Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt: II AKa 100/00

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 maja 2000 r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący

SSA Paweł Węgrzynek

Sędziowie

SSA Barbara Suchowska

SSO del. Elżbieta Mieszczańska (spr.)

Protokolant

Agnieszka Szendzielorz

przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Andrzeja Jużkowa

po rozpoznaniu w dniu 11 maja 2000r.

sprawy J. B. ur. (...) syna W.

- o odszkodowanie -

z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy

od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach

z dnia 24 lutego 2000r. sygn. akt XVI1 Ko 350/99

1. zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

2. wydatkami postępowania odwoławczego obciąża Skarb Państwa.

II AKa 100/00

UZASADNIENIE

Wnioskiem z dnia 4 listopada 1999r. J. B. wniósł o zasądzenie od Skarbu Państwa na jego rzecz 45.000 złotych tytułem odszkodowania i zadośćuczynienia za doznaną krzywdę wynikła z aresztowania go i ciężkiej pracy w kopalni w charakterze skazanego. Jako podstawę prawną swego roszczenia wnioskodawca powołał przepisy art. 3§1 i następnych w zw. z art. 11 i art. 8 ustawy z dnia 23 lutego 1991r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego.

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 24 lutego 2000r. Sąd Okręgowy w Katowicach oddalił wniosek J. B., kosztami postępowania obciążając Skarb Państwa.
W uzasadnieniu wyroku Sąd I instancji podniósł, iż niespełniona została podstawowa przesłanka z art. 9 ust. 1 ustawy z 23 lutego 1991r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, albowiem prawomocnym postanowieniem z dnia 7 lipca 1999r. Sąd Okręgowy w Katowicach odmówił uznania za nieważne orzeczenia Delegatury Komisji Specjalnej w K. z dnia 8 grudnia 1952r., którym J. B. został skazany za przestępstwo z art. 111§2 kk z 1932r. na karę 1 roku i 6 miesięcy obozu pracy.

Powyższy wyrok zaskarżył pełnomocnik wnioskodawcy J. B. wnosząc
o zmianę wyroku przez uwzględnienie wniosku bądź o uchylenie wyroku
i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania i podnosząc, iż wnioskodawca uważa, że był represjonowanym przez UB w czasie aresztowania, procesu i pobytu w obozie pracy w Kopalni (...).

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja pełnomocnika wnioskodawcy nie zasługuje na uwzględnienie. W sprawie jest niewątpliwym, że wnioskodawca J. B. był skazany orzeczeniem Delegatury Komisji Specjalnej w K. z dnia 8 grudnia 1952r. za popełnienie przestępstwa z art. 111§2 kk z 1932r. na karę 1 roku i 6 miesięcy obozu pracy oraz, że po zastosowaniu wobec niego amnestii odbył karę w okresie od 9 kwietnia 1952r. do 9 czerwca 1953r.

Postanowieniem Prezesa Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 23 sierpnia 1998r. w sprawie II AKo 227/98 uznano w oparciu o §23 ust. 2 pkt. 2 Rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno – rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń, iż skazanie J. B. przez Delegaturę Komisji Specjalnej nastąpiło z przyczyn politycznych albowiem orzeczenie to zapadło w okresie, w którym prawno – karne represje były nie tylko często stosowanym elementem walki z aktywną opozycją polityczną, ale również metodą zastraszenia ogółu społeczeństwa, dotykającą także przypadkowych obywateli.

Takie ustalenia są niewątpliwie wystarczającymi dla potrzeb emerytalno – rentowych, natomiast są niewystarczające dla uzyskania odszkodowania w trybie ustawy o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego.

Z literalnego brzmienia art. 1 tej ustawy wynika w sposób jednoznaczny, iż prawo do unieważnienia orzeczeń represjonujących jak i odszkodowania i zadośćuczynienia za doznaną represję karną, przysługuje wyłącznie osobom, których spotkała represja karna z powodu lub w związku z ich działalnością na rzecz odzyskania niepodległości Państwa Polskiego.

Takie jest ratio legis ustawy. W sprawie J. B. w postępowaniu o unieważnienie orzeczenia Delegatury Komisji Specjalnej w K. z dnia 8 grudnia 1952r. na jego wniosek, zakończonego prawomocnym postanowieniem oddalającym tenże wniosek, ustalono w sposób niewątpliwy, iż czyn mu przypisany nie był związany, ani też nie został popełniony z powodu prowadzonej przez J. B. działalności na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, albowiem wnioskodawca takiej działalności nie prowadził, co sam przyznał.

Jego zachowanie, za które spotkał się z represją karną było jednorazowym przypadkowym czynem umotywowanym poczuciem krzywdy, jakiej doznała jego rodzina na Wschodzie, a nie podjętą świadomie działalnością na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, a nawet wyrażeniem opozycyjnych przekonań.

Stąd wobec braku spełnienia przesłanek z art. 8 ust. 1 ustawy z 23 lutego 1991r. niezbędnych dla zasą^dzenia odszkodowania, wyrok Sądu Okręgowego w Katowicach należało utrzymać w mocy stosownie do art. 437§1 kpk, albowiem brak jest podstaw do uznania, że Sąd I instancji dopuścił się obrazy prawa materialnego, bądź uchybień procesowych, mogących mieć wpływ na treść orzeczenia, bądź też poczynił błędne ustalenia faktyczne.

Orzeczenie o wydatkach postępowania odwoławczego oparto na przepisie art. 12 ustawy z 23 lutego 1991r. Dz. U. Nr 34 poz. 149 z późn. zmianami.

II AKa 100/00

Podstawa prawna:

Powołane przepisy:

Korekty wprowadzone przez SAOS:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE