Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 2 marca 2015 roku

Sąd Okręgowy w Lublinie I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Sądu Okręgowego Zofia Homa

Protokolant: stażysta Paulina Radomska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 2 lutego 2015 roku

sprawy z powództwa M. M.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w S.

o zapłatę

1)  zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w S. na rzecz powoda M. M. tytułem zadośćuczynienia kwotę 50 000,00 (pięćdziesiąt tysięcy) złotych wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 12 sierpnia 2010 roku do dnia zapłaty;

2)  zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w S. na rzecz powoda M. M. tytułem odszkodowania kwotę 854,81( osiemset pięćdziesiąt cztery złote osiemdziesiąt jeden groszy) wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 22 lipca 2010 roku do dnia zapłaty;

3)  w pozostałym zakresie powództwo oddala;

4)  koszty procesu między stronami wzajemnie znosi;

5)  Nieuiszczone koszty sądowe od których powód był zwolniony przejmuje na rachunek Skarbu Państwa.

Sygn. akt I C 726/12

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 9 września 2010 roku wniesionym do Sądu Rejonowego w Radzyniu Podlaskim, powód M. M. domagał się zasądzenia od (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w S. na jego rzecz:

1.  kwoty 50 000,00zł tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 21 września 2010roku do dnia zapłaty;

2.  kwoty 854,81zł. tytułem uzupełnienia zwrotu kosztów dojazdu do szpitala i rehabilitację wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 22 lipca 2010 roku do dnia zapłaty;

3.  ustalenia, że pozwany będzie odpowiedzialny za szkody jakie w przyszłości mogą powstać u powoda na skutek doznanych uszkodzeń ciała;

4.  kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych (petitum pozwu, k. 2-3).

W uzasadnieniu pozwu, powód wskazał, że w dniu 21 września 2009 roku w R. uczestniczył, jako poszkodowany w wypadku drogowym, którego sprawcą była R. W., kierująca samochodem osobowym marki F. (...) o nr rej. (...), który posiadał polisę ubezpieczenie OC w (...) Towarzystwo (...).

Bezpośrednio po wypadku, powód przewieziony został do SPZOZ w R. gdzie przebywał do dnia 16 listopada 2009 roku. Tam stwierdzono u niego obrażenia ciała w postaci złamania kości nosa, złamania trzonu mostka, złamania rzepki prawej oraz urazu wielomiejscowego głowy i wstrząśnienia mózgu.

W odpowiedzi na pozew z dnia 11 stycznia 2011 roku (data wpływu), pozwane towarzystwo ubezpieczeń nie uznało powództwa w całości, wnosząc o jego oddalenie oraz o zasądzenie od powoda na jego rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm prawem przepisanych.

Pismem z dnia 26 czerwca 2012 roku, złożonym 31 sierpnia 2012 roku na rozprawie, powód zmodyfikował powództwo w ten sposób, że wniósł dodatkowo o zasądzenie od pozwanego na jego rzecz renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy i zmniejszenia się jego widoków powodzenia na przyszłość w okresie o 22 września 2009 roku do dnia 30 kwietnia 2014 roku w następującej wysokości: od 22 września 2009 roku po 1 279,00zł.z ustawowymi odsetkami od daty wymagalności każdej z rat miesięcznych, która określił na pierwszy dzień miesiąca, następujący po miesiącu za który należna jest renta; za każdy miesiąc 2010 roku po 1 317,00zł.miesiącznie z ustawowymi odsetkami j..w; za każdy miesiąc 2011 roku po 1 376,00zł. miesięcznie z ustawowymi odsetkami j.w.; za każdy miesiąc 2012 roku po 1 500,00zł. miesięcznie z ustawowymi odsetkami określonymi j.w. a także określenie odpowiedzialności pozwanego wobec powoda z tytułu renty na przyszłość w wysokości odpowiadającej publikowanemu przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego. przeciętnemu miesięcznemu wynagrodzeniu w województwie (...), bez wypłat z zysku lub nadwyżki bilansowej w spółdzielniach, z uwzględnieniem sfery budżetowej bez dodatkowych wynagrodzeń rocznych ( pismo k. 247 – 256).

