Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE

(...)Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w B. pozwami wniesionymi w sprawach o sygnaturach akt : VIII GNc 774/14, VIII GNc 775/14, VIII GNc 776/14, VIII GNc 777/14, VIII GNc 778/14, VIII GNc 779/14, VIII GNc 781/14, VIII GNc 782/14 oraz VIII GNc 784/14 domagało się od pozwanego - (...)Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W. zapłaty szeregu należności.

W sprawie o sygn. akt VIII GNc 774/14 powód domagał się zasądzenia kwoty 13.543,32 złotych wraz z odsetkami ustawowymi od kwot:

-

od kwoty 8.988,00 złotych od dnia 1 lutego 2014 roku do dnia zapłaty,

-

od kwoty 4.555,32 złotych od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty,

W sprawie o sygn. akt VIII GNc 775/14 powód domagał się zasądzenia kwoty 13.562,52 złotych wraz z odsetkami ustawowymi od kwot:

-

od kwoty 8.988,00 złotych od dnia 1 lutego 2014 roku do dnia zapłaty,

-

od kwoty 4.574,52 złotych od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty,

W sprawie o sygn. akt VIII GNc 776/14 powód domagał się zasądzenia kwoty 13.520,91 złotych wraz z odsetkami ustawowymi od kwot:

-

od kwoty 8.988,00 złotych od dnia 1 lutego 2014 roku do dnia zapłaty,

-

od kwoty 4.532,91 złotych od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty,

W sprawie o sygn. akt VIII GNc 777/14 powód domagał się zasądzenia kwoty 13.514,50 złotych wraz z odsetkami ustawowymi od kwot:

-

od kwoty 8.988,00 złotych od dnia 1 lutego 2014 roku do dnia zapłaty,

-

od kwoty 4.526,50 złotych od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty,

W sprawie o sygn. akt VIII GNc 778/14 powód domagał się zasądzenia kwoty 13.495,30 złotych wraz z odsetkami ustawowymi od kwot:

-

od kwoty 8.988,00 złotych od dnia 1 lutego 2014 roku do dnia zapłaty,

-

od kwoty 4.507,30 złotych od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty,

W sprawie o sygn. akt VIII GNc 779/14 powód domagał się zasądzenia kwoty 13.492,10 złotych wraz z odsetkami ustawowymi od kwot:

-

od kwoty 8.988,00 złotych od dnia 1 lutego 2014 roku do dnia zapłaty,

-

od kwoty 4.504,10 złotych od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty,

W sprawie o sygn. akt VIII GNc 781/14 powód domagał się zasądzenia kwoty 13.437,68 złotych wraz z odsetkami ustawowymi od kwot:

-

od kwoty 8.988,00 złotych od dnia 1 lutego 2014 roku do dnia zapłaty,

-

od kwoty 4.449,68 złotych od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty,

W sprawie o sygn. akt VIII GNc 782/14 powód domagał się zasądzenia kwoty 13.421,67 złotych wraz z odsetkami ustawowymi od kwot:

-

od kwoty 8.988,00 złotych od dnia 1 lutego 2014 roku do dnia zapłaty,

-

od kwoty 4.433,67 złotych od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty,

W sprawie o sygn. akt VIII GNc 784/14 powód domagał się zasądzenia kwoty 1.924,70 złotych wraz z odsetkami ustawowymi od kwot:

-

od kwoty 1.284,00 złotych od dnia 1 lutego 2014 roku do dnia zapłaty,

-

od kwoty 640,70 złotych od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty,

W uzasadnieniu pozwów powód wskazał, że w ramach prowadzonej działalności gospodarczej dokonał sprzedaży na rzecz pozwanego skrobi ziemniaczanej, której jest producentem, a pozwany towar zakupił i odebrał. Powód podał w szczególności , że na wierzytelność objętą pozwami składają się roszczenia, których wysokość i wymagalność stwierdzona została wymienionymi powyżej fakturami VAT i potwierdzona dowodami dostawy. Powód powołał się na wyrok Sądu Rejonowego w Bydgoszczy z dnia 18 grudnia 2013 roku w sprawie o sygn. akt VIII GC 232/14, gdzie sąd rozstrzygał w „analogicznej sprawie".

