Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 stycznia 2015 roku

Sąd Okręgowy w Krakowie, Wydział IV Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: SSO Jadwiga Żmudzka (spr.)

Sędziowie: SSO Lidia Haj

SSR del. Dorota Sośnicka-Gurbiel

Protokolant: st. prot. Ewa Krzyk

przy udziale Marka Buchały Prokuratora Prokuratury Okręgowej,

po rozpoznaniu w dniu 27 stycznia 2015 roku, sprawy

A. C.

oskarżonego o przestępstwo z art. 279 § 1 kk w zw. z art. 64 § 1 kk

na skutek apelacji wniesionych przez oskarżonego i jego obrońcę

od wyroku Sądu Rejonowego (...)w Krakowie z dnia 4 listopada 2013r. sygn. akt IX K 1057/12/K

zaskarżony wyrok w odniesieniu do oskarżonego A. C., a nadto na zasadzie art. 435 kpk także w odniesieniu do oskarżonych D. J. i S. K., które wyroku nie zaskarżyły, uchyla i sprawę przekazuje Sądowi Rejonowemu (...) w Krakowie do ponownego rozpoznania.

SSO Lidia Haj SSO Jadwiga Żmudzka SSR Dorota Sośnicka-Gurbiel

Sygn. akt IV Ka 1043/14

UZASADNIENIE

A. C. , S. K., D. J. zostali oskarżeni o to, że:

w dniu 2 kwietnia 2012r. w K., działając wspólnie i w porozumieniu ze sobą włamali się do mieszkania T. S. poprzez siłowe wypchnięcie drzwi wejściowych, z wnętrza którego zabrali w celu przywłaszczenia telefon komórkowy marki S. (...) wartości 100 zł, dekoder cyfrowej telewizji (...) wraz z kartą o wartości 200 zł, zegarek marki A. o wartości 200 zł, 29 sztuk używanej odzieży w postaci koszulek i bluz o wartości 80 zł, maszynkę do robienia papierosów marki M. o wartości 20zł, 3 talie kart o wartości 10 zł, 25 sztuk płyt DVD z filmami i bajkami o wartości 100 zł, 23 sztuki książek autorstwa Waldemara Łysiaka oraz książkę „(...) ” i „(...)” o wartości 500 zł, młotek o wartości 10 zł i 3 torby z tworzywa koloru niebieskiego z logo I. o łącznej wartości strat 1220 zł na szkodę T. S., przy czym A. C. zarzucanego mu czynu dopuścił się w ciągu pięciu lat po odbyciu co najmniej sześciu miesięcy kary pozbawienia wolności orzeczonej za umyślne przestępstwo podobne

tj. o przestępstwo z art. 279 § 1 k.k., a w odniesieniu do A. C. o przestępstwo z art. 279 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k.

Sąd Rejonowy (...)w Krakowie wyrokiem z dnia 4 listopada 2013 roku, sygn. akt IX K 1057/12/K orzekł w tym przedmiocie następująco:

I.  oskarżonych A. C., S. K. i D. J. uznał za winnych popełnienia czynu zarzucanego im aktem oskarżenia przyjmując, iż oskarżony A. C. popełnił go w ciągu pięciu lat po odbyciu w okresie od 8 października 2007 roku do 28 maja 2008 roku kary 3 lat pozbawienia wolności orzeczonej również za umyślne przestępstwo podobne kwalifikowane z art. 282 k.k. w zw. z art. 13§1 k.k. wyrokiem Sądu Rejonowego w Myślenicach z dnia 9 maja 2003 roku sygn. II K 132/02 objętego wyrokiem łącznym Sądu Rejonowego (...)w Krakowie z dnia 28 marca 2006 roku sygn. II K 256/06/S, to jest czynu stanowiącego występek z art. 279§1 k.k. w stosunku do oskarżonych S. K. i D. J., a w stosunku do oskarżonego A. C. z art. 279§1 k.k. w zw. z art. 64§1 k.k. i za to na mocy art. 279§1 k.k. wymierzył każdemu z oskarżonych kary po 1 (jeden) rok pozbawienia wolności