Pismem z dnia 14 września 2011 roku powód cofnął wniosek z punktu II pozwu tj. w zakresie ustalenia, iż pozwany będzie odpowiedzialny za szkody jakie w przyszłości mogą powstać u powoda na skutek doznanych obrażeń ciała ( pismo k. 189).

Postanowieniem z dnia 31 sierpnia 2012 roku Sąd Rejonowy w Radzyniu Podlaskim stwierdził swą niewłaściwość i sprawę przekazał według właściwości Sądowi Okręgowemu w Lublinie ( postanowienie k. 314).

W toku postępowania przed Sądem Okręgowym w Lublinie, strony podtrzymywały reprezentowane stanowisko w sprawie.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 21 września 2009 roku w miejscowości R., województwa (...), R. W. kierując samochodem osobowym marki F. (...) o nr rej. (...), nieumyślnie naruszyła zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym w ten sposób, że w wyniku nieudzielenia pierwszeństwa przejazdu doprowadziła do zderzenia z jadącym z lewej strony samochodem osobowym P. o nr rej. (...), którym kierował M. M.. W wyniku wypadku M. M. doznał obrażeń ciała w postaci złamania kości nosa, złamania trzonu mostka oraz złamania rzepki prawej, urazu wielomiejscowego (okoliczność bezsporna).

Wyrokiem z dnia 18 marca 2010 roku Sąd Rejonowy w Radzyniu Podlaskim, wydanym w sprawie sygn. akt II K 1830/09 uznał winną R. W. popełnienia przestępstwa z art. 177§1 k.k. ( okoliczność bezsporna – wyrok k. 17)

Bezpośrednio po wypadku, M. M. został przewieziony do Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej, Szpitala (...) w R. gdzie przebywał na Oddziale Chirurgicznym do dnia 25 września 2009 roku. Rozpoznano wówczas u niego: uraz wielomiejscowy głowy, klatki piersiowej, klatki piersiowej dolnej, wstrząśnienie mózgu, złamanie nosa, złamanie trzonu mostka, złamanie rzepki prawej (dowód: karta informacyjna k. 25, akt szkody).

W okresie od dnia 25 września 2009 roku, do dnia 6 października 2009 roku powód przebywał na Oddziale Ortopedycznym gdzie operowano powoda z powodu złamania rzepki prawej i dokonano jej zespolenia popręgiem Webera. Powoda wypisano z oddziału z rozpoznaniem złamania rzepki prawej, złamania mostka, złamania nosa, urazu wielomiejscowego, naruszenia artozy kręgosłupa piersiowo – lędźwiowego, stanu po złamaniu trzonu TH5, L1. Po dwudziestu dniach pobytu w domu , powoda ponownie hospitalizowano w Oddziale Rehabilitacji SP ZOZ w R. celem leczenia rehabilitacyjnego i usprawnienia. W trakcie leczenia uzyskano poprawę stanu chorego w postaci ograniczenia dolegliwości bólowych i poprawy ruchomości stawu kolanowego. Powoda wypisano z oddziału 16 listopada 2009 roku. W lutym 2010 roku powoda ponownie hospitalizowano w Oddziale Ortopedycznym w SP ZOZ w R. usuwając materiał zespalający ze zrośniętej rzepki prawej. W dniu 27 kwietnia 2010 roku powód ponownie trafił do SP ZOZ w R. z rozpoznaniem bólów i zawrotów głowy. Stwierdzono złamanie żeber V, VI, VII po stronie prawej z odczynem zrostowym natomiast w rtg kręgosłupa odcinka szyjnego twierdzono wyrównanie lordozy w odcinku szyjnym C4 - C7. Klinowe obniżenie trzonu kręgu C6 po przebytym złamaniu przewężenie tarczy C5 – C6 ze sklerotycznym zagęszczeniem płytek granicznych oraz osteofitozą przednich krawędzi trzonów.

W marcu 2010 roku powód przebywał w centrum Rehabilitacji (...)w S. ( dokumentacja medyczna k .18 – 25, akta szkody).

