Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 21 listopada 2012 roku

Sąd Apelacyjny w Krakowie w II Wydziale Karnym w składzie:

po rozpoznaniu w sprawie

R. R.

wniosku skazanej w przedmiocie wyznaczenia obrońcy z urzędu do sporządzenia wniosku o wznowienie postępowania

na podstawie art. 84 § 3 k.p.k.

p o s t a n a w i a

odmówić wnioskowi.

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy dla Krakowa-Śródmieścia w Krakowie, wyrokiem z dnia 31 stycznia 2011 roku (sygn. akt II K 1569/09/S), utrzymanym w mocy wyrokiem Sądu Okręgowego w Krakowie z dnia 24 sierpnia 2011 roku (sygn. akt IV Ka 658/11), prawomocnie skazał R. R. za popełnienie przestępstwa z art. 284 § 2 k.k.

Zarządzeniem z dnia 24 sierpnia 2012 roku, w uwzględnieniu wniosku skazanej, Przewodniczący Wydziału II Karnego Sądu Apelacyjnego w Krakowie wyznaczył jej (na podstawie art. 84 § 3 k.p.k.) obrońcę z urzędu w osobie adw. A. S. do postępowania wznowieniowego.

W dniu 2 października 2012 roku substytut wyznaczonego skazanej obrońcy z urzędu sporządził opinię prawną, w której stwierdził brak podstaw do występowania z wnioskiem o wznowienie postępowania.

W dniu 14 października 2012 roku skazana wniosła o wyznaczenie jej kolejnego obrońcy z urzędu w celu sporządzenia wniosku o wznowienie postępowania zakończonego opisanym wyżej wyrokiem Sądu Okręgowego w Krakowie, a na uzasadnienie podniosła, że poprzednio wyznaczony jej adwokat, kierując się względami pozamerytorycznymi, odmówił sporządzenia wniosku o wznowienie postępowania.

Postanowieniem z dnia 30 października 2012 roku Sąd Apelacyjny w Krakowie nie uwzględnił tego wniosku, podnosząc na uzasadnienie, że jest ona niezasadny.

Skazana, jeszcze w tym samym dniu, ponownie wystąpiła z wnioskiem o przyznanie jej adwokata z urzędu w celu podpisania wniosku o wznowienie postępowania, którego projekt sama sporządziła (czynność ta byłaby nieskuteczna, gdyż przepis art. 545 § 2 k.p.k. wymaga nie tylko podpisania wniosku przez adwokata, ale również sporządzenia go przez niego – uwaga SA). W uzasadnieniu wniosku wskazała, że w wydaniu postanowienia z dnia 30 października 2012 roku, którym negatywnie rozpoznano jej wniosek, brała udział sędzia L. J., która wcześniej orzekała (w drugiej instancji) w sprawie, w której ubiega się o wznowienie postępowania. Zdaniem skazanej sędzia L. J. powinna powstrzymać się z mocy prawa od udziału w rozpoznaniu złożonego przez nią wniosku, a jeśli tego sama nie uczyniła, winna być wyłączona od jego rozpoznania, a to z uwagi na istnienie bardzo uzasadnionych wątpliwości co do jej bezstronności. Skazana nadto ponownie podniosła, że nie uzyskała realnej pomocy od poprzednio wyznaczonego jej adwokata z urzędu, który w sposób rażący postąpił wbrew jej interesom, nieprawidłowo wykonując zlecony mu obowiązek.

Sąd Apelacyjny rozważył, co następuje.

Wniosek skazanej o wyznaczenie kolejnego obrońcy z urzędu do postępowania wznowieniowego nie zasługuje na uwzględnienie.

Zanim Sąd Apelacyjny merytorycznie ustosunkuje się do sformułowanego we wniosku żądania, w pierwszej kolejności odniesie się do podniesionych w jego uzasadnieniu zarzutów dotyczących nieprawidłowego procedowania przez Sąd Apelacyjny na posiedzeniu w dniu 30 października 2012 roku.

Zgodnie z treścią art. 40 § 3 k.p.k. sędzia, który brał udział w wydaniu orzeczenia objętego wnioskiem o wznowienie lub zaskarżonego w trybie kasacji, nie może orzekać co do tego wniosku lub kasacji. Zauważyć należy, że pojęcie „orzekanie co do wniosku lub kasacji” jest dość szerokie i mieści się w nim nie tylko samo rozpoznawanie tych nadzwyczajnych środków zaskarżenia, lecz również orzekanie w przedmiocie ich dopuszczalności oraz w innych kwestiach bezpośrednio związanych z kasacją lub wznowieniem postępowania, np. w przedmiocie zwolnienia od opłaty kasacyjnej lub opłaty od wniosku o wznowienie postępowania (por. postanowienie SN z dnia 30 października 2008 r., II KZ 56/08, KZS 2009/1/50), czy też w przedmiocie wyznaczenia obrońcy z urzędu do sporządzenia kasacji lub wniosku o wznowienie (por. postanowienie SN z dnia 10 września 2008 r., II KZ 48/08, OSNKW 2008/1/1775).

Zgodzić się zatem należy ze skazaną, że w analizowanym układzie procesowym, wcześniejszy udział sędzi L. J. w rozpoznaniu sprawy, w której ubiega się ona o wznowienie postępowania spowodował, że sędzia ta była wyłączona z mocy prawa od rozpoznania złożonego przez nią wniosku o wyznaczenie obrońcy z urzędu do sporządzenia i podpisania wniosku inicjującego to postępowanie.

W tych uwarunkowaniach faktycznych, chcąc uczynić zadość standardom rzetelnego procesu, dostrzegł Sąd Apelacyjny potrzebę rozpoznania kolejnego wniosku skazanej o wyznaczenie obrońcy z urzędu do postępowania wznowieniowego, choć ( de facto) skazana odwołuje się w nim do tych samych argumentów, które podniosła w poprzednio złożonym wniosku, który rozpoznany został na posiedzeniu w dniu 30 października 2012 roku.

Raz jeszcze przypomnieć należy, że zarządzeniem z dnia 24 sierpnia 2012 roku, w uwzględnieniu wniosku R. R., Przewodniczący Wydziału II Karnego Sądu Apelacyjnego w Krakowie wyznaczył jej (na podstawie art. 84 § 3 k.p.k.) obrońcę z urzędu w osobie adw. A. S. do postępowania wznowieniowego. Zgodnie z treścią art. 84 § 3 k.p.k. wyznaczony obrońca z urzędu powinien sporządzić i podpisać wniosek o wznowienie postępowania albo poinformować na piśmie sąd, że nie stwierdził podstaw do wniesienia takiego wniosku. W tym ostatnim wypadku poinformowanie na piśmie sądu o braku podstaw do wniesienia wniosku o wznowienie postępowania – jako efekt udzielonej pomocy prawnej – powinno przybrać formę opinii prawnej (zob. postanowienie SN z dnia 10 września 2008 r., II KZ 43/08, OSNKW 2008/10/86).

W dniu 2 października 2012 roku substytut wyznaczonego obrońcy z urzędu sporządził opinię prawną, w której stwierdził brak podstaw do wniesienia wniosku o wznowienie postępowania. W takim wypadku ustanawianie kolejnego adwokata z urzędu w celu wykonania tej czynności możliwe jest jedynie w sytuacji, gdy stwierdzone zostaną zaniedbania dotychczas wyznaczonego adwokata w zakresie wykonywania zleconych mu czynności, ustalone np. w wewnątrzkorporacyjnym postępowaniu dyscyplinarnym lub też dostrzeżone przez organ sądowy z urzędu (zob. postanowienie SN z dnia 1 lipca 1999 roku, V KZ 33/99, OSNKW 1999/9-10/56).

W niniejszej sprawie tego rodzaju zaniedbań nie stwierdzono. Wyznaczony skazanej obrońca z urzędu, nie znajdując podstaw do sporządzenia wniosku o wznowienie postępowania, swoje zapatrywanie w tym przedmiocie obszernie i merytorycznie uzasadnił. W sporządzonej opinii uwzględnił dowody, na podstawie których skazana domagała się wznowienia postępowania, w tym 3 e-maile, stwierdzając ich nieprzydatność dla rozstrzygnięcia. W ocenie obrońcy dowody te, niezależnie od tego, że niektóre z nich stwierdzają okoliczności, które były znane sądom orzekającym, nie wnoszą nic istotnego do sprawy, w szczególności na ich podstawie nie da się wykazać, że wyrok w sprawie o przywłaszczenie jest błędny i winien być skorygowany w sposób określony w art. 540 § 1 pkt. 2 lit. a k.p.k.

Sąd Apelacyjny zbadał dowody zgromadzone w sprawie II K 1596/09/S oraz przedstawione przez wnioskodawczynię, które miały uzasadniać jej wniosek o wznowienie, a następnie skonfrontował je z treścią sporządzonej przez obrońcę opinii prawnej. W wyniku przeprowadzonej analizy nie dopatrzył się żadnych uchybień lub zaniedbań obrońcy w zakresie wykonania zleconych mu czynności.

W tej sytuacji brak jest podstaw do uwzględnienia wniosku skazanej i wyznaczenia jej kolejnego obrońcy z urzędu do sporządzenia i podpisania wniosku o wznowienie postępowania. Zwracał już na to uwagę Sąd Apelacyjny orzekający w poprzednim składzie, obecnie zatem jedynie przypomnieć należy, że w aktualnym stanie prawnym żaden przepis prawny nie nakłada na obrońcę powołanego z urzędu obowiązku złożenia wniosku o wznowienie postępowania, gdy w jego ocenie nie jest on zasadny. Tym samym strona, dla której obrońca został ustanowiony nie może skutecznie domagać się, aby wniosek taki został przez niego sporządzony, ani też sąd nie może wyznaczać skazanej kolejnych obrońców z urzędu, aż do uzyskania oczekiwanego przez nią efektu.

W tym stanie rzeczy, mając na uwadze fakt, że uprzednio wyznaczony skazanej obrońca z urzędu nie uchybił obowiązkowi wskazanemu w art. 84 § 3 k.p.k., Sąd Apelacyjny postanowił jak na wstępie.