 tego rozporządzenia, okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku.

Skarżący niewątpliwie spełnia kryterium wymaganego okresu 25 lat ubezpieczenia, skończył 60 lat i nie twierdzi się, aby był członkiem otwartego funduszu emerytalnego.

Kwestią sporną na etapie postępowania administracyjnego była okoliczność wykonywania przez wnioskodawcę pracy w szczególnych warunkach, jako że świadectwo wykonywania pracy w tychże pracy po pierwsze budziło istotne wątpliwości co do zajmowanego przez wnioskodawcę stanowiska (odmiennie określanego w umowie o pracę i w części angaży), zaś po drugie nie obejmowało wymaganego okresu 15 lat. Należy wobec tego wyjaśnić, że zgodnie z § 2 ust. 2 powoływanego wcześniej rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. okresy pracy m.in. w szczególnych warunkach stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach. Świadectwo pracy z adnotacją o wykonywaniu pracy w szczególnych warunkach, bądź bez niej, nie jest jednak bezwzględną przesłanką do zaliczenia danej pracy jako wykonywanej w szczególnych warunkach. Świadectwo nie jest wiążące dla organu rentowego i może podlegać weryfikacji. Decydujące znaczenie ma zawsze fakt rzeczywistego wykonywania pracy w szczególnych warunkach, stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Dopiero w sądowym postępowaniu odwoławczym możliwe jest ustalenie okresów pracy w warunkach szczególnych także w oparciu o inne dowody niż zaświadczenie z zakładu pracy, nawet jeśli pracownik nie posiada świadectwa w określonej w przepisie formie, albo jego treść budzi wątpliwości, które uzasadniały kwestionowanie tego zaświadczenia przez organ rentowy w fazie administracyjnej postępowania.

Skoro art. 184 ust. 1 ustawy emerytalnej odwołuje się do przepisów dotychczasowych, to trzeba też wyjaśnić, że obowiązujące w tym zakresie i przywoływane już kilkakrotnie rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. wydane zostało w oparciu o delegację z art. 55 ustawy z dnia 14 grudnia 1982r. o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin (Dz. U. Nr 40, poz. 267 ze zmianami), w którym Radzie Ministrów powierzono w szczególności określenie rodzaju prac lub stanowisk pracy oraz warunków, na podstawie których osobom m.in. zatrudnionym w szczególnych warunkach przysługuje prawo do emerytury w niższym wieku. Z art. 53 ust. 2 tej samej ustawy wynika, że za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników stale zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia – jest to zresztą regulacja tożsama z zawartą w obecnie obowiązującym art. 32 ust. 2 ustawy emerytalnej. W wykazie A, stanowiącym załącznik do wspomnianego rozporządzenia, w dziale II. „W energetyce” wymienia się „Prace przy wytwarzaniu i przesyłaniu energii elektrycznej i cieplnej oraz przy montażu, remoncie i eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych i cieplnych.” Pomocniczo można odwołać się do przepisów resortowych, wydanych w oparciu o §1 ust. 2 tegoż rozporządzenia, w niniejszej sprawie do zarządzenia Nr 9 Ministra Aministracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 1 lipca 1983r. w sprawie stanowisk pracy w zakładach pracy resortu administracji, gospodarki terenowej i ochrony środowiska, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach, uprawniające do niższego wieku emerytalnego oraz wzrostu emerytury lub renty inwalidzkiej oraz do Zarządzenia Nr 17 Ministra Górnictwa i Energetyki z dnia 12 sierpnia 1983r. w sprawie określenia stanowisk pracy w resorcie górnictwa i energetyki, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach. W załączniku Nr 1 do pierwszego z tych zarządzeń tego zarządzenia, w dziale II „W energetyce” pod poz. 1 „Prace przy wytwarzaniu i przesyłaniu energii elektrycznej i cieplnej oraz przy montażu, remoncie i eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych i cieplnych.” wymienione zostało w punkcie 11. stanowisko elektromontera aparatury i ciepłowniczych urządzeń rozdzielczych z zaznaczeniem, że do tyczy to stanowisk w kotłowniach z kotłami pyłowymi oraz rusztowymi o wymuszonym podmuch u powietrza pod ruszt i przepompowniach o mocy od 10 Gcal/h wzwyż. W załączniku Nr 1 do drugiego z powołanych zarządzeń w tym samym dziale wymienia się w punkcie 6. stanowisko elektromontera aparatury, automatyki i układów pomiarowych m.in. kotłów (bez wymagań co do rodzaju lub mocy kotła), a w punkcie 8. – elektromontera m.in. instalacji elektrycznych przemysłowych. Stanowiska te odpowiadają ściśle pracy świadczonej przez wnioskodawcę w pełnym wymiarze czasu pracy i stale, gdyż od dnia 3 października 1978r. co najmniej do – istotnego w niniejszej sprawie – końca 1998r., a więc w czasie dłuższym, niż wymagane 15 lat.

Udowodnienie przez wnioskodawcę (należy podkreślić, że dopiero na etapie postępowania sądowego), że zachodzą wszystkie przesłanki przyznania mu wnioskowanej emerytury, skutkowało zmianą zaskarżonej decyzji na podstawie art. 477 ¹⁴§2 kpc w związku z art. 129 ust. 1 ustawy emerytalnej i przyznaniem prawa do tejże emerytury od dnia złożenia wniosku, tj. od dnia 13 listopada 2012r.