Obecnie z zabiegów rehabilitacyjnych powód korzysta w ramach NFZ. Ostatni pobyt w stycznia 2015 roku (dowód: zeznania powoda M. M. , k.547v.; okoliczność bezsporna).

Do chwili obecnej powód odczuwa bóle nogi i kolana, ból żeber, co uniemożliwia mu swobodne chodzenie, podjęcie cięższych prac. Odczuwa również często bóle głowy. Nie może wykonywać ciężkich prac fizycznych. (dowód: zeznania powoda M. M. k.547v.; okoliczność bezsporna).

Przed wypadkiem prowadził własne gospodarstwo rolne o powierzchni 16 ha. Hodował krowy, świnie. Obecnie powód „robi tyle co na podwórku”. Prawe kolano drętwieje mu, utrudnia chodzenie, stanie. Ma stres i lęk kiedy jedzie samochodem (dowód: zeznania powoda M. M. k.547v. ; zeznania świadka M. G. (1), k. 89-89v; zeznania świadka K. M. k. 112, okoliczność bezsporna).

W sprawie wywołana została opinia biegłego z zakresu neurologii, z której wynika, że wypadek komunikacyjny w dniu 21 września 2009 roku nie spowodował u powoda trwałego uszkodzenia układu nerwowego. Doszło w nim do urazu głowy z wstrząśnieniem mózgu, który nie pozostawił uchwytnych zmian patologicznych w obrębie mózgowia, nie spowodował nieprawidłowości w stanie neurologicznym powoda, nie wiązał się z koniecznością długotrwałego leczenia neurologicznego. Ponadto nie można stwierdzić u powoda istnienia przewlekłego zespołu korzeniowego kręgosłupa o etiologii pourazowej, związanej z wypadkiem drogowym. Dolegliwości wynikające z przebytego urazu głowy z wstrząśnieniem mózgu były przemijające, mogły trwać do kilkunastu dni po wypadku ( opinia biegłego neurologa W. D. k. 171, 172)

Na potrzeby niniejszego postępowania, sporządzona została również opinia biegłego chirurga z której w sposób jednoznaczny wynika, że powód doznał urazów kręgosłupa w 2000 i 2006 roku, miał objawy polegające na zmianach zwyrodnieniowych kręgosłupa już przed wypadkiem w 2006 roku. W tym stanie rzeczy nie można rozstrzygnąć czy doszło rzeczywiście do zaostrzenia objawów artrozy kręgosłupa u powoda w wyniku urazu z dnia 21 września 2009roku gdyż nie wiadomo w jakim stanie był powód przed urazem. Urazy z 2000 i 2006 roku były na tyle poważne, gdyż doszło do złamań trzonów kręgów L1 i C6 . Po urazie z dnia 21 września 2009 roku u powoda wystąpiło ograniczenie funkcjonowania dużego stopnia przez okres półtora miesiąca, średniego stopnia przez dalsze trzy miesiące, natomiast ograniczenia lekkiego stopnia trwają nadal i są związane z dolegliwościami bólowymi głównie kolana i klatki piersiowej. Rokowania co do podstawowych funkcji życiowych u powoda jest dobre. Nie ma żadnych ograniczeń w tym względzie ( opinia biegłego chirurga T. K. k. 200 – 201).

Również z opinii biegłego ortopedy wynika, że obecny stan zdrowia powoda jest skutkiem nie tylko urazu z dnia 21 września 2009 roku ale również, wynikiem urazów kręgosłupa doznanych wcześniej przez powoda. Funkcjonowanie powoda na skutek urazów doznanych w dniu 21 września 2009 roku zostało ograniczone w znaczny stopniu , głównie w następstwie skutków złamania rzepki, złamania żeber, urazu głowy i części szyjnej ( opinia biegłego ortopedy L. O. k. 415 – 416)

