Dnia 13 lutego 2014 r.
Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:
Przewodniczący - Sędzia SO Aleksandra Janas
Sędzia SO Gabriela Sobczyk
Sędzia SR (del.) Anna Hajda (spr.)
Protokolant Kornelia Dziambor
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 13 lutego 2014 r. w Gliwicach
sprawy z powództwa K. K.
przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w W.
o zapłatę
na skutek apelacji powoda
od wyroku Sądu Rejonowego w Wodzisławiu Śląskim
z dnia 17 maja 2013 r., sygn. akt I C 1237/12
I zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:
1 utrzymuje w mocy wyrok zaoczny Sądu Rejonowego w Wodzisławiu Śląskim z dnia 20 września 2012 r., sygn. akt I C 1327/12 do kwoty 497,43 zł (czterysta dziewięćdziesiąt siedem złotych czterdzieści trzy grosze) z ustawowymi odsetkami od dnia 9 lipca 2009 r.,
2 w pozostałej części uchyla opisany w punkcie 1 wyrok zaoczny i oddala powództwo oraz ustala, że powód ponosi koszty procesu w 79%, a pozwany w 21%, pozostawiając ich szczegółowe wyliczenie referendarzowi sądowemu;
I zasądza od pozwanej na rzecz powoda kwotę 60 zł (sześćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania odwoławczego.
SSR (del.) Anna Hajda SSO Aleksandra Janas SSO Gabriela Sobczyk
Powód K. K. wniósł o zasądzenie od pozwanego (...) S.A. w W. 2315, 45 zł odsetkami ustawowymi od dnia 9.07.2009r. oraz kosztów procesu.
W uzasadnieniu podał, że w wyniku zdarzenia drogowego uszkodzony został samochód osobowy C. (...) stanowiący własność J. i K. C.. Poszkodowani posiadali polisę AC wykupioną u pozwanego. Pozwany uznał swą odpowiedzialność i wypłacił poszkodowanym 1255,71 zł. Pozwany potrącił amortyzację 33% na materiał lakierniczy, zaniżył stawki roboczogodzin, przyjął ceny nieoryginalnych części zamiennych i wypłacił odszkodowanie bez podatku VAT. Według powoda wartość szkody wynosi 3571, 16 zł
Wyrokiem zaocznym z dnia 20.09,2012. Sąd Rejonowy w Wodzisławiu Śląskim uwzględnił powództwo.
Pozwany wniósł sprzeciw od wyroku zaocznego domagając się oddalenia powództwa i zasądzenia od powoda kosztów procesu.
Zarzucił pozwany, że roszczenie jest przedawnione wskazał, że termin przedawnienia upłynął w dniu 23. 07.2012r. Powód złożył pozew dzień później. Nadto wskazał, że umowa ubezpieczenia zawarta została w wariancie (...) . Podkreślił , że odszkodowanie ustala się bez uwzględnienia podatku VAT. Powód nie dokonał naprawy, nie wystawił faktur za jej przeprowadzenia i nie przedstawił ich ubezpieczycielowi. Powód i poszkodowani nie ustalali z ubezpieczycielem kosztów i sposobu naprawy w oparciu o normy czasowe producenta i ceny części i materiałów zawarte w systemie A. i E.. Dlatego odszkodowanie winno być wypłacone w wartości netto.
Wyrokiem z dnia 17 maja 2013 roku Sąd Rejonowy w Wodzisławiu Śląskim zmienił wyrok zaoczny z dnia 20.09.2012r sygn. akt I C 1327/12 w ten sposób, że zasądził od pozwanej na rzecz powoda 181,29zł z ustawowymi odsetkami od 9.07.2009r, w pozostałej części powództwo oddalił i zasądził od powoda na rzecz pozwanej 935,64zł tytułem zwrotu kosztów procesu.
Podstawą tej treści rozstrzygnięcia były następujące ustalenia poczynione przez Sąd Rejonowy.
Poszkodowany ubezpieczony był od odpowiedzialności z tytułu AC u pozwanego, a powód wstąpił w prawa poszkodowanego na podstawie umowy cesji. Pozwany wypłacił powodowi w toku procesu 1255, 71 zł , uznając swą odpowiedzialność co do zasady.
