Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II Cz 701/14

POSTANOWIENIE

Dnia 17 października 2014 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy II Wydział Cywilny - Odwoławczy

w następującym składzie:

Przewodniczący: SSO Aurelia Pietrzak

po rozpoznaniu w dniu 17 października 2014 r. w Bydgoszczy

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku A. S.

z udziałem R. S.

o podział majątku wspólnego

w przedmiocie wniosku A. S. o zwolnienie od kosztów sądowych

na skutek zażalenia wnioskodawczyni na postanowienie Sądu Rejonowego w Bydgoszczy z dnia 21 sierpnia 2014 r., sygn. akt II Ns 1050/14

postanawia:

zmienić zaskarżone postanowienie w ten sposób, iż zwolnić wnioskodawczynię w połowie od kosztów sądowych w sprawie, a w pozostałej części wniosek oddalić.

sygn. akt: II Cz 701/14

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 21 sierpnia 2014 r. Sąd Rejonowy w Bydgoszczy, w sprawie z wniosku A. S. z udziałem R. S. o podział majątku wspólnego, oddalił wniosek wnioskodawczyni o zwolnienie od kosztów sądowych.

W uzasadnieniu Sąd podał, że wnioskodawczyni składając wniosek o podział majątku wspólnego wystąpiła o zwolnienie jej od kosztów sądowych. W przedłożonym oświadczeniu wskazała, że prowadzi gospodarstwo domowe z dwoma córkami. Otrzymuje wynagrodzenie za pracę w wysokości 1.200 zł netto. Natomiast córki otrzymują alimenty w wysokości po 500 zł. Jako wydatki wskazała łącznie kwotę 3.835 zł miesięcznie.

Przystępując do oceny wniosku, Sąd w pierwszym rzędzie przytoczył treść art. 102 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, po czym wskazał, że instytucja zwolnienia od kosztów sądowych jest formą kredytu udzielanego przez Skarb Państwa podmiotom mającym poważne problemy finansowe, po to by im w ten sposób pomóc w sądowym dochodzeniu roszczeń. O zwolnienie od kosztów sądowym może ubiegać się jedynie osoba, która poczyniwszy oszczędności we wszystkich swoich wydatkach, nie jest w stanie zebrać sumy niezbędnej na pokrycie kosztów sądowych.

Uwzględniając powyższe Sąd wskazał, że skoro wnioskodawczyni deklaruje wydatki na poziomie 3.835 zł miesięcznie, przy dochodach rzędu 2.200 zł, to przyjąć należy, że posiada ona także inne nieujawnione źródła dochodów. Nadto Sąd podkreślił, że wydatki na Internet i telefony komórkowe nie są wydatkami niezbędnymi. Jednocześnie poddał w wątpliwość konieczność ponoszenia kosztów wyżywienia i ubrania w wysokości wskazanej przez wnioskodawczynię, skoro nie podała ona, że jej córki, czy też sama wnioskodawczyni, musi takie kwoty wydatkować ze względu na chorobę czy też alergię. Nadto Sąd stwierdził, że wydatki sądowe muszą być traktowane co najmniej równorzędnie z innymi jej wydatkami, tym bardziej, że niniejsza sprawa zmierza do uregulowania jej sytuacji prawnej.

Sąd zwrócił również uwagę na to, że w okresie od 9 kwietnia do 8 maja 2014 r. na jej rachunek bankowy wpłynęła kwota 2.067,75 zł, zaś wypłacona została kwota 1.667,90 zł. W ocenie Sądu oznacza to, że jest ona w stanie poczynić pewne oszczędności w swoich wydatkach, skoro do czasu otrzymania kolejnego miesięcznego wynagrodzenia na koncie pozostała kwota 400 zł.

Mając powyższe na uwadze Sąd nie znalazł podstaw do zwolnienie wnioskodawczyni od kosztów sądowych w sprawie, co skutkowało oddaleniem jej wniosku.

Zażalenie na powyższe postanowienie złożyła wnioskodawczyni domagając się jego zmiany poprzez uwzględnienie jej wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie. Zarzuciła Sądowi pierwszej instancji błąd w ustaleniach faktycznych polegający na przyjęciu, że jest ona w stanie pokryć koszty sądowe w niniejszym postępowaniu. W uzasadnieniu wskazała, że w oświadczeniu zamieściła wszystkie usprawiedliwione wydatki, jakie powinna ponosić, jednakże z uwagi na niskie dochody zmuszona jest szukać oszczędności i korzystać z pomocy najbliższej rodziny. Nadto podała, że zaoszczędzona przez nią kwota na rachunku bankowym jest przeznaczona do wykorzystania w nagłych wypadkach.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie jest częściowo zasadne.