W ocenie biegłego z zakresu medycyny pracy powód na skutek wskazanych obrażeń w chwili obecnej pozbawiony jest możliwości wykonywania ciężkich prac fizycznych w szczególności w gospodarstwie rolnym i na budowie( spełnia kryteria istnienia częściowej niezdolności do pracy). Ze względu na możliwą poprawę stanu zdrowia po zabiegach rehabilitacyjnych okres niezdolności do pracy jest czasowy. Rokowanie na przyszłość jest niepewne, ale nie można z całą pewnością wykluczyć możliwości podjęcia pracy w gospodarstwie rolnym ani na budowie, biorąc pod uwagę zarówno ewentualne wyniki leczenia usprawniającego, jak i ewoluowanie rynku pracy – w tym możliwość zaistnienia środków natury technicznej, czy nowych technologii mogących ułatwiać wykonywanie pracy ( opinia biegłego specjalisty medycyny pracy A. J. k. 354.)

Obecnie powód utrzymuje się z renty w wysokości 820,00zł. otrzymywanej z KRUS- u ( okoliczność bezsporna)

W dniu 12 października 2009 roku M. M. dokonał zgłoszenia szkody pozwanemu ubezpieczycielowi.

Decyzją z dnia 26 kwietnia 2010 roku, towarzystwo ubezpieczeń przyznało M. M. zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę w kwocie 16 000,00 zł., 336,51 zł. zwrotu kosztów leczenie i 305,00zł. zwrotu kosztów opieki ( akta szkody, okoliczność bezsporna).

Ustalając stan faktyczny Sąd oparł się na wskazanych powyżej dowodach.

Odnośnie dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy, należy wskazać, iż żadna ze stron nie zgłaszała zastrzeżeń, co do ich prawdziwości. Sąd z urzędu nie dostrzegł również jakichkolwiek podstaw do zakwestionowania ich mocy dowodowej. Stąd też, ta kategoria dowodów została obdarzona przez Sąd w całości walorem wiarygodności.

Sąd uznał za wiarygodne zeznania świadka K. M. ( k. 112) i powoda M. M. ( k. 433) w części w części na podstawie których ustalił zakres cierpień fizycznych i psychicznych powoda, pozostających w związku z wypadkiem komunikacyjnym oraz zmianę jego sytuacji życiowej po wypadku. Sąd nie dał wiary zeznaniom świadków K. M. ( k.341) M. G. (2) ( k. 113), A. M. ( k.341v.), S. G. ( k.341 v.) K. Ł. ( k. 341v.) i powoda M. M. w części dotyczącej dorywczej pracy powoda, w tym na budowach. Zeznania te nie mają oparcia w innych dowodach w tym dowodach z opinii biegłych z których jednoznacznie wynika, że stan zdrowia M. M., po urazach kręgosłupa w 2000 i 2006 roku nie był bez znaczenia przy wykonywaniu cięższych prac fizycznych. Ponadto z zeznań zarówno powoda jak i świadków wynika, że powód przed wypadkiem prowadził gospodarstwo rolne i hodowlę zwierząt. Po wypadku natomiast oddał gospodarstwo w dzierżawę, nie prowadzi żadnej hodowli ( zeznania powoda k.433). Zdaniem Sądu, okoliczności te wzajemnie się wykluczają, jeżeli bowiem powód prowadził z zyskiem gospodarstwo rolne, to nie miałby możliwości pracować dorywczo w W. z zarobkami 3 500,00zł. miesięcznie.

Sąd nie miał zastrzeżeń do wartości dowodowej opinii sądowych, bowiem spełniały wymagania stawiane im przez przepisy proceduralne, są bowiem zupełne, jasne i niesprzeczne, a wyrażone w nich wnioski stanowcze i wyważone. Powyższe argumenty pozwoliły Sądowi uznać opinie za przekonujące.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powództwo jest zasadne co do zasady, jednak nie w wysokości żądanej pozwem.

W przedmiotowej sprawie poza sporem pozostawał fakt odpowiedzialności pozwanego na zasadzie ryzyka za skutki wypadku, któremu uległ powód M. M. w dniu 21 wrzesnia 2009 roku (okoliczność bezsporna). Niemniej jednak kwestię sporną pomiędzy stronami niniejszego postępowania stanowiła wysokość żądania zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę oraz zasadność roszczenia o odszkodowanie i ustalenia odpowiedzialności pozwanego za skutki wypadku mogące wystąpić u powoda w przyszłości.

