Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 sierpnia 2012 r.

Sąd Apelacyjny we Wrocławiu w II Wydziale Karnym w składzie:

przy udziale Prokuratora Prokuratury Apelacyjnej Marii Walkiewicz

po rozpoznaniu w dniu 14 sierpnia 2012 r.

sprawy P. S.

oskarżonego z art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 63 ust 3 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 12 k.k. przy zast. art. 65 § 1 k.k. , art. 63 ust 1 i art. 53 ust 1 art. 56 ust 1 art. 59 ust 1 i 2 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii przy zast. art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 12 k.k. i art. 65 § 1 k.k.

G. R.

oskarżonego z art. 59 ust 2 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 12 k.k. art. 62 ust 2 w/w ustawy art. 56 ust 1 w/w ustawy w zw. z art. 12 k.k. art. 58 ust 1 w/w ustawy w zw. z art. 12 k.k. art. 58 ust 1 w/w ustawy w zw. z art. 12 k.k.

z powodu apelacji wniesionej przez prokuratora i oskarżonego G. R.

od wyroku Sądu Okręgowego w Opolu

z dnia 1 marca 2012 r. sygn. akt III K 86/11

I.  zaskarżony wyrok w części skazującej oskarżonego P. S. , za przypisany w pkt 1 czyn z art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 63 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. Nr 179, poz. 1485) w zw. z art. 12 k.k., uchyla i sprawę w tym zakresie przekazuje Sadowi Rejonowemu w Brzegu do ponownego rozpoznania, jako rzeczowo i miejscowo właściwemu, stwierdzając tym samym, że rozwiązaniu uległa wymierzona oskarżonemu, w pkt 7 części rozstrzygającej zaskarżonego wyroku kara łączna pozbawienia wolności;

II.  w pozostałym zakresie zaskarżony wyrok wobec oskarżonego P. S. utrzymuje mocy, stwierdzając, że zawarte w pkt 9 części rozstrzygającej orzeczenie o warunkowym zawieszeniu wykonania dotyczy kary 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności, wymierzonej w pkt 2 części dyspozytywnej wyroku, zaś orzeczenie zawarte w pkt 11 o oddaniu oskarżonego pod dozór kuratora oparte zostało o przepis art. 73 § 1 k.k.;

III.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok wobec oskarżonego G. R. , uznając apelację obrońcy oskarżonego za oczywiście bezzasadną;

IV.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. K. K. 600 zł oraz 138 zł podatku VAT tytułem kosztów nieopłaconej obrony z urzędu oskarżonego G. R. w postępowaniu odwoławczym;

V.  zasądza od oskarżonych P. S. i G. R. na rzecz Skarbu Państwa koszty postępowania odwoławczego wraz z opłatami:

- od P. S. 2.300 zł za obie instancje,

- od G. R. 600 zł za instancję odwoławczą.

UZASADNIENIE

P. S. został oskarżony o to, że:

I.  w okresie od początku 2007 r. do 20 października 2009 r. w M. powiat (...), działając w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, wbrew przepisom ustawy, udzielił wielu osobom w terenu całego kraju, pomocy w prowadzeniu uprawy konopi innych niż włókniste w ten sposób, że za pośrednictwem założonych przez siebie stron internetowych: , , , (...) , , , udzielał w zakresie prowadzenia upraw konopi specjalistycznego doradztwa dotyczącego sposobu prowadzenia upraw, używanych środków w postaci nawozu i lamp oświetleniowych, terminu i sposobu zbiorów oraz dokonał sprzedaży wielu osobom z terenu całego kraju co najmniej 31.680 sztuk nasion konopi różnych odmian innych niż włókniste celem prowadzenia stosownych upraw, które mogły dostarczyć znacznych ilości ziela konopi, tj. marihuany, uzyskując w ten sposób łączny dochód w wysokości co najmniej 136.951 zł i czyniąc sobie z tego procederu stałe źródło dochodu, tj. o przestępstwo z art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 63 ust. 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 12 k.k. i w zw. z art. 65 § 1 k.k.;

II.  w okresie od wiosny 2008 r. do października 2009 r. w M. i G. powiat (...), działając w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej , wbrew przepisom ustawy uprawiał konopie inne niż włókniste w ilości co najmniej 20 krzewów, z których poprzez suszenie wytworzył środek odurzający w postaci marihuany w łącznej ilości nie mniejszej niż 1. 158 gram, o wartości nie mniejszej niż 15.000 zł, a następnie wytworzony środek odurzający wprowadził do obrotu, sprzedając innym osobom, tj.:

– S. K. udzielił marihuany w ilości nie mniejszej niż 230 gram,

- W. P. (1) udzielił marihuany w ilości nie mniejszej niż 5 gram,

- małoletniemu G. R., ur. (...) udzielił marihuany w ilości nie mniejszej niż 913 gram,

- małoletniemu A. S. ur. (...) udzielił marihuany w ilości nie mniejszej niż10 gram,

czyniąc sobie z tego procederu stałe źródło dochodu, tj. o przestępstwo z art. 63 ust. 1 i art. 53 ust. 1 i art. 56 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw.z art. 11 § 2 k.k. w zw.z art. 12 k.k. i w zw. z art. 65 § 1 k.k.

Sąd Okręgowy w Opolu, wyrokiem z dnia 1 marca 2012 r., sygn. akt III K 86/11, orzekł:

I.  oskarżonego P. S. uznał za winnego tego, że w czasie i miejscu opisanym w pkt I zarzutu, działając w warunkach czynu ciągłego, w zamiarze wynikowym, aby inne nieustalone osoby wbrew przepisom ustawy dokonały czynu zabronionego polegającego na nielegalnej uprawie konopi innych niż włókniste, swoim zachowaniem polegającym na tym, że za pośrednictwem założonych przez siebie stron internetowych , , (...), (...) , , , a także za pomocą komunikatora internetowego G.-G., drogą mailową oraz na forach internetowych i telefonicznie udzielając wielu osobom w zakresie prowadzenia upraw konopi specjalistycznego doradztwa dotyczącego sposobu prowadzenia upraw, używanych środków w postaci nawozu, lamp oświetleniowych i sposobu zbiorów – ułatwił im dokonanie w/w czynu zabronionego, tj. uznał oskarżonego za winnego popełnienia przestępstwa z art. 18 § 3 k.k. w zw.z art. 63 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz.U. Nr 179, poz. 1485) w zw.z art. 12 k.k. i za to na podstawie art. 19 § 1 k.k. w zw.z art. 63 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii wymierzył mu karę roku pozbawienia wolności;

II.  oskarżonego P. S. uznał za winnego tego, że w czasie i miejscu opisanym w pkt II zarzutu, działając w warunkach czynu ciągłego, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej , wbrew przepisom ustawy uprawiał konopie inne niż włóknistych ilości 20 krzaków, z których przez zbieranie, suszenie odpowiednich części roślin, wytworzył środek odurzający w postaci marihuany w ilości około 1158 gramów, a następnie wytworzony środek odurzający wprowadził do obrotu sprzedając go innym osobom – G. R. w ilości ok. 200 gramów za kwotę 1600 złotych i S. K. w ilości ok. 30 gramów za kwotę 300 złotych oraz udzielił go odpłatnie: G. R. (ur. (...)), z tym że w okresie do 22 marca 2009 r. jako małoletniemu w łącznej ilości 713 gramów za łączną kwotę 7130 złotych, S. K. w łącznej ilości 200 gramów za kwotę 2000 złotych, W. P. (2) w łącznej ilości 5 gramów za kwotę 50 złotych, małoletniemu A. S. (ur. (...)) w łącznej ilości 10 gramów za kwotę 80 złotych, czyniąc sobie z tego procederu stałe źródło dochodu, tj. uznał go za winnego popełnienia przestępstwa z art. 63 ust. 1 i art. 53 ust. 2 i art. 56 ust. 1 i art. 59 ust. 1 i art. 59 ust.2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz.U. Nr 179, poz. 1485) w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw.z art. 12 k.k. w zw.z art. 65 § 1 k.k. i za to na podstawie art. 53 ust. 2 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii w zw.z art. 11 § 3 k.k. i na odstawie 60 § 2 i art. 60 § 6 pkt 2 wymierzył mu karę 2 lat pozbawienia wolności i 200 stawek dziennych grzywny, przyjmując jedną stawkę za równoważną kwocie 50 złotych;

III.  na podstawie art. 85 k.k. i art. 86 § 1 k.k. orzeczone oskarżonemu P. S. kary pozbawienia wolności połączył i jako karę łączną wymierzył mu karę 2 lat pozbawienia wolności;

IV.  na podstawie art. 69 § 1 i 3 k.k. w zw.z art. 65 § 1 k.k. i art. 70 § 2 k.k. w zw.z art. 65 § 1 k.k. wykonanie orzeczonej oskarżonemu P. S. kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesił na okres próby wynoszący 3 lata;