W sprzeciwach od wymienionych nakazów zapłaty pozwany wnosił o oddalenie powództwa w całości i obciążenie powoda kosztami postępowania. W uzasadnieniu przyznał, że wiązała go z powodem umowa sprzedaży skrobi ziemniaczanej, w wykonaniu której powód wystawił faktury VAT wymienione w pozwach, których pozwany nie uregulował. Podnosił jednak przede wszystkim , że zakupił od (...) Sp. z o.o. (zwanej dalej (...)), umową cesji zawartą dnia 27 lipca 2010 r., wierzytelność wobec powoda. (...) zawiadomiła powoda o dokonanej cesji. Następnie pozwany dokonał potrącenia wierzytelności nabytych od (...) z wzajemnymi wierzytelnościami powoda, w tym również wierzytelnościami objętymi pozwami w wymienionych na wstępie sprawach, w wyniku czego wierzytelności wygasły.

Po skutecznym wniesieniu sprzeciwów od wydanych w powyższych sprawach nakazów zapłaty toczyły się one w trybie zwykłym. Zarządzeniami z dni 8 kwietnia 2014 roku, 17 kwietnia 2014 roku, 15 maja 2014 roku zarządzono połączenie spraw zarejestrowanych pod sygnaturami: VIII GC 485/14, VIII GC 486/14, VIII GC 487/14, VIII GC 488/14, VIII GC 513/14, VIII GC 584/14, VIII GD 725/14, VIII GC 727/14 oraz VIII GC 732 do łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia oraz dalsze ich prowadzenie pod sygnaturą akt VIII GC 485/14.

Sąd Rejonowy rozpoznając łącznie przedmiotowe sprawy ustalił, iż w ramach prowadzonej działalności gospodarczej powód sprzedawał pozwanemu skrobię ziemniaczaną. Pozwany odebrał towar. Fakt dokonania sprzedaży została potwierdzona fakturami VAT, wystawionymi przez powoda o numerach:

•

(...) z dnia 8 lutego 2010 roku na kwotę 8.988,00 złotych z terminem płatności wyznaczonym do dnia 10 marca 2010 roku,

•

040/01-10/FVS z dnia 18 stycznia 2010 roku na kwotę 8.988,00 złotych z terminem płatności wyznaczonym do dnia 19 marca 2010 roku,

•

(...)S z dnia 15 lutego 2010 roku na kwotę 8.988,00 złotych z terminem płatności wyznaczonym do dnia 17 marca 2010 roku,

•

(...) z dnia 2 lutego 2010 roku na kwotę 8.988,00 złotych z terminem płatności wyznaczonym do dnia 4 marca 2010 roku,

•

(...) z dnia 2 marca 2010 roku na kwotę 1.284,00 złotych z terminem płatności wyznaczonym do dnia 1 kwietnia 2010 roku,

•

(...) z dnia 23 lutego 2010 roku na kwotę 8.988,00 złotych z terminem płatności wyznaczonym do dnia 25 marca 2010 roku,

•

(...) z dnia 18 marca 2010 roku na kwotę 8.988,00 złotych z terminem płatności wyznaczonym do dnia 17 kwietnia 2010 roku,

•

(...)z dnia 12 marca 2010 roku na kwotę 8.988,00 złotych z terminem płatności wyznaczonym do dnia 11 kwietnia 2010 roku,

•

(...) z dnia 25 stycznia 2010 roku na kwotę 8.988,00 złotych z terminem płatności wyznaczonym do dnia 26 marca 2010 roku.

