Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 marca 2012 roku

Sąd Apelacyjny we Wrocławiu w II Wydziale Karnym w składzie:

Przewodniczący:	SSA Andrzej Kot
Sędziowie:	SA Edward Stelmasik (spr.) SA Wojciech Kociubiński
Protokolant:	Aldona Zięta

przy udziale prokuratora Prokuratury Okręgowej delegowanej do Prokuratury Apelacyjnej Beaty Lorenc - Kociubińskiej

po rozpoznaniu w dniu 27 marca 2012 roku

sprawy E. W. (1)

oskarżonej z art. 286 § 1 k.k.; art. 287 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.; art. 271 § 1 k.k., art. 585 § 1 k.s.h. i art. 284 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. oraz art. 11 § 2 k.k.; art. 284 §1 k.k. i art. 585 § 1 k.s.h. w zw. z art. 11 § 2 k.k.; art. 296 § 3 k.k. w zw. z art. 296 § 1 k.k.; art. 296 § 1 k.k., art. 77 pkt 1 ustawy o rachunkowości z dnia 29 września 1994 r. z późn. zm. w zw. z art. 12 k.k.; art. 585 § 1 k.s.h. w zw. z art. 12 k.k.; art. 585 § 1 k.s.h.

na skutek apelacji wniesionej przez oskarżoną

od wyroku Sądu Okręgowego we Wrocławiu

z dnia 25 października 2011 roku sygn. III K 58/08

I.  zmienia zaskarżony wyrok w stosunku do oskarżonej E. W. (1), w ten sposób, że

a)  w miejsce czynów przypisanych jej w pkt V i VI i w miejsce kar w tych punktach wymierzonych uznaje tę oskarżona za winną tego, że w okresie od 29 lipca 2004 do 14 listopada 2004 w P., będąc likwidatorem (...) S.A. w Likwidacji, i z tego tytułu zobowiązana do zajmowania się sprawami majątkowymi tej spółki wyrządziła jej nieumyślnie wielką szkodę w rozmiarze 2.937.600,00 złotych przez to, że sprzedała dwie nieruchomości tej Spółki położone w P. przy ul. (...) i ul . (...) za łączną kwotę 2.900.000,00 złotych, chociaż przy zachowaniu należytej ostrożności miała możliwość sprzedania te nieruchomości za 5.837.600,00 złotych, niedopełniając w ten sposób ciążącego na niej obowiązku należytego dbania o interesy majątkowe wymienionej Spółki, to jest winną czynu z art. 296 § 4 k.k. i za to na podstawie tego przepisu wymierza jej karę 8(ośmiu) miesięcy pozbawiania wolności, stwierdzając, że w konsekwencji takiego rozstrzygnięcia straciła moc kara łączna pozbawienia wolności wymierzona tej oskarżonej;

b)  uniewinnia oskarżoną od popełnienia czynu przypisanego w pkt VII, a zakwalifikowanego jako występek z art. 77 ust 1 ustawy z 1994 roku o rachunkowości i kosztami procesu z tą częścią sprawy związanymi obciąża Skarb Państwa;

c)  uchyla orzeczenie zawarte w pkt X części dyspozytywnej wyroku oparte na art. 41 § 1 k.k. w zw. z art. 39 pkt 2 k.k.;

II.  w pozostałym zakresie zaskarżony wyrok w stosunku do oskarżonej E. W. (1) utrzymuje w mocy;

III.  na podstawie art. 91 § 2 k.k. w zw. z art. 86 § 1 k.k. wymierza oskarżonej E. W. (1) za zbiegające się przestępstwa przypisane pkt I-IV części dyspozytywnej, a także za przestępstwo przypisane niniejszym wyrokiem w punkcie „Ia” karę łączną roku i 6(sześciu) miesięcy pozbawienia wolności, której wykonanie zawiesza warunkowo na 2(dwa) lata próby (art. 69 k.k. i art. 70 § 1 pkt 1 k.k.);

IV.  obciąża oskarżoną E. W. (1) kwotą 15 złotych stanowiącą część ryczałtu za doręczanie pism procesowych w postępowaniu apelacyjnym i wymierza jej 700 złotych opłaty za obie instancje.

UZASADNIENIE

E. W. (1) została oskarżona o to, że:

I.  w dniu 16 października 2006 r. w P. działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, wyłudziła od pracownika (...) S.A. Oddział w P. na podstawie wypłaty ustnej pieniądze w łącznej kwocie 60.000 zł. z konta (...) S.A. w Likwidacji nr (...) poprzez wprowadzenie go w błąd, że jest osobą uprawnioną do wpłacenia pieniędzy z konta wyżej wymienionej spółki, zatajając tym samym informacje o swoim odwołaniu z funkcji likwidatora spółki, działając na szkodę (...) S.A. w Likwidacji z siedzibą w P.

tj. o przestępstwo z art. 286 § 1 k.k.

II.  w tym samym czasie i miejscu jak w pkt. I, działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, jedynym przestępstwem ciągłym, nie będąc już likwidatorem (...) S.A. w Likwidacji z siedzibą w P. i tym samym osobą uprawnioną do wpłacenia pieniędzy wypłaciła z konta Spółki, posługując się kartą debetową o numerze (...) pieniądze w łącznej kwocie 5.000 zł. zmieniając tym samym automatycznie komputerowy zapis stanu konta i tak:

- o godzinie 9.02 z bankomatu (...) położonego przy ul . (...) wypłaciła pieniądze w kwocie 3.000 zł.

- o godz. 9.05 z wyżej wymienionego bankomatu wypłaciła pieniądze w kwocie 2.000 zł.

działając na szkodę (...) S.A. w likwidacji z siedzibą w P.,

tj. o przestępstwo z art. 287 § 1 kk w zw. z art. 12 kk

III.  w dniu 21 stycznia 2005 roku w P., będąc likwidatorem (...) S.A. w Likwidacji, poświadczyła nieprawdę w założonej przez siebie księdze akcyjnej wyżej wymienionej spółki, wpisując do niej osoby, które w ogóle nie posiadały akcji, nie posiadały akcji imiennych bądź wcześniej zmarły, a nadto zawyżała wartość nominalnego kapitału reprezentowanego przez akcje imienne

tj. o przestępstwo z art. 271 § 1 kk

IV.  w okresie od 24 marca 2005 r. do 3 maja 2005 r. do 3 maja 2005 r. w P., działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, jednym przestępstwem ciągłym, będąc ustanowionym przez Sąd likwidatorem (...) S.A. w Likwidacji z siedzibą w P., przywłaszczyła sobie mienie należące do wyżej wymienionej spółki w postaci pieniędzy w łącznej kwocie 156.525, 69 zł. które sobie wpłacała tytułem wynagrodzenia i tak:

- w dniu 24 marca 2005 r. pobrała z konta bankowego Spółki pieniądze w kwocie 145.236, 69 zł. netto,

- w dniu 31 marca 2005 r. pobrała z kasy Spółki pieniądze w kwocie 10.000 zł. netto,

- w dniu 3 maja 2005 r. pobrała z kasy Spółki pieniądze w kwocie 1.289, 00 zł. netto,

czym działa na szkodę (...) S. A. w Likwidacji,

V.  w okresie od 4 lipca 2005 r. do 5 lipca 2005 r. w P., działając w tym samym celu i w tym samym charakterze, w sposób opisany jak w pkt. IV przywłaszczyła sobie mienie należące do (...) S.A. w Likwidacji z siedzibą w P. w postaci pieniędzy w łącznej kwocie 17.451, 09 zł. które sobie przywłaszczyła tytułem wynagrodzenia i tak:

- w dniu 4 lipca 2005 r. pobrała z kasy Spółki pieniądze w kwocie 2.000 zł.

- w dniu 5 lipca 2005 r. wypłaciła z konta bankowego Spółki pieniądze w kwocie 15.451,09 zł. netto,

czym działała na szkodę (...) S.A. w Likwidacji,

tj. o przestępstwo z art. 585 § 1 k.s.h., art. 284 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. i art. 11 § 2 k.k.

VI.  w dniu 30 grudnia 2005 r. w P., działając w tym samym celu i w tym samym charakterze, w sposób opisany jak w pkt. IV, przywłaszczyła sobie mienie należące do (...) S.A. w Likwidacji z siedzibą w P. w ten sposób, że wypłaciła sobie z konta bankowego Spółki pieniądze w kwocie 32.110, 20 zł. netto tytułem wynagrodzenia, działając na jej szkodę,

tj. o przestępstwo z art. 284 § 1 k.k. i art. 585 § 1 k.s.h. w zw. z art. 11 § 2 k.k.

VII.  w dniu 29 lipca 2004 r. w P., będąc likwidatorem (...) S.A. w likwidacji, ustanowionym przez Sąd i tym samym osobą zobowiązaną do zajmowania się sprawami majątkowymi wyżej wymienionej spółki, poprzez nadużycie udzielonych uprawnień, sprzedała w sposób sprzeczny z prawem, po cenach znacznie zaniżonych nieruchomość położoną w P. ul. (...), dla której Sąd Rejonowy w Poznaniu prowadzi księgę wieczystą nr (...), za kwotę 1.400.000,00 zł. gdy tymczasem wartość rynkowa tej nieruchomości wynosiła 3.690.600,00 zł. czym wyrządziła szkodę majątkową Spółce Akcyjnej (...) w Likwidacji w wielkich rozmiarach w wysokości 2.290.600, 00 zł.

tj. o przestępstwo z art. 296 § 3 kk w zw. z art. 296 § 1 kk

VIII.  w dniu 11 listopada 2004 r. w P., będąc likwidatorem (...) S.A. w Likwidacji, ustanowionym przez Sąd i zobowiązaną do zajmowania się sprawami majątkowymi wyżej wymienionej spółki, poprzez nadużycie udzielonych uprawnień, sprzedała w sposób sprzeczny z prawem, po cenach znacznie zaniżonych nieruchomość położoną w P. przy ul. (...), dla której Sąd Rejonowy w Poznaniu prowadzi księgę wieczystą nr (...), za kwotę 1.500.000,00 zł. gdy tymczasem wartość rynkowa tej nieruchomości wynosiła 2.147.200,00 zł. czym wyrządziła znaczną szkodę majątkową Spółce Akcyjnej (...) w Likwidacji w wysokości 647.200,00 zł.

tj. o przestępstwo z art. 296 § 1 kk

IX.  w okresie od stycznia 2004 r. do czerwca 2006 r. w P., działając jednym przestępstwem ciągłym, będąc likwidatorem spółki (...) S.A. w Likwidacji i tym samym odpowiedzialną za wykonywanie obowiązków w zakresie rachunkowości, w tym z tytułu nadzoru, prowadziła księgi rachunkowe z naruszeniem art. 29 ust. 1 art. 21 ust. 1 pkt. 6 oraz art. 24 ust. 5 pkt. 3 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości

tj. o przestępstwo z art. 77 pkt. 1 ustawy o rachunkowości z dnia 29 września 1994 r. z późn. zm. w zw. z art. 12 k.k.

X.  w okresie od 15 maja 2004 r. do 31 sierpnia 2004 r. w P. działając w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, jako likwidator spółki (...) S.A. w Likwidacji, dokonała zakupu robót i usług dotyczących nieruchomości położonej przy ul . (...) na łączną kwotę 86.181,21 zł. które były nieuzasadnione i nie spełniały zasad racjonalnej gospodarki, a które winny były obciążać nabywcę nieruchomości, czym działała na szkodę (...) S.A. w Likwidacji,

tj. o przestępstwo z art. 585 § 1 k.s.h. w zw. z art. 12 k.k.

XI.  w okresie od lipca 2005 r. do lipca 2006 r. w P., w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, działając jako likwidator (...) S.A. w Likwidacji, wypłacała co miesiąc H. D. za wyjątkiem marca 2006 r. nienależne jej pieniądze w kwocie 1.100 zł. brutto (880,00 zł. netto) tytułem wynagrodzenia, wypłacając łącznie 13.200 zł. brutto (10. 560 zł. netto) czym działała na szkodę wyżej wymienionej Spółki,

tj. o przestępstwo z art. 585 § 1 k.s.h. w zw. z art. 12 k.k.

XII.  w tym samym czasie i miejscu jak wyżej, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, działając jako likwidator (...) S.A. w Likwidacji, wypłacała co miesiąc K. D. nienależne mu pieniądze w kwocie 3.560 zł. brutto (2. 848,00 zł. netto) tytułem wynagrodzenia, wypłacając łącznie 46.280, 00 zł. (37.042, 00) netto), czym działała na szkodę wyżej wymienionej Spółki,

tj. o przestępstwo z art. 585 § 1 k.s.h. w zw. z art. 12 k.k.

XIII.  w dniu 23 maja 2006 r. w P., działając jako likwidator (...) S.A. w Likwidacji, zleciła po raz trzeci badanie sprawozdania finansowego za 2005 rok wbrew uregulowaniu art. 64 ust. 1 ustawy o rachunkowości, wystawiając fakturę (...) zaliczkową na kwotę 4.098, 36 zł. czym działała na szkodę wyżej wymienionej Spółki,

tj. o przestępstwo z art. 585 § 1 k.s.h.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu wyrokiem z dnia 25.10.2011 r.

a)  uznał osk. E. W. (1) za winną czynów zarzuconych w p. I – IX i za to wymierzył jej kary:

I. za czyn zarzucony w p. I – na podstawie art. 286 § 1 kk oraz art. 33 § 2 kk:

- 8 miesięcy pozbawienia wolności;

- 50 stawek dziennych grzywny po 20 zł. każda,

II. za czyn zarzucony w p. II przy ustaleniu, że wypełnia znamiona art. 278 § 1 kk w zw. z art. 12 kk,

na podstawie oraz art. 33 § 2 kk tego przepisu:

- 6 miesięcy pozbawienia wolności;

- 50 stawek dziennych grzywny po 20 zł. każda;

III. za czyn opisany w p. III na podstawie art. 271 § 1 kk

- 6 miesięcy pozbawienia wolności;

IV. za czyny opisane w p. IV, V i VI, przy przyjęciu, że stanowią ciąg przestępstw z art. 91 § 1 kk w zw. z art. 284 § 1 kk wymierzył jej na podstawie wymienionych przepisów oraz art. 33 § 2 kk:

- roku pozbawienia wolności;

- 50 stawek dziennych grzywny po 20 zł. każda;

V. za czyn opisany w p. VII na podstawie art. 296 § 3 kk;

- roku pozbawienia wolności;

VII. za czyn opisany w p. VIII – na podstawie art. 296 § 1 kk

- 8 miesięcy pozbawienia wolności;

VIII. za czyn opisany w p. IX – na podstawie art. 77 p. 1 ustawy z 1994 r. o rachunkowości w zw. z art. 12 kk;

- 6 miesięcy pozbawienia wolności;

b) na podstawie art. 85 i 86 § 1 kk za w/w zbiegające się kary wymierzył osk. E . W. kary łączne:

- 2 lat pozbawienia wolności:

- 100 stawek dziennych grzywny po 20 zł. każda

c) na podstawie art. 65 § 1 p. 1 i 2 kk oraz art. 70 § 1 p. 1 kk zawiesił wykonanie kary łącznej pozbawienia wolności wymierzonej osk. E . W. na 3 lata;

d) na podstawie art. 41 § 1 kk oraz art. 39 p. 2 kk orzekł wobec osk. E . W. zakaz pełnienia funkcji członka zarządu rady nadzorczej, komisji rewizyjnej lub likwidatora spółki prawa handlowego na 3 lata;

e) uniewinnił osk. E . W. od czynów zarzuconych w p. XIV, XV i XVI

f) obciążył osk. E . W. kosztami sądowymi (sygn. akt III K 58/08)

