Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt: II AKa 422/01

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 listopada 2001 r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący

SSA Jolanta Śpiechowicz

Sędziowie

SSA Jan Dybek (spr.)

SSA Barbara Suchowska

Protokolant

Krzysztof Wdowiak

przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Andrzeja Jużkowa

po rozpoznaniu w dniu 6 listopada 2001

sprawy J. B.

- o odszkodowanie -

z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy

od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach

z dnia 28 czerwca 2001r. sygn. akt XVI1 Ko 356/98

1.  uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Sadowi Okręgowemu w Katowicach,

2.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. M. K. – Kancelaria Adwokacka w K. kwotę 100 (sto) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa adwokackiego z urzędu w postępowaniu odwoławczym.

II AKa 422/01

UZASADNIENIE

Wnioskodawca J. B.domagał się zasądzenia od Skarbu Państwa odszkodowania i zadośćuczynienia w łącznej kwocie ponad 700.000 zł za represjonowanie go i jego rodziców przez władze radzieckie w okresie powojennym do 1955 roku.

Oddalając wniosek sąd okręgowy ustalił, że deportacja wnioskodawcy z rodzicami, z terenu okręgu wileńskiego /dawna północno-wschodnia Polska/ w głąb byłego ZSRR dokonana w 1948 r. wynikała wyłącznie z tego, że uznano ich ze względu na wielkość posiadanego przez nich gospodarstwa rolnego za tak zwanych kułaków. Przyczyną represji nie była więc działalność niepodle­głościowa.

Apelacja pełnomocnika wnioskodawcy zarzuca błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wydanego orzeczenia przez przyjęcie, iż przyczyną represji nie była działalność niepodległościowa.

Podnosząc ten zarzut strona skarżąca wnosi o zmianę zaskarżonego wyroku i uwzględnienie wniosku, ewentualnie zaś o przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania, po uprzednim uchyleniu tegoż orzeczenia.

Sąd Apelacyjny zważył:

Odwołanie pełnomocnika wnioskodawcy jest zasadne. Za co najmniej przedwczesne uznane być musi wyrażenie przez sąd okręgowy naprowadzonej wyżej oceny prawnej ustalonego stanu faktycznego. Ten bowiem jak dotąd musi budzić zastrzeżenia, co do jego zgodności z obiektywnym stanem rzeczy. Chodzi konkretnie o to, że temu sądowi uszły uwadze, na co zresztą powołują się motywy zażalenia, zaszłości sprzed roku 1948. Otóż na kartach 12 i 74 znajduje się odpis zaświadczenia wydanego przez Sąd Najwyższy Republiki Litwy stwierdzającego, że ojciec wnioskodawcy J. B.jest niewinny na podstawie ustawy Republiki Litwy „ O przywróceniu praw osobom represjonowa­nym za przeciwstawianie się reżimom okupacyjnym".

Z treści tegoż odpisu wynika też, że uniewinnienie to odnosi się do pozbawie­nia
J. B. wolności od 13 marca 1946 r. do 13 marca 1948 r. Z kolei w dokumentacji dotyczącej tak zwanego wysiedlenia kułackiego /k. 40-43 akt/ stwierdza się, że tenże
J. B. wyrokiem z 1946 r. był skazany na dwa lata pozbawienia wolności za niewykonanie wywozu z lasu /k. 43/.

Należy więc również sądzić, iż rehabilitacja o której mowa w owym zaświadczeniu /k. 12/ dotyczy skazania wyżej wymienionym wyrokiem. Stosownych ustaleń w tym przedmiocie powinien jednak dokonać sąd I instancji na rozprawie po przesłuchaniu między innymi na związane z tym okoliczności wnioskodawcy w charakterze świadka.

W oparciu o tak dokonane ustalenia faktyczne tenże sąd władny będzie dopiero właściwie ocenić, czy wnioskodawca i jego rodzice byli i kiedy represjonowani przez władze byłego Związku Radzieckiego oraz czy wiązało się to z ich lub którejś z nich, a w szczególności ojca wnioskodawcy działalnością na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego lub z powodu takiej działalności w rozumieniu i przy aktualnym brzmieniu przepisu art. 8 ust.2a ustawy z 23 lutego 1991 r. /Dz. U. Nr 34.POZ. 149 z późniejszymi zmianami/, na którego treści oparte są żądania wniosku.

Z tych powodów orzeczono jak w części dyspozytywnej wyroku. Pełnomocnikowi wnioskodawcy za zastępstwo adwokackie z urzędu w postępowaniu apelacyjnym należało przyznać stosowne wynagrodzenie /art. 618 § 1 kpk/.