Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 10 kwietnia 2014 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w następującym składzie:

Przewodniczący - Sędzia SO Leszek Dąbek (spr.)

Sędziowie: SO Magdalena Balion - Hajduk

SR (del.) Roman Troll

Protokolant Monika Piasecka

po rozpoznaniu w dniu 10 kwietnia 2014 r. na rozprawie sprawy

z wniosku J. S. i S. S.

z udziałem (...) Spółki Akcyjnej w K.

o ustanowienie służebności przesyłu

na skutek apelacji wnioskodawczyń

od postanowienia Sądu Rejonowego w Rybniku

z dnia 8 lipca 2013 r., sygn. akt II Ns 646/12

postanawia:

1  oddalić apelację;

2  zasądzić solidarnie od wnioskodawczyń J. S. i S. S. na rzecz uczestniczki postępowania kwotę 120 (sto dwadzieścia) złotych z tytułu zwrotu kosztów zastępstwa prawnego w postępowaniu odwoławczym.

SSR (del.) Roman Troll SSO Leszek Dąbek SSO Magdalena Balion – Hajduk

Sygn. akt III Ca 1917/13

UZASADNIENIE

Wnioskodawczynie J. S. i S. S. (2) żądały ustanowienia służebności przesyłu na należących do nich nieruchomościach położonych

w miejscowości B. o urządzonych księgach wieczystych prowadzonych przez Sąd Rejonowy w Rybniku pod numerami (...)

i (...) na rzecz każdoczesnego właściciela urządzeń przesyłowych służących do doprowadzenia energii elektrycznej przebiegających przez wskazane nieruchomości (w dacie złożenia wniosku na rzecz uczestniczki postępowania (...) Spółki Akcyjnej w G., obecnie (...) Spółka Akcyjna w K.) w sposób ustalony przez biegłego geodetę za wynagrodzeniem w kwocie 26.240 zł.

Uzasadniając żądanie twierdziły, że są współwłaścicielkami nieruchomości,

na których posadowione są należące do uczestniczki postępowania urządzenia służące do przesyłu energii elektrycznej.

Uczestniczka postępowania (...) Spółka Akcyjna w K. wnosiła o oddalenie wniosku oraz zasądzenie na jej rzecz od wnioskodawczyń zwrotu kosztów postępowania.

Zarzucała, że brak jest podstaw do ustanowienia służebności przesyłu, gdyż przysługuje jej tytuł prawny do korzystania z nieruchomości wnioskodawczyń - nabyta przez jej poprzednika prawnego Skarb Państwa służebność gruntowa o treści odpowiadającej służebności przesyłu.

Sąd Rejonowy w Rybniku w postanowieniu z dnia 8 07 2013r. oddalił wniosek oraz orzekł o kosztach postępowania.

W ustalonym stanie faktycznym w motywach orzeczenia dokonał oceny prawnej ustalonego stanu faktycznego i w konkluzji stwierdził, że żądanie wnioskodawczyń nie zasługiwało na uwzględnienie ze względu na skutecznie podniesiony przez uczestniczkę postępowania zarzut zasiedzenia „służebności przesyłu”.

O kosztach postępowania orzekał nap odstawie art. 98 k.p.c.

Orzeczenie zaskarżyły wnioskodawczynie J. S. i S. S. (2) , które wnosiły o jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji, bądź jego zmianę przez uwzględnienie wniosku i zasądzenie na ich rzecz od uczestniczki zwrotu kosztów postępowania,

w tym zwrotu kosztów postępowania odwoławczego. Zarzucały, że naruszono przepisów postępowania poprzez nierozpoznanie istoty sprawy „polegające na „niewyjaśnieniu wszystkich okoliczności sprawy poprzez brak dokonania jakichkolwiek ustaleń co do zakresu służebności, jej treści oraz wynagrodzenia należnego wnioskodawcy.

Ponadto zarzucały, że przy ferowaniu postanowienia naruszono prawo materialne, regulacje:

- art. 292 k.c. w zw. z art. 175 k.c. i art. 121 pkt 4 k.c. w zw. z art. 35 ustawy

z dnia 12 03 1958r. o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości (Dz. U.

z 1974r., nr 10, poz. 64 ze zm.) poprzez ich nieprawidłową wykładnię,

- art. 285 § 1 i 2 k.c. przez jego nieprawidłową interpretację i zastosowanie wykładni rozszerzającej odnośnie tego przepisu, co skutkowało „formułowaniem przepisów z całkowitym pominięciem ich językowej treści”,

- art. 305 ¹ k.c. przez jego niezastosowanie,

- art. 7 k.c. przez jego zastosowanie i przyjęcie, że domniemanie dobrej wiary uczestniczki postępowania nie zostało obalone „podczas gdy wnioskodawca przedstawił szereg wniosków dowodowych mających na celu jego obalenie”,

- art. 3 k.c. przez jego niezastosowanie, co skutkowało uwzględnieniem zarzutu zasiedzenia zgłoszonego przez uczestniczkę postępowania, „podczas gdy bieg terminu potrzebny do zasiedzenia służebności przesyłu może biec dopiero od dnia, w którym prawo to zostało ustanowione tj. od dnia 3 08 2008r.”,

- art. 5 k.c. przez uwzględnienie zarzutu zasiedzenia, „w sytuacji gdy zarzut ten sprzeczny jest z zasadami współżycia społecznego i zmierza w istocie do obejścia przepisów prawa dotyczących służebności przesyłu wprowadzonych do ustawy
i obowiązujących od dnia 3 08 2008r.”.