Wyrok ten zaskarżył obrońca oskarżonej zarzucając:

I. obrazę przepisów postępowania, która miała wpływ na treść orzeczenia, polegającą na:

1.  naruszeniu art. 424 § 1 kpk w zw. z art. 8 § 1 kpk i art. 7 kpk, która miała istotny wpływ na treść rozstrzygnięcia, polegająca na tym, że Sąd I instancji wydając zaskarżony wyrok w uzasadnieniu tj. części dotyczącej ustalenia stanu faktycznego, nie odniósł się w całości do zebranego materiału dowodowego, w szczególności do materiału dowodowego przedstawionego przez stronę oskarżoną (dowodów przeciwnych), a jedynie w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku wskazał okoliczności i dowody obciążające oskarżoną,

2.  naruszeniu art. 5 § 1 kpk w zw. z art. 7 kpk poprzez rozstrzygnięcie przez Sąd I instancji wątpliwości wyłącznie na niekorzyść oskarżonej, wyrażających się w kategorycznym przyjęciu, iż z opinii sporządzonej przez biegłego A. W. (1) wynika, że oskarżona dokonała sprzedaży nieruchomości położonych przy ul . (...) oraz ul . (...) po cenie zaniżonej, podczas gdy opinia ta została oparta jedynie na notatkach oraz nie wskazuje jednoznacznie, iż w momencie sprzedaży nieruchomości był kupiec oferujący cenę wskazaną w sporządzonej opinii przez w/w biegłego sądowego, a jedynie warianty możliwości wyceny nieruchomości,

3.  naruszeniu art. 7 kpk w zw. z art. 9 kpk w zw. z art. 193 kpk poprzez dokonanie ustalenia okoliczności co do wyceny nieruchomości jedynie na podstawie opinii biegłego A. W. (1), którego wywód nie może mieć finalnego znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy, albowiem biegły ten wskazał, iż wartości szacunkowe określił wyłącznie na podstawie notatek i na podstawie opisów osób obecnych podczas wizji lokalnych, jak również braku posiadania wiedzy na temat, w jaki sposób wygląda sposób rozliczenia wartości w przypadku kiedy właścicielem jest Skarb Państwa (vide protokół z rozprawy z dnia 24.03.2009 r.) co uzasadnia brak rzetelności sporządzonej opinii,

4.  naruszeniu art. 196 § 3 kpk w zw. z art. 167 kpk i art. 201 kpk poprzez zaniechanie przez Sąd I instancji powołania innego biegłego celem sporządzenia opinii co do wyceny sprzedanych przez oskarżoną nieruchomości przy ul . (...) oraz przy ul . (...), pomimo okoliczności osłabiających zaufanie do wiedzy biegłego sporządzającego opinię w sprawie i oddalenie w tym zakresie wniosku obrońcy z dnia 28 kwietnia 2009 r.

5.  naruszenie art. 6 kpk w zw. z art. 170 § 1 kpk poprzez oddalenie wniosku dowodowego obrony złożonego w piśmie z dnia 28 kwietnia 2009 r. o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z zakresu wyceny nieruchomości na okoliczność ustalenia wartości rynkowej nieruchomości położonych w P. przy ul . (...) i ul . (...) z uwzględnieniem okoliczności wskazanych w przedmiotowym wniosku z dnia 28 kwietnia 2009 r. a który to dowód miałby istotny wpływ na ocenę działalności oskarżonej, ponieważ tylko tak sporządzona opinia przez biegłego byłaby w stanie ocenić zasadność podjęcia przez oskarżoną sprzedaży nieruchomości za cenę przez nią uznaną,

6.  naruszenia art. 7 kpk w zw. z art. 9 kpk w zw. z art. 193 poprzez dokonanie ustalenia okoliczności co do prawidłowości wyceny nieruchomości na podstawie opinii biegłej z zakresu księgowości U. G., której wywód nie może mieć finalnego znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy, albowiem biegła ta nie posiada szczegółowej wiedzy w zakresie wyceny nieruchomości oraz cen nieruchomości, co wynika, iż jest biegłą z zakresu księgowości nie zaś biegłą z zakresu wyceny nieruchomości,

7.  art. 410 kpk w zw. z art. 4 kpk i 7 kpk która miała istotny wpływ na treść rozstrzygnięcia, polegająca na tym, iż Sąd wyrokujący dokonał dowolnej, a nie swobodnej oceny dowodów zebranych w niniejszym postępowaniu, w tym w szczególności:

a)  zeznań świadka H. J. (vide protokół z rozprawy z dnia 30.06.2009 r.), poprzez dokonanie analizy jego zeznań w sposób wybiórczy, z naruszeniem zasady obiektywizmu wyłącznie pod kątem wydania wyroku skazującego, podczas gdy z zeznań tych wynika, iż oskarżona E. W. (1):

- przekazała R. B. w obecności świadka kwotę 43.000,00 zł. którą to kwotę świadek R. B. w obecności świadka wpłacił na konto w banku

- powierzyła prowadzenie (...) S.A. w likwidacji profesjonalnemu podmiotowi tj. doradcy podatkowemu H. J.

- próbowała dokonać sprzedaży nieruchomości za kwotę ponad 2.000.000,00 zł. lecz nie było chętnych na ich zakup,

b) zeznań świadka K. P. poprzez dokonanie analizy jego zeznań w sposób wybiórczy, z naruszeniem zasady obiektywizmu, podczas gdy z zeznań tych wynika, iż działalność oskarżonej E. W. (1) w spółce (...) S.A. w likwidacji nie była nakierowana na osiągnięcie korzyści majątkowej z tytułu sprawowanej funkcji likwidatora (vide protokół z rozprawy z dnia 23.09.2008 r.),

c) zeznań świadka H. D., poprzez dokonanie analizy jej zeznań w sposób wybiórczy, z naruszeniem zasady obiektywizmu, podczas gdy z zeznań tych wynika, iż pełnomocnikiem finansowym spółki był doradca podatkowy H. J.,

d) zeznań świadka A. O. poprzez dokonanie dowolnej i wybiórczej analizy jego zeznań wyłącznie pod kątem wydania wyroku skazującego, pomijając w tym zakresie również okoliczności przemawiające na korzyść oskarżonej, w szczególności faktu, iż inne oferty zakupu nieruchomości przy ul . (...) były w tej samej kwocie co zaproponowana przez świadka A. O. tj. 1.400.000,00 zł. przy czym warunki zaproponowane przez świadka były korzystniejsze niż w innych ofertach, albowiem zaproponował on zadatek, zaś oferta zakupu nieruchomości przy ul . (...) była najkorzystniejsza tj. na kwotę 1.500.000,00 zł. albowiem inne oferty były na niższą kwotę, jak również, iż księgowość obsługiwał H. J. (vide protokół przesłuchania z dnia 20.01.2009 r.),

e) zeznań świadka W. B. poprzez dokonanie dowolnej i wybiórczej analizy jego zeznań wyłącznie pod kątem wydania wyroku skazującego, pomijając w tym zakresie również okoliczności przemawiające również na korzyść oskarżonej, z których wynika, iż zaproponowana przez firmę (...) i partner sp. z o.o. cena nabycia nieruchomości przy ul . (...) wynosiła 1.400.000, 99 zł. przy czym świadek ten nie jest w stanie podać czy podana kwota jest rzeczywista i czy rzeczywiście inna oferta była wyższa od ich propozycji, uwzględniając doświadczenie w branży nieruchomości,

f) opinii sporządzonych przez biegłych U. G. i A. W. (1) poprzez kategoryczne przyjęcie, iż wartość nieruchomości sprzedanych przez oskarżoną jest znacznie niższa od ceny obliczonej przez biegłych, podczas gdy opinie te są nierzetelne,

g) dokonanie wybiórczej analizy dokumentów złożonych w niniejszym postępowaniu, w szczególności dowodu wpłaty z dnia 19 października 2006 r. na kwotę 43.228,05 zł. którego kopia została dołączona do pisma obrońcy z dnia 20 marca 2009 r.