II.  na mocy art. 69§1 i §2 k.k. oraz art. 70§1 pkt 1 k.k. warunkowo zawiesił oskarżonym S. K. i D. J. wykonanie orzeczonych im kar pozbawienia wolności na okresy próby wynoszące po 3 (trzy) lata

III.  na mocy art. 72§2 k.k. zobowiązał oskarżone S. K. i D. J. do solidarnego naprawienia szkody w części poprzez zapłatę na rzecz następców prawnych zmarłego T. S. kwoty 200 (dwieście) złotych w terminie 3 (trzech) miesięcy od daty uprawomocnienia się wyroku

IV.  na podstawie art. 624§1 k.p.k. zwalnił wszystkich oskarżonych od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych w całości.

Apelacje od powyższego wyroku wnieśli oskarżony oraz jego obrońca.

Apelacja obrońcy oskarżonego A. C. zaskarża wyrok w całości i zarzuca:

obrazę przepisów postępowania, która mogła mieć wpływ na treść wydanego orzeczenia, a to naruszenie art. 7 k.p.k. poprzez:

a)  dowolną ocenę dowodu z wyjaśnień współoskarżonej D. J. i danie im wiary w całości, pomimo iż:

- wyjaśnienia D. J. w znacznej części kłócą się z wyjaśnieniami S. K., w tym zwłaszcza w zakresie dotyczącym udziału A. C. w popełnieniu czynu zabronionego - a depozycje obu wymienionych zostały przez Sąd uznane za wiarygodne w całości;

- D. J. w chwili zdarzenia znajdowała się pod wpływem alkoholu, czego Sąd Rejonowy dostatecznie nie uwzględnił, a co musiało mieć znaczący wpływ na zdolność postrzegania przez współoskarżony a następczo na zdolność odtwarzania poczynionych spostrzeżeń;

b)  dowolną ocenę dowodu z wyjaśnień A. C. poprzez odmówienie im wiary w części odnoszącej się do uczestnictwa i zaangażowania oskarżonego w popełnienie czynu zabronionego, pomimo iż wyjaśnienia te korelują z wyjaśnieniami S. K. (uznanymi przez Sąd za wiarygodne w całości), a nadto są konsekwentne i zgodne z zasadami logiki;

zaś naruszenia przedstawione w lit. a i b mogły mieć wpływ na treść wydanego orzeczenia jako prowadzące do wadliwych ustaleń faktycznych odnośnie uczestnictwa i udziału A. C. w popełnieniu czynu zabronionego, co nadto skutkowało błędną kwalifikacją przypisywanego oskarżonemu czynu i niezastosowaniem wypadku mniejszej wagi, o którym mowa w art. 283 k.k. w zw. z 279 § 1 k.k.

Podnosząc powyższe skarżący wniósł o:

1)  uchylenie zaskarżonego rozstrzygnięcia i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania,

2)  przyznanie od Skarbu Państwa na rzecz obrońcy adw. R. R. (1) kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu z urzędu wg prawem przepisanych norm w stawce powiększonej o należny podatek VAT z uwzględnieniem kosztów postępowania zażaleniowego sygn. akt IV Kz 354/14 - oświadczając, iż koszty te nie zostały dotąd uiszczone ani w całości, ani w części.

Oskarżony A. C. zaskarża wyrok w całości i zarzuca błąd w ustaleniach faktycznych mający wpływ na treść orzeczenia, a polegający na przyjęciu, że z S. K. i D. J. działając wspólnie i w porozumieniu, włamał się do mieszkania pokrzywdzonego T. S. i zabrał stamtąd różne przedmioty o łącznej wartości 1.220,00.

Oskarżony wniósł o zmianę wyroku Sądu Rejonowego (...)w Krakowie w całości i umorzenie postępowania wobec niego,

ewentualnie o uchylenie wyroku Sądu Rejonowego (...)w Krakowie i przekazanie sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Sąd Odwoławczy rozważył, co następuje:

Zarzuty podniesione w apelacji wniesionej przez oskarżonego i jego obrońcę okazały się być uzasadnione. W toku przeprowadzonej kontroli instancyjnej Sąd Odwoławczy dopatrzył się uchybień, które skutkowały koniecznością uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania także w odniesieniu do współoskarżonych, które wyroku nie zaskarżyły.

