Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 października 2012 roku

Sąd Apelacyjny w Katowicach w II Wydziale Karnym w składzie:

przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Dariusza Wiory

po rozpoznaniu w dniu 25 października 2012 roku sprawy

P. S. c. J. i A.

ur. (...) w B.

oskarżonej z art. 62 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii
i inne

na skutek apelacji prokuratora

od wyroku Sądu Okręgowego w Bielsku – Białej

z dnia 22 czerwca 2012 roku, sygn. akt. III K 112/11

1.  zmienia zaskarżony wyrok w punkcie 9 w ten sposób, że na poczet
orzeczonej wobec P. S. łącznej kary grzywny zalicza okres rzeczywistego pozbawienia wolności od dnia 22 marca 2011 roku do dnia
4 czerwca 2011 roku to jest 75 dni, uznając grzywnę za wykonaną w całości
do wysokości 150 stawek dziennych;

2.  w pozostałej zaskarżonej części wyrok utrzymuje w mocy;

3.  kosztami postępowania odwoławczego obciąża Skarb Państwa.

Sygn. akt II AKa 401/12

UZASADNIENIE

Sąd Okręgowy w Bielsku- Białej wyrokiem z dnia 22 czerwca 2012 r. w sprawie o sygn. akt III K 112/11 uznał oskarżoną P. S. za winną tego, że

1.  w dniu 22 marca 2011r. w B. wbrew przepisom ustawy posiadała znaczną ilość środka odurzającego w postaci ziela konopi innych niż włókniste (marihuany) o masie 37,877 grama netto tj. około 76 porcji konsumpcyjnych oraz znaczną ilość substancji psychotropowej w postaci amfetaminy o masie 66,862 grama netto tj. około 670 porcji konsumpcyjnych tj dokonania przestępstwa z art. 62 ust.2 ustawy z dnia 29.07.2005 roku i za to na podstawie art.62 ust.2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku w brzmieniu obowiązującym na mocy Dz.U. z 2006 roku, nr 120, poz.826, a przed zmianą wprowadzoną Dz.U nr 11, poz. 678 )w zw. z art.4§1 k.k. skazał ją na karę 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności,

2.  w okresie od 27 stycznia do 22 marca 2011 roku w B. w celu niedozwolonej konsumpcji środków odurzających przystosowała naczynie w postaci butelki plastikowej typu pet, w którym w bocznych ściankach wypaliła dwa otwory, a na szyjkę nałożyła folie aluminiową, w której wykonała otwory to jest przestępstwa z art.54 ust.2 pkt 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii i za to na podstawie tego przepisu skazał ją na karę grzywny w wysokości 100 stawek dziennych ustalając wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 10 zł,

3.  w okresie od stycznia 2011 roku do dnia 22 marca 2011 roku w B.działając w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru wbrew przepisom ustawy, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej udzieliła A. P.i M. K.substancji psychotropowej w postaci amfetaminy i środka odurzającego w postaci amfetaminy i środka odurzającego w postaci ziela konopi innych niż włókniste (marihuany) w ten sposób, że w okresie od stycznia 2011 roku do dnia 22 marca 2011 roku dwukrotnie udzieliła A. P.substancji psychotropowej w postaci amfetaminy o masie nie większej niż 1 gram za kwotę 25 złotych każdorazowo, a w dniu 22 marca 2011 roku udzieliła A. P.substancji psychotropowej w postaci amfetaminy o masie 10,07 grama netto za kwotę co najmniej 120 zł, zaś w okresie od 10 marca do 22 marca 2011 roku co najmniej dziesięciokrotnie, jednorazowo po 1 gramie netto udzieliła M. K.środek odurzający w postaci ziela konopi (marihuany) o łącznej masie co najmniej 10 gram netto to jest około 20 porcji konsumpcyjnych za kwotę co najmniej 250 zł to jest przestępstwa z art.59 ust.1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art.12 k.k. i za to na podstawie art.59 ust.1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii i art.33§2 k.k. skazał ją na karę 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności oraz grzywnę w wysokości 150 stawek dziennych ustalając wysokość jednej stawki na kwotę 10 zł.

