Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 stycznia 2015 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Janusz Madej

Protokolant st. sekr. sądowy Dorota Hańc

po rozpoznaniu w dniu 27 stycznia 2015 r. w Bydgoszczy

na rozprawie

odwołania V. P.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B.

z dnia 3 marca 2014 r. znak: (...) I

w sprawie: V. P.

przeciwko: Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych

Oddziałowi w B.

o rentę z tytułu niezdolności do pracy

I zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, iż przyznaje ubezpieczonej V. P. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od (...). do (...) ;

II stwierdza odpowiedzialność Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B. za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

Sygn. akt VIU 690/14

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 3 marca 2014 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych oddział w B. po rozpoznaniu wniosku ubezpieczonej V. P. z dnia 2 stycznia 2014 roku, odmówił ubezpieczonej prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy od (...) roku. Organ rentowy powołał się na przepisy artykuł 57 i 61 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, tekst jednolity Dziennik Ustaw z 2013 roku pozycja 1440 oraz na orzeczenie komisji lekarskiej ZUS z dnia 26 lutego 2014 roku, w którym ubezpieczona nie została uznana za osobę niezdolną do pracy. Odwołanie od tej decyzji wniosła ubezpieczona V. P. domagając się zmiany tej decyzji i przyznania jej prawa do renty. Ubezpieczona w uzasadnieniu tego żądania powoływała się na swój stan zdrowia, na swoje schorzenia psychiatryczne i neurologiczne, które w jej ocenie powodują, iż jest ona częściowo niezdolna do pracy. W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wnosił o jego oddalenie, powołując argumentację powołaną w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. Sąd Okręgowy ustalił i rozważył co następuje. Ubezpieczona V. P. urodzona (...), do dnia 31 grudnia 2013 roku uprawniona była do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy. W okresie od 4 lutego 1974 roku do 7 grudnia 1974 roku pracowała ona prz..., przy mieszaniu ciasta i wypieku pieczywa jako piekarz. Następnie w okresie od 4 lutego 1975 roku do 31 maja 1991 roku zatrudniona była w spółc..., w spółce akcyjnej (...) w B. jako monter podzespołów i monter chałupnik. We wrześniu 1991 roku rozpoczęła prowadzenie własnej działalności gospodarczej. Przez 4 lata prowadziła sklep rolno spożywczy, a następnie świadczyła działalność usługową, polegającą na opiece nad dziećmi, osobami starszymi, sprzątaniu i porządkowaniu mieszkań oraz przygotowaniu cateringu na uczos..., na różne uroczystości. Działalność gospodarczą V. P. zawiesiła w kwietniu 2010 roku z powodu pogarszającego się stanu zdrowia. Powyższych ustaleń Sąd dokonał na podstawie świadectw pracy znajdujących się w aktach rentowych oraz na podstawie dowodu z przesłuchania ubezpieczonej, jak również wywiadu zawodowego w aktach rentowych tom II karta 1. Spór w niniejszej sprawie dotyczył tego czy ubezpieczona od dnia 1 stycznia 2014 roku jest nadal niezdolna do pracy. W postępowaniu wszczętym w wyniku złożenia wniosku o ponowne ustalenie prawa do renty, lekarz orzecznik ZUS, orzeczeniem z 24 stycznia 2014 roku ustalił, iż ubezpieczona nie jest niezdolna do pracy, a po rozpoznaniu sprzeciwu ubezpieczonej, komisja lekarska ZUS orzeczeniem z dnia 26 lutego 2014 