Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 marca 2014 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący - Sędzia SO Magdalena Balion - Hajduk

Sędzia SO Aleksandra Janas

Sędzia SO Andrzej Dyrda (spr.)

Protokolant Renata Krzysteczko

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 6 marca 2014 r. w Gliwicach

sprawy z powództwa A. Z.

przeciwko D. B.

o wydanie ruchomości

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Rejonowego w Rybniku

z dnia 11 czerwca 2013 r., sygn. akt I C 269/12

1  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

a  nakazuje pozwanej, aby wydała powodowi ruchomości w postaci sześciu stołów oraz siedemdziesięciu krzeseł wykonanych przez K. W. pomiędzy wrześniem 2009 r. a styczniem 2010 r., znajdujących się w (...) w L. przy ulicy (...);

b  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

c  zasądza od pozwanej na rzecz powoda kwotę 3.139 zł (trzy tysiące sto trzydzieści dziewięć złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu;

1  zasądza od pozwanej na rzecz powoda kwotę 1.815 zł (tysiąc osiemset piętnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania odwoławczego.

SSO Andrzej Dyrda SSO Magdalena Balion – Hajduk SSO Aleksandra Janas

UZASADNIENIE

Powód A. Z. domagał się nakazania pozwanej D. B. wydania powodowi ruchomości w postaci sześciu stołów oraz siedemdziesięciu krzeseł, kuchenki mikrofalowej (...) oraz kuchenki M. (...) stanowiących własność powoda, a znajdujących się w posiadaniu pozwanej. Nadto powód domagał się zasądzenia na swoją rzecz od pozwanej kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Pozwana D. B. w odpowiedzi na pozew wniosła o oddalenie powództwa w części dotyczącej żądania zwrotu sześciu stołów i siedemdziesięciu krzeseł, a ponadto domagała się zasądzenia od pozwanego na swoją rzecz kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 11 czerwca 2013r. Sąd Rejonowy w Rybniku oddalił powództwo A. Z. przeciwko D. B. o wydanie rzeczy ruchomej oraz zasądził od powoda na rzecz pozwanej kwotę 2.417 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania, w tym kwotę 2.400 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego oraz nakazał pobrać od pozwanego A. Z. na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Rybniku kwotę 162,52 zł tytułem zwrotu wydatków sądowych.

Orzeczenie to poprzedził ustaleniem, że powód A. Z. i pozwana D. B. poznali się w 2002r. W tym czasie pozwana prowadziła w L. pizzerię (...) w lokalu wynajmowanym od Gminy L.. 22 lutego 2007r. powód zakupił w P.H.U. (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Z. - sklep firmowy w R., przy ulicy (...) kuchenkę mikrofalową (...) za kwotę 579 zł i na tę okoliczność została w dniu 22 lutego 2007 r. wystawiona przez sprzedającego faktura VAT (...). 23 kwietnia 2007r. zawarł z (...) Bankiem Spółką Akcyjną z siedzibą we W. umowę kredytu na kwotę 1.715,66 zł na zakup towarów/usług numer (...) w postaci kuchni M. (...) nr fabryczny (...). Kredyt został w całości spłacony przez powoda w trzynastu ratach po 159,89 zł miesięcznie (w okresie od kwietnia 2007r. do maja 2008r.) Zakupione ruchomości tj. kuchenkę mikrofalową (...) oraz kuchnię M. (...) powód przekazał do korzystania pozwanej na potrzeby prowadzonej przezeń działalności gospodarczej, która wówczas obejmowała pizzerię (...) w L..

Kiedy pozwanej kończyła się zawarta z Gminą L. umowa najmu lokalu na działalność gospodarczą w postaci pizzerii (...), strony umówiły się, że wspólnie otworzą w L. nowy lokal gastronomiczny. W tym celu powód w 2004r. zakupił na swoją rzecz od Gminy L. niezabudowaną nieruchomość składająca się z działki oznaczonej numerem (...) o obszarze 0,23.42 ha. Następnie powód zaciągnął kredyt bankowy i rozpoczął na zakupionej nieruchomości budowę lokalu. Zgodnie z umową zawartą przez powoda z bankiem nowo wybudowany lokal miał zostać oddany do użytku do końca 2009 r.. Na budowie pracowali m.in. świadek T. K. oraz, w okresie od kwietnia do listopada 2009r., pracownicy świadka K. A..

