Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 marca 2013 r.

Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze Wydział II Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący SSO Anna Mikuliszyn

po rozpoznaniu w dniu 14 marca 2013 r. w Jeleniej Górze

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa Skarbu Państwa – (...)

przeciwko (...)w J.

o zapłatę

na skutek apelacji strony pozwanej

od wyroku Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze

z dnia 13 grudnia 2012 r. sygn. akt I C 2056/12

I.  apelację oddala;

II.  zasądza od strony pozwanej na rzecz strony powodowej kwotę 300 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w instancji odwoławczej.

Sygn. akt II Ca 139/13

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy w Jeleniej Górze wyrokiem z dnia 13 grudnia 2012 r. zasądził od strony pozwanej (...)w J.na rzecz strony powodowej Skarbu Państwa – (...) kwotę 2.040,05 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 1 kwietnia 2008 r. do dnia zapłaty w pkt II zasądził od strony pozwanej na rzecz strony powodowej kwotę 617 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego oraz w pkt. III zasądził od strony pozwanej na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze kwotę 100 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Sąd Rejonowy uznał, że strona powodowa zasadnie dochodziła opłaty rocznej za 2008 r. z tytułu użytkowania wieczystego działek gruntu nr (...), położonych przy ul. (...)w J.(art. 238 k.c.), albowiem strona pozwana nie wykazała, by stawka kształtująca tę opłatę wynosiła 0,3 % z uwagi na zmianę sposobu korzystania z nieruchomości, tj. zmianę jej przeznaczenia na cele oświatowe. Sąd zważył przy tym, że zmiana stawki procentowej wymaga przeprowadzenia stosowanej procedury stosownie do art. 73 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz.U. z 2004., Nr 261, poz. 2603 ze zm.- zwanej dalej: „ustawą o gospodarce nieruchomościami”). Takie postępowanie zaś zostało przeprowadzone (w odniesieniu do skutków na rok 2009 r.) przed Samorządowym Kolegium Odwoławczym w J.i w wyniku wniesionego sprzeciwu od orzeczenia Kolegium Sąd Rejonowy w Jeleniej Górze wyrokiem z dnia 24 sierpnia 2010 r. (sygn. akt I C 739/09) oddalił powództwo (...)o zmianę stawki procentowej opłaty za użytkowanie wieczyste przedmiotowych działek, a Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze wyrokiem z dnia 14 kwietnia 2011r. (sygn. akt II Ca 126/11) apelację (...)oddalił.

Apelację od wymienionego wyżej wyroku złożyła strona pozwana, zarzucając naruszenie art. 233 §1 k.p.c., tj. sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego w szczególności poprzez błędne przyjęcie, że nie doszło do prowadzenia działalności oświatowej mimo dowodu z opinii Kuratorium (...) protokołu kontroli Kuratorium (...) oraz z zeznań świadków – wizytatorów oświaty, w świetle okoliczności, że Sąd Rejonowy nie przyjął żadnego założenia, które legło u podstaw negatywnej oceny tych kluczowych dowodów, czym uniemożliwił kontrolę poprawności wnioskowania w wyroku czy też jego zgodności z zasadami doświadczenia życiowego.

Podnosząc ten zarzut, strona apelująca wniosła o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

W odpowiedzi na apelacje strona powodowa wniosła o jej oddalenie oraz o zasądzenie na swoją rzecz kosztów zastępstwa adwokackiego przed Sądem II instancji w kwocie 1.800 zł

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie.

