Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Miejscowość, dnia Data

Sąd Okręgowy w Koninie III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący - Sędzia – SO Elżbieta Majewska

Protokolant: starszy sekretarz sądowy Alina Darul

po rozpoznaniu w dniu w K.

sprawy

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w P.

r.

na skutek odwołania

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w P.

z dnia 13.10.2014r. znak: (...)

Zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje E. N. emeryturę od dnia (...)

Sygn. akt III U 32/15

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 13 października 2014 r. (znak: (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w P. przyznał E. N. prawo do emerytury począwszy od dnia (...)., tj. od daty osiągnięcia przez ubezpieczoną wieku, o którym mowa w art. 24 ust. 1a ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Od powyższej decyzji E. N. wniosła odwołanie wskazując, iż od 30 marca 2004 r. pobierała świadczenie przedemerytalne i z tego powodu była przekonana, że emeryturę otrzyma z urzędu wraz z ukończeniem odpowiedniego wieku, tj. od (...) r. Odwołująca podkreśliła przy tym, że nigdy nie otrzymała z ZUS-u informacji o konieczności złożenia wniosku o emeryturę.

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych wniósł o jego oddalenie. Uzasadniając swoje stanowisko organ rentowy wskazał, że pismem z 10 czerwca 2014 r. zawiadomił E. N. o wszczęciu z urzędu postępowania w sprawie prawa do emerytury, informując jednocześnie odwołującą o konieczności złożenia wniosku o przyznanie prawa do emerytury na formularzu ZUS (...). Zdaniem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych pismo zawierało informację, że o dacie przyznania prawa do emerytury decyduje data złożenia wniosku. W tej sytuacji w ocenie organu rentowego - z uwagi na złożenie przez E. N. stosownego wniosku dopiero we wrześniu 2014 r. - przyznanie jej prawa do emerytury począwszy od (...). znajduje oparcie w treści art. 129 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach.

Sąd Okręgowy ustalił co następuje:

E. N. pobierała świadczenie przedemerytalne począwszy od 2004 r. W dniu (...) r. osiągnęła wiek uprawniający ją do otrzymania emerytury.

Dowód: bezsporne

W czerwcu 2014 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w P. wszczął z urzędu postępowanie w sprawie przyznania prawa do emerytury dla osoby uprawnionej do świadczenia przedemerytalnego w związku ze zbliżającym się terminem ukończenia przez odwołującą powszechnego wydłużonego wieku emerytalnego. Zawiadomienie o powyższym nie zostało doręczone E. N..

Dowód: zeznania E. N. – k. 11-12, zawiadomienie z 10.06.2014 r.

W sierpniu 2014 r. organ rentowy wypłacił odwołującej z tytuł świadczenia przedemerytalnego kwotę 174 zł, odpowiadającą wartości tego świadczenia jedynie za okres od pierwszego dnia tego miesiąca do (...)., kiedy E. N. osiągnęła wiek emerytalny. Informację w tym zakresie odwołująca uzyskała po zapoznaniu się z wyciągiem z rachunku bankowego, który odwołująca otrzymuje zawsze pod koniec kolejnego miesiąca. Celem wyjaśnienia zaistniałej sytuacji w dniu 23 września 2014 r. E. N. udała się do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Tam dowiedziała się, że jej prawo do świadczeń przedemerytalnych wygasło, złożyła więc od razu wniosek o przyznanie jej prawa do emerytury. Do wniosku nie dołączyła żadnych dokumentów albowiem wszystkie znajdowały się już w posiadaniu organu rentowego.

Dowód: zeznania E. N. – k. 11-12

Decyzją z 13 października 2014 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w P. przyznał odwołującej prawo do emerytury począwszy od dnia (...)r., „tj. od daty osiągnięcia wieku, o którym mowa w art. 24 ust. 1a ustawy emerytalnej”.

Dowód: decyzja z 13.10.2014 r. – k. 17-20 akt rentowych

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie wszechstronnego rozważenia całokształtu materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie, w skład którego wchodziły przedłożone do sprawy dokumenty oraz zeznania E. N..

Jako wiarygodne Sąd ocenił w szczególności zeznania odwołującej w części, w której twierdziła ona, że nie otrzymała nigdy zawiadomienia o wszczęciu z urzędu postępowania w przedmiocie przyznania prawa do emerytury dla osoby uprawnionej do świadczenia przedemerytalnego w związku ze zbliżającym się terminem ukończenia przez nią powszechnego wydłużonego wieku emerytalnego. Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie przedstawił bowiem dowodu doręczenia E. N. powyższego pisma, a wobec zaprzeczenia tej okoliczności przez odwołującą, na organie rentowym ciążył obowiązek poparcia swoich twierdzeń w tym zakresie konkretnymi dowodami, czego jednak Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie uczynił. Brak doręczenia odwołującej korespondencji zawierającej zawiadomienie potwierdza przy tym jej zachowanie. Niezwłocznie bowiem, gdy powzięła ona wiedzę na temat pozbawienia jej prawa do oświadczeń przedemerytalnych udała się do ZUS-u celem wyjaśnienia zaistniałej sytuacji. Doświadczenie życiowe wskazuje przy tym, iż gdyby odwołująca zdawała sobie sprawę z obowiązku złożenia wniosku o przyznanie prawa do emerytury to na pewno wniosek taki by złożyła. Trudno bowiem przyjmować, że jej zamiarem było pozbawienie się środków do życia.