Pozwany nie zapłacił za dostarczoną mu skrobię pomimo upływu terminu płatności, wskazanych na wystawionych przez powoda fakturach.

W dniu 27 lipca 2010 r. pozwany zawarł umowę cesji z (...)Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w B. Przedmiotem tej umowy był przelew szeregu wierzytelności przysługujących cedentowi - (...) względem (...)Sp. z o.o. w B. (zwanego dalej (...) powoda w niniejszej sprawie) z tytułu dostawy ziemniaków na łączną kwotę 100.298,74 złotych.

1)  nr (...) z dnia 15.09.2009 r. na kwotę 37.388,20 zł - z terminem płatności do dnia 14.12.2009roku, przy czym przedmiotem cesji była część tej wierzytelności w kwocie 30.799,06 złotych,

2)  nr (...) z dnia 18.09.2009 roku na kwotę 38.833,08 złotych - z terminem płatności do dnia 17.12.2009 r.,

3)  nr (...) z dnia 23.09.2009 roku na kwotę 57.307,86 złotych - z terminem płatności do dnia 22.12.2009 roku, przy czym przedmiotem cesji była część tej wierzytelności w kwocie 30.666,60 złotych.

W piśmie z dnia 28 lipca 2010 roku pozwany złożył oświadczenie o potrąceniu wierzytelności objętych cesją z dnia 27 lipca 2010 roku w łącznej wysokości złotych, opisanych w fakturach VAT nr (...) z wzajemnymi wierzytelnościami powoda względem pozwanego z tytułu sprzedaży skrobi, potwierdzonych trzynastoma wymienionymi i opisanymi w oświadczeniu fakturami VAT na łączną kwotę 100.298,74 złotych. Wśród wymienionych faktur znajdowały się również faktury VAT o numerach (...).

W dniu 1 marca 2012 roku powód skierował do Sądu Rejonowego we Włocławku wniosek o zawezwanie pozwanego do próby ugodowej w sprawie spłaty zadłużenia wynikającego z szeregu wymienionych w nim faktur VAT, w tym spornych faktur VAT. W sprawie o sygn. akt V GCo 27/12 nie doszło do zawarcia ugody.

Sąd Rejonowy oddalił wnioski dowodowe stron złożone w toku sprawy poza wnioskami o przeprowadzenie dowodu z dokumentów. W ocenie Sądu okoliczności sprawy istotne dla jej rozstrzygnięcia zostały dostatecznie wyjaśnione w oparciu o opisane wyżej dokumenty i dopuszczenie dalszych dowodów przyczyniłoby się tylko do zbędnego wydłużenia postępowania (art. 227 k.p.c., art. 217 § 3 k.p.c.).

Sąd Rejonowy zważył , iż w sprawie bezspornym było, że strony zawarły umowę kontraktacji skrobi ziemniaczanej w zakresie potwierdzonym fakturami VAT o numerach (...). Pozwany nie negował , że w terminie płatności określonym w wymienionych fakturach VAT nie zapłacił wynikających z nich należności. Głównym środkiem obrony strony pozwanej był natomiast zarzut umorzenia dochodzonej przez powoda wierzytelności jeszcze przed procesem, wskutek oświadczenia pozwanego z dnia 28 lipca 2010 roku o potrąceniu wzajemnych wierzytelności stron. W przedmiotowym oświadczeniu pozwany przedstawił do potrącenia wierzytelności wobec powoda nabyte przez niego - jak twierdził - od (...)Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w B. w drodze cesji z dnia 27 lipca 2010 roku.