8. naruszeniu art. 5 § 1 kpk w zw. z art. 7 kpk która miała istotny wpływ na treść rozstrzygnięcia, poprzez rozstrzygnięcie przez Sąd I instancji wynikających z zeznań świadków wątpliwości wyłącznie na niekorzyść oskarżonej.

II. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, który miał wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia, wyrażający się w przyjęciu iż oskarżona:

- działała z zamiarem bezpośrednim kierunkowym popełnienia zarzucanego jej czynu określonego w art. 286 § 1 k.k. oraz 278 § 1 kk podczas gdy okoliczności faktyczne ujawnione w toku postępowania przemawiają za przyjęciem braku winy oskarżonej, w szczególności, iż z materiału dowodowego jednoznacznie wynika, że oskarżona dokonała zwrotu w dniu 19 października 2006 r. kwoty 43.228, 05 zł. oraz działała jako likwidator spółki (...) S.A. w likwidacji, mając świadomość w tym zakresie uprawnieni a co do dysponowania w/w środkami pieniężnymi,

- poświadczyła nieprawdę w założonej przez siebie księdze akcyjnej wyżej wymienionej spółki, wpisując do niej osoby w ogóle nie posiadające akcji,

- przywłaszczyła sobie pieniądze w kwocie 156.525, 69 zł. tytułem wynagrodzenia, podczas gdy z okoliczności sprawy wynika, że była uprawniona do wpłaty w tym zakresie wynagrodzenia jako likwidator spółki (...) S.A. w likwidacji,

- nadużyła udzielonych uprawnień i sprzedała w sposób sprzeczny z prawem po cenach znacznie zaniżonych nieruchomości położone przy ul . (...) oraz ul . (...), czym wyrządziła szkodę majątkową spółce (...) S.A. w likwidacji,

- jako likwidator odpowiedzialna za wykonanie obowiązków w zakresie rachunkowości, w tym z tytułu nadzoru, prowadziła księgi rachunkowe z naruszeniem prawa, podczas gdy z okoliczności sprawy wynika, iż obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych powierzyła profesjonalnemu podmiotowi tj. doradcy podatkowemu H. J..

III. na wypadek niepodzielenia zarzutów z p. I i II dodatkowo zarzucił apelujący obrońca rażącą niewspółmierność orzeczonych kar oraz środka karnego.

Powołując się na powyższe zarzuty wniósł apelujący

1)

1)  o zmianę zaskarżonego wyroku przez uniewinnienie osk. E . W. od czynów zarzuconych w p. I-IX;

2)  względnie – o uchylenie tego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I Instancji do ponownego rozpoznania.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje.

Na wstępie stwierdzić należy, że apelacja okazała się częściowo zasadna, albowiem:

1)  po pierwsze – podzielono pogląd apelującego obrońcy, że brak podstaw do przypisania osk. E . W. winy za czyn zarzucony w p. IX aktu oskarżenia a zakwalifikowany jako występek z art. 77 ust. 1 ustawy z 1994 r. o rachunkowości;

2)  po drugie – uznano, że wyrządzenie przez oskarżoną szkody w majątku Spółki (...) na skutek sprzedaży obu nieruchomości miało nieumyślny charakter;

3)  po trzecie – uznał Sąd Apelacyjny, że orzeczenie wobec osk. E . W. środka karnego, opartego na art. 41 § 1 kk, nastąpiło z rażącym naruszeniem przepisu art. 413 kpk.

Pozostałe zarzuty, sprowadzające się do kwestionowania ustaleń o winie E . W. w zakresie przypisanych jej czynów z p. I – IV, uznano za niezasadne. Na uzasadnienie swego rozstrzygnięcia przedstawia Sąd Apelacyjny następujące motywy. Wstępnie podnieść jednak należy, że dla usystematyzowania rozwiązań, a równocześnie w celu uniknięcia zbędnych powtórzeń, stanowisko swoje przedstawi Sąd Odwoławczy w następującej kolejności:

A.

A.  argumenty świadczące o niezasadności zarzutów skierowanych przez apelującego obrońcę pod adresem ustaleń o winie E . W. w zakresie czynów przypisanych jej w p. I – IV wyroku;

B.  motywy uzasadniające zmianę zaskarżonego wyroku;

C.  argumenty uzasadniające orzeczenie co do kary łącznej.

A.  Argumenty świadczące o niezasadności zarzutów skierowanych przeciwko ustaleniom o winie E . W. w zakresie czynów przypisanych jej w p. I – IV wyroku.

Na wstępie tego fragmentu uzasadnienia podnieść należy, że ocena zarzutów apelacji była utrudniona z powodu braku dbałości ze strony skarżącego o ich usystematyzowanie, uwzględniające, przykładowo kolejność czynów przypisanych oskarżonej. Zarzutów tych, zwłaszcza o charakterze procesowym, sformułowano wiele, lecz przedstawiono je w sposób chaotyczny. Dla uniknięcia więc sytuacji, że któryś z tych zarzutów zostanie pominięty, rozważone zostaną w niniejszym uzasadnieniu zarzuty skierowanie przeciwko ustaleniom o popełnieniu przez E . W. czynów przypisanych w p. I – IV. W tych fragmentach uzasadnieniach odniesie się Sąd Apelacyjny do zarzutów procesowych sformułowanych przez obrońcę, gdy będą się one wiązały z konkretnym czynem przypisanym oskarżonej. Stwierdzić przy tym należy, że w niniejszym uzasadnieniu nie zostanie zachowana chronologia czynów przyjęta w zaskarżonym wyroku, lecz taka jaka wynikała z dat zdarzeń przestępnych, w których osk. E . W. wzięła udział.

A. 1. Ocena zarzutów skierowanych przeciwko ustaleniom, że osk. E . W. w dniu 21.01.2005 r. poświadczyła nieprawdziwe dane w księdze akcyjnej Spółki” B.” w Likwidacji (czyn przypisany w p. III wyroku).

1. Jest niespornym, że w księdze akcyjnej sporządzonej od podstaw, przez osk. E . W. (bo ta – która wcześniej była założona dla Spółki (...) w nieustalonych okolicznościach została utracona), zostały zawarte nieprawdziwe dane, a mianowicie wpisano osoby, które w ogóle nie posiadały akcji, nie posiadały akcji imiennych, względnie wcześniej zmarły – zawyżono wartość nominalnego kapitału reprezentowanego przez akcje imienne.

W apelacji okoliczności tych obrońca nie neguje sugeruje jedynie, że:

1) po pierwsze – księga akcyjna nie jest takim dokumentem, o jakim mowa w art. 271 § 1 kk

2) po drugie – oskarżona jako likwidator Spółki (...) nie jest „ inną osobą” w rozumieniu w/w przepisu, umocowaną do „wystawienia dokumentu”.

Zaprezentowanych stanowisk nie podzielono.

Ad. 1) Zważyć należy, że nawet apelujący obrońca nie kwestionuje, że księga akcyjna jest dokumentem. Zarzuca jedynie, że dane w niej zawarte nie są tego rodzaju, aby podanie ich niezgodnie ze stanem faktycznym, uzasadniało odpowiedzialność na podstawie art. 271 § 1 kk. Stanowiska tego nie podzielono. Zważyć przecież należy, że zgodnie z treścią art. 343 § 1 k.s.h, osoba wpisana do księgi akcyjnej jest uważana wobec spółki za akcjonariusza, więc mająca uprawnienia przewidziane w kodeksie spółek handlowych dla akcjonariuszy.