W pozostałym zakresie stan faktyczny był niesporny między stronami i wynikał z zeznań E. N. oraz zgromadzonych dokumentów, które Sąd uznał za w pełni przydatne. Ich autentyczności oraz prawdziwości treści w nich zawartych nie kwestionowała żadna ze stron, a i Sąd nie znalazł podstaw by czynić to z urzędu.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

W ocenie Sądu odwołanie zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 116 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1440 ze zm.) postępowanie w sprawach świadczeń wszczyna się na podstawie wniosku zainteresowanego, chyba że ustawa stanowi inaczej. Wyjątek od powyższej zasady został określony w ustępie 1a powyższego artykułu, który stanowi, że postępowanie o emeryturę wszczyna się z urzędu m.in., jeżeli wiek emerytalny dla uprawnionych do świadczenia przedemerytalnego określają przepisy art. 24 ust. 1a ustawy emerytalnej. Jednocześnie w myśl art. 129 ust. 1 cytowanej ustawy świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu.

W sprawie poza sporem było, że E. N. począwszy do 2004 r. pobierała świadczenia przedemerytalne, a z uwagi na wiek - stosownie do art. 24 ust. 1a pkt 6 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych - uzyskała prawo do emerytury z dniem 7 sierpnia 2014 r. Brzmienie przepisu art. 116 ust. 1a ustawy emerytalnej nie pozostawia przy tym wątpliwości, iż organ rentowy zobligowany jest wszcząć z urzędu postępowanie o emeryturę w przypadku osób, które korzystały ze świadczeń przedemerytalnych, a których wiek emerytalny określa art. 24 ust. 1a ustawy, co w niniejszej sprawie miało miejsce. Wbrew odmiennym twierdzeniom organu rentowego uznać jednak należało, iż konsekwencją wszczęcia postępowania z urzędu jest brak potrzeby składania przez osobę uprawnioną do świadczenia przedemerytalnego wniosku o emeryturę w ramach tak wszczętego postępowania. Odmienny pogląd prezentowany przez organ rentowy nie tylko, że kłóci się z ideą wszczynania postępowania z urzędu, ale dodatkowo nie znajduje oparcia w obowiązujących przepisach. Brak jest bowiem regulacji, która uzależniałaby wszczęcie, kontynuowanie lub zakończenie postępowania zainicjowanego przez organ rentowy z urzędu od złożenia na jakimkolwiek jego etapie wniosku o przyznanie prawa do emerytury przez osobę uprawnioną do tego świadczenia. Gdyby przyjąć, iż jest inaczej rola postępowania wszczynanego z urzędu przez organ rentowy ograniczałaby się w zasadzie do poinformowania uprawnionego o możliwości uzyskania świadczenia emerytalnego. Jak się zarazem wydaje, gdyby zamiarem ustawodawcy było ograniczenie tak wszczętego postępowania jedynie do poinformowania ubezpieczonego o możliwości uzyskania świadczenia, to cel ten można by było osiągnąć przez zwykłe przekazanie informacji w tym zakresie za pomocą dostępnych środków komunikacji bez konieczności inicjowania jakiegokolwiek postępowania. Skoro zaś ustawodawca zobowiązał Zakład Ubezpieczeń Społecznych do wszczęcia postępowania z urzędu to jak można sądzić wynika z tego jednocześnie obowiązek zakończenia go merytoryczną decyzją. W konsekwencji organ rentowy zobligowany był w niniejszej sprawie wydać - niezależnie od złożenia przez E. N. wniosku o przyznanie prawa do emerytury – decyzję w przedmiocie emerytury z uwzględnieniem okoliczności, iż w dniu 7 sierpnia 2014 r. osiągnęła ona wiek emerytalny. Skoro bowiem wniosek o przyznanie prawa do emerytury nie ma wpływu na bieg postępowania wszczętego na podstawie art. 116 ust. 1a ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, co więcej nie musi być w jego toku w ogóle składany, to nie może w niniejszej sprawie znaleźć zastosowania art. 129 ust. 1 wymienionej ustawy, uzależniający wypłatę świadczenia oraz określający początek jego wypłaty od złożenia takiego wniosku.

Dodatkowo Sąd pragnie podkreślić, iż z ustalonego stanu faktycznego wynika, że zawiadomienie o wszczęciu z urzędu postępowania w sprawie przyznania prawa do emerytury dla osoby uprawnionej do świadczenia przedemerytalnego w związku ze zbliżającym się terminem ukończenia przez odwołującą powszechnego wydłużonego wieku emerytalnego, zawierające pouczenie o konieczności złożenia wniosku o przyznanie prawa do emerytury, nie zostało skutecznie doręczone E. N.. Gdyby więc nawet przyjąć – jak sugeruje organ rentowy – że przyznanie prawa do emerytury było uzależnione od złożenia stosownego wniosku to nie budzi zarazem wątpliwości fakt, iż E. N. o wszczęciu z urzędu postępowania, w ramach którego powinna była złożyć przedmiotowy wniosek, przed wizytą w siedzibie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w dniu 23 września 2014 r. nie została poinformowana. Okoliczność ta nie powinna zaś powodować dla odwołującej żadnych negatywnych konsekwencji w zakresie przysługującego jej począwszy od (...). prawa do emerytury.

Mając zatem powyższe okoliczności na uwadze Sąd, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., uwzględnił odwołanie i orzekł jak w wyroku.