Nie ulega wątpliwości, że skuteczność oświadczenia o potrąceniu zależy od spełniania przez podlegające potrąceniu wierzytelności przesłanek z art. 498 k.c. Po przeprowadzeniu postępowania dowodowego w niniejszej sprawie Sąd Rejonowy doszedł do przekonania, że umowa cesji, na którą powołuje się pozwany była bezprzedmiotowa, gdyż wierzytelności, których dotyczyła nie istniały w dacie dokonywania przelewu. Jak wynika bowiem z przedłożonych do akt dokumentów wierzytelności te zostały umorzone w drodze kompensaty dokonanej na mocy oświadczenia zbywcy wierzytelności - (...)Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z dnia 25 stycznia 2010 roku, złożonego (...)Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. W oświadczeniu z dnia 25 stycznia 2010 roku (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością potrąciło przysługującą mu wierzytelność w kwocie 173.806,29 złotych z tytułu kary umownej za nie wywiązanie się przez (...)Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z wiążącej strony umowy kontraktacji nr (...) z wzajemnymi wierzytelnościami (...) względem (...) na łączną kwotę 429.334,97 złotych. Kwota 429.334,97 złotych obejmowała między innymi należności z tytułu umowy kontraktacji nr (...) potwierdzone fakturami VAT o numerach: (...) z 10.09.2009 roku, (...) z 15.09.2009 roku, (...) z 18.09.2009 roku, (...) z 23.09.2009 roku, (...) z 26.09.2009 roku, (...) z 30.09.2009 roku i (...) z 02.10.2009 roku.

W związku z tym, że przedstawiona do potrącenia kara umowna obciążająca (...) była niższa niż wierzytelność przysługująca (...) od (...), w piśmie z dnia 28 stycznia 2010 roku (...)Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością wezwała (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością do wskazania, których wierzytelności (faktur) - spośród tych objętych oświadczeniem z 25 stycznia - dotyczy skutek umorzenia. Poinformowała też, iż brak oświadczenia w tym zakresie w terminie dwóch dni spowoduje objęcie potrąceniem faktur: nr (...) (częściowo - do kwoty 30.666,60 złotych). Zgodnie bowiem z art. 451 § 1 k.c. dłużnik mający względem tego samego wierzyciela kilka długów tego samego rodzaju może przy spełnieniu świadczenia wskazać, który dług chce zaspokoić. W myśl § 2, jeżeli dłużnik nie wskazał, który z kilku długów chce zaspokoić, a przyjął pokwitowanie, w którym wierzyciel zaliczył otrzymane świadczenie na poczet jednego z tych długów, dłużnik nie może już żądać zaliczenia na poczet innego długu. Z mocy z art. 503 k.c. przepisy o zaliczeniu zapłaty stosuje się odpowiednio do potrącenia. Termin do wskazania sposobu zarachowania wzajemnych wierzytelności upłynął bezskutecznie, w związku z czym umorzeniu uległy wierzytelności z faktur VAT wskazanych przez (...) w piśmie z dnia 28 stycznia 2010 roku. W konsekwencji wierzytelności z faktur VAT nr (...) - do kwoty 30.666,60 złotych nie istniały już w dacie zawierania przez pozwanego i (...) umowy cesji z dnia 27 lipca 2010 roku.

Okoliczność umorzenia wspomnianych wierzytelności przed datą sporządzenia cesji potwierdzają również ustalenia sądów poczynione w innych sprawach sądowych pomiędzy (...)Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością i (...)Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, do których odwołuje się powód. Orzeczenia wydane w tych sprawach nie mają wprawdzie mocy wiążącej w niniejszym postępowaniu z uwagi na brak tożsamości stron (art. 365 § 1 k.p.c.), ale z pewnością podlegały ocenie Sądu w ramach swobodne oceny dowodów zgodnie z regułami art. 233 § 1 k.p.c.

