Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 15 stycznia 2013 r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu Wydział I Cywilny w składzie

Przewodniczący SSO Marcin Śmigiel

po rozpoznaniu w dniu 15 stycznia 2013 r. na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...) Sp. z o.o. z siedzibą we W.

przeciwko (...) S.A. z siedzibą w B. i Gminie D.

o zapłatę

w przedmiocie wniosku strony powodowej o zabezpieczenia roszczenia

postanawia:

zabezpieczyć roszczenie strony powodowej (...) Sp. z o.o. z siedzibą we W. poprzez zajęcie wierzytelności z rachunków bankowych strony pozwanej (...) S.A. z siedzibą w B. prowadzonych przez:

(...) Bank (...) S.A, o numerze (...) oraz

- Bank (...) S.A. o numerze (...)

do łącznej kwoty 440.868,06 zł.

UZASADNIENIE

Strona powodowa (...) Sp. z o.o. z siedzibą we W. pozwem z dnia 13 grudnia 2012 r. skierowanym przeciwko pozwanym (...) S.A. z siedzibą w B. i Gminie D. domagała się zasądzenia od pozwanych solidarnie kwoty 440.868,06 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 10 grudnia 2012 r. do dnia zapłaty oraz zasądzenia od pozwanych solidarnie kosztów postępowania wedle norm przepisanych. W pozwie strona powodowa zamieściła wniosek o udzielenie zabezpieczenia roszczenia poprzez zajęcie wierzytelności z rachunku bankowego (...) S.A. z siedzibą w B. w (...) Bank (...) S.A. o numerze (...) oraz przez (...) S.A. o numerze (...) do kwoty 440.868,06 zł. Jako sumę zabezpieczenia strona powodowa wskazała kwotę 440.868,06 zł.