roku także ustaliła, iż ubezpieczona nie jest niezdolna do pracy. Na tym ostatnim orzeczeniu organ rentowy oparł zaskarżoną w niniejszej sprawie przez ubezpieczoną decyzję z dnia 3 marca 2014 roku. Zgodnie z artykułem 53, przepraszam, zgodnie z artykułem 57 ustępem 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki: jest niezdolny do pracy, ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy, niezdolność do pracy powstała w okresach, o których mowa w artykule 6 ustępie 1 w punkcie 1 i 2, punkcie 3 litera b, punkcie 4, 6, 7 i 9, ustępie 2 punkcie 1, w punktach od 3 do 8 i w punkcie 9 litera a, w punkcie 10 litera a, w punkcie 11 i 12, punkcie 13 litera a, punkcie 14 litera a i punkcie 15 i 17 oraz artykule 7 punkcie od 1 do 3, pio..., pio..., w punkcie 5 litera a, punkcie 6 i 12, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów. Dla osoby, która stała się niezdolna do pracy w wieku powyżej 30 lat artykuł 58 ustęp 1 punkt 5 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, wprowadza wymóg posiadania 5 lat okresów składkowych i nieskładkowych w ciągu ostatniego dziesięciolecia przed powstaniem niezdolności do pracy, bądź przed złożeniem wniosku o rentę. Wskazać także należy, że zgodnie z artykułem 12 ustawy emerytalno-rentowej, niezdolną do pracy w rozumieniu ustawy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy. Częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Z kolei artykuł 13 ustęp 1 powołanej ustawy stwierdza, że przy ocenie stopnia i przewidywanego okresu niezdolności do pracy oraz rokowania co do odzyskania zdolności do pracy, uwzględnia się po pierwsze, stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwość przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji. Po drugie, możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne. W celu zweryfikowania stanowiska organu rentowego, prezentowanego w zaskarżonej decyzji i opartego na orzeczeniu komisji lekarskiej ZUS, Sąd Okręgowy dopuścił dowód z opinii zespołu biegłych sądowych, którzy w opinii z dnia 22 sierpnia 2014 roku po przeprowadzeniu badań sądowo-lekarskich, karta 15 i 16 akt sprawy, rozpoznali u ubezpieczonej zespół korzeniowy lędźwiowy krzy..., lędźwiowo-krzyżowy, podrażnieniowo-ubytkowy lewostronny, a ponadto chorobę zwyrodnieniową kręgosłupa, wypukliny krążków międzykręgowych C4, C7 oraz L4, L5 ze stenozą kanału kręgowego, także nawracający zespół bólowy kręgosłupa szyjnego, przewlekłą niewydolność krążenia mózgowego, zaburzenia depresyjne nawracające. Biegli sądowi oceniając stan zdrowia ubezpieczonej z punktu widzenia kryteriów oceny zdolności, bądź niezdolności do pracy podkreślili, że wszystkie wymienione zaburzenia i schorzenia w punkcie 1 do 5 rozpoznania lekarskiego mają charakter przewlekły i zdaniem biegłych przy uwzględnieniu nasilenia i częstości objawów oraz dotychczasowego przebiegu choroby obecny stan zdrowia, pomimo systematycznego leczenia nie wykazywał trwałej poprawy funkcjonowania ubezpieczonej. Biegli podkreślili, że badana od wielu lat pozostaje w opiece neurologicznej. Występujące u badanej zmiany chorobowe stanowią przeciwskazanie do wykonywania pracy wymagającej dźwigania, długotrwałej pozycji wymuszonej oraz wymagającej pełnej sprawności psychofizycznej. Biegli wskazali, że u badanej występują problemy natury psychicznej, powodują one trudności w organizowaniu codziennego toku zajęć w zakresie współpracy, motywacji oraz wykonywaniu i wydajności pracy. Zaburzenia depresyjne