Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 czerwca 2009 r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach w II Wydziale Karnym w składzie:

przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Janusza Konstantego

po rozpoznaniu w dniu 18 czerwca 2009 r. sprawy

wnioskodawcy E. S.

- o odszkodowanie i zadośćuczynienie za okres internowania -

na skutek apelacji prokuratora i pełnomocnika wnioskodawcy

od wyroku Sądu Okręgowego w Częstochowie z dnia 26 lutego 2009 r.

sygn. akt. II Ko 35/08

1.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok,

2.  kosztami postępowania odwoławczego obciąża Skarb Państwa.

Sygn. akt II AKa 134/09

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem Sąd Okręgowy w Częstochowie zasadził od Skarbu Państwa na rzecz wnioskodawcy E. S. kwotę 7 000 zł tytułem zadośćuczynienia i kwotę 3 500 zł tytułem odszkodowania za internowanie
w okresach od dnia 13 grudnia 1981r. do dnia 23 stycznia 1982r. oraz od dnia
22 października 1982r. do dnia 4 grudnia 1982r. w związku z wprowadzeniem
w Polsce stanu wojennego w dniu 13 grudnia 1981r. wraz z ustawowymi odsetkami
od dnia uprawomocnienia wyroku, zaś w pozostałej części wniosek E. S. oddalił.

Apelacje od powyższego wyroku wnieśli prokurator na niekorzyść wnioskodawcy oraz pełnomocnik wnioskodawcy.

Prokurator zaskarżył wyrok w części dotyczącej rozstrzygnięcia w przedmiocie odszkodowania na niekorzyść wnioskodawcy i zarzucając:

–

obrazę przepisów postępowania, a to art. 167 k.p.k. i art. 366 § 1 k.p.k. poprzez niewyjaśnienie wszystkich istotnych okoliczności sprawy dotyczących utraconych przez wnioskodawcę zarobków z powodu wykonania wobec niego pierwszej decyzji o internowaniu i oparcie ustaleń w tym zakresie i nie w pełni zweryfikowane zeznania E. S. w sytuacji, gdy sąd z urzędu winien był dopuścić inne dowody, w tym m.in. z zeznań córki wnioskodawcy

–

błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia polegający na niezasadnym przyjęciu, że zakład pracy wnioskodawcy nie wypłacił żadnych pieniędzy tytułem wynagrodzenia E. S. za czas internowania od dnia 13 grudnia 1981r. do 23 stycznia 1982r., jak również przyjęciu, że
w niniejszej sprawie brak jest podstaw do ustalenia i pomniejszenia zasądzonego na rzecz wnioskodawcy odszkodowania o koszty jakie poniósłby na własne utrzymanie

wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w części zasądzającej od Skarbu Państwa na rzecz wnioskodawcy odszkodowanie i przekazanie w tym zakresie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Częstochowie.

Z kolei pełnomocnik wnioskodawcy zarzucił:

–

błąd w ustaleniach faktycznych mający wpływ na wyrok polegający na nieustaleniu, mimo wystarczających dowodów, że wnioskodawca nie pobierał wynagrodzenia po opuszczeniu przez niego ośrodka internowania w sytuacji jego stanowczych zeznań,

–

naruszenie prawa materialnego, a to art. 8 ust.1 i 1a ustawy z dnia 23 lutego 1991r. poprzez uznanie, że utrata zarobków po wyjściu z ośrodka odosobnienia, będąca rodzajem szykany pozostającej w związku przyczynowym z faktem internowania, nie jest objęta odszkodowaniem wypłacanym na gruncie ustawy oraz naruszenie art. 445 § 1 k.c. w zw. z art. 445 § 2 k.c. poprzez ustalenie, że w warunkach sprawy, zasądzona kwota zadośćuczynienia za doznaną krzywdę jest odpowiednia.

Wniósł zatem o zmianę zaskarżonego wyroku i zasądzenie na rzecz wnioskodawcy kwoty 25 000 zł, przy czym kwoty 10 000 zł tytułem zadośćuczynienia a 15 000 zł tytułem odszkodowania.

Obie apelacje ocenić należało jako bezzasadne.

Wbrew twierdzeniom skarżących Sąd Okręgowy zgodnie z regułami procedury poczynił trafne ustalenia faktyczne, nie naruszając wskazanych w apelacjach
norm oraz przeprowadzając postępowanie dowodowe w zakresie niezbędnym
i wystarczającym do wyjaśnienia zasadniczych okoliczności rozpatrywanej sprawy.

Nie doszło także do naruszenia przepisów prawa materialnego wymienionych
w apelacji pełnomocnika wnioskodawcy.