Reasumując powyższe rozważania, skoro pozwany nie nabył wspomnianych wyżej wierzytelności z faktur VAT nr (...) (w części), to nie mógł ich też przedstawić skutecznie do potrącenia. W konsekwencji oświadczenie pozwanego o potrąceniu z dnia 28 lipca 2010 roku nie wywołało pożądanych przez niego skutków prawnych w postaci umorzenia wzajemnych wierzytelności stron. Sąd miał jednocześnie na uwadze, że potwierdzenie zgodności sald stron na dzień 31 grudnia 2012 roku (k. 64 akt o sygn. VIII GC 485/14), nie był podpisany przez strony, a powód zaprzeczył jego mocy dowodowej. Dokument ten ma znaczenie jedynie księgowe i zdaniem sądu nie może stanowić uznania roszczeń.

Skoro w przedmiotowej sprawie nie było wątpliwości co do tego, że powód wykonał prawidłowo wiążącą go z powodem umowę kontraktacji, a podnoszony przez pozwanego zarzut wygaśnięcia roszczenia powoda wskutek potrącenia dokonanego przed procesem okazał się nieskuteczny, to żądanie powoda dotyczące zapłaty należnego mu wynagrodzenia ocenić trzeba za w pełni uzasadnione - również w zakresie odsetek za opóźnienie. Bezsporne było to, że pozwany nie uregulował faktur VAT : (...), (...), (...), (...) , (...) , (...) , (...), (...), (...) ani w terminach płatności faktur, ani do dnia wytoczenia powództw połączonych w niniejszej sprawie.

Mając powyższe na uwadze na mocy art. 613 k.c. oraz art. 481 § 1 i 2 zd. 1 kc i art. 482 k.c. Sąd Rejonowy , wyrokiem z dnia 23 czerwca 2014 r. , uwzględnił w całości wszystkie powództwa i zasądził na rzecz powoda kwoty dochodzone wyżej wymienionymi pozwami wraz z należnymi odsetkami oraz kosztami procesu , o których orzekł zgodnie z art. 98 i 99 kpc.

Apelację od powyższego wyroku wniósł pozwany , zaskarżonemu wyrokowi zarzucając :

I.  naruszenie przepisów prawa materialnego:

1) art. 498 k. c. w zw. z :

a)  art. 455 oraz 509 k. c., które miało istotny wpływ na wynik sprawy, poprzez ich niewłaściwe zastosowanie i przyjęcie, że oświadczenie powoda o potrąceniu wierzytelności w przypadku niespełnienia przez tę wierzytelność przesłanki wymagalności w dacie jego złożenia, wywołało skutki prawne, a w konsekwencji uznanie, iż umowa cesji zawarta między pozwaną a (...)sp. z o.o. była bezprzedmiotowa, podczas gdy była to umowa ważna i skuteczna;

b)  z art. 499 k.c., które miało istotny wpływ na wynik sprawy poprzez ich niewłaściwe zastosowanie i przyjęcie, iż oświadczenie pozwanej o potrąceniu wierzytelności nabytych od (...)sp. z o.o. z wzajemnymi wierzytelnościami powódki dochodzonymi w niniejszej sprawie jest bezskuteczne i nie doszło do ich umorzenia.

II. naruszenie przepisów prawa procesowego

1)  art. 233 § 1 k. p. c.:

a)  poczynieniu sprzecznych z zebranym w sprawie materiałem dowodowym ustaleń faktycznych leżących u podstaw zaskarżonego wyroku poprzez błędne przyjęcie i uznanie za udowodnione faktów, iż wierzytelności będące przedmiotem umowy cesji między pozwaną a (...) Sp. z o.o. uległy umorzeniu w wyniku złożenia oświadczenia o potrąceniu przez powódkę przed dniem dokonania przelewu;

b)  w zw. z art. 365 § 1 k.p.c. polegające na dokonaniu dowolnej nie zaś swobodnej oceny dowodów, poprzez to, że na podstawie orzeczeń innych sądów, Sąd I instancji uznał za udowodnione, iż wierzytelności będące przedmiotem cesji między pozwaną, a (...) Sp. z o.o. uległy umorzeniu, podczas gdy pozwana nie była stroną ww. postępowań, a zatem nie jest związana orzeczeniami wydanymi przez te sądy oraz ustaleniami przez nie poczynionymi;

