Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 lutego 2015 roku

Sąd Okręgowy w Szczecinie VIII Wydział Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Agnieszka Woźniak (spr.)

Sędziowie: SO Piotr Sałamaj

SR del. Kornelia Żminkowska

Protokolant: st. sekr. sądowy Joanna Witkowska

po rozpoznaniu w dniu 20 lutego 2015 roku w Szczecinie

na rozprawie

sprawy z powództwa S. W. i R. G.

przeciwko (...) spółce akcyjnej w W.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego od wyroku Sądu Rejonowego Szczecin - Centrum w Szczecinie z dnia 1 października 2014 roku, sygnatura akt XI GC 422/14

I.  oddala apelację;

II.  zasądza od pozwanego na rzecz powodów kwotę 600 zł (sześciuset złotych) tytułem kosztów procesu w postępowaniu apelacyjnym.

SSO Piotr Sałamaj SSO Agnieszka Woźniak SSR del. Kornelia Żminkowska

VIII Ga 418/14

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 15 stycznia 2014 r. powodowie S. W. i R. G. wnieśli o zasądzenie od (...) spółki akcyjnej w W. kwoty 11.000,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 13 marca 2013 r. do dnia zapłaty oraz o zasądzenie od pozwanej kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powodowie wskazali, że posiadali wykupiona u pozwanej umowę ubezpieczenia OC, NW i AC na samochód ciężarowy marki S.. W trakcie trwania umowy doszło do zdarzenia, w wyniku którego doszło do uszkodzenia pojazdu powodów i zanieczyszczenia drogi materiałem z betonomieszarki. Powodowie zmuszeni byli do pokrycia kosztów związanych z usunięciem betonu z drogi i jego utylizacji. Pozwana po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego uznała co do zasady odpowiedzialności za powstanie szkody z wyjątkiem czynności związanych z utylizacją betonu. Pozwana odmawiając zapłaty kwoty 11.000 zł wskazała, iż usługa objęta fakturą nie mieści się w zakresie ubezpieczenie.

W dniu 20 marca 2014 r. Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym zgodnie z żądaniem pozwu.

Od powyższego nakazu pozwana skutecznie wniosła sprzeciw. W uzasadnieniu sprzeciwu wskazała, iż nie wystąpiły przesłanki warunkujące odpowiedzialność pozwanej za wypłatę odszkodowania. Wskazała, iż usługa usunięcie betonu z drogi oraz jego utylizacja nie jest objęta ubezpieczeniem. Zgodnie z OWU ochroną objęte są szkody polegające na uszkodzeniu, zniszczeniu i utracie pojazdu, jego części lub wyposażenia.

Wyrokiem z dnia 1 października 2014 roku Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie zasądził od pozwanej na rzecz powodów kwotę 10 000 złotych z ustawowymi odsetkami od dnia 13 marca 2013 roku oddalając powództwo w pozostałej części. Zasądził także od pozwanej na rzecz powodów kwotę 2967 złotych tytułem kosztów procesu.

Wyrok zapadł w oparciu o następujące ustalenia faktyczne:

Powodowie S. W. i R. G. w ramach prowadzonej działalności gospodarczej zawarli ze spółką (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością w W.. umowę leasingu, której przedmiotem jest pojazd ciężarowy marki S. o numerze rejestracyjnym (...). Na podstawie umowy generalnej nr (...) pojazd ten został objęty przez pozwany zakład ubezpieczeń ochroną ubezpieczeniową w zakresie ubezpieczenia OC, AC oraz NW. Suma Ubezpieczenia AC wynosiła 183.600 zł. netto

Zgodnie z §4 OWU podstawowym zakresem ubezpieczenia objęte są szkody polegające na uszkodzeniu, zniszczeniu lub utracie pojazdu, jego części lub wyposażenia wskutek wszelkich zdarzeń niezależnych od woli Ubezpieczonego lub osoby uprawnionej do korzystania z pojazdu, z zastrzeżeniem §7. W zakresie przyjętym w umowie ubezpieczenia ubezpieczeniem objęte są szkody powstałe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i innych państw Europy oraz Algierii. Iranu. Iraku, Maroka, Izraela i Tunezji, z zastrzeżeniem ust. 2.