Obrońca oskarżonego podniósł zarzut naruszenia art. 7 k.p.k., statuującego zasadę swobodnej oceny dowodów, kwestionując dokonaną przez Sąd meriti ocenę wiarygodności wyjaśnień współoskarżonych. Zdaniem obrońcy oskarżonego została ona dokonana z naruszeniem zasad logiki i doświadczenia życiowego, bowiem Sąd Rejonowy pominął w swoich rozważaniach okoliczność, że D. J. i S. K. były w trakcie zdarzenia pod wpływem alkoholu, co wpływało na ich percepcję, a nadto złożone przez ww. współoskarżone wyjaśnienia były wzajemnie niespójne w kwestii roli oskarżonego w zdarzeniu będącym przedmiotem prawnokarnej oceny. Tym samym przydanie waloru wiarygodności wyjaśnieniom D. J. i S. K. oraz ustalenie, że A. C. dokonał kradzieży z włamaniem wspólnie i w porozumieniu z oskarżonymi, gdy rzeczona okoliczność wynika tylko z wyjaśnień jednej ze współoskarżonych stanowi naruszenie art. 7 k.p.k. i skutkowało błędem w ustaleniach faktycznych co do uczestnictwa i udziału oskarżonego w popełnieniu czynu zabronionego oraz przełożyło się na kwalifikację prawną czynu mu przypisanego. Również oskarżony w apelacji osobistej zakwestionował ocenę dowodów i poczynione przez Sąd Rejonowy ustalenia faktyczne odnośnie swojego udziału i roli w przestępstwie.

Analiza zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego – w szczególności wyjaśnień D. J. i S. K. prowadzi do konstatacji o słuszności zarzutu podniesionego przez obrońcę i oskarżonego. W świetle treści wyjaśnień współoskarżonych nie sposób zaakceptować kategoryczność ustaleń Sądu meriti odnośnie roli oskarżonego w inkryminowanym zdarzeniu.

W pierwszej kolejności wskazać należy, że współoskarżone podkreślały, że w trakcie zdarzenia były bardzo pijane (k. 66 i 72). Wyjaśnienia wszystkich oskarżonych, jak też świadków są spójne w zakresie celu, w jakim A. C., D. J. i S. K. udali się w dniu 2 kwietnia 2012 roku do mieszkania pokrzywdzonego. Niespójne są natomiast w odniesieniu do udziału oskarżonego w przestępstwie.

D. J. podała, że w forsowaniu drzwi do mieszkania pokrzywdzonego, a następnie plądrowaniu mieszkania brał udział także A. C. (k. 72). Natomiast S. K. wyjaśniła, że nie pamięta, czy w tej części zajścia tj. w wypchnięciu drzwi do mieszkania i zabieraniu z niego przedmiotów brał udział współoskarżony (k.66). S. K., opisując zabór przedmiotów z mieszkania pokrzywdzonego, podała m.in. „W mieszkaniu stwierdziłyśmy, że nie ma T. S.”, co może wskazywać na udział tylko jej i współoskarżonej w dokonaniu przestępstwa. Opisując swoje wyjście z mieszkania pokrzywdzonego, oskarżona S. K. odnosiła się tylko do współoskarżonej. Swój bezpośredni udział w tej części inkryminowanego zdarzenia w wyjaśnieniach zanegował A. C. (k. 79). Oczywiście nie można wykluczyć, że wszyscy oskarżeni mogli działać w ramach podziału ról i jeżeli oskarżony A. C. istotnie nie wchodził do mieszkania pokrzywdzonego, pozostając na zewnątrz, to mogło to być skutkiem przyjętej przez niego roli czyli tzw. stania na czatach, co jednakże wymaga dokładnego ustalenia.