Ad. 2) Trafnie Sąd Okręgowy zaliczył likwidatora spółki za „ inną osobę uprawnioną do wystawiania dokumentu”. Argumenty przedstawione w tym względzie w pisemnych motywach zaskarżonego wyroku są na tyle pełne, iż nie wymagają uzupełnienia w niniejszym uzasadnieniu (patrz: strony 42-49 uzasadnienia zaskarżonego wyroku).

2. Fakt kwestionowania winy oskarżonej w zakresie tego czynu, obliguje do rozważenia czy kara jej wymierzona nie razi surowością (dyrektywa z art. 447 § 1 kpk). Przypomnieć wobec tego należy, iż Sąd Okręgowy wymierzył E . W. za czyn z art. 271 § 1 kk 6 miesięcy pozbawienia wolności. Jest to więc kara, która w niewielkim stopniu przekracza minimum ustawowego zagrożenia. Choćby więc jedynie z tego powodu trudno byłoby karę tę kwestionować. W samej zaś rzeczy zauważyć należy, że stopień zawinienia oskarżonej przy popełnieniu tego przestępstwa był szczególnie znaczny. Przecież wpisała ona do księgi osobę, które nie żyła, zaś innej wykazała rzekome posiadanie takiej ilości udziałów, która przekroczyła łączną ilość akcji wyemitowanej przez Spółkę (...).

A.  2. Ocena zarzutów skierowanych pod adresem ustaleń o przywłaszczeniu przez osk. E . W. pieniędzy Spółki jako rzekomo należnego jej wynagrodzenia za pełnienie obowiązków likwidatora (3 przestępstwa stanowiące ciąg przestępstw, przypisane w p. IV. wyroku).

1. Okoliczności odnoszące się do tych 3 przestępstw także są niesporne. Mianowicie poza sporem jest, że tzw. walne zgromadzenie akcjonariuszy (składające się z jednego akcjonariusza – konkretnie K.D. ) uchwaliło przyznanie oskarżonej E . W., jako likwidatorowi Spółki (...) wynagrodzenia:

a) za okres od 14 maja 2003 r. do 21.03.2005 r. miesięcznie 2,9 średnich krajowych (k. 50-51) T.I),

b) za okres od 21.03.2005 r. do 30.06.2005 r. – wg takich samych zasad jak w okresie poprzednim (k. 21 T.I),

c) za okres od 1.07.2005 r.do 31.12.2005 r. – również w takim samym rozmiarze jak wyżej (k. 59v T.I).

W konsekwencji wpłaciła sobie osk. E . W. z konta Spółki łącznie następujące kwoty:

ad a) 156.525,69 zł.

ad b) 17.451,09 zł.

ad c) 32.110,20 zł.

2. Jest także oczywistym, iż oskarżona ta była w pełni świadoma, iż zarówno uchwały W.Z.A. jak i dokonane przez nią wypłaty były bezprawne. Gdyby nawet pominąć kategoryczną treść przepisu art. 463 § 5 k.s.h., który to przepis w sposób jednoznaczny określa, iż wynagrodzenie dla likwidatora ustanowionego przez sąd, określa ten sąd, to nie sposób żadną miarą przejść do porządku nad treścią decyzji podejmowanych w tym względzie przez sąd gospodarczy. Zważyć należy, że już w dniu 21 stycznia 2004 r. oskarżona E . W. wystąpiła do Sądu Gospodarczego z wnioskiem o przyznanie wynagrodzenia za pełnienie obowiązków likwidatora (...) S.A. w likwidacji a także o przyznanie zaliczki w kwotach po 2.500 zł. na każdy następny miesiąc pełnienia takich obowiązków. Wniosek ten został oddalony postanowieniem Sądu z dnia 24.02.2004 r. z uwagi na nie wywiązywanie się przez E . W. z nałożonych obowiązków (patrz: ustalenia zawarte w uzasadnieniu wyroku wydanego w sprawie XII K 355/06 k. 1086 Tom VI akt).

Jest znamiennym, że sąd gospodarczy nie przyznał w żadnym okresie wynagrodzenia tej oskarżonej. Świadczy o tym m.in., treść pisma Sądu Rejonowego we Wrocławiu z dnia 20.02.(...). skierowanego do Urzędu Skarbowego we W., w którym w sposób jednoznaczny stwierdzono ten fakt.

W tym stanie rzeczy uznano ustalenia o winie E . W. w zakresie ciągu przestępstw z art. 284 § 1 kk w zw. z art. 91 § 1 kk przypisanych w p. IV zaskarżonego wyroku za zasadne. Odrzucono – w konsekwencji jako chybione wywody apelującego obrońcy zwłaszcza te, które sugerują, jakoby przepis art. 463 § 5 k.s.h mógł być interpretowany tak jak to sugeruje się w apelacji (k. 23 apelacji k. 2965 akt).

Przedstawiając wywody obrońcy bardziej obrazowo, to twierdzi on, że zawarte w art. 463 § 5 k.s.h. sformułowanie „ sąd, który ustanowił likwidatorów, określa wysokość ich wynagrodzenia” winno być interpretowane „ wynagrodzenie likwidatora może być określone przez sąd jak i przez akcjonariuszy” (cytat ze strony 23 apelacji). Zdaniem Sądu Apelacyjnego taka interpretacja w/w przepisu jest niezasadna.

3. Z przyczyn określonych w art. 447 § 1 kpk oceniono także czy kara wymierzona E . W. za ciąg tych 3 przestępstw przywłaszczenia mienia pokrzywdzonej Spółki nie razi surowością. Na tak postawione pytanie udziela Sąd Apelacyjny odpowiedzi przeczącej. Zważyć bowiem należy, iż na podstawie art. 284 § 1 kk w zw. z art. 91 § 1 kk skazano tę oskarżoną na kary:

- roku pozbawienia wolności;

- oraz 50 stawek dziennych grzywny po 20 zł. każda.

Nie sposób zwłaszcza uznać by kara pozbawienia wolności raziła surowością, gdy zważy się, iż w jednym wypadku przedmiotem przywłaszczenia było mienie o wartości ponad 150 tyś. zł. Także i w dwóch pozostałych wypadkach przywłaszczone mienie nie należało do niskich.

Sąd Apelacyjny nie widzi także podstaw do kwestionowania merytorycznej zasadności orzeczenia o grzywnie, a także wysokości tej kary. Podnieść przecież należy, że orzeczona grzywna oznacza w praktyce konieczność zapłaty 1.000 zł. a więc kwoty będącej niewielkim ułamkiem przywłaszczonego mienia.

A.  3. Argumenty świadczące o niezasadności zarzutów skierowanych przeciwko rozstrzygnięciom zawartym w p. I i II zaskarżonego wyroku.

1. Na wstępie przypomnieć należy, że poza sporem jest, iż w dniu 16 października 2006 r. oskarżona E . W.:

a) spowodowała wypłacenie z konta (...) S.A. w Likwidacji 60.000 zł., zapewniając pracownika (...), że jest osobą uprawnioną do dysponowania tym kontem;

b) wypłaciła z konta tej Spółki za pomocą posiadanej karty debetowej łącznie 5.000 zł. (3.000 zł. + 2.000 zł.).

2. Po drugie – jest także niespornym, iż do przeprowadzenia powyższych operacji finansowych nie była ta oskarżona uprawniona, gdyż poczynając od 12 października 2006 r., a więc 4 dni przed dokonaniem czynności opisanych w p. 1 nie była już likwidatorem pokrzywdzonej Spółki. Powyższa okoliczność jest poza sporem, albowiem:

a) postanowieniem z dnia 7.06.2006 r. Sąd Rejonowy w Poznaniu odwołał oskarżoną ze stanowiska likwidatora (...) S.C w likwidacji (k. 1158 T. VI),

b) w dniu 13 października 2006 r. powyższe postanowienie się uprawomocniło, gdyż Sąd Okręgowy tego dnia apelację oskarżonej oddalił (k. 1159 T.VI).