Na poczet wyposażenia prowadzenia działalności gastronomicznej w nowo wybudowanym lokalu o nazwie (...) potrzebne były m.in. stoły i krzesła. W 2009r. strony zamówiły w zakładzie tapicerskim K. W., prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą P.P.H.U. (...) - K. W. z siedzibą w (...) krzeseł i 5 stołów. Środki na zakup tych rzeczy w kwocie 11.000 zł przekazała pozwanej jej znajoma A. S.. A. S. kwotę tą uzyskała na podstawie umowy kredytu gotówkowego na cel konsumpcyjny numer (...), zawartej 11 września 2009r. z Bankiem (...) Spółką Akcyjną z siedzibą w W. Oddział w R.. W uzyskaniu wskazanego kredytu bankowego pomagał A. S. powód A. Z., którego w/w również znała i miała do niego zaufanie (powód m.in. zawoził do oddziału banku dokumenty potrzebne do uzyskania kredytu, przywiózł świadka A. S. do banku w dniu podpisania przezeń umowy kredytu). Następnie powód i świadek A. S. pojechali do L., gdzie spotkali się z pozwaną D. B., której A. S. wręczyła pieniądze w gotówce oświadczając, że są to pieniądze na zakup stołów i krzeseł do lokalu. Pieniądze w kwocie 11.000 zł pozwana wręczyła następie powodowi prosząc go aby zawiózł je K. W. i zapłacił za zamówione stoły i krzesła. W okresie od września 2009r. do S. 2009r., do nowo wybudowanego lokalu gastronomicznego w L. zostało dostarczona przez K. W. pierwsza partia mebli tj. 5 stołów i 50 krzeseł. W styczniu 2010r. dostarczył on jeszcze 1 stół i 20 krzeseł, za które za pośrednictwem powoda zapłaciła już K. W. pozwana. Łącznie K. W. wykonał 6 stołów i 70 krzeseł, które obecnie znajdują się w (...) prowadzonego w L. przez pozwaną.

Na wskazane powyżej meble faktura VAT (o numerze (...)) została wystawiona 5 grudnia 2011r. Jako jej odbiorca został oznaczony (...) K." L., ul. (...)", a towar został oznaczony "wyposażenie lokalu gastronomicznego (6 stołów + 70 krzeseł)". Nadto wskazana została płatność na kwotę 12.300 zł brutto (10.000 zł netto i 2.300 zł tytułem podatku VAT w stawce 23 %) oraz sposób zapłaty - "gotówka". W dacie wystawienia w/w faktury K. W. ujawnił powyższy fakt w ewidencji sprzedaży i wydrukował paragon. Przed wystawieniem faktury K. W. wystawił nadto trzy druki - dowody wpłaty KP o numerach: 116 - w dacie 29 września 2009r. wpisując w jego treści "zaliczka na materiał do wykonania 40 szt. krzeseł oraz 3 stołów 4000 zł; termin realizacji 10.10.09" oraz wpisując w rubryce "od kogo" "A. L., ul. (...) - w dacie 31 grudnia 2009r. wpisując w jego treści "zaliczka 200 zł stół 120 x 300 cm całość 1180 zł" oraz wpisując w rubryce "od kogo" "A. L., ul. (...) - w dacie 11 stycznia 2010 r. wpisując w jego treści "zaliczka 2000 zł 30 krzeseł x 128 zł /szt./ 22.01.2010 Termin realizacji" oraz wpisując w rubryce "od kogo" "(...) Ł. A. Z.".

Powód A. Z. na mocy umowy sprzedaży - aktu notarialnego Repertorium A numer (...), sporządzonego dnia 22 grudnia 2010r. przed notariuszem D. P. w Kancelarii Notarialnej R. - sprzedał pozwanej D. B. nieruchomość położoną w L., składającą się z działki oznaczonej numerem (...) o obszarze 0,2342 ha, dla której Sąd Rejonowy w Rybniku prowadzi księgę wieczystą numer (...). Pozwana, w treści tego aktu notarialnego, zapewniła, że nieruchomość będąca przedmiotem umowy sprzedaży została jej już wydana do posiadania i korzystania, nadto oświadczyła, że nabycia opisanej nieruchomości dokonuje na cele związane z prowadzoną przez nią działalnością gospodarczą pod firmą (...) adres: (...)-(...) L., ulica (...)", wpisanej do ewidencji działalności gospodarczej prowadzonej przez Wójta Gminy L. pod numerem ewidencyjnym (...), na co okazała notariuszowi (co zostało potwierdzone w treści § 7 aktu notarialnego) zaświadczenie o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej wydane przez Wójta Gminy L. z dnia 16 września 2010r. nr (...). (...). Po zbyciu przez powoda na rzecz pozwanej wyżej opisanej nieruchomości między stronami zaczął narastać konflikt osobisty.