W pierwszej kolejności, niniejszym pozwem powód dochodził zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę, którego podstawę prawną stanowi treść art. 445 § 1 k.c., zgodnie z którym, w wypadkach przewidzianych w artykule poprzedzającym, tj. w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia Sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

Spowodowanie uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia jest najczęstszą podstawą żądania zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Chodzi tu o krzywdę ujmowaną jako cierpienie fizyczne (ból i inne dolegliwości) i cierpienia psychiczne (ujemne uczucia) przeżywane w związku z cierpieniami fizycznymi lub następstwami uszkodzenia ciała albo rozstroju zdrowia. W literaturze prezentowane jest stanowisko, iż zadośćuczynienie pieniężne ma na celu przede wszystkim złagodzenie tych cierpień. Obejmuje ono wszystkie cierpienia fizyczne i psychiczne, zarówno już doznane, jak i te, które zapewne wystąpią w przyszłości. Ma więc ono charakter całościowy i powinno stanowić rekompensatę pieniężną za całą krzywdę doznaną przez poszkodowanego, mowa jest bowiem o „odpowiedniej sumie tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę”, przyznawaną jednorazowo (G. Bieniek „Komentarz do kodeksu cywilnego. Księga trzecia. Zobowiązania”, Wydawnictwo Prawnicze – Warszawa 1996, tom I, str. 368).

Zasądzenie na rzecz powoda M. M. zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę jest uzasadnione tym, że na skutek wypadku z dnia 21 września roku doznał on niewątpliwie cierpień fizycznych.

Nie może bowiem budzić wątpliwości fakt, mając chociażby na uwadze zasady doświadczenia życiowego, iż urazy, których doznał powód w wyniku przedmiotowego wypadku, w tym zabieg operacyjny, jakim w związku z tym został poddany, związane były z cierpieniem fizycznym.

W sprawie wywołana została również opinia z zakresu neurologii, z której wynika, że cierpienia fizyczne powoda związane były przede wszystkim z doznanymi złamaniami nosa, mostka, żeber i rzepki prawej ale również w sposób krótkotrwały w wyniku urazu głowy z wstrząśnieniem mózgu (opinia z zakresu neurologii, k.172). Także leczenie doznanych obrażeń spowodowało u powoda ograniczenia funkcjonowania dużego stopnia przez okres półtora miesiąca, średniego stopnia przez dalsze trzy miesiące, natomiast ograniczenia lekkiego stopnia trwają do chwili obecnej i są związane z dolegliwościami bólowymi głównie klatki piersiowej i kolana. Jednakże rokowanie co do podstawowych funkcji życiowych u powoda jest dobra. Nie ma żadnych ograniczeń w tym względzie ( opinia biegłego chirurga T. K. k. 200 – 201 ).

Na skutek przedmiotowego wypadku powód doznał również cierpień psychicznych. Był unieruchomiony w łóżku z powodu doznanych obrażeń, operowany. W miarę upływu czasu i postępów rehabilitacji, cierpienia zmniejszały się. Obecnie cierpienia psychiczne utrzymują się w niewielkim nasileniu, są związane z ograniczeniami ruchowymi, które uniemożliwiają pewne formy aktywności ruchowej oraz z objawami strachu jazdy samochodem.

Analizując cierpienia psychiczne, podkreślenia wymaga okoliczność, iż analiza słowa „krzywda” prowadzi również do konieczności uwzględnienia sytuacji życiowej ofiary sprzed zdarzenia powodującego szkodę, tj. wypadku i po jego zaistnieniu.

Obecnie powód wycofał się z dotychczasowego trybu życia. Nie może wykonywać żadnych prac wymagających zwiększonego wysiłku fizycznego, ma trudności w chodzeniu, staniu.

Mając na uwadze powyższe okoliczności, Sąd uznał oparte na art. 445 § 1 k.c. roszczenie o zapłatę zadośćuczynienia pieniężnego za uzasadnione co do istoty.