V.  na podstawie art. 73 § 2 k.k. na okres próby oddał oskarżonego P. S. pod dozór kuratora sądowego;

VI.  na podstawie art., 63 § 1 k.k. na poczet orzeczonej oskarżonemu P. S. kary grzywny zaliczył okres zatrzymania i tymczasowego aresztowania od dnia 20 października 2009 r. do dnia 17 grudnia 2009 r., przy czym jeden dzień pozbawienia wolności równa się dwóm stawkom dziennym grzywny;

VII.  na podstawie art. 45 § 1 k.k. orzekł w stosunku do oskarżonego P. S. przepadek korzyści majątkowej osiągniętej z czynu przypisanego mu w pkt 2 wyroku w kwocie 11 160 zł;

VIII.  na podstawie art. 70 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz.U. Nr 179, poz. 1485) orzekł przepadek przez zniszczenie dowodów rzeczowych zapisanych w wykazie dowodów rzeczowych DRZ (...) oraz DRZ (...), tj. suszu konopi o łącznej wadze 70,928 gramów;

IX.  na podstawie art. 70 ust. 4 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz.U. Nr 179, poz. 1485) orzekł od oskarżonego P. S. na rzecz Stowarzyszenia (...) w Z. nawiązkę w kwocie 25 000 zł;

X.  na podstawie art. 230 § 2 k.p.k. nakazał zwrócić oskarżonemu P. S. dowody rzeczowe zapisane w księdze dowodów pod nr 17/11 poz. 1,2,3, tj. telefon komórkowy marki S. (...), telefon komórkowy marki S. (...) (...)0, Laptop T.;

XI.  pozostawił w aktach sprawy dowody rzeczowe zapisane w księdze dowodów rzeczowych pod nr 17/11 poz. 4,5,6,7,8,, tj. 96 sztuk potwierdzeń nadania przesyłki poleconej, 143 sztuki druków przesyłki pobraniowej, polecenia przelewu, 2 kopert wraz z nalepką adresową;

XII.  zasądził od oskarżonego P. S. koszty sądowe w części na niego przypadającej oraz wymierzył mu opłatę w kwocie 2300 zł;

Apelację od powyższego wyroku wniósł prokurator.

Oskarżyciel publiczny zaskarżył wyrok w całości na niekorzyść oskarżonego P. S., zarzucając:

I.  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, w odniesieniu do czynu przypisanego w pkt I części dyspozytywnej wyroku, mający wpływ na jego treść, a polegający na uznaniu przez Sąd I instancji , w oparciu o analizę całości zgromadzonego materiału dowodowego, iż sprzedaż nasion, dokonywana przez P. S., nie wchodziła w zakres czynności wykonawczych znamionujących przypisane mu pomocnictwo do przestępstwa uprawy ziela konopi innych niż włókniste, gdyż jest czynnością legalną, nie była wynikiem działania umyślnego, w postaci zamiaru wynikowego , gdy faktycznie łączna ocena i wyciągnięta na ich podstawie wniosków wskazuje, że sprzedaż nasion – to jest działanie, w typowych warunkach zgodne z obowiązującym porządkiem prawnym- realizowana ze świadomością, że pozyskane przez nabywcę nasiona, mogą być pomocne do prowadzenia nielegalnej uprawy konopi innych niż włókniste, która to świadomość należy oceniać z punktu widzenia ogółu działań realizowanych przez sprawcę w ramach przypisanego mu czynu ciągłego, winna być oceniania jako czynność wykonawcza do popełnienia przestępstwa z art. 63 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii;

II.  błąd w ustaleniach faktycznych, przyjętych za podstawę orzeczenia, w odniesieniu do czynu przypisanego w pkt II części dyspozytywnej wyroku, mający wpływ na jego treść, a polegający na uznaniu przez Sąd I instancji, że istnieją szczególnie uzasadnione okoliczności warunkujące zastosowanie instytucji nadzwyczajnego złagodzenia kary na podstawie przepisów art. 60 § 2 k.k. związane w szczególności z: częściowym przyznaniem się oskarżonego do stawianych mu zarzutów, okazaniem skruchy, faktem działania w jednostkowym przypadku pod wpływem nalegań małoletniego oraz tym, że przedmiotem wykonawczym, w zakresie stawianych zarzutów były tzw. narkotyki miękkie, pozyskiwane w nieskomplikowany sposób, gdy w istocie łączna ocena zgromadzonych dowodów i ustaleń , dotyczących postawy i właściwości osobistych oskarżonego, zakresu przedmiotowego podejmowanych przez niego, w długim okresie czasu działań przestępczych znamionujących zbrodnię z ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, prowadzi w logiczny sposób do wniosku przeciwnego;

III.  obrazę przepisów prawa materialnego, tj. art. 45 § 1 k.k. wyrażającą się w nieorzeczeniu obligatoryjnego przepadku równowartości korzyści osiągniętych pośrednio z przestępstwa, którymi w danej sprawie były pieniądze uzyskane przez P. S. ze sprzedaży nasion, które uzyskał w następstwie przypisanego mu występku (pkt II części dyspozytywnej wyroku), tj. prowadząc nielegalną uprawę konopi innych niż włókniste.