c)  w zw. z 328 § 1 k.p.c. poprzez odmówienie mocy dowodowej powołanemu przez stronę pozwaną dowodowi z dokumentu potwierdzenia sald z dnia 31.12.2012 r. i nie wyjaśnieniu powodów dla których ta odmowa nastąpiła w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia;

d)  poprzez przyjęcie, iż (...)sp. z o.o. uznała roszczenie zapłaty kary umownej, które (...)sp. z o.o. przedstawiło jej do potrącenia za zasadne podczas gdy (...) Sp. z o.o. od samego początku podważała skuteczność oświadczenia o potrąceniu złożonego jej przez powódkę.

2)  art. 386 § 4 k.p.c. poprzez nierozpoznanie istoty sprawy z uwagi na zaniechanie przez Sąd I instancji zbadania merytorycznego zarzutu pozwanej tj. zarzutu potrącenia wierzytelności dochodzonej niniejszym pozwem z wierzytelnościami nabytymi przez pozwaną w następstwie cesji z dnia 27.07.2010 r.

W konsekwencji pozwany wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w zakresie pkt 1-9 i oddalenie powództw o których rozstrzygnięto w tych punktach zaskarżonego wyroku w całości oraz obciążenie kosztami procesu strony powodowej w tym kosztami zastępstwa procesowego według norm przepisanych , obciążenie powódki kosztami procesu w postępowaniu przed sądem drugiej instancji w tym kosztami zastępstwa procesowego według norm przepisanych , ewentualnie uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji.

W odpowiedzi na apelację powód wniósł o jej oddalenie i zasądzenie od pozwanego kosztów procesu za instancję odwoławczą wg norm przepisanych. Wniósł też m. in. o przeprowadzenie dowodu z prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego w Bydgoszczy z dnia 18.09.2014r. w sprawie w sprawie prowadzonej między tymi samymi stronami, sygn. akt VIII Ga 74/14 (VIII GC 232/13). Zdaniem powoda w dniu 18.09.2014r. Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VIII Wydział Odwoławczy, wydał prawomocny wyrok w sprawie w sprawie prowadzonej między tymi samymi stronami, sygn. akt VIII Ga 74/14 (VIII GC 232/13), obejmujący roszczenie wynikające z tego samego stosunku prawnego i oparte na tych samych okolicznościach faktycznych, określone fakturą VAT (...) z 11.01.2010 r. z tytułu sprzedaży skrobi ziemniaczanej na rzecz pozwanego. Podając motywy rozstrzygnięcia Sąd wskazał, iż sporne oświadczenie pozwanego z 28.07.2010 r. o potrąceniu dochodzonych wierzytelności nie wywołało skutków prawnych, bowiem wierzytelność objęta umową cesji z dnia 27.07.2010r., której stronami był pozwany i (...), nie istniała w dniu jej zawarcia. Uzasadnia to fakt, iż wierzytelności objęte tą umową uległy wcześniej umorzeniu, na skutek ich potrącenia z innymi wierzytelnościami powoda przez (...), na skutek złożenia powodowi oświadczenia (...) z dnia 28.01.2010r. Z mocy art. 365 i art. 366 Kpc, z racji tego, iż omawiany wyrok z dnia 18.09.2014r. wydany został między tymi samymi stronami i obejmuje on roszczenie wynikające z tego samego stosunku prawnego i oparte na tych samych okolicznościach faktycznych, wyrok ten korzysta z powagi rzeczy osądzonej, a więc wiąże nie tylko strony i sąd, który je wydał, lecz również tutejszy Sąd.

Sąd Okręgowy zważył co następuje :

Apelacja okazała się bezzasadna.