mogą stanowić przyczynę ograniczeń w zakresie zatrudnienia związanego z wysokimi wymaganiami dotyczącymi tępa pracy, ciągłej dyspozycyjności bieżącej i systematycznej oceny. Biegli podkreślili, że dokonali odmiennej kwalifikacji w zakresie ustalenia zdolności do zatrudnienia od tej, którą dokonała komisja lekarska ZUS. Analizie poddali kwalifikacje zawodowe formalne, wykształcenie średnie ekonomiczne rzeczywiste, pracownik fizyczny, rodzaj ostatnio wykonywanego zajęcia, opiekunka dziecięca. Badana zdaniem biegłych wymaga dalszego leczenia w celu zapewnienia efektywnej, długotrwałej poprawy, możliwość przy..., przy czym możliwość przekwalifikowania zawodowego, nabywania nowych umiejętności z uwagi na stan psychiczny jest znacznie ograniczona. W badaniu psychiatryczno-psychologicznym wi..., opisano stan psychiczny i psychologiczny ubezpieczonej w sposób następujący: ubezpieczona porusza się ociężale, ostrożnie z wysiłkiem, nawiązała dobry kontakt werbalny i wzrokowy, świadomość jasna, wszechstronnie zorientowana. Jednak podkreślo..., bi..., biegli sądowi psychiatra i psycholog podkreślili, iż napęd jest nieco zredukowany, nastrój jednostannie obniżony, depresyjny, afekt blady słabo modulowany, skoncentrowana na uczuciach depresyjnych, mowa spowolniała, nie ma jakościowych trudności w rozumieniu i werbalizowaniu myśli, skupiona
[ koniec części 00:25:42.659]
(...)_02
[ Przewodniczący 00:25:43.348]
Na przyszłości i dolegliwościach bólowych, liczne zniekształcenia poznawcze typowe dla myślenia depresyjnego, poczucie rozsypania, bezradności, negatywna in..., interpretacja doświadczeń, trudności w koncentracji uwagi, pamięć osłabiona we wszystkich wymiarach, osłabiona zdolność asymilacji nowych informacji i doświadczeń. To badanie psychologiczno-psychiatryczne jest obszerne i szczegółowe. Biegli skonkludowali zatem, że badana jest nadal całkowicie niezdolna, przepraszam, badana jest nadal częściowo niezdolna do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kw..., kwalifikacji, okresowo od dnia wstrzymania prawa do renty do sierpnia 2016 roku. Zastrzeżenia do tej opinii w piśmie procesowym z 6 października 2014 roku zgłosił organ rentowy, karta 28 akt. Organ ten powołując się na przewodniczącego komisji lekarskich zaznaczył, iż biegli stwierdzili przeciwskazania do dźwigania ciężarów, długotrwałej pracy w pozycji wymuszonej oraz wymagającej pełnej sprawności psycho-fizycznej. Zdaniem organu rentowego patrząc jednak na wywiad zawodowy, gdzie ubezpieczona podaje, iż pracowała jako fakturzystka, jako dozorca, to wyżej wymienione przeciwwskazania stanowisk tych nie dotyczą. Biegli podali, że dysponują wypisem oddziału neurologii z 13 czerwca 2014 roku, czyli po badaniu przez komisję lekarską ZUS, biegli nie po..., podali jakie były przyczyny hospitalizacji i jakie efekty leczenia. W opinii uzupełniającej, którą Sąd dopuścił w związku z tymi zastrzeżeniami, biegli jeszcze raz szczegółowo, to jest opinia z trzydzieste..., z 14 listopada 2014 roku, karta 38 ak..., 8 akt sprawy, opisali dotychczasowy przebieg kariery zawodowej ubezpieczonej i jej kwalifikacji zawodowych. Podkreślili, że badana ma orzeczony umiarkowany stopień niepełnosprawności i w ramach rehabilitacji zatrudniona jest w zakładzie pracy chronionej. Zaburzenia depresyjne stanowić mogą przyczynę ograniczeń w zakresie zatrudnienia związanego z wymaganiami dotyczącymi tępa pracy, ciągłej dyspozycyjności, bieżącej i systematycznej oceny. Jeszcze raz