Pozwana D. B. w okresie od stycznia 2010r. do stycznia 2012r. sukcesywnie z własnych środków dokonywała zakupów zastawy stołowej dla prowadzonego przezeń lokalu gastronomicznego (...)".

Pismem z dnia 24 października 2011r. pełnomocnik powoda podniósł przeciwko pozwanej roszczenie m.in. z tytułu zakupionych przez siebie ruchomości w postaci kuchenki mikrofalowej Z.za kwotę 579 zł oraz pieca kuchennego M. za kwotę 1.549 zł. W odpowiedzi pozwana pismem z dnia 10 listopada 2011r. oświadczyła, że stawia do dyspozycji powoda kuchenkę mikrofalową Z.oraz piec kuchenny M., które to ruchomości powód może niezwłocznie odebrać. Kiedy w listopadzie 2011 r. powód otrzymał pismo pozwanej dotyczące odbioru piecyka, bez wcześniejszego kontaktu z pozwaną przybył do (...)" w L., ale lokal ten zastał zamknięty. Powód nie wyznaczył pozwanej pisemnie terminu odbioru obu w/w rzeczy. Strony trzykrotnie spotkały się następnie w lokalu pozwanej ale każdorazowo dochodziło wówczas między nimi do słownych przepychanek, skutkiem czego nie ustalili oni żadnego terminu odbioru rzeczy przez powoda. W dalszej kolejności pozwana napisała do powoda wiadomość SMS, że może odebrać w/w rzeczy, ale powód w żaden sposób na tę wiadomość nie zareagował, czyniąc tak ponieważ pozwana wcześniej nie odbierała jego telefonów i powód chciał się jej "odwdzięczyć" takim samym zachowaniem. Ostatecznie powód odebrał z (...)" prowadzonego przez pozwaną obie wyżej opisane ruchomości w dniu 18 czerwca 2012r. za pisemnym pokwitowaniem.

W tak ustalonym stanie faktycznym, Sąd Rejonowy zakwalifikował roszczenie powoda jako mające swoje oparcie regulacji art. 222 § 1 k.c. Wskazując przy tym na reguły dowodzenia w procesie cywilnym, o których mowa w art. 6 k.c. i art. 232 k.p.c., Sąd Rejonowy uznał, że żądanie powoda odnośnie wydania sześciu stołów oraz siedemdziesięciu krzeseł okazało się nieudowodnione. Stanowisko powoda świadczące o zakupieniu przez niego przedmiotowych mebli nie zostało poparte jakimkolwiek przekonującym dowodem. Sąd uznał, że zeznania powoda dotyczące okoliczności zakupu i zapłaty przezeń z własnych środków za wskazane krzesła i meble okazały się gołosłowne, nielogiczne i sprzeczne z uznanym za wiarygodny materiałem dowodowym. Identyczny walor Sąd przyznał zeznaniom świadka K. W.. Sąd zwrócił uwagę, że zarówno z zeznań pozwanej, jak i świadków A. S., J. W., S. K. oraz R. L. jednoznacznie wynika, że 50 krzeseł i 5 stołów zostało zakupionych ze środków pochodzących z kredytu zaciągniętego przez świadka A. S., które to pieniądze świadek ta przekazała następnie pozwanej, a pozwana wręczyła je powodowi, który wpłacił je K. W., a następnie zamówione meble zostały przez K. W. dostarczone do lokalu pozwanej z końcem 2009r.

Sąd wskazał przy tym, że w zakresie dotyczącym żądania wydania kuchenki mikrofalowej (...) oraz kuchenki M. (...), ruchomości te powód odebrał od pozwanej za pokwitowaniem w dacie 18 czerwca 2012r. (po wytoczeniu powództwa w sprawie). Sąd uznał przy tym, że brak było podstaw do uznania, że to z winy pozwanej nie doszło do wydania tych rzeczy powodowi przed wskazaną datą ich odbioru, a zatem, że pozwana w tym zakresie (wydania kuchenki mikrofalowej (...) oraz kuchenki M. (...)) nie dała powodu dla wytoczenia powództwa.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. Nadto Sąd nakazał pobrać od powoda A. Z. na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Rybniku kwotę 162,52 zł tytułem zwrotu wydatków sądowych, jakie powstały w toku zainicjowanej przezeń sprawy, a które stanowiły sumę zwrotu utraconego zarobku za stawiennictwo w Sądzie jaki wypłacono świadkom L. i T. K. (po 81,26 zł) oraz zwrotu utraconego zarobku za stawiennictwo w Sądzie i koszty dojazdu jakie wypłacono świadkowi R. L. (81,26 zł).