Rozpoczynając od uwag sformułowanych w apelacji prokuratora stwierdzić trzeba, że nie ma racji skarżący wywodząc, że błędnie zostało ustalone, iż wnioskodawca nie otrzymał wynagrodzenia za pierwszy okres jego internowania, które to ustalenie stało się bazą do zasądzenia za ten okres odszkodowania.

Twierdzenia wnioskodawcy zawarte w jego zeznaniach nie znajdują żadnego realnego kontrargumentu, albowiem nie zostały zachowane dokumenty odnoszące
się do pokwitowań odbioru otrzymywanych wynagrodzeń w latach 1981 – 1982
(treść informacji (...) – k. 66).

I chociaż z dołączonych akt emerytalnych wynika, że podstawą do obliczenia świadczeń emerytalnych było i wynagrodzenie wnioskodawcy przysługujące mu
w grudniu 1981r. oraz w styczniu 1982r., to jednak okoliczność ta nie świadczy jednocześnie o tym, że wnioskodawca owo przysługujące mu wynagrodzenie otrzymał.

W zeznaniach wnioskodawcy brak jest przy tym informacji o tym, aby udzielał w owym czasie komukolwiek pełnomocnictwa do odbioru wynagrodzenia, zatem nie ma faktycznego uzasadnienia złożony dopiero w środku odwoławczym wniosek
o dopuszczenie dowodu z zeznań córki wnioskodawcy na okoliczność, czy ona odbierała wynagrodzenie w okresie internowania ojca.

Odnosząc się do zarzutu prokuratora dotyczącego wysokości zasądzonego odszkodowania bez uwzględnienia wydatków jakie wnioskodawcy ponosiłby na własne utrzymanie pozostając na wolności stwierdzić trzeba, że problemowi temu sąd orzekający poświęcił należytą uwagę – strona 5 uzasadnienia wyroku – a wyrażony pogląd, zwracający uwagę na konieczność dbania przez wnioskodawcę w okresie internowania o własne utrzymanie, w realiach przedmiotowej sprawy nie budzi krytycznych uwag.

Pozostając przy kwestii wynagrodzenia, a nawiązując już do podniesionych
w apelacji pełnomocnika zastrzeżeń dotyczących okresu za jaki przyznano odszkodowanie stwierdzić trzeba, że zastrzeżenia te są chybione.

Odszkodowanie winno być ściśle powiązane ze szkodą wynikającą
z wykonaniem decyzji o internowaniu, a ponieważ decyzja ta była wykonywana
w określonym czasie, to właśnie do okresu internowania nawiązywać winno stosowne odszkodowanie zasądzane na podstawie art. 8 ust.1 ustawy z dnia 23 lutego 1991r.

W rozpatrywanej sprawie nie były już zatem konieczne ustalenia dotyczące tego, czy wnioskodawca otrzymywał wynagrodzenie po pierwszym opuszczeniu miejsca internowania a przed uzyskaniem świadczeń emerytalnych.

Przypomnieć trzeba w tym miejscu, że wnioskodawca utracił wynagrodzenie
w okresie wykonywania pierwszej decyzji o jego internowaniu, natomiast w drugim okresie internowania otrzymywał już przyznaną mu wcześniej emeryturę.

Niezasadne okazały się także zarzuty zawarte w apelacji pełnomocnika wnioskodawcy dotyczące wysokości zasądzonego zadośćuczynienia.

Jak wynika z pisemnych motywów zaskarżonego wyroku kwestii tej sad orzekający także poświecił stosowną uwagę, szeroko i wnikliwie wskazując racje które zadecydowały o przyjętej w zaskarżonym wyroku kwocie zadośćuczynienia – strony 5 - 6 uzasadnienia wyroku Sądu I instancji.

Aprobując te racje sądu orzekającego, nie ma już potrzeby ich ponownej, pełnej prezentacji.

Zaznaczyć jedynie wypada, że poza uwagę Sądu Okręgowego nie pozostał
i wpływ warunków internowania na przejściowe pogorszenie stanu zdrowia wnioskodawcy, która to okoliczność wbrew twierdzeniom skarżącego we właściwym stopniu znalazła odzwierciedlenie w wysokości przyznanego zadośćuczynienia.

Nie można również zgodzić się ze daniem skarżącego, że po zakończeniu internowania wnioskodawca utrzymywał się z zapomogi, albowiem uzyskiwał on przecież należne mu świadczenia emerytalne.

Oceniając zatem zarzuty obydwu apelacji jako bezzasadne, orzec należało jak
w wyroku, orzeczenie o kosztach postępowania opierając o treść art. 13 ustawy z dnia 23 lutego 1991r.