Mając na uwadze powyższe, stwierdzenie, że zeznania D. J. i S. K. były spójne i wzajemnie się uzupełniały, nie znajduje podstaw. Tak więc przesądzenie roli oskarżonego w zarzucanym przestępstwie w oparciu o wyjaśnienia współoskarżonych, których wiarygodność została ustalona w sposób naruszający zasady prawidłowego rozumowania, nie spełnia wymogów proceduralnych. Poczynione przez Sąd Rejonowy ustalenia faktyczne są pochodną błędnej oceny dowodów, dokonanej przez Sąd Rejonowy i nie mogą zostać uznane za prawidłowe.

W ocenie Sądu Odwoławczego, Sąd meriti nienależycie rozważył wszystkie okoliczności zaistniałe w sprawie, tj. zamiar, z jakim do mieszkania pokrzywdzonego udali się – D. J., S. K. i A. C. oraz role poszczególnych współoskarżonych w inkryminowanym zdarzeniu.

Sąd Rejonowy w ponownie przeprowadzonym postępowaniu winien poczynić ustalenia w zakresie udziału i roli A. C. w zarzucanym przestępstwie, w tym z uwzględnieniem zeznań nowych świadków wskazywanych w obu apelacjach, a to S. R. i R. R. (2), którzy mogą posiadać informacje istotne w sprawie dla oceny zachowania oskarżonego. Nie można bowiem wykluczyć w obecnym stanie sprawy, że A. C. przed opuszczeniem przez współoskarżone mieszkania pokrzywdzonego nie miał świadomości działań podjętych przez współoskarżone w mieszkaniu pokrzywdzonego czyli dokonywania kradzieży rzeczy. Wyjaśnienia wymaga tutaj jego rola/udział w pokonywaniu zabezpieczeń mieszkania i zaboru w celu przywłaszczenia przedmiotów należących do pokrzywdzonego. Należy mieć jednakże na uwadze, że o ile istnieją wątpliwości w zakresie ustaleń co do bezpośredniej roli/udziału oskarżonego w kradzieży z włamaniem, to na obecnym etapie postępowania trudno kwestionować to, że oskarżony miał świadomość co najmniej tego, że z mieszkania pokrzywdzonego wyniesione zostały torby z jego rzeczami oraz że przedmioty należące do pokrzywdzonego T. S.były przetrzymywane początkowo w mieszkaniu oskarżonego. Oskarżony w tym zakresie wyjaśnił m.in. „Dobijaliśmy się do mieszkania T. S., jednak nikt nie otwierał drzwi. D. powiedziała że T. S. prawdopodobnie jest w mieszkaniu ponieważ słyszała szumy. Słysząc to S. K. barkiem siłowo wepchnęła drzwi. Dziewczyny weszły do środka mieszkania. Ja zostałem na zewnątrz. Chwilę później dziewczyny wyniosły z mieszkania dwie torby markowe I. z zawartością rzeczy, nie wiem co dokładnie znajdowało się w tych torbach, w jednej były ubrania w drugiej jakieś książki. Dziewczyny zaniosły te torby wraz z całą zawartością do mojego mieszkania. Następnie położyliśmy się spać. Następnego dnia kiedy przetrzeźwiałem powiedziałem do S. żeby zrobiła coś z tymi rzeczami z kradzieży ponieważ nie chcę mieć z tymi rzeczami już nic wspólnego. Dziewczyny spakowały rzeczy które zabrały z mieszkania T. S. do dwóch walizek będących moją własnością (…), a następnie S. wyniosła te rzeczy z mojego mieszkania. Nie wiem z kim wyniosła S. te rzeczy. Nie wiem gdzie S. zaniosła te rzeczy. S. chciała mi powiedzieć co zrobiła z tymi rzeczami ale ja nie chciałem słuchać” (k. 79).

Sąd uchylił wyrok i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania także co do współoskarżonych, gdyż za takim rozstrzygnięciem przemawiają te same względy, tj. ocena dowodów naruszająca zasadę, o której mowa w art. 7 k.p.k.

Mając na uwadze powyższe, Sąd na zasadzie art. 437 § 2 k.p.k. i art. 435 k.p.k. orzekł, jak w wyroku.

SSO Lidia Haj SSO Jadwiga Żmudzka SSR del. Dorota Sośnicka - Gurbiel