Apelację od tego orzeczenia wniósł powód, zaskarżając wyrok w części dotyczącej oddalenia powództwa zarzucając błędną ocenę zebranego materiału dowodowego, a także istotną sprzeczność przyjętego rozstrzygnięcia z dokonanymi ustaleniami i zebranym materiałem dowodowym. Nadto zarzucił naruszenie przepisów postępowania, a to art. 227 k.p.c., art. 233 k.p.c. i art. 247 k.p.c.

Na tych podstawach wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w zaskarżonej części oraz nakazania pozwanej D. B. wydania powodowi ruchomości w postaci sześciu stołów oraz siedemdziesięciu krzeseł stanowiących własność powoda, a znajdujących się w posiadaniu pozwanej. Nadto wniósł o zasądzenie na swoją rzecz kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W odpowiedzi na apelację pozwana wniosła o jej oddalenie oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według obowiązujących norm

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Sąd pierwszej instancji prawidłowo poczynił ustalenia dotyczące okoliczności faktycznych. Mają one podstawę w zgromadzonym w sprawie materialne dowodowym, który w zakresie dokonanych ustaleń jest logiczny i wzajemnie spójny, natomiast informacje zawarte w poszczególnych źródłach dowodowych nawzajem się uzupełniają i potwierdzają, przez co są w pełni wiarygodne. Ustalenia te Sąd Okręgowy przyjmuje za własne.

Pomimo prawidłowości poczynionych ustaleń, wyprowadzone zeń wnioski, nie były zasadne. Z tych względów podniesione zarzuty prawa procesowego, a zarzucające błędną ocenę materiału dowodowego, były uzasadnione.

Wbrew ocenie Sądu Rejonowego, powód prawidłowo wypełnił obowiązki wynikające zarówno z art. 232 k.p.c. jak i 6 k.c.

Stosownie do art. 232 k.p.c. na stronach ciąży obowiązek przedstawienia dowodów dla stwierdzenia faktów z których wywodzą skutki prawne. Wskazany powyżej ciężar dowodu w znaczeniu formalnym uzupełnia ciężar dowodu w znaczeniu materialnym wyrażony w art. 6 k.c., który nakłada na stronę ciężar udowodnienia faktów, z których wywodzi ona skutki prawne. Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 7 listopada 2007r. (II CSK 293/07), ciężar udowodnienia faktu należy rozumieć z jednej strony jako obarczenie strony procesu obowiązkiem przekonania sądu dowodami o słuszności swoich twierdzeń, a z drugiej konsekwencjami poniechania realizacji tego obowiązku, lub jego nieskuteczności. Tą konsekwencją jest zazwyczaj niekorzystny dla strony wynik procesu.

Mając na względzie powyższe, należało uznać, że Sąd Rejonowy dokonał nieprawidłowej oceny materiału dowodowego. Wbrew bowiem twierdzeniom Sądu Rejonowego powód, na podstawie faktury VAT nr (...) z dnia 5 grudnia 2011r. (k. 9) oraz dowodów wpłaty (KP nr 116, KP nr 117, KP nr 118 - k. 49-50), wykazał, że był osobą zamawiającą ruchomości w postaci 6 stołów i 70 krzeseł. Dowody te stanowiły dokumenty prywatne w rozumieniu art. 245 k.p.c., a więc dowód tego, że osoba, która go podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie. Z dokumentów tych jednoznacznie wynika, że nabywcą 6 stołów i 70 krzeseł był powód.

Zarzuty strony pozwanej co do faktury VAT są natomiast o tyle nie zasadne, że kwestionowały one wysokość stawki podatku VAT. Zgodnie bowiem z art. 146a pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (tekst jednolity: Dz.U. z 2011r. Nr 177, poz. 1054 z późniejszymi zmianami) w okresie od dnia 1 stycznia 2011r. do dnia 31 grudnia 2016r., z zastrzeżeniem art. 146f stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110 (tj. stawka podatku 22%), wynosi 23%. Z tych względów faktura wystawiona

w 2011r. musiała uwzględniać stawkę tego podatku obowiązującą w chwili wystawienia tej faktury, tj. 23%.