Zgodnie z ust 2 jeżeli nie umówiono się inaczej, zakresem ubezpieczenia nie są objęte szkody kradzieżowe powstałe na terytorium Rosji, Białorusi, Ukrainy lub Mołdawii.

W myśl § 6 zakresem ubezpieczenia objęty jest także zwrot uzasadnionych okolicznościami danego zdarzenia kosztów:

1)  zabezpieczenia uszkodzonego pojazdu w okresie nie dłuższym niż do 3 dni po dokonaniu oględzin i sporządzeniu powypadkowej kalkulacji kosztów naprawy pojazdów lub protokołu szkody;

2} holowania lub transportu uszkodzonego pojazdu z miejsca zdarzenia, pod warunkiem że usługi te nie mogły być świadczone w ramach posiadanego przez Ubezpieczonego ubezpieczenia (...); jeżeli koszty te zostały pokryte w części, (...) SA zwraca pozostałe koszty z zastrzeżeniem ust. 2.

(...) SA zwraca koszty, o których mowa w ust. 1, do wysokości 10% sumy ubezpieczenia, chyba że umówiono się inaczej. Powyższy limit sumy ubezpieczenia nie ma zastosowania w przypadku opcji (...) oraz pakietu świadczeń, o których mowa w § 10 pkt 2. (Ust. 2)

Ponadto w § 29 wskazano, iż w razie powstania szkody polegającej na uszkodzeniu pojazdu Ubezpieczony, Ubezpieczający lub osoba uprawniona do korzystania z pojazdu zobowiązani są;

1)  użyć dostępnych środków w celu ratowania ubezpieczonego pojazdu oraz zapobieżenia szkodzie lub zmniejszenia jej rozmiarów;

2)  nie dokonywać w uszkodzonym pojeździe żadnych zmian, jeżeli nie są one uzasadnione koniecznością kontynuowania dalszej bezpiecznej jazdy i nie podejmować naprawy bez uprzedniego przeprowadzenia oględzin pojazdu przez (...) SA lub jego przedstawiciela, chyba że (...) SA lub jego przedstawiciel nie przeprowadził ich w terminie 7 dni od dnia otrzymania zawiadomienia o szkodzie, albo 14 dni jeżeli niezbędne było powołanie biegłych – rzeczoznawców.

W dniu 5 grudnia 2012 r. na przejeździe kolejowym w miejscowości S. doszło do zderzenia (...) będącego w posiadaniu powodów z pociągiem linii DB, w wyniku czego betonomieszarka przewróciła się na prawy bok i wpadła do rowu. Pojazd załadowany był betonem z zbrojeniem stalowym w ilości około 22-23 ton. Ze względy na to, że pojazd znajdował się blisko torowiska policja nakazała pilne jego usunięcie. Powodowie zdecydowali się skorzystać z usług kilku firm w celu wyciągniecie pojazdu i oczyszczenia terenu. Koszt usługi usunięcia pojazdu wraz z ładunkiem był trudny do przewidzenia. Ustalono z K. L. (1), że koszt całej usługi wyniesie około 10000 złotych.

Z uwagi na gabaryt oraz ciężar samochodu wraz z zastygniętym betonem dźwig nie był w stanie wyciągnąć pojazdu w całości. Wobec czego zdecydowano się odciąć podwozie od gruszki i następnie załadowano je na lawetę. Wyciąganie pojazdu trwało około 15 godzin i znajdujący się w nim beton zastygł. W konsekwencji trzeba było pociąć gruszkę na kawałki i rozkruszyć beton znajdujący się w środku przy pomocy młota hydraulicznego. Gruszka została pocięta na 30 elementów i przewieziona za pośrednictwem firmy trzeciej do zakładu powodów.

