Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 października 2012r.

Sąd Apelacyjny w Białymstoku, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSA Bożena Szponar - Jarocka (spr.)

Sędziowie: SA Maryla Pannert

SO del. Marek Szymanowski

Protokolant: Edyta Katarzyna Radziwońska

po rozpoznaniu w dniu 23 października 2012 r. w Białymstoku

sprawy z wniosku T. Ś.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

o wysokość emerytury

na skutek apelacji wnioskodawczyni T. Ś.

od wyroku Sądu Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Białymstoku V Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 29 marca 2012 r. sygn. akt V U 346/12

oddala apelację.

Sygn. akt III AUa 550/12

UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Odział w B. decyzją z dnia 10 lutego 2012 roku, wydaną na podstawie przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 roku, Nr 153, poz. 1227 ze zm.), przyznał T. Ś. prawo do emerytury od dnia 1 lipca 2011 roku. Do ustalenia wysokości emerytury organ rentowy uwzględnił 28 lat i 1 miesiąc okresów składkowych oraz 9 lat i 4 miesiące okresów nieskładkowych. Okresy urlopu wychowawczego od dnia 6 sierpnia 1981 roku do dnia 7 sierpnia 1983 roku oraz od dnia 12 grudnia 1983 roku do dnia 1 września 1985 roku organ rentowy zaliczył jako okresy nieskładkowe i zgodnie z art. 53 ust. 1 pkt 3 ustawy wyliczył wysokość emerytury, przyjmując po 0,7% podstawy jej wymiaru za każdy rok okresów nieskładkowych.

T. Ś. w odwołaniu od powyższej decyzji wniosła o jej zmianę i przyjęcie do wysokości emerytury za okres urlopów wychowawczych tak, jak przy okresach składkowych, po 1,3% podstawy wymiaru za każdy rok oraz zasądzenie emerytury w prawidłowej wysokości za okres 3 lat wstecz wraz z ustawowymi odsetkami.

Sąd Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Białymstoku po rozpoznaniu powyższego odwołania, wyrokiem z dnia 29 marca 2012 roku oddalił odwołanie. Sąd Okręgowy ustalił, że zgodnie z treścią art. 7 ust. 5 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych okresami nieskładkowymi są okresy przypadające przed nabyciem prawa do emerytury lub renty, okresy urlopu wychowawczego, urlopu bezpłatnego udzielonego na podstawie przepisów w sprawie bezpłatnego urlopu dla matek pracujących opiekujących się małymi dziećmi oraz innych urlopów bezpłatnych udzielonych w tym celu, a także okresy niewykonywania pracy z powodu opieki nad dzieckiem w wieku do 4 lat w granicach do 3 lat na każde dziecko oraz łącznie do 6 lat bez względu na liczbę dzieci oraz na które ze względu na stan psychiczny przysługuje zasiłek pielęgnacyjny dodatkowo w granicach do 3 lat na każde dziecko. Z dokonanych w sprawie ustaleń wynikało, że świadczenie emerytalne wnioskodawczyni zostało przyznane od dnia 1 lipca 1985 roku. Zgodnie z powyżej wskazanym przepisem, organ rentowy, ustalając wysokość emerytury przyjął 28 lat i 1 miesiąc okresów składkowych oraz 9 lat i 4 miesiące okresów nieskładkowych. Ponieważ okresy urlopu wychowawczego są okresami nieskładkowymi, prawidłowo w ocenie Sądu Okręgowego, organ rentowy uwzględnił za każdy rok urlopu wychowawczego po 0,7% podstawy wymiaru. Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy uznał decyzję organu rentowego za prawidłową, wydaną zgodnie z przepisami ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, stąd też na podstawie art. 477 ¹⁴§ 1 kpc orzekł jak w sentencji wyroku.

T. Ś. zaskarżyła powyższy wyrok całości, zarzucając mu naruszenie art. 4 pkt 13, art. 6 ust. 1 pkt 1, art. 29 ust. 3 i art. 53 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, a także przepisów obowiązujących w dacie przebywania na urlopie wychowawczym.