Wskazując na naruszenie art. 233 § 1 k.p.c., strona skarżąca nie zgadzała się przede wszystkim z oceną dowodu z protokołu kontroli Kuratorium (...), który załączyła do akt innej sprawy – tj. o sygn. akt VII Cupr 243/08 (k. 36-37) i w niniejszej sprawie wniosła w sprzeciwie od nakazu zapłaty o jego dopuszczenie (k. 29 akt sprawy). Strona apelująca nie zwróciła jednak dostatecznie uwagi na niewadliwą ocenę tego dowodu, dokonaną już w toku rozpoznania apelacji od orzeczenia w sprawie VII Cupr 243/08, a wyrażoną w pisemnych motywach wyroku Sądu Okręgowego w Jeleniej Górze z dnia 11 grudnia 2008 r. w sprawie o sygn. akt II Ca 581/08 (k. 140 verte akt o sygn. VII Cupr 243/08). Powołany przez stronę apelującą dowód to kserokopia notatki służbowej z kontroli przeprowadzonej w dniu 8 lutego 2006 r. przez wizytatorów Kuratorium (...)we W.: J. M.i W. W.. Jak zaś wskazuje się w judykaturze - sama odbitka ksero (lub inna kopia reprograficzna) nie jest dokumentem w rozumieniu przepisów k.p.c. i nie może dokumentu zastąpić. Jeżeli zatem odbitka ksero (kserokopia) nie jest odpowiednio poświadczona, to nie stanowi ona dokumentu, a sądowi nie wolno przeprowadzać w tej sytuacji dowodu z dokumentu. Niepoświadczona odbitka ksero jest tylko środkiem uprawdopodobnienia za pomocą pisma, pozwalającym na dopuszczenie dowodu z zeznań świadków i dowodu z przesłuchania stron - art. 74 § 2 k.c. (por. wyrok SN z dnia 14 lutego 2007 r., II CSK 401/06, LEX nr 453727, wyrok SA w Katowicach z dnia 10 stycznia 2008 r. V Ca 816/07, Lex nr 398729). Stanowisko to podtrzymuje Sąd Odwoławczy rozpoznający przedmiotową sprawę. Niewątpliwie zatem wskazana notatka z kontroli Kuratorium (...)uzasadniała dopuszczenie dowodu z zeznań świadków J. M.i W. W.. Prawidłowo przy tym uznał Sąd Rejonowy, że zeznania wymienionych osób nie były wystarczające do stwierdzenia bezzasadności dochodzonego roszczenia. Jak trafnie wskazał Sąd Rejonowy świadek J. M.wskazała jedynie, że podczas kontroli przeprowadzonej chyba w 2004 r. można było stwierdzić, że (...)dokumentuje prowadzenie działalności gospodarczej i ma do tego przeznaczone pomieszczenia (k. 52 verte akt sprawy). Świadek W. W.podał zaś, że podczas kontroli chyba w 2005 r. stwierdzili, że skoro pozwana (...)dysponuje dokumentami to prawdopodobnie prowadzi działalność oświatowa, choć mieli co do tego wątpliwości (k. 53 akt sprawy). Bez istotnego znaczenia dowodowego była przy tym wiedza wymienionego świadka w kwestii wyników kontroli z 2008 r. jako przeprowadzonej bez jego udziału. Kwestionując ocenę dowodów z zeznań świadków strona apelująca pominęła, że skuteczne postawienie zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. wymaga posłużenia się wyłącznie argumentami jurydycznymi, tj. wykazania, iż Sąd pierwszej instancji rażąco naruszył ustanowione w tym przepisie zasady oceny wiarygodności i mocy dowodów i że naruszenie to mogło mieć wpływ na wynik sprawy. Postawienie zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. nie mogło polegać na zaprezentowaniu przez skarżącego stanu faktycznego, ustalonego przez niego na podstawie własnej oceny dowodów (zob. orzeczenia Sądu Najwyższego: z dnia 14 stycznia 2000 r., I CKN 1169/99, OSNC 2000, nr 7-8, poz. 139; z dnia 10 kwietnia 2000 r., V CKN 17/00, OSNC 2000, nr 10, poz. 189). Tylko w przypadku, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami, lub gdy wnioskowanie sądu wykracza poza schematy logiki formalnej, albo wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo-skutkowych, to przeprowadzona przez sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona (tak: SN w wyroku z dnia 27 września 2002 r., II CKN 817/00, LEX nr 56906; w wyroku z dnia 6 listopada 1998 r., III CKN 4/98, LEX nr 50231). Niewystarczające zatem było przekonanie samej strony o innej, niż przyjął Sąd, wadze (doniosłości) poszczególnych dowodów i ich odmienna ocena.