W dniu 6 grudnia 2012r. firma Usługi (...) s.c. J.N.Z. C. wystawiła na rzecz powodów fakturę nr (...) na kwotę 1220,00 zł netto. Następnie w dniu 7 grudnia 2012r. firma (...) S.A. wystawiła na rzecz powodów tytułem transportu fakturę nr (...)NO/ (...) na kwotę 880,00 zł netto. W dniu 17 grudnia 2012r A. N. wystawił na rzecz powodów fakturę nr (...) tytułem usługi transportowej na kwotę 600 zł netto. K. L. (1) wystawił w dniu 28 grudnia 2012r. za usunięcie pozostałości materiałów z betonomieszarki wraz z utylizacją nr (...) na kwotę 11000 zł netto. Koszty utylizacji stanowiły niewielką należności, faktura obejmowała w znacznej mierze usługi rozcięcia, wyciągniecie pojazdu z rowu i usunięcia z miejsca zdarzenia. Wszystkie faktury zostały przez powodów uregulowane.

Powodowie dokonali zgłoszenia przedmiotowej szkody pozwanej.

Pismem z dnia 12 marca 2012r. pozwana poinformowała powodów, że faktury nr (...)NO/ (...), (...) obejmujące holowanie lub transport uszkodzonego pojazdu została uznane. Nie uznano faktury (...) z uwagi na to, iż usługi w niej wskazane nie zostały objęte ubezpieczeniem. W odpowiedzi na pismo pozwanej powodowie wnieśli o zapłatę kwoty 13.530 zł albowiem usunięcie materiału z betonomieszarki było konieczne celem zabezpieczenia uszkodzonego pojazdu i zapobieżeniu powstania lub zwiększenia szkody.

W oparciu o dokonane ustalenia faktyczne Sąd Rejonowy doszedł do wniosku, że powództwo okazało się uzasadnione w przeważającej części zasadne.

Powód dochodził zapłaty przez pozwaną odszkodowania za szkodę w pojeździe, zgodnie z zawartą umową dobrowolnego ubezpieczenia auto casco.

Zgodnie z treścią art. 805 k.c. przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę.

Odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń ustalana jest co do zasady w sposób wskazany w przepisie art. 361 k.c. oraz 363§2 k.c. Zobowiązany ponosi więc odpowiedzialność za normalne następstwa działania, z którego szkoda wynikła. W powyższym granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowień umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Odszkodowanie co do zasady ma wyrównać uszczerbek majątkowy powstały w wyniku zdarzenia wyrządzającego szkodę, istniejący od chwili wyrządzenia szkody do czasu, gdy zobowiązany wypłaci poszkodowanemu sumę pieniężną odpowiadającą szkodzie ustalonej w sposób przewidziany prawem. Zgodnie z obowiązującą w polskim prawie cywilnym zasadą pełnego odszkodowania, którą wyraża przepis art. 361 § 2 k.c., naprawienie szkody ma zapewnić całkowitą kompensatę doznanego przez poszkodowanego uszczerbku.

Sąd I instancji wskazał, że w niniejszej sprawie niesporne było zarówno istnienie pomiędzy stronami umowy ubezpieczenia jak i jej treść. Sporem objęte było natomiast, czy zdarzenie i w konsekwencji poniesione przez powodów koszty, pozostają w zakresie objętym ubezpieczeniem. Zdaniem Sądu Rejonowego, z treści zeznań świadków jednoznacznie wynika, iż po wypadku komunikacyjnym ubezpieczony pojazd musiał zostać usunięty z pobocza drogi, oraz, iż wewnątrz gruszki betoniarki pozostał beton, który zastygł i nie mógł być odpompowany.