3. W tej sytuacji dokonana przez Sąd Pierwszej Instancji ocena prawna zachowania oskarżonej podjętego w dniu 16.10.2006 r. co do majątku pokrzywdzonej Spółki jest zasadna w stopniu oczywistym. Oceny tej nie zmienia fakt wpłaty przez nią na konto pokrzywdzonej Spółki kwoty ponad 43 tys. zł. Tego rodzaju zachowanie, podjęte w momencie ujawnienia przestępczych operacji stanowi bowiem jedynie próbę częściowego naprawienia wyrządzonej szkody. Na tle tej sytuacji niezbyt zrozumiałe są zarzuty stawiane przez apelującego, jakoby Sąd Okręgowy nie wyjaśnił należycie tej kwestii. Przecież – okoliczność wpłaty przez oskarżoną na konto (...) kwoty ponad 43 tyś. zł. była od samego początku oczywista bo wynikała nie tylko z wyjaśnień oskarżonej, lecz także zeznań H.J. oraz reprezentującego pokrzywdzoną Spółkę śwd. R. B..

4. Z przyczyn określonych w art. 447 § 1 kpk rozważono czy kary wymierzone R . W. za czyny przypisane w p. I i II nie rażą surowością. Na tak postawione pytanie udziela Sąd Apelacyjny odpowiedzi przeczącej.

Zważyć przecież należy, że:

a) przedmiotem oszustwa było mienie stosunkowo poważnej wysokości bo 60 tyś. zł.

b) sprawcą tych przestępstw był podmiot szczególnego rodzaju. Wprawdzie w chwili dokonywania przestępczych operacji oskarżona nie była już likwidatorem pokrzywdzonej Spółki, lecz fakt, że jeszcze kilka dni wcześniej obowiązki takie wykonywała nie jest obojętny dla oceny stopnia je zawinienia.

Z drugiej równocześnie strony nie stracono z pola widzenia faktu częściowego naprawienia przez tą oskarżoną wyrządzonej szkody.

W konsekwencji orzeczone kary pozbawienia wolności oraz grzywny zostały przez Sąd Apelacyjny zaakceptowane.

B.  Argumenty uzasadniające zmianę niektórych punktów zaskarżonego wyroku.

B. 1. Powody zmiany orzeczeń zawartych w p. V i VI zaskarżonego wyroku – dotyczy wyrządzenia szkód w Spółce (...) S.C. w likwidacji na skutek sprzedaży 2 nieruchomości.

1. Przed podaniem argumentów, uzasadniających wydanie przez Sąd Apelacyjny reformatoryjnego rozstrzygnięcia w zakresie czynów przypisanych w p. V i VI, stwierdzić już na wstępie należy, że nie podzielono tych wywodów obrońcy, które sprowadzały się do wykazania, jakoby Sąd Okręgowy nie wyjaśnił należycie wszystkich okoliczności, związanych ze sprzedażą przez oskarżoną obu nieruchomości, należących do Spółki (...). Mianowicie – apelujący obrońca w dalszym ciągu prezentuje stanowisko (kilkakrotnie ponawiane przed Sądem Okręgowym), że istnieje potrzeba zasięgnięcia opinii innego biegłego dla wyceny tych nieruchomości. Zważyć należy, że Sąd Okręgowy wniosek zgłoszony w tym względzie oddalił. Sąd Apelacyjny nie widzi podstaw by stanowisko powyższe podważyć. W apelacji nie wskazano bowiem żadnych okoliczności, które wspierałyby tezę obrońcy, że opinia biegłego A. W. (1) jest w rozumieniu przepisu art. 201 kpk „ niepełna lub niejasna”. W szczególności podnieść należy, że nie stanowi wystarczających podstaw do powołania innego biegłego ta jedynie okoliczność, że opinia ta nie jest dla oskarżonego korzystna. Oceniając opinię inż. A . W. zauważyć należy, iż co do zasady jest ona nawet zbliżona do podstawowych tez prezentowanych w tzw. operacie szacunkowym sporządzonym wcześniej tj. w 2003 r. i 2004 r. przez inż. J. B. (1). Świadczą o tym poniższe dane, obrazujące wyceny poszczególnych nieruchomości:

a) nieruchomość przy ul . (...)

1) wartość wg wyceny szacunkowej J . B. (T. VII k. 1210)

- minimum - 1 422 987 zł.

- maksimum - 2 542 339 zł.

1) Wartość wg biegłego A . W. (T. V k. 874-918)

- 2 147 000 zł.

Z powyższego zestawienia wynika więc, że opinia A . W., która legła u podstaw ustaleń Sądu Okręgowego wcale nie jest mniej korzystna niż opinia sporządzona dla potrzeb operatu szacunkowego.

Przecież wg. operatu szacunkowego wartość tej nieruchomości mogła wynieść nawet ponad 2,5 mln. a więc jest wyższa o 400 tyś. zł. od oceny wskazanej przez biegłego A . W..

Pomija Sąd Apelacyjny w tym względzie wycenę nieruchomości przy ul . (...), dokonaną przez rzeczoznawcę E . B. bo wydaje się być ona zdecydowanie zawyżona. Wyceniła ona bowiem tę nieruchomość na kwotę ponad 5,5 mln. zł. (T. VII k. 1209)

b) nieruchomość przy ul . (...). J . W. 7.

1 ) wartość wg. operatu szacunkowego K . B..

Wymieniony rzeczoznawca, stosując różne metody wskazał na możliwość uzyskania za wymienioną nieruchomość 3 różnych cen, a mianowicie:

- 1, 4 mln. zł. - T.VII k. 1206

- 1, 667,571 zł. - T.VII k. 1208

- 4.276.565 zł. (3.488.916 + 787.649) – T.VII k. 1207

2) wartość tej nieruchomości wg biegłego A . W.

- 3.690.000 zł. (t. V k. 919-973).

Nie można więc zarzucać Sądowi Okręgowemu, że bezkrytycznie zaakceptował opinię inż. A . W., gdyż jego wycena nie odbiega zdecydowanie od wyceny zawartej w tzw. operacie szacunkowym inż. J . B..

Wprawdzie ten pierwszy rzeczoznawca wskazał, że nieruchomość może być wyceniona na kwotę 1,4 mln. do 1,6 mln, ale też nie wykluczył ceny ponad 4,2 mln. a więc wyższej o ponad 600 tyś. od wynikającej wyceny inż. A . W..

W podsumowaniu więc jeszcze raz powtórzyć należy stanowisko wyrażone na wstępie, że nie podzielono zarzutu apelującego obrońcy, jakoby istniała w sprawie potrzeba zasięgnięcia kolejnej opinii biegłego rzeczoznawcy dla wyceny wartości obu przedmiotowych nieruchomości.

2. Za niezasadne uznano także te argumenty apelującego, które zostały skierowane przeciwko ustaleniom, że osk. E . W. sprzedała obie nieruchomości po rażąco zaniżonych cenach. To prawda, że w odpowiedzi na jej ogłoszenie prasowe zaoferowano ceny od 1,25 mln. do 1,5 mln. złotych. Jest niespornym i to, że wymienione ceny nie odbiegały od wartości minimalnych obu nieruchomości wskazanych w operatach szacunkowych. Stwierdzenia powyższe nie oznaczają jednak, że można zaakceptować pogląd apelującego obrońcy, jakoby oskarżona sprzedając obie nieruchomości za ceny najniższe z możliwych wg. operatu szacunkowego nie spowodowała szkody w majątku Spółki (...). Przecież jest wielokrotnie tak, że w odpowiedzi na oferty sprzedaży potencjalni kupcy z reguły próbują nabyć określoną rzecz za kwotę najniższą, która wielokrotnie nie ma nic wspólnego z realną wartością tej rzeczy. Kupcy ci próbują wykorzystać przymusową sytuację sprzedawcy, i nabyć daną rzecz za cenę nawet kilkakrotnie niższą od jej rzeczywistej wartości. Takiej sytuacji, która zmuszałaby oskarżoną do sprzedaży obu nieruchomości po tak zaniżonej cenie jednak nie było. To zaś, że oferowane ceny były wyraźnie zaniżone jednoznacznie wynikało z operatów szacunkowych, którymi dysponowała E . W.. Przecież – nieruchomość przy ul . (...).J . W. była wyceniona nawet na kwotę ponad 4,2 mln. (tzw. wartość odtworzeniowa) zaś nieruchomość przy ul . (...) – na kwotę ponad 2,5 mln. zł. Fakt zaakceptowania więc pierwszych ofert, z którymi wiązała się sprzedaż nieruchomości za cenę od ponad 1 mln. do blisko 3 mln. niższą od możliwych do uzyskania stanowi przejaw rażącej niegospodarności – w rozumieniu przestępstwa z art. 296 kk.