Słuszna okazała się przede wszystkim argumentacja powoda o mocy wiążącej wyroku z dnia 18 września 2014 r. wydanego przez Sąd Okręgowy w Bydgoszczy w sprawie VIII Ga 75/14. Wyrok ten został wydany między tymi samymi stronami i obejmuje on roszczenie wynikające z tego samego stosunku prawnego , jak również jest ono oparte na tych samych okolicznościach faktycznych. W rzeczonej sprawie powód dochodził bowiem roszczenia wynikającego z zawartej z pozwanym umowy sprzedaży skrobi ziemniaczanej, którego wysokość i wymagalność stwierdzona została fakturą VAT nr (...) z dnia 11.01.2010 r. na kwotę 8.988 zł z terminem zapłaty w dniu 12.03.2010 r. oraz kwoty 3.287,64 zł tytułem należnych odsetek ustawowych. Pozwany przyznał, że wiązała go z powodem umowa sprzedaży skrobi ziemniaczanej, w wykonaniu której powód wystawił fakturę VAT nr (...), której pozwany nie uregulował. Wskazał jednak, że zakupił od Grupy (...) Sp. z o.o. (zwanej dalej (...)), umową cesji zawartą dnia 27 lipca 2010 r., wierzytelność wobec powoda w łącznej wysokości 100.298,74 zł. (...) zawiadomiła powoda o dokonanej cesji. Następnie pozwany dokonał potrącenia wierzytelności nabytych od (...) z wzajemnymi wierzytelnościami powoda, w tym również wierzytelnościami wynikającymi z faktur objętych niniejszym sporem, w wyniku czego wierzytelności te miały wygasnąć.

Należy wskazać , iż faktura nr (...) z 11.01.2010 r. wystawiona była przez powoda w wyniku realizacji tej samej umowy kontraktacji nr (...) co faktury objęte niniejszym procesem a konsekwencje umowy cesji z 27 lipca 2010 r. i oświadczenia o potrąceniu z 28 lipca 2010 r. , na które powoływał się pozwany w owej sprawie , stanowiły również środek obrony pozwanego w obecnej sprawie. Również i w sprawie zakończonej wyrokiem Sądu Okręgowego z dnia 18 września 2014 r. powód powoływał się w szczególności na to samo oświadczenie o potrąceniu z dnia 25 stycznia 2010 r. dotyczące wierzytelności w kwocie 173.806,29 zł z tytułu kary umownej za nie wywiązanie się przez (...) z wiążącej strony umowy kontraktacji nr (...) , co oświadczenie stanowiące dowód w obecnej sprawie.

W postępowaniu odwoławczym w sprawie Ga 75/14 Sąd Okręgowy ustalił w szczególności , iż zapisy umowy kontraktacji łączącej strony nie budzą żadnych wątpliwości interpretacyjnych, a powód miał prawo naliczać kary umowne od ilości niedostarczonych ziemniaków. Wierzytelność z tytułu tych kar została przedstawiona przez powoda do potrącenia dnia 25 stycznia 2010 r. Sąd Okręgowy uznał za skuteczne oświadczenie powoda o potrąceniu z 25 stycznia 2010 r. Analizując z kolei przesłanki dopuszczalności potrącenia wierzytelności , które miał nabyć pozwany , Sąd Okręgowy stwierdził , iż pozwany nie nabył wierzytelności stwierdzonych fakturami nr (...) (w części) wcześniej już umorzonych w styczniu 2010 r. na skutek potrącenia , tak więc jego oświadczenie o potrąceniu z dnia 28 lipca 2010 r. nie mogło wywołać skutków prawnych w postaci umorzenia wierzytelności dochodzonej w owej sprawie. Sąd Okręgowy analizował też zarzuty pozwanego dotyczące kwestii potwierdzenia zgodności sald i w pełni zaaprobował tutaj stanowisko Sądu pierwszej instancji w odniesieniu do złożonego wcześniej do akt potwierdzenia sald , wskazując iż dokumenty te nie zostały podpisane przez strony, mogą one zatem mieć znaczenie jedynie księgowe i nie mogą dowodzić faktu uznania, a tym bardziej istnienia bądź nieistnienia określonych wierzytelności.

