Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 23 marca 2015 roku

Sąd Okręgowy w Płocku VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Hanna Parzybut - Dan

Sędziowie: SO Jadwiga Klonowska SO Ewa Komosińska

po rozpoznaniu w dniu 23 marca 2015 roku w Płocku

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W.

z udziałem dłużnika Z. P.

na skutek zażalenia (...) Spółki z o.o. w W. na postanowienie Sądu Rejonowego w Żyrardowie IV Wydział Pracy z dnia 26 stycznia 2015 roku, sygn. akt IV Po 3/15

postanawia:

oddalić zażalenie.

SSO Ewa Komosińska SSO Hanna Parzybut – Dan SSO Jadwiga Klonowska

UZASADNIENIE

(...) Spółka z o.o. w W. wystąpiła o nadanie klauzuli wykonalności wyrokowi Sądu Rejonowego w Żyrardowie IV Wydział Pracy z dnia 21 września 2011r., sygn. akt IV P 86/11 na rzecz nabywcy wierzytelności po powstaniu tytułu wykonawczego. Do wniosku dołączył oryginał umowy sprzedaży wierzytelności z dnia 22 grudnia 2011r. z podpisami dotychczasowego wierzyciela J. R. i reprezentanta nabywcy wierzytelności prezesa zarządu D. W. poświadczone notarialnie. Umowa obejmowała sprzedaż wierzytelności, o których mowa w pkt.1 a-c wyroku. (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. oprała swój wniosek o treść art. 788§1 k.p.c.

Postanowieniem z dnia 26 stycznia 2015 r. Sąd Rejonowy w Żyrardowie oddalił wniosek, bowiem ocenił, że umowa sprzedaży wierzytelności jest nieważna z mocy prawa na podstawie art. 58 k.p.c. w zw. z art.300 k.p. Sąd Rejonowy powołał się na przepisy art.84 Kodeksu pracy oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 czerwca 1980 r.I PR 43/80, OSNC 1980/12/248, na podstawie których wywiódł ocenę prawną, że wierzytelności z wynagrodzenia za pracę i ekwiwalentu pieniężnego podlegają szczególnej ochronie i są niezbywalne. Dlatego nie mogą być przedmiotem sprzedaży wierzytelności na podstawie art. 509 k.c.

Zażalenie na to postanowienie złożył nabywca wierzytelności, zarzucając naruszenie przepisów prawa materialnego art. 788 k.p.c. oraz art.84 k.p. poprzez niewłaściwą wykładnię oraz niezastosowanie w tej sprawie. Wniósł o zmianę postanowienia ewentualnie jego uchylenie w całości.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie jest niezasadne.

Przepis art.788 k.p.c. dopuszcza nadanie klauzuli wykonalności w celu stworzenia podstawy egzekucji dla następcy prawnego wierzyciela lub przeciwko następcy prawnemu dłużnika w przypadku zajścia sukcesji prawnej (pod tytułem ogólnym lub szczególnym) przed wszczęciem właściwego postępowania egzekucyjnego. W świetle artykułu art. 788 § 1k.p.c., jeżeli uprawnienie lub obowiązek po powstaniu tytułu egzekucyjnego lub w toku sprawy przed wydaniem tytułu przeszły na inną osobę, sąd nada klauzulę wykonalności na rzecz lub przeciwko tej osobie, gdy przejście to będzie wykazane dokumentem urzędowym lub prywatnym z podpisem urzędowo poświadczonym. Zakres kognicji sądu sprowadza się do badania warunków formalno-prawnych, jak wskazał Sąd Apelacyjny w Poznaniu w postanowieniu z dnia 8 maja 2014 r., ACz 440/14 ,LEX nr 1466699, podstawą nadania klauzuli wykonalności w trybie art. 788 k.p.c. jest przedłożenie dokumentu, z którego wynika, że po powstaniu tytułu egzekucyjnego lub w toku sprawy uprawnienie lub obowiązek przeszły na inną osobę. Konieczne przy tym jest, aby owo przejście prawa lub obowiązku wynikało expressis verbis z treści składanego dokumentu (z tym, że sąd klauzulowy, co do zasady, nie bada, czy do takiego przejścia, w sensie materialnoprawnym, rzeczywiście doszło), albo aby dokument ten odzwierciedlał takie przejście z mocy samego prawa.

W niniejszej powód przelał należności z wyroku Sądu Rejonowego w Żyrardowie IV Wydział Pracy z dnia 21 września 2011r., sygn. akt IV P 86/11 na rzecz nabywcy wierzytelności (...) Spółki z o.o. w W.. Spółka wykazała nabycie wierzytelności dokumentem prywatnym umową sprzedaży wierzytelności z dnia 22 grudnia 2011r. z notarialnie poświadczonymi podpisami stron. Przelew wierzytelności nastąpił po wydaniu tytułu wykonawczego na rzecz pierwszego wierzyciela – powoda w sprawie IV P 86/11 J. R.. Trawestując przepisy art. 788 k.p.c. na grunt omawianej sprawy trzeba stwierdzić, że zmiana wierzyciela znajdzie zastosowanie także po powstaniu tytułu wykonawczego, jeżeli o nadanie klauzuli wykonalności występuje następca prawny (np. cesjonariusz), także jeżeli sąd nadał uprzednio klauzulę wykonalności tytułowi egzekucyjnemu na rzecz zbywcy wierzytelności (zob. uchwała SN z dnia 4 sierpnia 1992 r., III CZP 94/92, OSNC 1993, nr 3, poz. 32).