podkreślili, że możliwość przekwalifikowania zawodowego, nabywania nowych umiejętności z uwagi na stan psychiczny jest znacznie ograniczona. Występują u badanej przeciwskazania do wykonywania pracy wymagającej dźwigania ciężarów, długotrwałej pozycji wymuszonej oraz wymagającej pełnej sprawności psycho-fizycznej. Biegli, co do okresu orzeczonej niezdolności do pracy podtrzymali swoje dotychczasowe stanowisko. Także do tej opinii uzupełniającej organ rentowy zgłosił zastrzeżenia w piśmie procesowym z 10 grudnia 2014 roku, karta 49 akt, gdzie powołując się na stanowisko przewodniczącego komisji lekarskich, organ rentowy wskazywał, iż ubezpieczona technik-ekonomista wykonywała różne zawody: przed rentą opiekunka dzieci, na rencie zatrudniona jako portier. Z opisu badania biegłych sądowych nie wynika istotne upośledzenie funkcji organizmu ubezpieczonej. Biegli nie wykazali występowania ubytkowych objawów neurologicznych, które to objawy umieścili w głównym rozpoznaniu. Ponadto organ rentowy podkreślał, że podczas badania przez komisję lekarską ZUS ze specjalistą nerlo..., neurologiem w składzie, ubezpieczona wykazywała sprawność ruchową i intelektualną bez cech ostrej psychopatologii, bez objawów depresji, wydolna krążeniowo i oddechowo. Podczas rehabilitacji leczniczej ZUS, na przełomie września i października 2013 roku nie obserwowano też psychopatologię, a końcowe wyniki funkcjonowania narządu ruchu określono w większości jako 1, to jest w normie. Reasumując organ rentowy twierdził, iż brak jest podstaw do ubez..., uznania ubezpieczonej za długotrwale niezdolną do pracy. W związku z tym organ rentowy wnosił o przeprowadzenie dowodu z opinii uzupełniającej biegłych lekarzy sądowych. A w przypadku nieuwzględnienia tego wniosku o oddalenie odwołania. Oceniając zebrany w sprawie materiał dowodowy i odnosząc się do zastrzeżeń organu rentowego, wygłoszony w piśmie z 10 grudnia 2014 rok, Sąd Okręgowy uznał, iż za..., zastrzeżenia te należało pominąć i nie uwzględniać wniosku o dopuszczenie dowodu z kolejnej uzupełniającej opinii powołanego w sprawie zespołu biegłych. Za tego rodzaju decyzją przemawiała przede wszystkim, przema..., przemawiała przede wszystkim zbyt wąska analiza stanu zdrowia ubezpieczonej zaprezentowana przez organ rentowy w tych zastrzeżeniach. W pierwszej kolejności podkreślić należy, iż biegli w tych zas..., iż organ rentowy w tych zastrzeżeniach eksponował schorzenia neurologiczne ubezpieczonej, uznając iż nie mają one takich objawów, które powodowałby trwałą, długotrwałą niezdolność do pracy ubezpieczonej. Tymczasem opinie biegłych sądowych: główna i uzupełniająca oceniały stan zdrowia ubezpieczonej kompleksowo, w tym znaczeniu, iż uwzględniały wpływ na zdolność ubezpieczonej do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji, wszystkich zdiagnozowanych u ubezpieczonej schorzeń. Przede wszystkim biegli podkreślali zaburzenia depresyjne nawracające, które z powodów natury psychicznej powodują niezdolność częściową ubezpieczonej do pracy, chodziło o zaburzenia depresyjne nawracające. Organ rentowy odnosząc się do opinii głównej uzupełniającej w za..., w ostatnich zastrzeżeniach, w piśmie procesowym z 10 grudnia 2014 roku, wskazywał na brak cech ostrej psychopatologii i bez objawów depres..., depresji, w sytuacji, gdy opinie biegłych takie zaburzenia depresyjne u ubezpieczonej stwierdziły. Co do ostrej psychopatologii, to w ocenie Sądu Okręgowego mogłaby ona wchodzić w grę przy ocenie