Z treści apelacji wynikało, iż T. Ś. wnosi o zmianę zaskarżonego wyroku i przyjęcie do wysokości emerytury za okres urlopów wychowawczych tak jak przy okresach składkowych po 1,3% podstawy wymiaru oraz zasądzenie emerytury w prawidłowej wysokości wraz z ustawowymi odsetkami.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja nie jest zasadna.

Sąd Okręgowy dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych i na ich podstawie wywiódł trafne wnioski. Sąd Apelacyjny aprobuje stanowisko Sądu Okręgowego wyrażone w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku i ustalenia poczynione przez Sąd Okręgowy przyjmuje za swoje.

Kwestią sporną w niniejszej sprawie było zaliczenie T. Ś. do stażu ubezpieczeniowego uprawniającego do nabycia prawa do emerytury okresów urlopów wychowawczych, z których wnioskodawczyni korzystała od dnia 6 sierpnia 1981 roku do dnia 7 sierpnia 1983 roku oraz od dnia 12 grudnia 1983 roku do dnia 1 września 1985 roku jako okresów nieskładkowych i przyjęcie za powyższe okresy współczynnika 0,7% podstawy wymiaru za każdy rok.

Zgodnie z art. 7 pkt 5 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych okresami nieskładkowymi są okresy przypadające przed dniem nabycia prawa do emerytury lub renty okresy urlopu wychowawczego, urlopu bezpłatnego udzielonego na podstawie przepisów w sprawie bezpłatnych urlopów dla matek pracujących opiekujących się małymi dziećmi, innych udzielonych w tym celu urlopów bezpłatnych oraz okresy niewykonywania pracy - z powodu opieki nad dzieckiem w wieku do lat 4 - w granicach do 3 lat na każde dziecko oraz łącznie - bez względu na liczbę dzieci - do 6 lat, na które ze względu na jego stan fizyczny, psychiczny lub psychofizyczny przysługuje zasiłek pielęgnacyjny - dodatkowo w granicach do 3 lat na każde dziecko. Zatem mając na uwadze powyżej cytowany przepis, nie ulega wątpliwości, iż okresy urlopu wychowawczego są na gruncie przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 19988 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych traktowane jak okresy nieskładkowe. Skoro T. Ś. przyznano prawo do emerytury na podstawie przepisów tej ustawy, to przepisy tej ustawy znajdują zastosowanie także w kwestii wyliczenia wnioskodawczyni wysokości świadczenia. W ustawie z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych wyraźnie wskazano, które okresy podlegają zaliczeniu do stażu ubezpieczeniowego z wyszczególnieniem okresów składkowych, nieskładkowych i uzupełniających.