W pierwszej kolejności wskazać należy, że na obecnym etapie postępowania po stronie wnioskodawczyni został wygenerowany koszt sądowy w postaci opłaty od wniosku o podział majątku wspólnego w kwocie 1.000 zł (art. 38 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych – t.j. Dz. U. 2014 r., poz. 1025 ze zm.; dalej: „u.k.s.c.”). Biorąc pod uwagę całokształt materiału przedstawionego przez wnioskodawczynię do oceny możliwości poniesienia przez nią kosztów sądowych w sprawie, nie jest uprawniona konstatacja Sądu Rejonowego, że jej wniosek w tym przedmiocie w żadnym stopniu nie był uzasadniony i tym samym, że jest ona w stanie ponieść koszty sądowe w całości bez uszczerbku dla koniecznego utrzymania siebie oraz córek.

Przede wszystkim wskazać należy, że analiza załączonej do akt sprawy historii z rachunku bankowego pozwala na przyjęcie, że deklarowane przez wnioskodawczynię w oświadczeniu miesięczne wydatki na poziomie 3.835 zł nie znajdują potwierdzenia w faktycznie ponoszonych kosztach utrzymania rodziny, które są znacznie mniejsze i nie przekraczają kwoty uzyskiwanego dochodu, który miesięcznie wynosi 2.200 zł (1.200 zł - wynagrodzenia za pracę, 1.000 zł – alimenty na córki). Wobec tego brak podstaw aby twierdzić, że wnioskodawczyni posiada inne nieujawnione źródło dochodu.

Zgodzić się należy z wnioskodawczynią, która wskazuje, że uiszczenie kosztów sądowych w niniejszej sprawie w całości, przy dochodach na powyższym poziomie, stanowi barierę, której pokonanie nie mogłoby się obyć bez uszczerbku dla koniecznego utrzymania jej oraz córek. Nie oznacza to jednak, że nie mogłaby ona partycypować w tych kosztach częściowo. Wskazać należy, na co zwrócił uwagę Sąd pierwszej instancji, że z historii operacji na jej rachunku bankowym wynika, iż jest w stanie w ciągu miesiąca zaoszczędzić pewne niewielkie kwoty. W okresie od 9 kwietnia do 8 maja 2014 r., analizując wpływy na rachunek i wypłaty z niego, wnioskodawczyni zaoszczędziła kwotę 400 zł. Okoliczność ta przemawia za stwierdzeniem, że może ona bez uszczerbku dla koniecznego utrzymania swojej rodziny uiścić połowę kosztów sądowych w sprawie. Na obecnym etapie postępowania jest to kwota 500 zł. Obciążenie wnioskodawczyni w wyższym zakresie byłoby w przedstawionych okolicznościach zbyt daleko idące i znacznie utrudniałoby realizację uprawnienia do rozpoznania sprawy przez Sąd. Reasumując, w tym stanie rzeczy zaistniały podstawy do zastosowania art. 101 ust. 1 u.k.s.c., który stanowi, że sąd może zwolnić stronę od kosztów sądowych w części, jeżeli strona jest w stanie ponieść tylko część tych kosztów.

Jednocześnie Sąd Okręgowy wskazuje, że wnioskodawczyni jako inicjatorka postępowania powinna przed złożeniem wniosku o podział majątku wspólnego poczynić odpowiednie przygotowania z tym związane, między innymi polegające na dokonaniu możliwych oszczędności, które pozwalałyby na uiszczenie choćby niewielkiej części kosztów sądowych. Jak wynika z powyższego, takie oszczędności wnioskodawczyni posiada i jest w stanie nadal je czynić, dlatego też jej zażalenie nie mogło spotkać się z całkowitą aprobatą Sądu Okręgowego.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. zmienił zaskarżone postanowienie w ten sposób, iż zwolnił wnioskodawczynię w połowie od kosztów sądowych w sprawie, a w pozostałej części wniosek oddalił.

II Cz 701/14

Podstawa prawna:

Powołane przepisy:

Korekty wprowadzone przez SAOS:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

UZASADNIENIE