s..., stanu zdrowia ubezpieczonej pomiędzy całkowitą niezdolnością do pracy, a częściową niezdolnością do pracy. Natomiast takie schorzenia jak zaburzenia depresyjne zdiagnozowane w opinii biegłych, niewątpliwie mają wpływ na brak wymaganej zdolności do pracy zgodnej z posiadanej...nymi przez ubezpieczoną kwalifikacjami zawodowymi. Opinie biegłych analizowały także stan zdrowia ubezpieczonej z punktu widzenia ich wpływu na wszystkie posiadane przez u..., ubezpieczoną kwalifikacje. Ubezpieczona pracując, czy to na stanowisku piekarza w piekarni, czy na stanowisku montera podzespołów, czy chałupnika, niewątpliwie pracowała w pozycji wymuszonej, a przeciwskazanie do tego rodzaju pracy stwierdzili biegli. Jeśli chodzi o pracę w ramach własnej działalności gospodarczej, prowadzenia sklepu spożywczego, niewątpliwie wymaga ona również podnoszenia, unoszenia ciężarów i to samo można powiedzieć przy opiece nad dziećmi, czy osobami starszymi. To, iż ubezpieczona wykorzystuje obecnie jakiś zachowaną zdolność do pracy, czy może wykorzystywać, nie ma większego wpływu, bo Sąd, na decyzję sądową wydaną w niniejszej sprawie i na ustalenia istotne dla rozstrzygnięcia sprawy, gdyż Sąd musi oceniać zdolność bądź niezdolność do pracy ubezpieczonej poprzez posiadane przez nią kwalifikacje zawodowe i ten, tak, w taki sposób dokonali tego biegli sądowi. Nie było zatem potrzeby uzupełniania postępowania dowodowego. W ocenie Sądu Okręgowego opinia główna biegłych sądowych i opinia uzupełniająca w sposób wystarczający do wydania w sprawie stanowczego rozstrzygnięcia i dokonania istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy ustaleń, przedstawiała, przedstawiały stan zdrowia ubezpieczonej z punktu widzenia możliwości wykonywania przez nią pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Bi..., biegli sądowi, jak już wcześniej zaznaczono w sposób pełny ocenili wpływ wszystkich schorzeń ubezpieczonej na brak możliwości wykonywania tej pracy, częściowy brak, zgodnie z poziomem posiadanych kwalifikacji. Dowód ten w ocenie Sądu był wiarygodny. Biegli sąd..., wskazywały na to: treść opinii, argumentacja biegłych sądowych przedstawiona w i..., w ich treściach oraz to, że biegli opiniowali w sprawie, byli specjalistami z tych dziedzin medycyny, które były adekwatne do schorzeń, na które cierpi ubezpieczona. Powyższe motywy uzasadniały, zatem zmianę zaskarżonej decyzji, na podstawie artykułu 477 ze znaczkiem 14 paragraf 2 kodeksu postepowania cywilnego w związku z powołanymi wcześniej przepisami prawa materialnego, ustawy o emeryturach i rentach z Fundusz Ubezpieczeń Społecznych i dlatego Sąd orzekł jak w punkcie 1 wyroku, przyznając ubezpieczonej prawo do renty na okres orzeczony w opiniach biegłych sądowych: głównej i uzupełniającej. W punkcie 2 wyroku na podstawie artykułu 118 ustęp 1a ustawy o emeryturach i rentach z Fundusz Ubezpieczeń Społecznych, Sąd stwierdził odpowiedzialność organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Z okoliczności sprawy wynikało, bowiem, że biegli dysponowali tym samym materiałem dowodowym, który był dostępny orzecznikom ZUS, a zatem za wadliwe orzeczenia komisji lekarskiej i lekarza orzecznika organem, organ musi w tej sytuacji ponieść odpowiedzialność. Schorzenia, na które cierpi ubezpieczona są schorzeniami, na które, które leczy ona od wielu lat, były one znane organom orzeczniczym Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Na tym wygłoszenie uzasadnienia zakończono.