Należy jednak zgodzić się z Sądem Rejonowym, że wierzytelność z wynagrodzenia za pracę stwierdzona tytułem egzekucyjnym nie może być przedmiotem przelewu, gdyż roszczenia z tytułu wynagrodzenia są niezbywalne, na co wprost wskazuje norma art.84 k.p. Niedopuszczalne jest zatem nadanie klauzuli wykonalności na rzecz nabywcy wierzytelności także w przypadku, gdy tytuł egzekucyjny obejmuje roszczenia wynagrodzenia za pracę. Artykuł 509 k.c. stanowi, że wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Ograniczenia ustawowe zbywalności wierzytelności wskazane w art. 509 § 1 k.c. stanowią wyjątek od zasady dopuszczalności rozporządzenia wierzytelnością przez wierzyciela. Słusznie zatem przyjmuje się, że w związku z tym powinny być one oparte na delegacji ustawowej (J. Mojak, Obrót..., s. 30; E. Łętowska (w:) System prawa cywilnego, t. III, cz. 1, s. 904). Umowa o pracę jest umową o odpłatne świadczenie pracy na rzecz pracodawcy. Jest to istotna cecha tej umowy. Odróżnia ją to m.in. od umowy zlecenia regulowanej prawem cywilnym, która stosownie do umowy lub okoliczności może być wykonywana również nieodpłatnie - art. 735 KC. Prawo pracownika do wynagrodzenia jest niezbywalne. Oznacza to, że pracownik nie może tego prawa ani zastawić, ani scedować na inną osobę. Nie może również wystawić weksla pod przyszłe wynagrodzenie. Jest to zakaz bezwzględnie obowiązujący. Dlatego też jakakolwiek umowa o zrzeczenie się przez pracownika prawa do wynagrodzenia jest na podstawie art. 18 § 2 k.p. nieważna. Zakaz zrzeczenia się prawa do wynagrodzenia stanowił historycznie podstawowy element ustawodawstwa ochronnego pracy i został w całej rozciągłości adaptowany do współczesnego prawa pracy. Chronił i chroni pracownika przed niekorzystną sytuacją zadłużania się pracownika u swego pracodawcy poprzez dostarczanie mu przez tego ostatniego towaru lub innych odpłatnych świadczeń. Zakaz ten dotyczy wszelkich składników wynagrodzenia. W szczególności ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany urlop wypoczynkowy podlega takiej samej ochronie jak wynagrodzenie (wyr. SN z 11.6.1980 r., I PR 43/80, OSNCP 1980, Nr 12, poz. 248), podobnie odprawa emerytalna. Zakaz ten dotyczy nie tylko całkowitego, lecz także częściowego zrzeczenia, jest bezwzględny i obejmuje wszelkie oświadczenia pracownika, w tym również w drodze ugody sądowej (wyr. SN z 3.2.2006 r., II PK 161/05, OSNP 2007, Nr 3-4, poz. 41) Pracownik może rozporządzać swym wynagrodzeniem dopiero po jego uzyskaniu. Dopiero wtedy stanowi ono jego własność. Wynagrodzenie należne, a niepodjęte w terminie, stanowi wierzytelność pracownika. Pracodawca może się od niej uwolnić, gdy wypłata nie może dojść do skutku z przyczyn dotyczących pracownika, przez złożenie jej do depozytu sądowego( patrz: Kodeks pracy. Komentarz pod red. prof. dr hab. Wojciecha Muszalskiego, Rok wydania: 2013,Wydawnictwo: C.H.Beck , wydanie: 9).

Wniosek wierzyciela (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. o nadanie klauzuli wykonalności wyrokowi wskutek przejścia uprawnień na skutek przelewu wierzytelności jest niezasadny, bowiem w świetle art.84 k.p.c. niedopuszczalne jest z mocy ustawy zrzeczenie się wynagrodzenia przez pracownika. Przelew wierzytelności pracowniczej jest z mocy ustawy nieważny, zatem podpada pod sankcję art.58 k.c w zw. z art.300 k.p. oraz art. 18 § 2 k.p. Jak wskazuje powołany komentarz pod red. prof. dr hab. W. M., pracownik może rozporządzać swym wynagrodzeniem dopiero po jego uzyskaniu. Z uwagi na powyższe, Sąd I instancji nie naruszył przepisów art. 788 k.p.c. oraz art.84 k.p. poprzez niewłaściwą wykładnię oraz błędne zastosowanie, oddalając wniosek nabywcy wierzytelności.

Na podstawie art. 397§2 k.p.c. w zw. z art. 385 k.p.c. Sąd Okręgowy zażalenie oddalił.

SSO Ewa Komosińska SSO Hanna Parzybut – Dan SSO Jadwiga Klonowska