Zgodnie z umową ubezpieczenia łączącą strony, w myśl § 6 OWU, zakresem ubezpieczenia objęty jest także zwrot uzasadnionych okolicznościami danego zdarzenia kosztów holowania lub transportu uszkodzonego pojazdu z miejsca zdarzenia, pod warunkiem że usługi te nie mogły być świadczone w ramach posiadanego przez Ubezpieczonego ubezpieczenia (...); jeżeli koszty te zostały pokryte w części, (...) SA zwraca pozostałe koszty z zastrzeżeniem ust. 2.

W ocenie Sądu I instancji materiał dowody, w szczególności z zeznań świadków, pozwala przyjąć, że do holowania pojazdu niezbędne było podjęcie dodatkowych czynności, takich jak pocięcie gruszki z betonem i rozłączenie elementów pojazdu, a następnie ich sukcesywne wywożenie. Wszystkie te czynności razem składają się na holowanie uszkodzonego w zdarzeniu pojazdu. Sąd Rejonowy zauważył, iż w toku postępowania likwidacyjnego pozwany uznał koszty holowania niektórych części pojazdu, wykonanego przez inny podmiot. Nie ma powodu, by holowanie pozostałej części traktować odmiennie. Świadek K. L. (1) potwierdził, że faktura dołączona do pozwu obejmuje właśnie wykonanie usługi holowanie wraz z czynnościami niezbędnymi do jego wykonania.

W ocenie Sądu Rejonowego nie zostały jednak objęte zakresem ubezpieczenia koszty utylizacji betonu albowiem nie pozostają one w związku z holowaniem pojazdu. W oparciu o zeznania świadka L., który wskazał, że koszty utylizacji to sprawy groszowe, a jednocześnie wskazał, że strony umowy umówiły się na koszt usunięcia betoniarki z drogi na ok.10 tysięcy złotych, Sąd Rejonowy przyjął, że koszt utylizacji wyniósł kwotę 1.000 złotych. W chwili umawiania się nie wiedziano, że odholowanie betoniarki w całości nie będzie możliwe. Świadkowie wskazali, że to okazało się dopiero na miejscu, kiedy dźwig nie był w stanie postawić pojazdu na drodze. Sąd przyjął, że właśnie ta kwota umówiona 10 tysięcy miała obejmować koszty sholowania uszkodzonego pojazdu i jest zasadna, natomiast pozostała należność wynikająca z faktury obejmuje koszty utylizacji betonu.

Żądanie odnośnie odsetek znajduje swe uzasadnienie w treści art. 481 § 1 i 2 kc. Termin wymagalności świadczenia wynika z treści art. 817 §1 kc.

Rozstrzygnięcie o kosztach procesu znajduje postawę prawną w 108 § 1 zd. 1 k.p.c. w związku z art. 100 kpc, uznając, że powodowie przegrali w niewielkim zakresie i przysługuje im zwrot kosztów procesu w całości.

Apelację od powyższego wyroku wywiodła strona pozwana. Zaskarżonemu wyrokowi zarzucono błąd polegający na przyznaniu, że zakres czynności przewidzianych w fakturze VAT nr (...) mieścił się w zakresie ubezpieczenia, tymczasem pozwana jako ubezpieczyciel zgodnie z treścią zawartej umowy nie odpowiadała za usunięcie betonu z betomieszarki oraz jego utylizacji, oraz przyjęciu przez sąd, że strona powodowa udowodniła wysokość roszczenia, tymczasem faktura, na której roszczenie jest oparte, obejmowała niezwiązaną z ubezpieczeniem utylizację, która nie wchodzi w zakres ochrony ubezpieczeniowej ( bez wskazania jaka część z należnej kwoty przypada na usunięcie materiału z betomieszarki, a jaka na utylizację). Apelujący zarzucił także Sądowi, iż pominął zarzut braku legitymacji biernej po stronie pozwanej kontekście zapisów OWU, w szczególności zapisu mówiącego o tym, że odszkodowanie przysługuje ubezpieczonemu lub innej uprawnionej osobie z umowy ubezpieczenia.

Wskakując na powyższe zarzuty apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa w całości i obciążanie pozwanego kosztami procesu.

W odpowiedzi na apelacje pozwany wniósł o jej oddalenie.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja okazała się nieuzasadniona.

Przechodząc do rozważenia zarzutów, należy wskazać, iż choć skarżący nie sformułował precyzyjnie, że dostrzeżone przez niego uchybienia obejmują naruszenie normy art. 233 § 1 k.p.c, niemniej zarzuty odnoszące się do błędnych ustaleń faktycznych należy rozpatrywać przez pryzmat ściśle z nimi powiązanych zarzutów wadliwej oceny materiału dowodowego. Należy zauważyć, że z przepisu art. 233 § 1 k.p.c. wynika, iż Sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. W praktyce, jeżeli z określonego materiału dowodowego Sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to taka ocena nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów i musi się ostać, chociażby na podstawie tego samego materiału dowodowego w równym stopniu można byłoby wysnuć wnioski odmienne. Jedynie w przypadku, gdy brakuje logiki w powiązaniu wniosków z zebranymi dowodami lub gdy wnioskowanie Sądu wykracza poza schematy logiki formalnej, albo - wbrew zasadom doświadczenia życiowego - nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo-skutkowych, przeprowadzona przez Sąd ocena dowodów może zostać skutecznie podważona (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 27 września 2002 roku, II CKN 817/00 LexPolonica nr 3761152; tak też H. P., Zarys metodyki pracy sędziego w sprawach cywilnych, LewisNexis 2007. s. 370 - 373).

Zatem dla skuteczności zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. nie wystarcza stwierdzenie o wadliwości dokonanych ustaleń faktycznych, odwołujące się do stanu faktycznego, który w przekonaniu skarżącego odpowiada rzeczywistości. Konieczne jest tu wskazanie przyczyn dyskwalifikujących postępowanie sądu w tym zakresie. W szczególności skarżący powinien wskazać, jakie kryteria oceny naruszył sąd przy ocenie konkretnych dowodów, uznając brak ich wiarygodności i mocy dowodowej lub niesłuszne im je przyznając (wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 19 czerwca 2008 r., sygn. akt I ACa 180/08, LEX nr 468598).

W apelacji pozwanej zabrakło takiego kompleksowego wywodu, który uzasadniałby naruszenie przez Sąd Rejonowy art. 233 k.p.c. Skarżący formułował ten zarzut odwołał się bowiem do stanu faktycznego, który w jego przekonaniu odpowiadał rzeczywistości, a nie wykazał w rozumowaniu Sądu Rejonowego żadnych uchybień logicznych dyskwalifikujących dokonaną ocenę dowodów i poczynione na jej podstawie ustalenia faktyczne.