W istniejącej sytuacji, gdy dysponowano jedynie takimi ofertami, jakie zostały zgłoszone, należało podjąć dodatkowe działania zmierzające do uzyskania bardziej korzystnych ofert, nie zaś zaakceptować tych mało korzystnych propozycji cenowych. W tym miejscu stwierdzić należy, że nieprawdziwe są sugestie apelującego obrońcy, jakoby osk. E . W. podejmowała takie przedsięwzięcia. Powoływanie się na zeznania śwd. H.J. jest bezpodstawne. On wprawdzie sugeruje jakoby oskarżona ponawiała oferty sprzedaży, aby uzyskać wyższą cenę, lecz jego twierdzenia nie mają wsparcia nie w dokumentach, lecz nawet w wyjaśnieniach E . W.. W konsekwencji – jeszcze raz powtórzyć należy stanowisko, że podzielono stanowisko Sądu Okręgowego, iż osk. E . W. sprzedała obie nieruchomości po cenach rażąco zaniżonych w porównaniu do ich realnej wartości.

3. Powyższe stwierdzenie nie oznacza jednak pełnej akceptacji oceny prawnej tego zachowania a dokonanej przez Sąd Okręgowy. Przede wszystkim nie sposób uznać, aby fakt, że sprzedano dwie nieruchomości był wystarczającą podstawą do uznania tych aktów za dwa odrębne czyny. Przecież obie te nieruchomości sprzedano w zbliżonym czasie, a co więcej pierwsze ogłoszenie o ich sprzedaży ukazało się tego samego dnia w tym samym piśmie (patrz: ogłoszenie w Gazecie Wyborczej z dnia 15.04.2004 r. Tom IV k. 735-736). Te dwa akty sprzedaży, połączone z wyrządzeniem szkody w majątku Spółki (...) w łącznej wysokości 2.937.600 zł. stanowią więc jedno przestępstwo. Na kwotę powyższą składają się 2 pozycje, a mianowicie:

- 2.290.600 zł. – szkoda wynikła ze sprzedaży nieruchomości przy ul . (...)

- 647.200 zł. - szkoda wynikła ze sprzedaży nieruchomości przy ul . (...).

Niezależnie od powyższej zmiany, inaczej ocenił Sąd Apelacyjny także rodzaj winy oskarżonej. Mianowicie – nie przyjęto aby przypisanego przestępstwa wyrządzenia szkody w majątku (...) dopuściła się osk. E . W. z winy umyślnej. Trudno bowiem znaleźć argumenty uzasadniające pogląd, że godziła się ona iż sprzedając obie nieruchomości za kwotę 2,9 mln. złotych, wyrządza szkodę w majątku pokrzywdzonej Spółki w rozmiarze blisko 3 mln. złotych. Przecież – ustalenie takiego rodzaju zamiaru po jej stronie wiązałoby się z nieuchronnością poniesienia takiego rządu odpowiedzialności odszkodowawczej. W konsekwencji uznano, że czyn oskarżonej wyczerpuje znamiona przestępstwa z art. 296 § 4 kk. Za przestępstwo to wymierzono jej 8 miesięcy pozbawienia wolności. Orzekając taką karę miano na uwadze z jednej strony wysokość kar orzeczonych w p. V i VI zaskarżonego wyroku, zaś z drugiej – okoliczność, iż ustalono, że przestępstwo to ma nieumyślny charakter.

B. 2. Powody uwzględnienia zarzutu apelującego obrońcy, że oskarżoną E . W. bezpodstawnie skazano za czyn zarzucony w p. IX a zakwalifikowany jako występek z art. 77 ust. 1 ustawy z 1994 r. o rachunkowości (czyn przypisany w p. VII wyroku).

1. To prawda, że księgi rachunkowe Spółki (...) S.A. w likwidacji prowadzone były z naruszeniem wskazań zawartych w art. 21 ust. 1 p. 6, 24 ust. 5 p. 3 i 29 ust. 1 ustawy z 1994 r. o rachunkowości. Fakt ten nie daje jednak podstaw do przypisania odpowiedzialności osk. E . W. za ustalone nieprawidłowości. Sąd Okręgowy wprawdzie ustala, że księgowość Spółki prowadziła specjalistyczna firma rachunkowa należąca do H.J.. Z faktu tego nie wyciąga jednak należytych wniosków. Odwołuje się w tym względzie do przepisu art. 4 ust. 5 wymienionej ustawy, chociaż przepis ten jest bez znaczenia dla karnej odpowiedzialności oskarżonej. Przepis ten oznacza bowiem jedynie tyle, że kierownik jednostki (a więc i jej likwidator) ponosi odpowiedzialność za prowadzenie rachunkowości danej jednostki, ale tylko o charakterze odszkodowawczym a także finansowym względem organów finansowych. Odpowiedzialność na podstawie art. 77 ust. 1 ustawy o rachunkowości może być przypisana podmiotowi wymienionemu w tym przepisie tylko przy ustaleniu jego winy i to umyślnej. Podstaw do ustalenia takiej winy jednak nie wskazał ani oskarżyciel publiczny w akcie oskarżenia, ani też Sąd Okręgowy w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku. Także Sąd Apelacyjny rozpoznający niniejszą sprawę nie znalazł przesłanek, które uzasadniałyby skazanie E . W. za czyn z art. 77 ust. 1 w/w Ustawy. Zważyć przecież należy, że powierzyła ona prowadzenie księgowości a także prowadzenie ksiąg rachunkowych profesjonalnej firmie. Trudno wobec tego wymagać od niej aby ponosiła odpowiedzialność karną za niedociągnięcia jakich dopuściła się ta profesjonalna firma rachunkowa.

W konsekwencji zmieniono zaskarżony wyrok uniewinniając E . W. od czynu przypisanego w p. VII wyroku.

B. 3. Przyczyny uchylenia orzeczenia zawartego w p. X – w przedmiocie orzeczenia wobec osk. E . W. środka karnego w postaci zakazu pełnienia funkcji członka zarządu i pozostałych wskazanych w wyroku – opartego na art. 41 § 1 kk.

1. Apelujący obrońca kwestionował zasadność tego orzeczenia, zarzucając jego rażącą surowość cyt: „ gdyż pozbawia oskarżoną możliwość ewentualnego wykonywania zawodu w tym zakresie i uzyskiwania dodatkowych dochodów, oprócz emerytury” (cytat z apelacji str.31 – k. 2971). Argumentacji tej nie podzielono. Sąd Odwoławczy uznał bowiem, że rodzaj a także wielość przestępstw popełnionych przez E . W. w czasie gdy była likwidatorem Spółki (...) w pełni uzasadniały podjęcie decyzji co do orzeczenia środka karnego przewidzianego w art. 41 § 1 kk. Stwierdzenie powyższe nie oznacza jednak, że może być zaakceptowane orzeczenie zawarte w p.X zaskarżonego wyroku. Nie może być wystarczającym usprawiedliwieniem dla Sądu Okręgowego fakt, że uchybienie jakiego się dopuszczono w tym zakresie jest często spotykane w praktyce sądowej i to nie tylko w tut. Okręgu. Fakt, że uchybienia tego nie podniósł obrońca z okręgu innej apelacji dowodzi, że i na tamtejszym terenie podobne uchybienia w zakresie formułowania wyroków skazujących są na porządku dziennym.