Na mocy art.85 i 86§1 k.k. Sąd orzekł karę łączną 2 lat pozbawienia wolności oraz karę łączną grzywny w wysokości 150 stawek dziennych ustalając wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 10 zł. Na mocy art.69§1 i 2 k.k. i art.70§1 pkt 1 k.k. Sąd warunkowo zawiesił wykonanie orzeczonej kary łącznej pozbawienia wolności na okres próby 5 lat, oddając oskarżoną w tym okresie pod dozór kuratora sądowego. Na podstawie art. 72§1 pkt 1,4,5 k.k. Sąd zobowiązał oskarżoną w okresie próby do informowania kuratora o przebiegu okresu próby, wykonywania pracy zarobkowej, powstrzymania się od używania środków odurzających. Na mocy art.63§1 k.k. Sąd zaliczył P. S. na poczet orzeczonej łącznej kary grzywny okres rzeczywistego pozbawienia wolności od dnia 22 marca 2011 roku do dnia 22 czerwca 2011 roku uznając karę grzywny za wykonaną do wysokości 122 stawek dziennych tj do kwoty 1220 zł. Na mocy art.45§1 k.k. Sąd orzekł wobec P. S. przepadek na rzecz skarbu Państwa korzyści majątkowej w kwocie 420 zł osiągniętej z popełnienia przestępstwa opisanego w punkcie 3 wyroku. Na podstawie art.70 ust.1 i 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii oraz na podstawie art.230§2 k.p.k. Sąd orzekł w przedmiocie dowodów rzeczowych.

Tym samym wyrokiem Sąd uznał oskarżonego A. P. za winnego popełnienia czynów z art.59 ust.1 i 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii oraz z art.62 ust.2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii. Za pierwszy z tych czynów Sąd skazał go na karę 8 miesięcy pozbawienia wolności, a za drugi na karę 1 roku pozbawienia wolności. Sąd orzekł karę łączną 1 roku i 3 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby 5 lat. W tym okresie oddał oskarżonego pod dozór kuratora sądowego i zobowiązał go do informowania kuratora o przebiegu okresu próby, wykonywania pracy zarobkowej lub kontynuowania nauki, powstrzymania się od używania środków odurzających.

Sąd zwolnił oskarżonych od kosztów sądowych.

Wyrok ten został zaskarżony przez prokuratora w części dotyczącej orzeczenia o karze na niekorzyść oskarżonej P. S.. Prokurator zarzucił:

- błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mający wpływ na jego treść, polegający na niesłusznym przyjęciu przez Sąd I instancji, że postawa P. S., jej właściwości i warunki osobiste, wcześniejsza niekaralność, przyznanie się do popełnienia zarzucanych czynów uzasadniają zastosowanie wobec niej środka probacyjnego w postaci warunkowego zawieszenia wykonania orzeczonej kary pozbawienia wolności, podczas gdy zebrany materiał dowodowy w postaci wyjaśnień oskarżonej, zeznań świadków, zabezpieczonych dowodów rzeczowych przeczą przyjęciu takowego twierdzenia opierającego się zasadom prawidłowego rozumowania oraz wskazaniom wiedzy i doświadczenia życiowego, co przy uwzględnieniu całokształtu okoliczności podmiotowych i przedmiotowych sprawy nakazuje przyjąć, iż orzeczona w tym wymiarze kara nie spełni wymogów prewencji indywidualnej, jak i generalnej, nie realizuje celów wychowawczych oraz godzi w interes publiczny, nie stanowi również skutecznego zapobieżenia powrotowi oskarżonej do przestępstwa.