Odnosząc się do zarzutów apelacyjnych należy dodatkowo wskazać, że okresy urlopu wychowawczego dopiero po dniu 31 grudnia 1998 roku objęto obowiązkiem ubezpieczeń emerytalnego i rentowych na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 19 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jednolity: Dz. U. z 2009 roku, Nr 205, poz. 1585 ze zm.) w związku z art. 16 ust. 8 tej ustawy, co wiąże się z zakwalifikowaniem ich do okresów ubezpieczenia według art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Tym samym okresy urlopu wychowawczego, udzielonego przed tą datą, w tym w czasie obowiązywania rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 17 lipca 1981 roku w sprawie urlopów wychowawczych (Dz. U. Nr 19, poz. 97 ze zm.), należy traktować tak jak okresy nieskładkowe (art. 7 pkt 5 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych). W przepisach powyższego rozporządzenia, obowiązującego w czasie korzystania przez T. Ś. z urlopów wychowawczych, wskazano, iż okres urlopu wychowawczego traktuje się (z wyłączeniem wyjątków określonych w ustępie 2) jak okres zatrudnienia, w zakładzie pracy, w którym pracownica korzystała z tego urlopu. Także w powoływanej w apelacji uchwale Składu Siedmiu Sędziów Sądu Najwyższego Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych z dnia 18 maja 2011 roku w sprawie I UZP 1/2011 (LexPolonica nr 2520253, Biuletyn Sądu Najwyższego 2011/5) Sąd Najwyższy wskazał, że okresy bezpłatnego urlopu dla matek pracujących, opiekujących się małymi dziećmi a następnie urlopu wychowawczego - wykorzystane przed dniem 1 stycznia 1999 roku - są od dnia 28 stycznia 1972 roku okresem podlegania ubezpieczeniu społecznemu z tytułu pozostawania w stosunku pracy w rozumieniu art. 29 ust. 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Jednakże w powyżej cytowanej uchwale Sąd Najwyższy dokonał wykładni art. 29 ust. 3 ustawy odnoszącej się do wcześniejszych emerytur przysługujących jedynie pracownikom i na tym tle rozważał status osób przebywających na urlopach wychowawczych. W niniejszej sprawie nie jest natomiast sporne, czy okres urlopu wychowawczego, na którym przebywała odwołująca od dnia 6 sierpnia 1981 roku do dnia 1 września 1985 roku jest okresem zatrudnienia, czy też zrównanym z okresem zatrudnienia, który uwzględnia się przy ustaleniu prawa do emerytury, a ustaleniu podlegało, czy jest to okres składkowy, bądź też nieskładkowy. Nadto w powyższej uchwale Sąd Najwyższy wskazał, że nie ma wątpliwości, że okres urlopu wychowawczego jest okresem ubezpieczenia (art. 6 ust. 1 pkt 19 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych), co nie oznacza automatycznie, że okres urlopu wychowawczego jest okresem składkowym. Okres urlopu wychowawczego w świetle powyższej uchwały jest traktowany na równi z okresem zatrudnienia przy ustalaniu statusu pracowniczego, o którym mowa w art. 29 ust. 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Jednakże nie może być automatycznie traktowany jak okres składkowy, bowiem co do okresów składkowych i nieskładkowych ustawa wyraźnie określa katalog tych okresów. Nie ma zatem możliwości uznania, że okres urlopu wychowawczego T. Ś. od dnia 6 sierpnia 1919 roku do dnia 1 września 1985 roku był okresem składkowym. Należy rozróżnić pojęcia okresu zatrudnienia (i traktowania urlopu wychowawczego na równi z okresem zatrudnienia) od pojęcia okresu ubezpieczenia i wyodrębnionych okresów składkowych (zatrudnienie) oraz nieskładkowych (urlop wychowawczy).

Wobec powyższego, skoro okres urlopu wychowawczego, na którym T. Ś. przebywała od dnia 6 sierpnia 1981 roku do dnia 1 września 1985 roku nie mógł być uznany za okres składkowy. Niezasadne okazało się więc żądanie wnioskodawczyni przyjęcia za ten okres współczynnika 1,3 % podstawy wymiaru tak jak przy okresach składkowych. Stąd też niesłuszne okazały się zarzuty apelacyjne dotyczące naruszenia art. art. 4 pkt 13, art. 6 ust. 1 pkt 1, art. 29 ust. 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, jak też przepisów obowiązujących w dacie korzystania przez wnioskodawczynię z urlopów wychowawczych, bowiem nie zostały one zastosowane a niniejszej sprawie. Także zarzut naruszenia przez Sąd Okręgowy art. 53 ust. 1 pkt 2 ustawy odnoszącego się do wyliczenia wysokości świadczenia był nieuprawniony, skoro kwestia, czy okres urlopu wychowawczego jest okresem nieskładkowym, została wskazana w wprost w art. 7 pkt 5 ustawy.

W tym stanie rzeczy, uznając apelację za bezzasadną, Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 kpc orzekł jak w sentencji wyroku.