(...) Spółka Akcyjna w K. wnosiła o oddalenie apelacji oraz zasądzenie na jej rzecz od wnioskodawczyń zwrotu kosztów postępowania odwoławczego.

Sąd Okręgowy ustalił i zważył co następuje :

Sąd pierwszej instancji trafnie zakwalifikował roszczenie wnioskodawczyń, a następnie prawidłowo rozpoznał sprawę.

Ustalenia faktyczne składające się na podstawę faktyczną orzeczenia mają podstawę w informacjach zawartych we wskazanych w uzasadnieniu orzeczenia wiarygodnych źródłach dowodowych i co należy podkreślić w istocie nie były kwestionowane w apelacji.

Z tych też względów Sąd odwoławczy przyjął za własne ustalenia faktyczne Sądu pierwszej instancji.

Uczestniczka postępowania podniosła w toku postępowania formalny zarzut nabycia w drodze zasiedzenia służebności gruntowej odpowiadającej treści służebności przesyłu, którego uwzględnienie stosownie do regulacji art. 305 2 § 2 k.p.c. czyni wniosek bezzasadnym (ustanowienie służebności przesyłu nie jest konieczne dla właściwego korzystania przez uczestniczkę postępowania z posadowionych na nieruchomościach wnioskodawczyń urządzeń przesyłowych).

W postanowieniu z dnia 22 05 2013r. Sąd Najwyższy wyraził pogląd

że przed wejściem w życie regulacji art. 305 1 - 305 4 k.c. było dopuszczalne nabycie w drodze zasiedzenia na rzecz przedsiębiorcy służebności odpowiadającej treścią służebności przesyłu oraz że okres występowania na nieruchomości stanu faktycznego odpowiadającego treści służebności przesyłu przed wejściem w życie tej regulacji podlega doliczeniu do czasu posiadania wymaganego do zasiedzenia tej służebności (III CZP18/13, OSNC 2013/12/139).

Protokoły odbioru budów linii energetycznych, których części zostały posadowione na nieruchomościach wnioskodawczyń zostały sporządzone: 6 07 1977r. – linia energetyczna relacji W. – B., W. – P. oraz 8 07 1981r. - linia energetyczna relacji W. – K., a ich posadowienia dokonało przedsiębiorstwo państwowe działające w ramach dominium Skarbu Państwa i od tego czasu linie te są użytkowane i konserwowane.

W konsekwencji powyższego w podanych datach powstały na nieruchomościach stany prowadzące do zasiedzenia powyższych służebności i tym samym rozpoczął biec przewidziany w art. 172 k.c. w związku z art. 292 zd. 2 k.c.

i art. 352 k.c. termin ich zasiedzenia, których długość prawodawca uzależnił

od istnienia dobrej lub złej wiary posiadacza służebności.

Regulacja art. 7 k.c. statuuje domniemanie dobrej wiary posiadacza służebności gruntowej, która stanowi wyjątek, legem specialis względem art. 6 k.c. i zdejmuje z niego ciężar dowodu jej istnienia a dowód przeciwny obciąża podmiot który domniemanie to kwestionuje (por. post. SN z dnia 6 lutego 1998 r., I CKN 484/97, Lex nr 50540).

W materiale sprawy przyjąć należy - podzielając stanowisko Sądu pierwszej instancji - iż wejście w posiadanie służebności odbyło się w złej wierze,

przez co stosownie do wskazanej powyżej regulacji prawnej terminy zasiedzenia wskazanych powyżej służebności wynosiły 30 lat.

W toku postępowania nie wykazano żeby doszło do ich przerwania

w sposób określony w art. 123 § 1 k.c. w związku z art. 175 k.c. (wniosek wniesiono do Sądu Rejonowego w Rybniku dopiero w dniu 13 08 2012r.).

Dlatego w stosunku do nieruchomości, na której posadowiono linię energetyczną relacji W. – B., W. – P. upłynął on

z dniem 6 07 2007r., a w stosunku do nieruchomości, na której posadowiono linię energetyczną relacji W. – K. z dniem 8 07 2011r. i z chwilą ich upływu poprzednicy prawni uczestniczki postępowania nabyli na nieruchomości

o urządzonej księdze wieczystej Kw. (...) służebność gruntową odpowiadającą treści służebności przesyłu, a na nieruchomości o urządzonej księdze wieczystej Kw. (...) służebność przesyłu.

W wyniku tego uczestniczka postępowania posiada skuteczne względem skarżących prawo do władania ich nieruchomościami w celu korzystania z posadowionych na niej urządzeń przesyłowych i ustanowienie przedmiotowej służebności przesyłu nie jest konieczne do korzystania z nich w rozumieniu regulacji art. 3052 § 1 k.c.

Czyni to wniosek skarżących bezzasadnym, co znalazło prawidłowe odzwierciedlenie w zaskarżonym postanowieniu, przez co ich apelacja jest nieuzasadniona.

Reasumując zaskarżone postanowienie jest prawidłowe i dlatego apelację wnioskodawczyń jako bezzasadną oddalono na mocy regulacji art. 385 k.p.c. w związku z art. 13 § 2 k.p.c.

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono stosując regulację art. 520 § 3 k.p.c., biorąc pod uwagę, że w niniejszej sprawie interesy wnioskodawczyń i uczestniczki postępowania były sprzeczne oraz uwzględniając, że skarżące w całości przegrały w postępowaniu odwoławczym.

SSR (del.) Roman Troll SSO Leszek Dąbek SSO Magdalena Balion – Hajduk