Stawiając ten zarzut prokurator wniósł o zmianę wyroku poprzez orzeczenie wobec P. S. kary w wymiarze:

- za czyn I – 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności,

- za czyn II – grzywnę w wymiarze 100 stawek przyjmując wysokość jednej stawki na kwotę 10 zł,

- za czyn III – 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności i grzywnę w wymiarze 150 stawek dziennych przyjmując wysokość jednej stawki na 10 zł, przepadek korzyści majątkowej uzyskanej z przestępstwa w kwocie 420 zł

oraz orzeczenie kary łącznej w wymiarze 2 lat pozbawienia, 150 stawek dziennych grzywny w wymiarze 10 zł każda.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja prokuratora nie zasługuje na uwzględnienie.

Na wstępie zauważyć należy, że w sytuacji gdy skarżący nie kwestionuje ustaleń faktycznych poczynionych przez Sąd I-szej instancji, a wskazujących na sprawstwo i zawinienie oskarżonej, jak i prawno-materialną ocenę zachowania oskarżonej odnoszącą się do kwalifikacji czynów, sąd odwoławczy zwolniony jest od szczegółowych w tym zakresie rozważań. Wprawdzie prokurator podniósł zarzut błędu w ustaleniach faktycznych, niemniej lektura złożonego środka odwoławczego dowodzi, że prawidłowo zarzut winien być oparty na przesłance z art.438 pkt.4 k.p.k.

Sąd Apelacyjny nie podzielił argumentacji zawartej w apelacji prokuratora, a kwestionującej orzeczenie kary pozbawienia wolności z warunkowym jej zawieszeniem. Nie ma racji skarżący wykazując, że wymierzona oskarżonej kara nie spełnia wymogów prewencji szczególnej i ogólnej, nie realizuje celów wychowawczych oraz godzi w interes publiczny. Lektura pisemnych motywów zaskarżonego wyroku wskazuje, że Sąd Okręgowy wymierzając oskarżonej karę i decydując o warunkowym zawieszeniu jej wykonania uwzględnił w sposób należyty wszystkie dyrektywy wymiaru kary określone w art. 53 k.k., oraz przesłanki z art. 69 § 1 i 2 k.k.

Przepis art. 69 § 1 i 2 k.k. jest skonstruowany tak, że przy stosowaniu tej instytucji nakazuje kierować się jedynie względami szczególno-prewencyjnymi, zaś społeczne oddziaływanie kary, jej współmierność do szkodliwości społecznej czynu i winy sprawcy należy uwzględniać przy wymierzaniu kary (art. 53 § 1-3 k.k.). By zatem możliwe było warunkowe zawieszenie wykonania kary sąd musi nabrać jedynie przekonania, że sprawca nie powróci do przestępstwa i wykonanie wymierzonej kary nie będzie konieczne dla wdrożenia go do przestrzeganego porządku prawnego. Tego rodzaju przekonanie bazować zaś musi na ocenie postawy sprawcy, jego właściwości i warunków osobistych, dotychczasowego sposobu życia oraz zachowania się po popełnieniu przestępstwa. Jeśli zatem przez pryzmat tych warunków spojrzy się na sylwetkę oskarżonej, to trzeba zauważyć, że jest ona osobą wcześniej niekaraną, osobą młodą, która miałaby status młodocianej, gdyby na dzień wcześniej zakończyło się przypisane jej przestępstwo ciągłe. Oskarżona przyznała się do zarzucanych jej czynów, złożyła szczere wyjaśnienia, które stały się podstawą ustaleń faktycznych. Nie można pominąć i tego, że w wieku dojrzewania nie miała wsparcia w rodzicach, a brak środków na utrzymanie stał się jedną z przyczyn jej wejścia na drogę przestępczą. Te wszystkie okoliczności miał na uwadze Sąd I instancji i należycie je wyeksponował.