Niezależnie od powyższego, wskazać należało, że Sąd Rejonowy prawidłowo przyjął, że zmiana stawki procentowej z uwagi na cel oddania nieruchomości w użytkowanie wieczyste wymaga stosowanej procedury. W normalnym toku rzeczy ustalenie, sposób uiszczania oraz zmiany wysokości opłat za użytkowanie wieczyste następują w sposób określony w ustawie o gospodarce nieruchomościami (art. 71-78 u.g.n.). Wysokość opłaty rocznej może być zaktualizowana przez jej wypowiedzenie przez właściwy organ (j.s.t. lub Skarbu Państwa). Gdy chodzi o sytuacje sporne, tzn. brak zgody użytkownika wieczystego na wyznaczone warunki i wysokość opłat, obowiązuje szczególny tryb administracyjnoprawny postępowania przed samorządowym kolegium odwoławczym (por. komentarz do art. 81 ustawy o systemie oświaty [w:] M. Pilich, Ustawa o systemie oświaty Komentarz, ABC, 2012). Wysokość stawek procentowych opłat rocznych z tytułu użytkowania wieczystego została w art. 72 ust. 2 u.g.n. uzależniona od określonego w umowie celu, na jaki nieruchomość gruntowa została oddana w użytkowanie wieczyste i tak kształtuje się na poziomie od 0,3% do 3% ceny nieruchomości, w tym dla nieruchomości oddanej w użytkowanie wieczyste na działalność oświatową wynosi 0,3%, a na cele przemysłowe 3 % (art. 72 ust. 2 pkt 3 i 5 u.g.n.). Bezsporne w sprawie było, że przedmiotowe działki gruntu zostały oddane poprzednikowi prawnemu strony pozwanej na cele przemysłowe. Strona pozwana, kwestionując zasadność dochodzonego roszczenia zarzucała, że należna stawka winna wynosić 0,3 % z uwagi na obecnie zmieniony sposób korzystania z nieruchomości – tj. jej przeznaczenie na cele oświatowe. Zgodnie zaś z art. 73 ust. 2 u.g.n. – „jeżeli po oddaniu nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste nastąpi trwała zmiana sposobu korzystania z nieruchomości, powodująca zmianę celu, na który nieruchomość została oddana, stawkę procentową opłaty rocznej zmienia się stosownie do tego celu. Przy dokonywaniu zmiany stawki procentowej stosuje się tryb postępowania określony w art. 78-81.” O ile zatem przy oddaniu gruntu w użytkowanie wieczyste o wysokości stawki procentowej decyduje „cel na jaki nieruchomość została oddana”, o tyle podstawę zmiany stawek procentowych opłat rocznych z tytułu użytkowania wieczystego gruntu stanowi w świetle art. 73 ust. 2 u.g.n. „trwała zmiana sposobu korzystania z nieruchomości, powodująca zmianę celu, na który nieruchomość została oddana”. Najistotniejsze jednak w rozpoznawanej sprawie było to, że przy dokonaniu zmiany stawki procentowej stosuje się tryb postępowania określony w art. 78-81 u.g.n., a zatem tryb przewidziany dla aktualizacji opłaty rocznej. Stosownie zatem do art. 81 ust. 1, 4, 5 oraz art. 80 u.g.n. użytkownik wieczysty może żądać od właściwego organu aktualizacji opłaty rocznej z tytułu użytkowania (tj. jej obniżenia ze względu na trwałą zmianę sposobu korzystania z nieruchomości), a w razie odmowy może w terminie 30 dni skierować sprawę do kolegium; od orzeczenia kolegium właściwy organ lub użytkownik wieczysty może natomiast wnieść sprzeciw w terminie 14 dni od dnia doręczenia orzeczenia i takie wniesienie sprzeciwu jest równoznaczne z żądaniem przekazania sprawy do sądu powszechnego. Na powyższe zwrócił uwagę stron Sąd Odwoławczy w sprawie o sygn. akt II Ca 581/08 - wyjaśniając, że ze zgromadzonych w sprawie dowodów nie wynikało nawet, by Fundacja złożyła wymagany wniosek o aktualizacje opłaty rocznej do właściwego organu. Powyższe stanowisko uwzględniły następnie strony – skoro zainicjowane zostało postępowanie w sprawie o sygn. akt I C 739/09 na skutek wniesionego sprzeciwu od orzeczenia Samorządowego Kolegium Odwoławczego w J.z dnia 29 września 2009 r. - zmieniającego stawkę procentową opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego przedmiotowych działek na 0,3 % od dnia 1 stycznia 2009 r. Wymienione orzeczenie kolegium utraciło moc na skutek wniesionego sprzeciwu zgodnie z art. 80 ust. 3 u.g.n., a ostatecznie Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze uznał, że brak jest podstaw do obniżenia stawki procentowej opłaty rocznej, albowiem nie nastąpiła trwała zmiana celu na który nieruchomość została oddana i wyrokiem z dnia 14 kwietnia 2011 r. (sygn. akt II Ca 126/11 ) oddalił apelację (...)od wyroku Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze z dnia 24 sierpnia 2010 r. (sygn. akt I C 739/09), mocą którego oddalono powództwo (...)o zmianę stawki procentowej.

Kwestionując zatem wysokość dochodzonego roszczenia, strona pozwana nie wykazała, że w wymaganym przepisami ustawy o gospodarce nieruchomościami trybie doszło do zmiany stawki procentowej z uwagi na trwałą zmianę sposobu korzystania z nieruchomości, powodującą zmianę celu, na który nieruchomość została oddana.

Z tych względów, uznając apelację za bezzasadną, Sąd Okręgowy orzekł jak w sentencji z mocy art. 385 i art. 505 ¹⁰ § 1 i § 2 k.p.c. oraz art. 98 § 1 i 3 k.p.c., § 6 pkt 3 w zw. z § 13 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U. Nr 163, poz. 1348 ze zm.).