Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 10 lutego 2015 r.

Sąd Okręgowy w Szczecinie Wydział II Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Agnieszka Tarasiuk- Tkaczuk

Sędziowie: SO Sławomir Krajewski

SO Zbigniew Ciechanowicz (spr.)

po rozpoznaniu w dniu 10 lutego 2015 roku w Szczecinie na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa A. K.

przeciwko K. N.

o wydanie nieruchomości

na skutek zażalenia powódki

na postanowienie Sądu Rejonowego Szczecin- Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie z dnia 28 października 2014 r., sygn. akt I C 992/13

postanawia:

oddalić zażalenie.

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 28 października 2014 r. Sąd Rejonowy Szczecin- Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie (sygn. akt I C 99/13) na podstawie przepisu art. 177 par. 1 punkt 1 k.p.c. zawiesił postępowanie w sprawie.

W uzasadnieniu Sąd wskazał, że zachodzi konieczność zawieszenia postępowania do czasu prawomocnego zakończenia sprawy o sygnaturze akt I C 1068/12 prowadzonej w Sądzie Okręgowym w Szczecinie. Postępowanie w tej sprawie może bowiem doprowadzić do zmiany po stronie właściciela nieruchomości, której wydania domaga się powódka w niniejszym postępowania. W przypadku bowiem uwzględnienia powództwa K. N. oraz podjęcia przez nią czynności formalnoprawnych polegających na wprowadzeniu do obrotu prawnego wydanego orzeczenia stanie się ona znów właścicielem części udziałów w nieruchomości. Badając podstawy do zawieszenia postępowania sąd nie ma żadnych uprawnień do badania zasadności powództwa będącego przedmiotem kognicji sądu prowadzącego sprawę, od wyniku której zależy wynik zawieszanego postępowania. Rola sądu jest jedynie ustalenie związku pomiędzy postępowaniami i ewentualnych skutków prowadzonej sprawy na postępowanie zawieszane.

Mając na uwadze, fakt, iż przedmiotem niniejszego postępowania jest definitywne pozbawienie pozwanej posiadania lokalu, nie zaś jedynie ustalenie sposobu korzystania z niego, w zakresie współposiadania, wynik postępowania prowadzonego przed Sądem Okręgowym w Szczecinie niewątpliwie może mieć wpływ na prowadzone przed tutejszym sądem postępowanie o wydanie, chociażby w zakresie podstawy prawnej do żądania wydania, a co za tym idzie również w zakresie przesłanek podlegających wykazaniu i badaniu w takim postępowaniu. Ponadto kontynuowanie niniejszego postępowania pomimo braku pewności co do rzeczywistego kształtu prawa własności lokalu objętego pozwem może w konsekwencji spowodować, w ocenie sądu, iż wydane w tym postępowaniu orzeczenie będzie obarczone błędem, co spowoduje konieczność jego zmiany i tym samym niewątpliwie znacznie oddali moment prawomocnego zakończenia sprawy.

Sąd uznał, iż postępowanie prowadzone przed Sądem Okręgowym w Szczecinie w sprawie I C 1068/12 będzie miało wpływ na rozstrzygnięcie niniejszej sprawy, albowiem wydany w tej sprawie wyrok może wpłynąć na wysokość udziałów stron w prawie własności nieruchomości objętej niniejszym postępowaniem oraz na samą zasadność wytoczonego powództwa.

Zażalenie na postanowienie sądu złożyła powódka i zaskarżając je w całości wniosła o jego uchylenie i zasądzenie od pozwanej na swoją rzecz kosztów postępowania zażaleniowego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Orzeczeniu zarzuciła naruszenie przepisów postępowania mających istotny wpływ na treść wydanego postanowienia tj. przepisu art. 177 § 1 pkt 1 k.p.c. w zw. z art. 6 k.p.c., poprzez zawieszenie niniejszego postępowania do czasu prawomocnego rozstrzygnięcia sprawy o stwierdzenie nieważności umowy darowizny zawisłej przed Sądem Okręgowym w Szczecinie I Wydziale Cywilnym, dokonane na skutek błędnego przyjęcia, iż orzeczenie jakie ma zapaść w sprawie o sygn. akt I C 1068/12 będzie miało charakter prejudycjalny w stosunku do rozpoznawanej sprawy, podczas gdy powódka w sposób dostateczny wykazała, iż przysługuje jej prawo własności przedmiotowej nieruchomości, zaś wyżej wskazane postępowanie wszczęte przez pozwaną może doprowadzić do bezpodstawnego wstrzymania na czas bliżej nieokreślony orzeczenia co do istoty sprawy, a co za tym idzie prowadzić do przewlekłości niniejszego postępowania.