Nie sposób podzielić zarzutu skarżącego, iż rozmiar czynności przewidzianych w fakturze VAT nr (...) nie mieścił się w zakresie ubezpieczenia. Z materiału dowodowego, w tym z zeznań przesłuchanych w sprawie świadków jednoznacznie wynika, iż ubezpieczony pojazd musiał być niezwłocznie usunięty z pobocza drogi publicznej. Należy podkreślić, że przewożono w nim specyficzny ładunek w postaci mieszanki betonu, który wskutek zdarzenia zastygł i obiektywnie nie było możliwości jego wypompowania. Nie było także możliwości usunięcia przewróconego pojazdu poprzez jego podniesienie. Koniecznym zaś okazało się użycie specjalistycznego sprzętu celem i pocięcie pojazdu na kilkadziesiąt części. Z powyższego faktu w sposób oczywisty wynika, iż oprócz usunięcia pojazdu niezbędnym było także usunięcie zastygłego betonu. Należy wskazać, że Sąd Rejonowy trafnie odwołując się do treści § 6 ust. 1 pkt. 1 OWU, wskazał, że wydatkowane przez ubezpieczonego koszty na usunięcie pojazdu mieszczą się w kosztach uzasadnionych okolicznościami danego zdarzenia i tym samym są objęte zakresem ubezpieczenia (...) Casco, albowiem obejmują one transport uszkodzonego pojazdu z miejsca zdarzenia, która to usługa nie została świadczona w ramach pomocy posiadanego ubezpieczenia (...). Z zeznań świadka G. S., czego wszak pozwana nie kwestionowała wynika, iż, operator dźwigu, który przybył na miejsce w celu usunięcia pojazdu stwierdził, że nie jest w stanie usunąć pojazdu z uwagi na jego wagę. Zeznał także, że podwozie pojazdu zostało odcięte i usunięte, zaś gruszki z zastygłym wewnątrz betonem nie udało się podnieść. Dopiero przybycie specjalistycznej firmy umożliwiło usunięcie pojazdu. Z zeznań świadka K. L. (2), który wykonywał usługę usunięcia samochodu wynika, że aby przetransportować pojazd koniecznym było rozciąć betoniarkę palnikiem i następnie rozkruszać beton koparką z młotem hydraulicznym, oraz, iż cała operacja zajęła 15 godzin. W świetle powyższych rozważań Sąd Rejonowy prawidłowo uznał, że w zaistniałej konkretnej sytuacji aby prawidłowo usunąć i przetransportować pojazd niezbędnym było usunięcie także z betoniarki zastygłego betonu, stąd koszt usunięcia mieści się w zakresie ubezpieczenia. Strona pozwana w apelacji kwestionuje nie tylko konieczność poniesienia kosztów usunięcia pojazdu z miejsca zdarzenia, koncentruje się także na tym, iż powodowie nie wykazali wysokości tych kosztów. Wprawdzie na fakturze VAT (...) nie zostały wyodrębnione oddzielne pozycje za usunięcie materiału z betomieszarki oraz za utylizację betonu, niemniej trafnie Sąd Rejonowy odwołując się do zeznań świadka K. L. (1) przyjął, że koszty utylizacji wynoszą 1.000 złotych. Strona pozwana ani w toku procesu, ani też prowadząc jako ubezpieczyciel postępowanie likwidacyjne nie wskazała jaka jej zdaniem powinna wynieść wartość utylizacji. Zawarte w zaskarżonym wyroku stwierdzenie w świetle zeznań świadka K. L. (1), iż koszty utylizacji wynoszą około 1000 złotych i o tyle należy obniżyć dochodzone przez powodów odszkodowanie nie jest dowolne i zasługuje na aprobatę.

Niezasadny okazał się także zarzut braku legitymacji biernej pozwanego ubezpieczyciela. Zarzut ten jest o tyle niezrozumiały, iż pozwany naprawił szkodę powodów w znacznej części, tym samym uznał swoją odpowiedzialność wobec powodów. Jak wynika z akt szkodowych, ubezpieczony- leasingodawca informował pozwaną, iż wypłata za koszty holowania pojazdu ma nastąpić do rąk korzystającego-powodów (pismo z dnia 9 stycznia 2013 roku). Ponadto z korespondencji mailowej wynika, że leasingodawca przekazał pozwanej umowę cesji.

Biorąc powyższe pod uwagę na podstawie art. 385 k.p.c. oddalono apelację jako niezasadną.

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 k.p.c. Pozwany przegrał w całości postępowanie apelacyjne, jest zatem zobowiązany zwrócić pozwanej poniesione przez nią koszty tego postępowania, na które składa się wynagrodzenie reprezentującego powodów pełnomocnika w kwocie 600 zł ustalone w oparciu o § 6 pkt 4 w zw. z § 12 ust 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (tekst jednolity Dz. U. z 2013 poz. 490 ze zm.).

(...)

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)

4.  (...)