Z treści opinii biegłego ustanowionego w sprawie wynika, że zakres uszkodzeń ujęty został w kosztorysie nr (...) z 14.07.2009roku, wykonanym przez (...) SA. Skoro szkoda likwidowana jest z AC przy ustalaniu wysokości odszkodowania stosuje się OWU AC dla klienta indywidualnego, małego przedsiębiorcy z 12.02.2008r. Ubezpieczenie zawarto w wariancie „Warsztat. Zgodnie z zapisem par. 22 ust. 1 OWU wycena kosztów naprawy pojazdu dokonywana jest z uwzględnieniem cen usług i części zamiennych stosowanych w RP w dniu ustalenia odszkodowania. Zgodnie z ust. 3 powołanego paragrafu jeżeli w umowie przyjęto wariant (...), ustalenie odszkodowania następuje na podstawie uzgodnionych uprzednio z (...) SA kosztów i sposobu naprawy przez warsztat wykonujący naprawę w oparciu o nory czasowe producenta pojazdu oraz ceny części i materiałów zawarte w systemach E. i A.(pkt.1). Na wniosek poszkodowanego ustalenie odszkodowania może być dokonane wg zasad (...). (kt 2), W razie, gdy całkowite koszty naprawy przekroczą wartość ustaloną wg zasad z pkt 2, odszkodowanie może być ustalona na podstawie kompletu faktur i rachunków dotyczących robocizny, części zamiennych i materiałów (pkt 3). W razie udokumentowania rachunkami czy fakturami naprawy bez uprzedniego uzgodnienia z (...) SA, ustalenie odszkodowania następuje na podstawie tych rachunków, ale zweryfikowanych przez (...) SA do poziomu średnich cen usług naprawczych stosowanych na danym terenie (pkt4). Odszkodowanie ustala się bez podatku VAT (pkt5). W rozpoznawanej sprawie naprawa nie została udokumentowana rachunkami, dlatego szkodę rozliczyć należy na podstawie wariantu (...) . Pojazd w dniu szkody liczył 4 lata. Zgodnie z tabelą z par.22 ust.2 pkt 4 ceny części zmniejszyć należało o 25%, stawkę za roboczogodzinę przyjąć należy jako ustaloną przez (...) SA tj 75,-zł netto, koszt materiałów lakierniczych jak w systemie A. tj. 100%. Odszkodowanie ustalić należy w wartości netto (bez VAT). Wartość nieuszkodzonego pojazdu na dzień wykonania opinii wyniosła 9200,-z (na dzień szkody 13300,-zł) . Wysokość odszkodowania według cen na dzień wykonania opinii (ustalenia odszkodowania) wynosi 1437,-zł netto. Skoro pozwany zapłacił powodowi 1255, 71 zł, uiścić winien jedynie różnicę pomiędzy 1437,-zł a 1255, 71 zł, co daje wartość zasądzoną 181, 29 zł, a to na mocy art. 805 par. 1 kc w związku z art. 347 kpc. Orzeczenie o odsetkach wydano w oparciu o przepis art. 481 kc , zaś o kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 100 kpc.