W uzasadnieniu podała, że w oparciu o umowę numer (...) z dnia 18 marca 2010 r. zawartej pomiędzy Gminą D., a konsorcjum firm wykonawczych (...) S.A. z siedzibą w B. oraz (...).R.I. realizowane były roboty budowlane związane z realizacją projektu pod nazwą (...). Spółka (...) jako lider konsorcjum podzleciła wykonanie części robót firmie (...), który zlecił wykonanie części robót stronie powodowej w zakresie dostawy i montażu stolarki aluminiowej. Strona powodowa wykonała roboty i wystawiła faktury VAT żądając umówionego wynagrodzenia od Ł. C.. Z uwagi na jego złą sytuację finansową stronie powodowej nie udało się wyegzekwować zaległego wynagrodzenia w związku z czym (...) Sp. z o.o. zwróciła się do pozwanych o zapłatę wskazując na treść przepisów umowy o roboty budowlane. Spółka (...) uznała zasadność roszczenia i wyraziła zgodę na zapłatę wnosząc o zmianę terminu płatności poprzez powiązanie świadczenia pieniężnego z datą odbioru całego zadania. W tym celu strona powodowa zawarła z Ł. C. i spółką (...) w dniu 2 kwietnia 2012 r. porozumienie w oparciu o które (...) S.A. wstąpiła do umowy (...) oraz w zlecenie z dnia 22 lipca 2011 r. w miejsce Ł. C.. Porozumieniem tym ustalono, że płatność za usługi wykonane przez (...) nastąpi w terminie 35 dni od sporządzenia protokołu odbioru końcowego zadania realizowanego na podstawie umowy (...) z dnia 18 marca 2010 r. W związku z powyższym strona powodowa wystawiła faktury korygujące. W dniu 29 października 2012 r. na podstawie protokołu odbioru końcowego Gmina D. odebrała od spółki (...) roboty budowlane realizowane w miejscowości D.. Wobec braku zapłaty na rzecz strony powodowej (...) Sp. z o.o. wezwała pozwanych do dobrowolnej zapłaty. Odmienne stanowisko, aniżeli (...) S.A., w kwestii płatności prezentowała i prezentuje Gmina D., która pismem z dnia 16 marca 2012 r. - będącym odpowiedzią na pismo strony powodowej z dnia 9 marca 2012 r. informującym o zawarciu umowy podwykonawczej - wskazała, że umowa o roboty budowlane z dnia 18 marca 2010 r. nie przewiduje realizacji zadania inwestycyjnego przez wykonawcę przy udziale innych podmiotów, a tym samym nie jest możliwe powstanie solidarnej odpowiedzialności. Nadto strony umowy ustaliły, że nie będą dokonywać przelewu wierzytelności z tytułu realizacji przedmiotowych robót na osoby trzecie. W ocenie strony powodowej analiza zapisów umowy nie może prowadzić do wniosków jak te prezentowane przez gminę, a wręcz przeciwnie zapis § 10 ust. 4 wskazuje na możliwość realizacji zamówienia przy udziale podmiotów trzecich. Na spotkaniu jakie odbyło się w urzędzie gminy w dniu 15 marca 2012 r. zarówno przedstawiciele spółki (...) oraz przedstawiciele (...) poinformowali burmistrza o wykonywaniu robót przez stronę powodową i ich wartości. Przedstawiciele spółek zwrócili się przy tym do burmistrza o wyrażenie zgody na dokonanie przelewu wierzytelności spółki (...) wobec Gminy D. na (...) do kwoty wartości prac strony powodowej celem zabezpieczenia płatności. Burmistrz nie sprzeciwił się wówczas realizacji części robót przez stronę powodową przyjmując do wiadomości tę informację. Uznał, że jest to sprawa między spółkami pozostająca poza zainteresowaniem gminy. O treści porozumienia zawartego między (...), (...) S.A. strona powodowa zawiadomiła Gminę D. pismem z dnia 28 czerwca 2012 r. otrzymując w odpowiedzi pismo gminy z dnia 7 lipca 2012 r. Pozwany ad. 2 niewątpliwie miał świadomość występowania (...) w charakterze podwykonawcy, gmina uzyskała bowiem informacje o osobie podwykonawcy i treści zawartej umowy. Po uzyskaniu tej informacji inwestor mógł w dowolnej formie i o dowolnym czasie wyrazić zgodę na zawarcie umowy z podwykonawcą. Zgoda taka mogła być wyrażona w sposób dorozumiany i taką zgodę pozwany ad. 2 wyraził. Inwestor zdawał sobie sprawę z obecności strony powodowej na budowie i zakresu zleconych jej prac. Miał przecież na budowie własnych inspektorów nadzoru inwestorskiego przebywających tam codziennie. Trudno byłoby im zatem nie zauważyć pracowników firmy (...). Powodowa spółka wielokrotnie informowała Gminę D., że w przypadku nieotrzymania należnego wynagrodzenia od wykonawcy zwróci się z żądaniem zapłaty do inwestora na zasadzie art. 647 ¹ k.c. Przepis ten chroni bowiem interesy podwykonawców w przypadku nierzetelności finansowej podmiotu z którym zawarto umowę. Dlatego niezrozumiałym jest zachowanie gminy która mimo licznych wniosków (...) odmówiła wstrzymania płatności wynagrodzenia pozwanemu ad. 1 z ostatniej faktury numer (...) do wysokości kwoty dochodzonej pozwem pomimo, że spółka (...) przyznała pozwanemu ad. 2, iż z tytułu wykonanych prac jest zobowiązana zapłacić stronie powodowej wynagrodzenie za prace na rzecz gminy. Odpowiedzialności solidarnej nie wyłącza okoliczność zapłaty na rzecz wykonawcy jego podwykonawcom ponieważ istota tej regulacji polega właśnie na tym, by inwestor zainteresowany był dokonaniem zapłaty na rzecz podwykonawców. Podwykonawca może żądać zapłaty za wykonane roboty budowlane od inwestora jeśli nie otrzymał jej od wykonawcy. Do dnia wniesienia pozwu pozwany ad. 2 nie uczynił zadość wezwaniu do zapłaty dlatego też wniesienie pozwu uznać należy za zasadne. Interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia strona powodowa uzasadniała tym, że pozwana spółka mimo uznania zobowiązania uchyla się od jego zaspokojenia pomimo otrzymania wynagrodzenia od inwestora za prace wykonane przez stronę powodową oraz odmówiła złożenia inwestorowi dyspozycji płatności należności pieniężnej strony powodowej z ostatniej faktury pomimo składanych w tym przedmiocie deklaracji co uzasadnia przypuszczenie, że zamierza wyprowadzić posiadany majątek do nowo utworzonej spółki, a to w znacznej mierze może utrudnić albo wręcz uniemożliwić zaspokojenie dochodzonego pozwem roszczenia. Okolicznością wskazującą na możliwość utrudnienia zaspokojenia roszczenia jest również fakt składanych przeciwko spółce przez jej wierzycieli wniosków o upadłość. Wszystkie okoliczności wskazują na zasadność wniosku (...) Sp. z o.o. o zabezpieczenie dochodzonego pozwem roszczenia.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Wniosek o udzielenie zabezpieczenia roszczeń strony powodowej podlegał uwzględnieniu w całości.