Nadto Sąd Okręgowy uznał za wiarygodne zeznania świadka K. W., na podstawie których należało uznać, że wystawianie przez niego faktura VAT została wystawiona dopiero po zapłacie całej należności. Jak wynika bowiem z zeznań świadka, takie postępowanie jest u niego stosowane, a sam proces realizacji wykonania zamówienia, czasem jest bardzo rozciągnięty w czasie. Nie było również podstaw do zakwestionowania wiarygodności zeznań tego świadka, w szczególności co do okoliczności wystawienia faktury VAT, zwłaszcza, iż przedłożone dowody KP wskazują, że dokumentowały one zapłatę jedynie części ceny (6.200 zł). Tym samym potwierdzają one okoliczności, że zapłata całej należności nastąpiła w odleglejszym terminie.

Brak wskazania przez świadka przyczyn niezachowania chronologiczności w wystawianiu dowodów wpłaty, nie mogła świadczyć o niewiarygodności tego świadka, tym bardziej, że w tym zakresie, zeznania świadka nie dają podstaw do przyjęcia tezy proponowanej przez pozwaną.

Również sprzeczność treści tych zeznań z zeznaniami strony przeciwnej, nie może stanowić podstawy do odmowy przyznania tym zeznaniom waloru wiarygodności. Nie można bowiem pominąć, że również na pozwanej ciążył, zgodnie z art. 253 k.p.c. i art. 6 k.c., ciężar wykazania, że to jej przysługuje prawo własności do 6 stołów i 70 krzeseł. Tej okoliczności nie wykazała. Za niewystarczające bowiem należało uznać zeznaniach wnioskowanych przez nią świadków, które prowadziłyby do uznania, że środki na zakup zostały przez nią przekazane. W kontekście bowiem tych zeznań nie można pominąć, iż pozwana, w związku z przedmiotem niniejszego postępowania, prowadziła działalność gospodarczą. Tym samym zobowiązana była do dochowania należytej staranności zgodnie z art. 354 k.c. Tego standardu jednak nie dochowała, tym bardziej, że zakup zarówno zastawy stołowej jak i sztućców dokonała we własnym imieniu (k. 111 – 148).

Pozwana nie wykazała bowiem zarówno przekazania środków pieniężnych na zakup wskazanych powyżej ruchomości przez świadka (jej przyjaciółkę) A. S..

Powyższe okoliczności dają podstawy do uznania, że pozwana nie wykazała, aby przysługiwało jej prawo do władania opisanymi w wyroku ruchomościami, w związku z czym zasadne było uwzględnienie roszczenia windykacyjnego powoda.

Z tych względów Sąd Okręgowy zmienił zaskarżony wyrok w zakresie wskazanym w sentencji w oparciu o art. 386 § 1 k.p.c., a w pozostałym zakresie powództwo oddalił.

Konsekwencją częściowego uwzględnienia apelacji stała się konieczność zmiany rozstrzygnięcia o kosztach procesu. O kosztach tych orzeczono na podstawie art. 100 k.p.c., gdyż powód uległ tylko co do nieznacznej części swego żądania. Na zasądzone koszty, składają się koszty zastępstwa procesowego ustalonego zgodnie z § 6 pkt 5, § 2 ust. 1 i 2, § 4 ust. 1 przy uwzględnieniu § 3 ust. 1 w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (tekst jednolity: Dz.U. z 2013 poz. 490), opłata od pozwu ustalona podstawie art. 13 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jednolity: Dz. U. z 2010r. Nr 90, poz. 594 z późniejszymi zmianami) oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa ustalona zgodnie z art. 1 ust. 2 w związku z art. 4 ustawy z dnia 16 listopada 2006r. o opłacie skarbowej (Dz. U. z 2006r. Nr 225 poz. 1635 z późniejszymi zmianami).

O kosztach postępowania odwoławczego Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. Na zasądzone koszty, składają się koszty zastępstwa procesowego ustalonego zgodnie z § 6 pkt 5, § 2 ust. 1 i 2, § 4 ust. 1 przy uwzględnieniu § 3 ust. 1 w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (tekst jednolity: Dz.U. z 2013 poz. 490), opłata od apelacji ustalona podstawie art. 13 w związku z art. 18 ust. 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.

SSO Andrzej Dyrda SSO Magdalena Balion - Hajduk SSO Aleksandra Janas