Nie ulega zatem żadnej kwestii , iż wyrok wydany dnia 18 września 2014 r. przez Sąd Okręgowy w Bydgoszczy w sprawie VIII Ga 75/14 objęty jest powagą rzeczy osądzonej i wiąże Sąd w niniejszej sprawie , z mocy art. 365 § 1 kpc oraz art. 366 kpc. Zapadł bowiem między tymi samymi stronami i w tych samych okolicznościach faktycznych oraz prawnych. Również przedmiotem rozstrzygnięcia w związku z podstawą sporu były analogiczne twierdzenia i zarzuty jak w obecnej sprawie. Wszystkie one – w szczególności dotyczące skuteczności oświadczenia o potrąceniu z dnia 25 stycznia 2010 r. – były przedmiotem analizy w sprawie VIII Ga 75/14.

Jak stwierdził Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 27 czerwca 2014 r. , sygn. akt V CSK 433/13 , powaga rzeczy osądzonej rozciąga się również na zawarte w uzasadnieniu motywy rozstrzygnięcia, które mogą mieć znaczenie dla ustalenia zakresu mocy wiążącej prawomocnego orzeczenia. Ponadto stwierdził , iż związanie prawomocnym wyrokiem oznacza, iż sąd obowiązany jest uznać, że kwestia prawna, która była już przedmiotem rozstrzygnięcia w innej sprawie, a która ma znaczenie prejudycjalne w sprawie przez niego rozpoznawanej, kształtuje się tak, jak przyjęto w prawomocnym wcześniejszym wyroku, nawet jeżeli argumentacja prawna, na której opiera się to rozstrzygnięcie jest nietrafna. W późniejszej sprawie kwestia ta nie może być już w ogóle badana. Należy wskazać na tę okoliczność , gdyż Sąd Okręgowy w niniejszej sprawie nie podziela poglądu wyrażonego w uzasadnieniu wyroku z 18 września 2014 r. odnośnie wymagalności wierzytelności powoda z tytułu kary umownej objętej oświadczeniem o potrąceniu z dnia 25 stycznia 2010 r. Mając bowiem na względzie dotychczasowe orzecznictwo , co potwierdza chociażby stanowisko wyrażone w uchwale SN z 5 listopada 2014 r. sygn. III CZP 76/14 , należy wskazać że wierzytelność staje się wymagalna w terminie wynikającym z art. 455 k.c. W sytuacji jednak gdy kwestia wymagalności owej wierzytelności została na gruncie niniejszej sprawy prawomocnie przesądzona , Sąd odwoławczy nie mógł orzec w tej materii inaczej.

We wspomnianym wyżej wyroku SN stwierdził ponadto , iż stan związania prawomocnym wyrokiem, odnosi się tylko do stanu rzeczy istniejącego w chwili zamknięcia rozprawy, po którym nastąpiło wydanie tego wyroku. Wobec tego stan związania prawomocnym wyrokiem w innym procesie z udziałem tych samych stron może uchylić pojawienie się nowych, istotnych dla rozstrzygnięcia okoliczności. W toku niniejszej sprawy żadne takie okoliczności nie miały miejsca.

Tak więc wyrok Sądu Rejonowego z dnia 23 czerwca 2014 r. jest prawidłowy a zarzuty apelacji bezzasadne, co skutkowało oddaleniem apelacji w myśl art. 385 kpc.

O kosztach postępowania orzeczono w myśl art. 98 kpc w zw. z art. 99 kpc , zasądzając na rzecz powoda koszty zastępstwa procesowego poniesione w postępowaniu odwoławczym , liczone od wszystkich połączonych spraw w łącznej kwocie 9.900 zł ( 8 x 1.200 zł oraz 300 zł ).