Z wyżej wskazanym orzeczeniem w części oddalającej powództwo co do kwoty 316,14 złotych nie zgodził się powód wywodząc apelację i zarzucając naruszenie przepisów postępowania mających istotny wpływ na rozstrzygnięcie sprawy, a to:- art. 328 § 2 kpc poprzez pominięcie przez Sąd w treści uzasadnienia wyroku wyjaśnienia dlaczego Sąd uwzględnił wysokość roszczenia obliczoną według wartości netto w sytuacji gdy powód domagał się zasądzenia należności obejmującej podatek VAT, a także w sposób wyraźny wskazywał w treści pozwu dlaczego domaga się tak ustalonej kwoty świadczenia; - art. 233 § 1 kpc poprzez niewłaściwą ocenę dowodów, a w szczególności poprzez uznanie, że odszkodowanie nie powinno obejmować podatku VAT. Skarżący zarzucił także naruszenie przepisów prawa materialnego to jest: - zapisu § 22 OWU autocasco dla klienta indywidualnego oraz małego i średniego przedsiębiorcy, poprzez uznanie, że zapis ogólnych warunków ubezpieczenia ustalający zasady wypłaty odszkodowań w taki sposób, że część odszkodowania obejmująca podatek VAT będzie wypłacana dopiero po udokumentowaniu wysokości roszczenia fakturami nie narusza praw konsumentów; - art. 354 § 1 kc poprzez uznanie, że dłużnik może spełnić świadczenie wynikające z umowy w sposób dowolny, a w szczególności, że pozwany może w sposób jednostronny pozbawić powoda zapłaty części świadczenia obejmującego podatek VAT; - art. 385 § 1 kc poprzez uznanie, że treść umowy, a w szczególności treść OWU wiązała w pełni strony, pomimo zarzutów powoda co do zgodności części zapisów tejże umowy z prawem. W oparciu o tak sformułowane zarzuty apelujący domagał się zmiany zaskarżonego wyroku i zasądzenia od pozwanego na rzecz powoda kwoty 479,43 złote wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 9 lipca 2009 roku ( w miejsce zasądzonej kwoty 181,29 złotych). nadto apelacja zawierała wniosek o obciążenie pozwanego kosztami postępowania w I instancji oraz w postępowaniu apelacyjnym. Jako wniosek ewentualny powód sprecyzował żądanie przekazania sprawy do Sądu I instancji celem jej ponownego rozpoznania przy uwzględnieniu dotychczasowych kosztów postępowania.
W odpowiedzi na apelację pozwany domagał się jej oddalenia i zasądzenia na swoja rzecz od powoda kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu odwoławczym według norm przepisanych.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Apelacja powoda musiała odnieść zamierzony skutek, gdyż wyrok w zaskarżonej części wymagał korekty. Trafnie przyjął Sąd Rejonowy, że umowa ubezpieczenia AC zawarta została w wariancie (...). Trafnie także wskazał Sąd I instancji, że w tej sytuacji przy ustalaniu wysokości odszkodowania stosuje się OWU AC dla klienta indywidualnego oraz małego i średniego przedsiębiorcy. Wobec objęcia zaskarżeniem orzeczenia wyłącznie w części oddalającej powództwo odnośnie żądania podatku VAT od kwoty należnego odszkodowania, Sąd Okręgowy jedynie w tym zakresie poddał rozstrzygnięcie kontroli instancyjnej. Najistotniejszym zapisem OWU – przy uwzględnieniu zakresu zaskarżenia – pozostaje treść § 22 pkt 3 ust 5, zgodnie z którym odszkodowanie z tytułu kosztów naprawy ustala się bez uwzględnienia podatku VAT, gdy suma ubezpieczenia była określona w kwocie odpowiadającej wartości pojazdu pomniejszonej o podatek VAt w całości lub w części. Tymczasem jak wynika z akt ubezpieczyciela ubezpieczenie zawarte zostało w kwocie brutto. Nie ma zatem podstaw do obniżania kwoty przysługującego powodowi odszkodowania o sumę stanowiącą podatek VAT.
Wobec powyższego zaskarżone orzeczenie musiało ulec zmianie, stosownie do treści art. 386 § 1 kpc. Stosownie do dyspozycji art. 347 kpc wyrok zaoczny należało utrzymać w mocy do kwoty 497,43 złote z ustawowymi odsetkami od dnia 9 lipca 2009 roku. W pozostałej zaś części wyrok zaoczny z dnia 20 września 2012 roku podlegał uchyleniu, a powództwo oddaleniu. O kosztach postępowania przed Sądem I instancji orzeczono stosownie do wyniku sporu na zasadzie art. 100 kpc, pozostawiając ich szczegółowe wyliczenie referendarzowi sądowemu.
Orzeczenie w przedmiocie kosztów postępowania apelacyjnego uzasadnia przepis art. 98 kpc w zw. z § 6 pkt 1 i § 12 ust 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu.
SSR (del.) Anna Hajda SSO Aleksandra Janas SSO Gabriela Sobczyk