Na wstępie podnieść należy, iż przepisy kodeksu cywilnego nie zawierają żadnych kryteriów, jakie należy uwzględniać przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia pieniężnego, ponieważ wypracowała je judykatura, a w szczególności Sąd Najwyższy.

Zadośćuczynienie z art. 445 k.c. ma przede wszystkim charakter kompensacyjny i tym samym jego wysokość musi przedstawiać ekonomicznie odczuwalną wartość. Wysokość ta nie może być jednak nadmierna w stosunku do doznanej krzywdy i aktualnych stosunków majątkowych społeczeństwa, a więc powinna być utrzymana w rozsądnych granicach (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 lutego 1962 roku, 4 CR 902/61, OSNCP 1963 rok, nr 5, poz. 107; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 czerwca 1965 roku, I PR 203/65, OSPiKA 1966 rok, poz. 92; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 kwietnia 1985 roku, II CR 94/85, lex nr 8713; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 lipca 2000 roku, II CKN 1119/98, lex nr 50884; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 września 2001 roku, III CKN 427/00, lex nr 52766).

Mając na uwadze powyższe należy podkreślić, iż mimo, że zadośćuczynienie powinno być utrzymane w rozsądnych granicach to nie może być to symboliczna kwota, ale musi stanowić odczuwalną ekonomicznie korzyść majątkową, (co potwierdza wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 3 listopada 1994 roku, III APr 43/94, OSA 1995/5/41).

Mając na uwadze wymienione powyżej kryteria ustalania wysokości zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, a z drugiej strony - rodzaj, rozmiar, czas trwania cierpień fizycznych, Sąd uznał, iż przyznana powodowi przez pozwane towarzystwo ubezpieczeń kwota 16 000,00zł tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę jest kwotą znacznie zaniżoną oraz nieusprawiedliwioną okolicznościami niniejszej spawy, dochodząc jednocześnie do przekonania, iż żądana przez powoda globalna kwota tegoż świadczenia winna stanowić 66 000,00 zł. Z tych też względów Sąd zasądził od pozwanego towarzystwa ubezpieczeń na rzecz powoda kwotę 50 000,00 zł tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

Od żądania zadośćuczynienia pieniężnego, Sąd zasądził odsetki od dnia 12 sierpnia 2010roku, tj. 30 dni od doręczenia pozwanemu wniosku o ponowne rozpoznanie sprawy ( wniosek k. 29) w oparciu o treść art. 455 k.c. w zw. z art. 481 § k.c.

Za zasadne Sąd uznał natomiast roszczenie powoda o zapłatę odszkodowania, którego podstawę prawną stanowi art. 444 § 1 k.c.

Odszkodowanie przewidziane w artykule 444 § 1 k.c. obejmuje wszelkie wydatki pozostające w związku z uszkodzeniem ciała lub rozstrojem zdrowia, jeżeli są konieczne i celowe. Przykładowo można wymienić koszty leczenia (pobytu w szpitalu, konsultacji u wybitnych specjalistów, dodatkowej pomocy pielęgniarskiej, koszty lekarstw itp.), specjalnego odżywiania się, nabycia protez i innych koniecznych aparatów (okularów, aparatu słuchowego, wózka inwalidzkiego itp.) (wyrok sądu Najwyższego z dnia 16 stycznia 1981 roku, I CR 455/80, OSPiKA 1981 r., poz. 223), wydatki związane z przewozem chorego do szpitala i na zabiegi, z przejazdami osób bliskich w celu odwiedzin chorego w szpitalu, z koniecznością specjalnej opieki i pielęgnacji (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 października 1973 roku, II CR 365/73, OSNCP 1974 r., nr 9, poz. 147), koszty zabiegów rehabilitacyjnych, przygotowania do innego zawodu (np. opłaty za kursy, szkolenia, koszty podręczników i innych pomocy,

W ramach zgłoszonego w pozwie żądania odszkodowania, powód dochodził zwrotu kosztów dojazdów do szpitala i rehabilitację w wysokości 854,81 zł.

Odnosząc się do zwrotu kosztów dojazdu do szpitala i na rehabilitację , Sąd w pełni podzielił stanowisko powoda zawarte w pozwie.