Podnosząc powyższe, skarżący wniósł o uchylenie wyroku w stosunku do P. S. w całości i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania, ewentualnie w przypadku nie uznania zasadności zarzutów zaistnienia błędów w ustaleniach faktycznych, o zmianę wyroku, poprzez orzeczenie wobec P. S. za czyn II, na podstawie przepisów art. 45 § 1 k.k. środka karnego w postaci obligatoryjnego przepadku korzyści majątkowych pośrednio osiągniętych z popełnienia przestępstwa w wysokości ustalonej przez Sąd I instancji.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja oskarżyciela publicznego zasługiwała na częściowe uwzględnienie.

Rację ma prokurator wskazując, że Sąd Okręgowy wadliwie ocenił, iż zachowanie oskarżonego, polegające na sprzedaży nasion konopi innych niż włókniste, w ramach założonego przez siebie sklepu internetowego, nie wypełnia znamion pomocnictwa do przestępstwa uprawy tychże konopi, penalizowanego w art. 63 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r., o przeciwdziałaniu narkomanii. Przy czym, stanowiska swojego Sąd ten w zasadzie nie uzasadnił. Ograniczył się jedynie do wskazania, że sprzedaż nasion innych niż włókniste, nie jest czynem penalizowanym przez polskie przepisy prawa karnego. Za legalnym charakterem tej działalności , miał zdaniem Sądu przemawiać fakt, że oskarżony sprzedawał przedmiotowe nasiona również po wszczęciu przeciwko niemu postępowania karnego o czyny z ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, a mimo to prokurator nie przedstawił mu w tym zakresie żadnych zarzutów.

Argumenty powyższe są z oczywistych względów nietrafne. Nadto, uznanie przez Sąd Okręgowy, że zakładanie i prowadzenie stron internetowych zawierających porady w zakresie uprawy konopi innych niż włókniste, jak również udzielanie takich rad za pośrednictwem komunikatora internetowego, maila oraz telefonicznie, stanowi pomocnictwo do popełnienia przestępstwa z rat. 63 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, zaś sprzedaż nasion w celu prowadzenia takiej uprawy, nie wypełnia znamion takiego przestępstwa, stoi w rażącej wręcz sprzeczności z zasadami logicznego rozumowania. Sąd Okręgowy skupiając się wyłącznie na przedmiotowej stronie zachowania oskarżonego P. S., całkowicie pominął najistotniejszą, podmiotową stronę jego zachowania polegającego na sprzedaży nasion konopi. Tymczasem na tej właśnie płaszczyźnie rozstrzygnąć należało, czy podejmowane przez niego działania, miały charakter przestępczy.

Istotnie, zachowanie polegające na sprzedaży nasion innych niż włókniste, nie jest samo w sobie czynem zabronionym, objętym zakresem przepisów karnych ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii, jak również innej ustawy karnej. Nie oznacza to jednak, że zachowanie to nie może stanowić pomocnictwa do realizacji znamion innego czynu zabronionego, określonego w jednym z przepisów karnych w/w ustawy, w szczególności przestępstwa określonego w art. 63 tejże ustawy, tj. uprawy, wbrew jej przepisom, konopi innych niż włókniste, jeżeli ustalone zostanie, że sprawca działał w zamiarze, aby inna osoba dokonała takiego czynu zabronionego. Niewątpliwie bowiem, zachowanie oskarżonego zrealizowało przedmiotowe znamiona pomocnictwa do uprawy takich konopi. Sprzedaż drugiej osobie nasion tej rośliny w znaczący sposób ułatwia bowiem popełnienie tego czynu. Z pewnością zaś nasiona takie należy uznać za „narzędzie”, mogące ułatwić realizację tego czynu zabronionego, zaś „sprzedaż” za dostarczanie takiego narzędzia. W doktrynie przyjmuje się, że narzędziem w rozumieniu przepisu art. 18 § 3 k.k., może być każdy przedmiot ułatwiający dokonanie czynu zabronionego (zob. A. Zoll, Kodeks karny. Cześć ogólna. Komentarz. Kraków 1998, s. 185). Również wyrażenie „dostarczając narzędzie” należy rozumieć szeroko i brać pod uwagę każdy sposób „dostarczenia” np. sprzedaż (zob. A.Zoll, Kodeks…, s. 184).