Zdaniem żalącej Sąd I instancji w sposób błędny przyjął, iż zaistniała podstawa zawieszenia postępowania. W przedmiotowym postępowaniu powódka w sposób dostateczny wykazała, iż przysługuje jej prawo własności rzeczonej nieruchomości. Przedmiotową nieruchomość powódka nabyła w drodze umowy darowizny, która została sporządzona w dniu 19 listopada 1999 r. Powódka zamieszkuje obecnie wraz z pozwaną w rzeczonej nieruchomości, a relacje pomiędzy nimi przez długi czas były bardzo dobre. Treść aktu notarialnego była pozwanej doskonale znana, gdyż była ona obecna przy zawieraniu umowy darowizny i jako jedna ze stron czynności podpisywała akt. Ponadto, okoliczność darowania powódce mieszkania była wielokrotnie poruszana przez samą pozwaną przy okazji uroczystości rodzinnych na przestrzeni ponad 10 lat od chwili sporządzenia aktu notarialnego. Co więcej powódka żyje bardzo blisko z pozwaną, zawsze się o nią troszczyła i opiekowała się nią. Tym samym wytoczona przez pozwaną sprawa o stwierdzenie nieważności umowy darowizny nie rokuje szans na jej uwzględnienie. Przedmiotowa darowizna została bowiem wykonana, brak jest zaś podstaw do przyjęcia, iż w niniejszej sprawie zaistniała przesłanka rażącej niewdzięczności ze strony obdarowanej. Na marginesie wskazać należy, iż celem niniejszego postępowania nie jest całkowite wyzucie pozwanej z mieszkania przy ul. (...) (...) lecz jedynie umożliwienie powódce korzystania z dwóch pomieszczeń się w nim znajdujących, do których nie ma obecnie dostępu.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie jako niezasadne podlegało oddaleniu.

Zgodnie z art. 177 §1 pkt 1 k.p.c. sąd może zawiesić postępowanie z urzędu jeżeli rozstrzygnięcie sprawy zależy od wyniku innego toczącego się postępowania cywilnego.

Zawieszenie postępowania ma charakter fakultatywny i pozostawione jest uznaniu sądu. Wydanie postanowienia o zawieszeniu powinno nastąpić nie tylko wówczas, gdy przemawiają za tym względy celowości i interes strony, ale i występuje stosunek prejudycjalności. Oznacza to, że orzeczenie, które ma zapaść w innej sprawie powinno stanowić przesąd dla rozpoznawanej sprawy a jego treść, pośrednio poprzez powagę rzeczy osądzonej, kształtować treść rozstrzygnięcia. Przepis ten znajdzie wiec zastosowanie, gdy wynik jednego postępowania cywilnego zależy od wyniku innego postępowania cywilnego, gdyż przedmiot postępowania prejudycjalnego stanowi element podstawy faktycznej rozstrzygnięcia sprawy w postępowaniu cywilnym. Oznacza to, że nie jest możliwe rozstrzygnięcie sprawy w toczącym się postępowaniu cywilnym bez wcześniejszego rozstrzygnięcia kwestii prejudycjalnych.

Sytuacja taka ma miejsce na gruncie niniejszej sprawy.

Sąd Okręgowy stoi na stanowisku, że zainicjowanie postępowania w przedmiocie ustalenia nieważności umowy darowizny opisanej w akcie notarialnym z dnia(...) lokalu mieszkalnego, objętego pozwem o wydanie w sprawie zawisłej przez Sądem Rejonowym Szczecin- Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie istotnie stanowi podstawę do zawieszenia niniejszego postępowania. Trafnie sygnalizuje Sąd I instancji, że rozstrzygnięcie sprawy o stwierdzenie nieważności umowy darowizny toczącej się przed Sądem Okręgowym w Szczecinie (sygn. akt I C 1068/12), może prowadzić do zmiany po stronie właściciela nieruchomości. Z tego właśnie względu rozstrzygnięcie wydane w sprawie o wydanie zależy od wyniku postępowania w przedmiocie stwierdzenia nieważności umowy darowizny.

Warto też odnotować, że zgodnie z treścią art. 365 § 1 k.p.c. orzeczenie prawomocne wiąże nie tylko strony i sąd, który je wydał lecz również inne sądy oraz inne organu państwowe i organu administracji publicznej, a w wypadkach w ustawie przewidzianych także inne osoby. W tych okolicznościach prawomocność materialna orzeczenia wydanego w wyniku rozpoznania sprawy o stwierdzenie nieważności umowy darowizny ma wiążące znaczenia dla przedmiotowej sprawy. W tym zakresie, zdaniem Sądu Okręgowego, przejawia się prejudycjalność wyroku w sprawie o sygn. akt I C 1068/12.

Dodać jeszcze można, że jeżeli działania strony- przemawiające za czasowym zawieszeniem postępowania- wydają się racjonalne i nie prowadzi to wyłącznie do ewidentnego przedłużania postępowania, sąd winien korzystając ze swoich kompetencji i udzielić stosownej ochrony wszystkim uczestnikom postępowania, między innymi poprzez zawieszenie postępowania.

Mając na uwadze powyższe na mocy art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. należało orzec jak w sentencji.

(...)

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)

(...)