Sąd oddalił roszczenie o ustalenie odpowiedzialności pozwanego za skutki zdarzenia mogące wystąpić u powoda w przyszłości. Jak wynika bowiem, z pisma powoda z dnia 14 września 2011 roku, powód cofnął pozew w zakresie ustalenia odpowiedzialności pozwanego na przyszłość, niemniej jednak nie zrzekł się roszczenia w tym zakresie. Brak jest również zgody pozwanego na cofnięcie powództwa w tym zakresie.

Sąd uznał, w świetle okoliczności niniejszej sprawy, za nie zasadne roszczenie o rentę.

Podstawą prawną powyższego żądania jest treść art. 444 § 2 k.c., zgodnie z którym, jeżeli poszkodowany utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej, albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość, może on żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody odpowiedniej renty.

Wykładnia cytowanego przepisu prowadzi do wniosku, że roszczenie o rentę przysługuje poszkodowanemu w razie: całkowitej lub częściowej utraty przez niego zdolności do pracy zarobkowej; zwiększenia się jego potrzeb; zmniejszenia się jego widoków powodzenia na przyszłość. Wymienione następstwa powinny mieć charakter trwały (co nie oznacza, że nieodwracalny), a każda z tych okoliczności może stanowić samodzielną podstawę zasądzenia renty, jednakże zawsze konieczną przesłanką jest powstanie szkody, bądź to w postaci zwiększenia wydatków, bądź to zmniejszenia dochodów.

Odnosząc się bardziej szczegółowo do renty z tytułu utraty częściowej zdolności do pracy zarobkowej, należy wskazać, że zgodnie z poglądem judykatury, renta powinna odpowiadać różnicy między zarobkami, jakie mógłby osiągać, gdyby nie uległ wypadkowi, a wynagrodzeniem, jakie – w konkretnych warunkach – jest w stanie uzyskać przy wykorzystaniu uszczuplonej zdolności zarobkowej. Rekompensować powinna poszkodowanemu uszczerbek, który wskutek uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia powstał w jego dochodach z tytułu pracy zarobkowej lub prowadzonej działalności gospodarczej. Musi zatem odpowiadać wspomnianej wcześniej różnicy między hipotetycznymi dochodami, które poszkodowany osiągałby, gdyby nie doszło do zdarzenia szkodzącego a dochodami, które uzyskuje, będąc poszkodowanym, uwzględniając także świadczenia otrzymywane z tytułu ubezpieczenia społecznego. Wysokość hipotetycznych dochodów uprawnionego należy ustalić przy uwzględnieniu wszelkich dotychczas uzyskiwanych przez niego dochodów, również nieregularnie, a także tych, których uzyskanie w przyszłości było wysoce prawdopodobne ze względu na rozwój kariery zawodowej (vide: uzasadnienie wyroku Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 29 maja 2013 roku, I ACa 1240/12, Lex nr 1327553).

W przedmiotowej sprawie, powód M. M. domagał się zasądzenie od pozwanego na jego rzecz renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy i zmniejszenia się jego widoków powodzenia na przyszłość w okresie o 22 września 2009 roku do dnia 30 kwietnia 2014 roku w następującej wysokości: od 22 września 2009 roku po 1 279,00zł.z ustawowymi odsetkami od daty wymagalności każdej z rat miesięcznych, która określił na pierwszy dzień miesiąca, następujący po miesiącu za który należna jest renta; za każdy miesiąc 2010 roku po 1 317,00zł.miesiącznie z ustawowymi odsetkami j..w; za każdy miesiąc 2011 roku po 1 376,00zł. miesięcznie z ustawowymi odsetkami j.w.; za każdy miesiąc 2012 roku po 1 500,00zł. miesięcznie z ustawowymi odsetkami określonymi j.w. a także określenie odpowiedzialności pozwanego wobec powoda z tytułu renty na przyszłość w wysokości odpowiadającej publikowanemu przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego. przeciętnemu miesięcznemu wynagrodzeniu w województwie (...), bez wypłat z zysku lub nadwyżki bilansowej w spółdzielniach, z uwzględnieniem sfery budżetowej bez dodatkowych wynagrodzeń rocznych.