Realizacja przedmiotowych znamion czynu nie oznacza oczywiście , że wykonującej je osobie można przypisać pomocnictwo do danego typu przestępstwa. Niezbędne jest bowiem poczynienie ustalenia, iż sprawca działał w zamiarze, aby inna osoba dokonała czynu zabronionego. Wchodzi tu w grę zarówno zamiar bezpośredni jak i zamiar wynikowy. Wystarczy więc, aby sprawca udzielając pomocy, przewidywał możliwość dokonania przez inną osobę czynu zabronionego i godził się na to (zob. A. Marek, Kodeks karny. Komentarz, wyd. Lex 2007, s. 62; Ł. Pohl, Istota pomocnictwa w kodeksie karnym, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny z 2000r. Nr 2, s. 79). W przypadku pomocnictwa do przestępstwa uprawy, wbrew przepisom ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, konopi innych niż włókniste, pomocnik chce, albo godzi się na to, że ułatwiając swoim zachowaniem realizację tego czynu zabronionego, inna osoba dopuści się popełnienia tego przestępstwa.

Zamiar pomocnika ustalać należy w sposób analogiczny, jak w przypadku ustalenia zamiaru sprawcy konkretnego czynu zabronionego, penalizowanego w przepisach części szczególnej kodeksu karnego czy też pozakodeksowych przepisach karnych. Jeżeli oskarżony nie ujawnił w swoich wyjaśnieniach, jaki rodzaj przeżyć psychicznych towarzyszył mu w chwili popełniania czynu zabronionego, o jego zamiarze należy wnioskować z przedmiotowych okoliczności czynu, jako zewnętrznych przejawów tychże przeżyć i najbardziej uchwytnych elementów zachowania sprawcy.

W przedmiotowej sprawie, ustalenie jaki zamiar towarzyszył oskarżonemu P. S. przy sprzedaży nasion konopi innych niż włókniste, nie powinno nastręczać większych problemów. Oskarżony w swoich wyjaśnieniach wprost bowiem przyznał, że miał świadomość, iż osoby kupujące od niego nasiona konopi innych niż włókniste, robiły to w celu uprawy tejże rośliny. Również okoliczności czynu, w jakich odbywała się sprzedaż nasion, świadczą o tym, że oskarżony doskonale zdawał sobie sprawę z planów swoich klientów co do zastosowania zakupionych u niego nasion. Jednakże Sąd I instancji, rozpoznając sprawę, nie wziął w ogóle pod uwagę powyższych okoliczności i nie dokonał ich oceny. Uznać więc należało, że w sposób całkowicie dowolny, nie uzasadniając swojego stanowiska stwierdził, że zachowanie oskarżonego nie wyczerpało znamion przestępstwa pomocnictwa do przestępstwa z art. 63 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii.

Przechodząc do szczegółów w zakresie okoliczności świadczących o zamiarze oskarżonego, w pierwszej kolejności odnieść należy się, jak już wspomniano, do jego wyjaśnień złożonych w toku postępowania. Przyznał w nich: „Miałem świadomość, że odbiorcy moich nasion, będą je wykorzystywać do założenia własnych upraw. To wynikało choćby z tego, co klienci pisali na forach internetowych” (wyj. osk. - t. III, k. 416), a także: „ Ja zdawałem sobie sprawę, że ludzie kupowane u mnie nasiona będą przeznaczać do uprawy” (wyj. osk.- t. XII, k. 2381). Z przytoczonych fragmentów relacji jasno wynika, że oskarżony przewidywał, iż osoby, które kupowały od niego nasiona konopi innych niż włókniste, mogą popełnić czyn zabroniony polegający na uprawie tych konopi i godził się na to.