Zważyć należy, że zarówno kary jak i środki karne mogą być orzekane za konkretne przestępstwo przypisane sprawcy. Sąd Najwyższy w wyroku wydanym w dniu 2.12.2005 r. stwierdził, że obowiązek takiego formułowania wyroku wynika z nakazu zawartego w art. 413 § 2 kpk. Oznacza to, że ustawodawca nie dopuszcza wymierzenia kary ani środka karnego inaczej, jak tylko za popełnienie konkretnego przestępstwa (wyjątkowo – ciągu przestępstw w warunkach z art. 91 § 1 kk). Odmienne rozstrzygnięcie, polegające na orzeczeniu środka karnego w wyroku skazującym oskarżonego za więcej niż jedno przestępstwo, ale bez wskazania, za które z nich wymierza się ten środek, narusza ustawową konstrukcję wyroku skazującego ustanowioną przepisem art. 413 § 2 kpk i zarazem sprzeciwia się pryncypialnej zasadzie odpowiedzialności karnej za czyn zabroniony pod groźbą kary (art. 1 § 1 kk). W cytowanym wyżej wyroku Sąd Najwyższy w wyniku rozpoznania kasacji takie orzeczenie o środku karnym uchylił i taką też decyzją podjął Sąd Apelacyjny co do orzeczenia zawartego w p. X (por: wyrok S.N. z 2.XII.2005 r. V KK 133/05 – OSNwSK 2005/1/2324, Prok. i Pr. – Wkł. 2006/4/9). Zważyć bowiem należy, że brak apelacji na niekorzyść oskarżonej był przeszkodą do skorygowania wyroku w tym zakresie .

Kończąc ten fragment rozważań, nawiązać należy ponownie do zdania wcześniej wypowiedzianego, a mianowicie, że dostrzeżone uchybienie co do sposobu orzekania środków karnych ma stosunkowo częsty charakter. Zalecić więc należy, aby w przyszłości Sąd Okręgowy uchybień takich unikał, sporządzając wyrok skazujący, a przy tym orzekający środki karne, w sposób odpowiadający treści art. 413 § 2 kpk. Przykładowo więc wyrok ten w niniejszej sprawie mógłby mieć postać w zakresie skazania w p. I i za to na podstawie art. 286 § 1 kk, art. 33 § 2 kk oraz art. 41 § 1 kk w zw. z art. 43 § 1 kk wymierza jej:

a) kary:

- 8 miesięcy pozbawienia wolności;

- 50 stawek dziennych grzywny po 20 zł. każda;

b) środek karny – zakazu zajmowania stanowiska likwidatora w spółkach na 3 lata.

Oczywiście – taki sam środek karny mógł być wymierzony E . W. za pozostałe przypisane przestępstwa, a następnie, gdyby orzeczono więcej niż jeden taki środek, należałoby określić łączny wymiar tego środka (art. 90 § 2 kk).

C.  Ocena zasadności zarzutu, że kary łączne rażą surowością.

1. W apelacji zarzucono, że rażą surowością kary łączne pozbawienia wolności i grzywny wymierzone E . W.. Zarzut odnoszący się do wysokości kary łącznej pozbawienia wolności o tyle stał się bezprzedmiotowy, że na skutek zmiany zaskarżonego wyroku, orzeczenie co do tej kary straciło moc. Kwestia wymiaru tej kary zostanie rozważona w następnym fragmencie uzasadnienia.

2. Do oceny pozostanie więc rozważenie, czy wysokość kary łącznej grzywny nie razi surowością. Na tak postawione pytanie udziela Sąd Apelacyjny odpowiedzi przeczącej. Zgodnie z treścią art. 86 § 1 i 3 kk łączna kara grzywny mogła być wymierzona E . W. w rozmiarze od 50 stawek dziennych po 20 zł. każda (w takiej wysokości zostały każdorazowo wymierzone w p. I, II i IV wyroku) do 150 stawek dziennych po 20 zł. każda (suma grzywien wymierzonych w p. I, II i IV). Wymierzając jako łączną karę 100 stawek dziennych po 20 zł. każda, uwzględnił więc Sąd Okręgowy zarówno charakter związków czasowych, oraz podmiotowo-przedmiotowych między zbiegającymi się przestępstwami, jak i możliwości finansowe skazanej. Zważyć przecież należy, że orzeczona kara łączna grzywny sprowadza się praktycznie rzecz biorąc do uiszczenia 2000 zł.

C. Argumenty uzasadniające wymiar kary łącznej pozbawienia wolności.

Już wyżej wskazano, że w wyniku rozpoznania apelacji zmieniono zaskarżony wyrok m.in. przez uznanie, że zachowania przypisane E . W. jako dwa przestępstwa z p. V i VI stanowią jeden czyn, za które wymierzono jej jedną karę (a nie dwie jak to wynika z p. V i VI wyroku) a nadto uniewinniono ją od popełnienia czynu przypisanego w p. VII. Jest oczywistym, że konsekwencją takich zmian była utrata mocy orzeczenia o karze łącznej pozbawienia wolności wymierzonej osk. E . W.. Wyłoniła się więc potrzeba określenia nowej kary łącznej pozbawienia wolności względem tej oskarżonej. Zgodnie z treścią art. 85 § 1 kk, a także przy uwzględnieniu wskazań z art. 434 kpk kara ta mogła być orzeczona w rozmiarze od roku (najsurowsza z kar wymierzona za ciąg przestępstw z art. 284 § 1 kk w zw. z art. z art. 91 § 1 kk w p. IV zaskarżonego wyroku ) do 2 lat (suma zbiegających się kar, skorygowana o zakaz wynikający z treści art. 434 § 1 kk tj: 8 miesięcy + 6 miesięcy + rok + 8 miesięcy).

Uwzględniając zasadę jaką przyjęto w zaskarżonym wyroku, a także fakt, że ilość podlegających łączeniu kar uległa zmniejszeniu, uznano, że E . W. winna być wymierzona kara łączna w rozmiarze roku i 2 miesięcy pozbawienia wolności. Sąd Apelacyjny uznał przy tym, że nie ma podstaw, aby okres warunkowego zawieszenia wykonania tej kary przekraczał minimum określone w art.70 § 1 p.1 kk, stąd też ustalony został w rozmiarze 2 lat.

D.  Uzasadnienie rozstrzygnięcia o kosztach procesu za postępowanie apelacyjne.

Orzeczenie o kosztach procesu za postępowanie apelacyjne ma oparcie w treści art. 634 kpk oraz art. 630 kpk. Jedynym wydatkiem poniesionym przez Skarb Państwa w tej fazie postępowania były zryczałtowane koszty doręczeń pism procesowych wynoszące 20 zł. ( § 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 18.06.2003 r. w sprawie sposobu obliczania wydatków Skarbu Państwa w postępowaniu karnym). Skoro zważy się, że apelacja oskarżonej okazała się częściowo zasadna, albowiem:

- uniewinniono ją od czynu przypisanego w p. VII,

- w miejscu – dwóch przestępstw skazano ją za jedno,

- uchylono orzeczenie zawarte w p. X wyroku, tym samym uznano, że winna ponieść ona 75 % kosztów procesu za postępowanie apelacyjne, a 25 tych kosztów winien ponieść Skarb Państwa. W konsekwencji obciążono ją wydatkami w wysokości 15 zł. (75 % z kwoty 20 zł.).

Wysokość opłaty za obie instancje ustalono wg. wskazań z art. 10 ustawy o opłatach w sprawach karnych.