Apelacja prokuratora nie jest do końca zrozumiała, bo nawet sam autor środka odwoławczego stawia retoryczne pytanie, czy oskarżona na pewno nie jest osobą niezdemoralizowaną i to mimo tego, że Sąd nie sformułował tego rodzaju wniosku. Prokurator nie powołuje przy tym żadnych rzeczowych argumentów, które mogłyby podważyć ocenę i stanowisko Sądu Okręgowego. Te zaś, które wskazał, należą do kategorii tych, które mają wpływ na ocenę stopnia społecznej szkodliwości czynu, a tym samym na wymiar orzeczonych kar jednostkowych. Do takich należą wymienione przez skarżącego okoliczności: handel narkotykami, i to mimo aresztowania brata za podobne przestępstwa, kierowanie się pobudkami o charakterze finansowym, godzenie przestępstwem w zdrowie ludzkie, posiadanie znacznej ilości narkotyków, które należy oceniać przez pryzmat przesłanek z art. 115§2 k.k., a nie przesłanek warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności wymienionych w art.69§1 i 2 k.k. Sąd miał je na uwadze uznając, iż orzeczone za poszczególne przestępstwa kary są współmierne do stopnia zawinienia i społecznej szkodliwości czynów. Wymiar tych kar nie jest kwestionowany przez prokuratora. Niezrozumiała też jest zaprezentowana w apelacji ocena wyjaśnień oskarżonej w zakresie dotyczącym jej świadomości odnośnie wieku A. P.. W sytuacji, gdy Sąd uznał je za wiarygodne, uczynił podstawą ustaleń faktycznych, a prokurator nie zaskarżył wyroku w tym zakresie, kwestionowanie tych wyjaśnień, a tym samym przyznania się do czynu, jest niedopuszczalne. Wskazać należy też, że cytowane przez prokuratora orzeczenie (wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 28.05.2008 roku sygn. II AKa 120/08) dotyczy sprawcy cechującego się zupełnie innymi przymiotami, i nie może mieć przełożenia na realia przedmiotowej sprawy.

Przesłanką decydującą o tym, czy kara ma być orzeczona w postaci bezwzględnej, czy też z warunkowym zawieszeniem jej wykonania, jest ocena, w jakiej postaci kara ta osiągnie cele wobec sprawcy przestępstwa, a więc rozstrzygnięcie to musi znajdować uzasadnienie w pozytywnej lub negatywnej prognozie kryminologicznej. Prawidłowo Sąd Okręgowy uznał, że orzeczenie kary z warunkowym zawieszeniem jej wykonania wystarczy dla osiągnięcia wobec oskarżonej celów kary Z uwagi na konieczność zweryfikowania prognozy kryminologicznej, orzeczoną karę Sąd zawiesił na maksymalny okres próby wynoszący 5 lat. Ustanowiony nadzór kuratorski stanowić ma gwarancje, że oskarżona nie popełni ponownie przestępstw, bowiem skutkować to może wprowadzeniem do wykonania orzeczonej kary pozbawienia wolności.

Z tych wszystkich powodów Sąd Apelacyjny uznał, że orzeczona wobec oskarżonej kara pozbawienia wolności, wzmocniona dodatkowo dolegliwościami w postaci grzywny, środka karnego przepadku korzyści majątkowej, nie cechuje się rażącą niewspółmiernością, pomimo zawieszenia jej wykonania i tym samym apelacja prokuratora nie zasługuje na uwzględnienie.

Sąd z urzędu dokonał korekty zaskarżonego wyroku na korzyść oskarżonej w zakresie rozstrzygnięcia o zaliczeniu na poczet orzeczonej kary grzywny okresu rzeczywistego pozbawienia wolności, jako że doszło do omyłki Sadu. Prawidłowe obliczenie tego okresu po myśli art.63§2 k.k. dowodzi, że grzywna została wykonana w całości po 75 dniach pozbawienia wolności to jest w okresie krótszym, niż okres rzeczywistego pozbawienia wolności.

Reasumując powyższe Sąd Apelacyjny w oparciu o przepis art.437§1 k.p.k. orzekł jak w sentencji wyroku, a kosztami postępowania odwoławczego po myśli art. 636 § 1k.p.k. obciążył Skarb Państwa.