Na działanie oskarżonego z zamiarem wynikowym wskazują również okoliczności związane z całym procesem sprzedaży nasion, w szczególności informacje zawarte na stronach internetowych prowadzonego przez niego sklepu. Na stronach oferujących nasiona konopi indyjskich różnych odmian, znajdowały się zdjęcia dojrzałych roślin, ich charakterystyka, opis ich właściwości (w tym zawartości związku (...), a nawet odczuć towarzyszących zażyciu konopi po przetworzeniu ich na środek odurzający), jak również wskazówki co do prowadzenia uprawy danej rośliny, ich pielęgnacji oraz sposobu i czasu zbioru. W szczególności oskarżony wskazywał, czy dana roślina nadaje się do uprawy na dworze, czy też wewnątrz pomieszczenia. Nadto, oskarżony obok nasion, oferował do sprzedaży nawozy oraz inne przedmioty niezbędne do uprawy roślin. Na stronach swojego sklepu umieszczał również fotorelacje z uprawy danej odmiany konopi indyjskich. Z kolei klienci sklepu, w swoich komentarzach umieszczanych na stronach sklepu, formułowali jawne opinie na temat jakości zakupionych nasion, wyhodowanych roślin, zadawali pytania na temat właściwej pielęgnacji roślin oraz dzielili się doświadczeniem w uprawie konopi.

Zważyć należy, że również sama nazwa stron internetowych, na których oskarżony oferował do sprzedaży nasiona konopi lub też umieszczał odesłania (tzw. linki) do stron sklepu z nasionami, sugerowały ich prawdziwe przeznaczenie (np. , , ). Z kolei na stronie (...) oskarżony zamieścił ofertę, z której wprost wynika, w jakim celu sprzedawane są nasiona konopi. Napisał mianowicie: „W naszym sklepie sprzedajemy nasiona marihuany, które sprawdziły się w naszym klimacie, na pewno wyrosną, zdążą zakwitnąć (podkreślenie własne SA). Kupując tutaj nasiona konopi masz tą pewność, że dana odmiana, którą wybierzesz, urośnie”(wydruk strony internetowej , t. XII, k. 2291). Tego rodzaju oświadczenie nie pozostawia wątpliwości, że oskarżony sprzedawał nasiona konopi innych niż włókniste w zamiarze, aby inne osoby prowadziły ich uprawę.

Strony sklepu internetowego prowadzonego przez oskarżonego nie zawierały za to żadnych treści o tematyce kolekcjonerskiej czy też hodowli i żywienia papug. Zamieszczenie na tych stronach informacji, że nasiona sprzedawane są właśnie w takich celach i sklep nie odpowiada za inne ich użycie, stanowiło naiwną próbę zwolnienia się z odpowiedzialności za pomocnictwo do uprawy konopi innych niż włókniste. Co znamienne, oskarżony nie umieszczał tzw. linków do stron swojego sklepu na forach internetowych zajmujących się tematyką kolekcjonerską lub zrzeszających hodowców orientalnych ptaków, lecz dotyczących uprawy konopi indyjskich oraz wytwarzania marihuany.

Mając powyższe na uwadze, można z dużym prawdopodobieństwem stwierdzić, że oskarżony P. S., sprzedając za pośrednictwem Internetu, nasiona konopi innych niż włókniste, działał w zamiarze, aby inne osoby dokonały czynu zabronionego w postaci uprawy tego rodzaju konopi, penalizowanego w art. 63 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. Zgromadzone w sprawie dowody wskazują bowiem, że sprzedając takie nasiona przewidywał, iż będą one wykorzystywane w ten sposób i na to się godził. Sama zaś sprzedaż nasion, jako „dostarczenie narzędzia”, w znaczący sposób ułatwiała klientom jego sklepu popełnienie tego przestępstwa.

Zmiana przez Sąd odwoławczy zaskarżonego wyroku w zakresie punktu I. części dyspozytywnej zaskarżonego wyroku, nie była jednak możliwa. Oceniane zachowanie oskarżonego stanowiło bowiem element wchodzący w skład czynu ciągłego. Jego wyeliminowanie z zakresu tego czynu, nastąpiło z powodów, które w razie, gdyby stanowiło ono jedyny element czynu ciągłego, prowadziłyby do uniewinnienia oskarżonego od stawianego mu zarzutu. Jest to zaś, w myśl przepisu art. 454 § 2 k.p.k., przeszkoda do wydania przez tut. Sąd orzeczenia reformatoryjnego (zob. wyrok SN z dnia 7 marca 1984 r., II KR 33/84, OSNKW, z. 9-10, poz. 100).

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy, Sąd I instancji przeprowadzi postępowanie dowodowe wyłącznie w zakresie pozwalającym na ocenę zachowania oskarżonego, polegającego na sprzedaży nasion konopi innych niż włókniste, pod kątem wypełnienia przez niego znamion przestępstwa pomocnictwa do uprawy tychże konopi, w ramach czynu ciągłego opisanego w pkt I części dyspozytywnej zaskarżonego wyroku. Chodzi tu w szczególności o przesłuchanie oskarżonego na okoliczność jego świadomości, co do faktycznego przeznaczenia sprzedawanych nasion i skonfrontowanie tych wyjaśnień z jego relacjami przekazywanymi w tym zakresie w postępowaniu przygotowawczym oraz przeprowadzenie dowodów z treści stron internetowych sklepu, za pośrednictwem którego oskarżony dokonywał sprzedaży nasion oraz forów internetowych, na których wypowiadali się jego klienci.

Prokurator, w punkcie 3. petitum apelacji, zarzucił naruszenie przez Sąd Okręgowy prawa materialnego poprzez nie orzeczenie wobec oskarżonego P. S. środka karnego przepadku równowartości korzyści majątkowej osiągniętej z przestępstwa przypisanego mu w punkcie I. części dyspozytywnej zaskarżonego wyroku.

W obecnym układzie procesowym, wobec uchylenia zaskarżonego wyroku w zakresie punktu I. jego części dyspozytywnej i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji, zarzut ten należało uznać za bezprzedmiotowy. Po ponownym rozpoznaniu sprawy i rozstrzygnięciu przez Sąd Rejonowy, czy zachowanie oskarżonego polegające na sprzedaży nasion konopi innych niż włókniste, wypełniło znamiona przestępstwa pomocnictwa do uprawy tego rodzaju konopi, Sąd ten zdecyduje o rodzaju i wymiarze kar oraz środków karnych, jakie należy orzec wobec oskarżonego P. S..

Jako niezasadny ocenił Sąd Apelacyjny zarzut błędu w ustaleniach faktycznych, jakiego zdaniem prokuratora, miał się dopuścić Sąd Okręgowy uznając, że istnieją szczególnie uzasadnione okoliczności warunkujące zastosowanie, na podstawie art. 60 § 2 k.k., wobec oskarżonego P. S. instytucji nadzwyczajnego złagodzenia kary, wymierzonej mu za czyn przypisany w punkcie II. części dyspozytywnej zaskarżonego wyroku.

W wymienionym wyżej przepisie, ustawodawca wprowadził możliwości orzeczenia oskarżonemu kary poniżej dolnej granicy ustawowego zagrożenia lub kary łagodniejszego rodzaju w tych przypadkach, gdy istnieją liczne okoliczności łagodzące w samym czynie, zaś właściwości i warunki osobiste sprawcy, jego sposób życia przed popełnieniem przestępstwa i zachowanie po popełnieniu zasługują na szczególnie pozytywną ocenę ( zob. wyrok SN z 12 maja 1978 r., V KR 72/78, OSNPG 1979, nr 2, poz. 19). Przy ocenie, czy zachodzi "szczególnie uzasadniony wypadek", należy zatem brać pod uwagę dyrektywy wymiaru kary określone w przepisie art. 53 k.k. O tym, czy najniższa przewidziana kara jest niewspółmiernie surowa, decyduje nadto jej kumulacja z innymi karami i środkami (K. Daszkiewicz, Nadzwyczajne złagodzenie kary w polskim kodeksie karnym, W-wa 1976, s. 84).

Powyższe przemawiało zdaniem tut. Sądu za nadzwyczajnym złagodzeniem wymierzonej oskarżonemu P. S. kary pozbawienia wolności. Społeczna szkodliwość czynu, jakiego się dopuścił, a także właściwości i warunki osobiste oskarżonego, jak również całokształt zastosowanych wobec niego represji karnych.

Trafnie wskazał Sąd Okręgowy, że o stosunkowo niskim stopniu społecznej szkodliwości czynu oskarżonego świadczą takie okoliczności jak rodzaj uprawianych i udzielanych środków odurzających oraz motywy, jakimi kierował się on uprawiając konopie inne niż włókniste. Oczywiście udzielanie każdego rodzaju narkotyku, w szczególności osobom małoletnim, jest naganne,

jednakże nie można stawiać znaku równości pomiędzy tzw. narkotykami miękkimi (marihuaną) a twardymi. Do tej drugiej grupy należą tak niebezpieczne środki jak amfetamina, metamfetamina, kokaina czy heroina. Powszechnie wiadomo, że ich zażywanie prowadzi szybko (a w przypadku metamfetaminy i heroiny niemal błyskawicznie) do głębokiego uzależnienia i psychofizycznej degradacji organizmu ludzkiego. Z kolei marihuana, choć nie pozostaje obojętna dla organizmu, zwłaszcza osoby młodej, to nie powoduje dla zdrowia ludzkiego i społecznego tak drastycznych skutków, jak środki zaliczane do tzw. narkotyków twardych. Brak rozróżnienia, przy ocenie szkodliwości społecznej zachowań polegających na uprawie, produkcji, wprowadzaniu do obrotu i udzielaniu narkotyków, rodzaju środka będącego przedmiotem tych przestępstw, stanowiłoby niepełne rozważenie okoliczności sprawy i prowadziło do orzekania kar niesprawiedliwych.