Zasadna jest, w ocenie powoda, dochodzona pozwem wysokość renty z tytułu częściowej utraty zdolności do pracy zarobkowej, bowiem taka różnica pomiędzy potencjalnymi zarobkami, które osiągałby, gdyby nie uległ wypadkowi, a wysokością renty pobieranej obecnie z KRUS.

Zgodnie z art. 3 k.p.c. i 5 k. c. obowiązkiem procesowym strony powodowej jest przedstawiać dowody na poparcie powoływanych przez siebie twierdzeń. Wnosząc o przyznanie prawa do renty powód był zobligowany do wykazania zarówno okoliczności całkowitej, bądź częściowej utraty zdolności do pracy zarobkowej, co uczynił; jak też wysokości osiąganych przed zdarzeniem dochodów. Powód nie uczynił zadość temu obowiązkowi procesowemu. – Powód twierdził, że oprócz dochodów uzyskiwanych z gospodarstwa rolnego uzyskiwał również dochody z wykonywania prac dorywczych. W ocenie Sądu twierdzenia te nie zostały przez powoda udowodnione. – Nie przedłożył on żadnych dokumentów potwierdzających, lub chociażby uprawdopodabniających fakt uzyskiwania dochodów w takiej wysokości, jak też ponoszenia danin publicznoprawnych z tytułu osiągania takich dochodów. Oceniając zgromadzony w sprawie materiał dowodowy Sąd odmówił z kolei wiary zeznaniom świadków powołanych przez powoda na okoliczność uzyskiwanych przezeń dodatkowych dochodów z powodu okoliczności powołanych powyżej. Z uwagi na wskazaną ocenę dowodów należało uznać, że powód nie wykazał, że uzyskiwał miesięcznie dochody rzędu trzech i pół tysiąca złotych miesięcznie.

Rozstrzygnięcie o kosztach uzasadnia treść art. 102 k.p.c..

Przepis ten przewiduje odstąpienie od zasady odpowiedzialności za wynik procesu w szczególnie uzasadnionych przypadkach. W piśmiennictwie podnosi się, że art. 102 k.p.c. urzeczywistnia zasadę słuszności i jako przepis wyjątkowy – stanowiący wyłom w zasadzie odpowiedzialności za wynik procesu – nie podlega wykładni rozszerzającej. Nie konkretyzuje on pojęcia „wypadków szczególnie uzasadnionych”, toteż ich kwalifikacja należy do Sądu, który uwzględniając całokształt okoliczności konkretnej sprawy – powinien kierować się własnym poczuciem sprawiedliwości.

Powyższe potwierdza treść postanowienia z dnia 14 stycznia 1974 roku, w którym Sąd Najwyższy wyraził podgląd, a który to pogląd Sąd orzekający w niniejszej sprawie podziela, iż: „zastosowanie przez Sąd art. 102 k.p.c. powinno być oceniane w całokształcie okoliczności, które by uzasadniały odstępstwo od podstawowych zasad decydujących o rozstrzygnięciu w przedmiocie kosztów procesu. Do kręgu takich okoliczności należą, zarówno fakty związane z samym przebiegiem procesu, jak i fakty leżące na zewnątrz procesu, zwłaszcza dotyczące stanu majątkowego (sytuacji życiowej). Okoliczności te powinny być oceniane przede wszystkim z uwzględnieniem zasad współżycia społecznego (vide: sygn. II CZ 223/73, Lex nr 7379).

Natomiast nieuiszczone koszty sądowe, na podstawie art. 113 ust. 4 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2010 roku, Nr 90, poz. 594 ze zm.), Sąd przejął na rachunek Skarbu Państwa wobec braku podstaw do obciążenia nią którejkolwiek ze stron, z uwagi na wynik procesu.

Mając na uwadze całokształt okoliczności sprawy, powyższe rozważania i na podstawie wyżej powołanych przepisów, Sąd Okręgowy orzekł, jak w wyroku.