Przepis art. 730 § 1 k.p.c. stanowi, że w każdej sprawie cywilnej podlegającej rozpoznaniu przez sąd lub sąd polubowny można żądać udzielenia zabezpieczenia. Art. 730 ¹ § 1 k.p.c. stanowi, że udzielenia zabezpieczenia może żądać każda strona lub uczestnik postępowania, jeżeli uprawdopodobni roszczenie oraz interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia. Interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia istnieje wtedy, gdy brak zabezpieczenia uniemożliwi lub poważnie utrudni wykonanie zapadłego w sprawie orzeczenia lub w inny sposób uniemożliwi lub poważnie utrudni osiągnięcie celu postępowania w sprawie (§ 2).

Cytowane przepisy wprowadzają dwie niezbędne przesłanki warunkujące udzielenie zabezpieczenia mianowicie uprawdopodobnienie istnienia roszczenia oraz interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia. Uprawniony, aby móc domagać się udzielenia zabezpieczenia musi uprawdopodobnić istnienie roszczenia oraz to, że roszczenie jemu przysługuje. Musi zatem przytoczyć takie okoliczności z których wynikać będzie, że roszczenie mu przysługuje, a okoliczności te będą przez niego uprawdopodobnione. Dla uprawdopodobnienia roszczenia nie jest konieczne zachowanie przepisów o postępowaniu dowodowym w postępowaniu rozpoznawczym, wykazanie prawdopodobieństwa może być przeprowadzone przy pomocy niesformalizowanych środków jak np. oświadczenia osób trzecich, przesłuchanie stron czy świadków bądź dokumenty. Z kolei interes prawny istnieje wówczas gdy brak zabezpieczenia uniemożliwi lub poważnie utrudni wykonanie zapadłego w sprawie orzeczenia lub w inny sposób uniemożliwi lub poważnie utrudni osiągnięcie celu postępowania w sprawie.