Prawidłowo Sąd I instancji wziął pod uwagę również motywy działania oskarżonego w zakresie prowadzenia uprawy konopi innych niż włókniste oraz produkcji środka odurzającego. Głównym powodem popełnianie tych czynów przez oskarżonego, była chęć pozyskania nasion konopi. Sprzedaż gotowego środka odurzającego była niejako „uboczną” formą działalności oskarżonego, do której został namówiony przez swoich przyszłych odbiorców.

Nie bez znaczenia jest również okoliczność wskazana przez Sąd Okręgowy, że małoletni G. R. i A. S., którym oskarżony udzielał narkotyków mieli w chwili zdarzenia odpowiednio ponad 17 i 16 lat. Obaj więc zbliżali się do górnej granicy małoletniości, co również powinno zostać uwzględnione przy ocenie społecznej szkodliwości czynu popełnionego przez oskarżonego P. S..

Słusznie również uznał Sąd I instancji, że za nadzwyczajnym złagodzeniem kary orzeczonej oskarżonemu przemawiały takie okoliczności jak przyznanie się do zarzuconego mu czynu oraz wyrażenie skruchy z powodu jego popełnienia. Nie jest prawdą, jak podaje skarżący, że oskarżony przyznał się do winy dopiero po konfrontacji ze zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym. Zrobił to już bowiem podczas pierwszego przesłuchania. Złożył wówczas również stosunkowo szczegółowe wyjaśnienia na temat okoliczności całego zdarzenia. Przed Sądem zaś okazał skruchę z powodu popełnionego przestępstwa. Przyznanie się do winy, złożenie wyjaśnień i wyrażenie żalu, stanowią na tyle ważkie okoliczności łagodzące, że wielokrotnie zdarzało się w praktyce sądowej, iż okoliczności te same w sobie przesądzały o nadzwyczajnym złagodzeniu kary (zob. np. wyrok SA we Wrocławiu z dnia 14 czerwca 2005 r., II AKa 144/05, OSAW 2007, z. 1, poz. 6).

Odnosząc się do właściwości i warunków osobistych oskarżonego wskazać należy, że nie był on nigdy karany i posiada pozytywną opinię w miejscu zamieszkania. Prowadzi również ustabilizowany tryb życia, co pozwala na pozytywną ocenę jego prognozy kryminologicznej.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Apelacyjny podzielił stanowisko Sądu I instancji , iż w przypadku oskarżonego P. S. nawet najniższa kara przewidziana za przestępstwo z art. 53 ust. 2 i 59 ust. 2 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, byłaby niewspółmiernie surowa. Mając na w szczególności na względzie postawę prezentowaną przez oskarżonego w trakcie procesu, jak również przed i po popełnieniu przypisanych mu przestępstw, należało dojść do wniosku, że nie jest on osobą zdemoralizowaną, co do której konieczne byłoby wdrażanie procesu resocjalizacyjnego w warunkach zakładu karnego. Dostateczną dolegliwością będzie dla niego konieczność wykonania kary grzywny, jak również środków karnych w postaci przepadku korzyści majątkowej uzyskanej z popełnionego przestępstwa oraz nawiązki. Wspomnieć również należy, że oskarżony był tymczasowo aresztowany przez okres prawie dwóch miesięcy. Wydaje się więc, że stosowanie wobec niego tego środka zapobiegawczego, jak również doświadczenie samego proces oraz orzeczona kara i środki karne, stanowią dla oskarżonego wystarczające konsekwencje popełnionych czynów, jak również przestrogę przed ponownym wkraczaniem na drogę przestępstwa.

Na podstawie art. 636 § 1 k.p.k. w zw.z art. 627 k.p.k. i art. 2 ust. 1 pkt 4 i art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (Dz.U. 1983 r. Nr 49, poz. 223 ze zm.) zasądzono od oskarżonego P. S. koszty sądowe za postępowanie odwoławcze i wymierzono mu opłatę w wysokości 2 300 zł.