W ocenie Sądu strona powodowa uprawdopodobniła przysługujące jej roszczenie o zapłatę kwoty 440.868,06 zł wobec (...) S.A. z siedzibą w B.. Wskazać bowiem należy, że (...) Sp. z o.o. uprawdopodobniła, że wykonywała roboty budowlane na rzecz podmiotu Ł. C. Zakład (...) – na powyższą okoliczność przedłożyła umowę z dnia 18 kwietnia 2011 r. zawartą z Ł. C. prowadzącym działalność gospodarczą pod firmą Zakład (...), a mającą za przedmiot dostarczenie i montaż stolarki aluminiowej. Nadto strona powodowa załączyła umowę o roboty budowlane z dnia 18 marca 2010 r. zawartą pomiędzy Gminą D., a konsorcjum wykonawców (...) S.A. z siedzibą w B. i (...).R.L. Przedmiotem umowy była przebudowa i rozbudowa istniejącego budynku (...) Ośrodka (...) wraz z zagospodarowaniem terenu i wykonaniem przyłączy wody, ścieków deszczowych, sanitarnych, sieci wody na cele p.poż. oraz wykonanie instalacji sanitarnych i elektrycznych wewnętrznych, wentylacji mechanicznej i instalacji odgromowej. Wedle twierdzeń strony powodowej – czego na obecnym etapie postępowania nie sposób uznać za uprawdopodobnione – jednym z wykonawców zadania inwestycyjnego na terenie D. był Ł. C.. Powyższe aktualnie trudno zweryfikować, albowiem do pozwu strona powodowa nie dołączyła umowy pomiędzy generalnym wykonawcą, a Zakładem (...), a przy uwzględnieniu faktu, że Gmina D. w odpowiedzi na pismo (...) Sp. z o.o. kwestionowała fakt, iż Ł. C. był podwykonawcą inwestycji w D. tym bardziej nie sposób okoliczności tej uznać za uprawdopodobnioną. Zauważyć jednak trzeba, że nie zmienia to faktu, iż (...) Sp. z o.o. niewątpliwe wykonywała roboty budowlane na rzecz Ł. C. Zakład (...) – co potwierdza umowa z dnia 18 kwietnia 2011 r. - w związku z trudną sytuacją finansową Ł. C. podmioty (...) Sp. z o.o., (...) S.A. zawarły porozumienie z dnia 2 kwietnia 2012 r. w którym (...) Sp. z o.o. i Ł. C. oświadczyli, że w dniu 18 kwietnia 2011 r. zawarli umowę na dostawę i montaż stolarki aluminiowej w ramach realizowanego zadania inwestycyjnego oraz, że spółce (...) Sp. z o.o. przysługuje względem Ł. C. wymagalna wierzytelność pieniężna w kwocie 440.868,06 zł. Spółka (...) oświadczyła, że z dniem zawarcia umowy wstępuje do umowy zawartej w dniu 18 kwietnia 2011 r. (między (...), a Ł. C.) w miejsce Ł. C., postanowiono również o zmianie terminu spełnienia świadczenia pieniężnego ustalając, że zapłata nastąpi w terminie 35 dni od sporządzenia protokołu odbioru końcowego zadania pod nazwą (...) realizowanego przez (...) S.A. na zlecenie Gminy D.. W związku ze zmianą podmiotową po stronie kontrahenta strony powodowej (...) zobowiązała się wystawić Ł. C. faktury korygujące łącznie na kwotę 440.868,06 zł. Do pozwu dołączono nadto protokół odbioru robót końcowych z dnia 29 października 2012 r., w protokole stwierdzono że obiekt został odebrany i przekazany do użytkowania zgodnie z obowiązującym prawem. W świetle zapisów porozumienia z dnia 2 kwietnia 2012 r. zobowiązanie (...) wobec (...) z upływem 35 dni po odbiorze końcowym robót stało się wymagalne. Zgodnie z art. 647 ¹ § 2 k.c. do zawarcia przez wykonawcę umowy o roboty budowlane z podwykonawcą jest wymagana zgoda inwestora. Umowy o których mowa w § 2 powinny być dokonane w formie pisemnej pod rygorem nieważności (§ 4). W świetle powyższego zapisu, zdaniem Sądu, na obecnym etapie postępowania, a nadto w świetle twierdzeń Gminy D. nie można przyjąć za prawdopodobne, iż Ł. C. Zakład (...) był podwykonawcą w ramach realizowanego zadania inwestycyjnego na terenie Ośrodka (...). Powyższe jednakowoż nie zmienia faktu, że do sprawy dołączono oświadczenie jednego z pozwanych (...) S.A. w którym spółka oświadczyła, że wstępuje w miejsce Ł. C. i przyjmuje na siebie zobowiązanie do zapłaty kwoty 440.868,06 zł na rzecz (...) Sp. z o.o. Skoro tak to już wyłącznie w oparciu o powyższe dokumenty należy stwierdzić, że spółka (...) S.A. jest zobowiązana wobec (...) Sp. z o.o. do zapłaty kwoty 440.868,06 zł i w tym zakresie, zdaniem Sądu, roszczenie strony powodowej zostało uprawdopodobnione.

Na obecnym etapie postępowania, jak już wcześniej wspomniano, nie sposób jednak w pełni zaakceptować poglądu, iż zobowiązanym solidarnie wobec strony powodowej pozostaje również Gmina D., a to przede wszystkim dlatego, że na chwilę obecną brak jest dokumentu świadczącego o tym, że generalny wykonawca robót inwestycyjnych zawarł umowę o podkwykonawstwo z Ł. C. Zakład (...), a tym samym, że doszło do spełnienia wymogów z art. 647 ¹ k.c. Zaznaczyć nadto należy, że brak jest również jednoznacznych dokumentów świadczących o tym, że pozwana Gmina D. o fakcie zawarcia umowy – wedle twierdzeń strony powodowej z jednym z podwykonawców – wiedziała. W tym zakresie strona powodowa powołała się na pismo z marca 2012 r. w którego treści jednak (...) Sp. z o.o. nie informowała o fakcie zawarcia umowy z kwietnia 2011 r., ale wskazywała jedynie iż określone roboty budowlane wykonała i nie uzyskała za powyższe wynagrodzenia. Zatem aktualnie trudno nawet w stopniu prawdopodobnym stwierdzić jak rzeczywiście przebiegała współpraca wszystkich stron niniejszego postępowania jendakowoż aktualnie Sąd stoi na stanowisku, że okoliczności przytoczone w uzasadnieniu pozwu nie są uprawdopodobnione w stopniu uzasadniającym przyjęcie, że Gmina D. odpowiada solidarnie z (...) S.A. za zobowiązania wobec (...) Sp. z o.o.

Powyższe okoliczności nie zmieniają jednak faktu, że dokumenty załączone do pozwu uprawdopodabniają roszczenie kierowane wobec (...) S.A., a to przede wszystkim ze względu na treść porozumienia z dnia 2 kwietnia 2012 r., a tym samym biorąc pod uwagę fakt, że wskazany w pozwie sposób zabezpieczenia dotyczy wyłącznie pozwanego ad. 1 (dwa rachunki bankowe, których posiadaczem jest (...) S.A.) to zdaniem Sądu sposób ten jest adekwatny do uprawdopodobnionego roszczenia. Oczywiście jedynie na marginesie zaznaczyć należy, że powyższe rozważania adekwatne są w odniesieniu do okoliczności przytoczonych w treści pozwu, a to odpowiedzialności za niewykonanie zobowiązania w związku z zawartą umową o podwykonawstwo w ramach umowy o roboty budowlane – inna oczywiście byłaby sytuacja gdyby strona powodowa w niniejszym postępowania domagała się zasądzenia kwoty dochodzonej pozwem od pozwanych in solidum uzasadniając tego rodzaju żądanie wobec pozwanego ad. 2 w oparciu o przepisy art. 405 k.c. i następne.

W ocenie Sądu strona powodowa uprawdopodobniła również interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia mianowicie wskazać trzeba, że o złej kondycji finansowej (...) S.A z siedzibą w B. świadczyć może po pierwsze fakt, że mimo oświadczenia złożonego w dniu 2 kwietnia 2012 r. o istniejącym wobec (...) Sp. z o.o. zobowiązaniu aktualnie spółka uchyla się od zapłaty zobowiązania, a po drugie świadczyć może również artykuł wygenerowany ze strony internetowej www.newconnect.info dotyczący złożonego przez jednego z wierzycieli (...) S.A. wniosku o ogłoszenie upadłości. Wydaje się, że już te okoliczności przemawiają za tym, że zasadnym jest wniosek o uprawdopodobnieniu interesu prawnego strony powodowej w udzieleniu zabezpieczenia poprzez zajęcie rachunków (...) spółki (...).

W tych okolicznościach oraz uwzględniając przytoczone przepisy orzeczono jak w sentencji.

Zarządzenie:

1)  odnotować,

2)  odpis postanowienia doręczyć pełnomocnikowi strony powodowej,

3)  kal. 1 tydzień,

4)  odpis pozwu doręczyć pozwanym, pouczyć o treści art. 206 i 207 k.p.c. i zobowiązać do złożenia (w trzech egzemplarzach) odpowiedzi na pozew w terminie 2 tygodni od doręczenia odpisu pozwu,

5)  kal. 2 tygodnie.