Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 04 stycznia 2013 r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu Wydział I Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący : SSO Agnieszka Hreczańska - Cholewa

Protokolant : Piotr Wojnarowski

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 04 stycznia 2013 r. we Wrocławiu

sprawy z powództwa Z. J.

przeciwko (...) SA z siedzibą w W.

o zapłatę, rentę i ustalenie

I.  zasądza od strony pozwanej (...) SA w W. na rzecz powoda Z. J. kwotę 39 360 zł ( trzydzieści dziewięć tysięcy trzysta sześćdziesiąt złotych ) z ustawowymi odsetkami od dnia 17.12.2012 r. do dnia zapłaty;

II.  w pozostałym zakresie roszczenie o zwrot kosztów opieki oddala;

III.  zasądza od strony pozwanej na rzecz powoda kwotę 23 117 zł, 12 gr. tytułem zwrotu kosztów procesu.

UZASADNIENIE WYROKU KOŃCOWEGO

Powód Z. J. domagał się zasądzenia od strony pozwanej (...) S.A. w W. kwoty 220.000 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę wraz z ustawowymi odsetkami od kwot: 20.000 zł od dnia 17 kwietnia 2008 r. do dnia zapłaty, 100.000 zł od dnia 5 października 2010 r. do dnia zapłaty oraz 100.000 zł od dnia 20 lipca 2011 r. do dnia zapłaty. Nadto powód domagał się zasądzenia od strony pozwanej renty z tytułu zwiększonych potrzeb w wysokości 900 zł miesięcznie począwszy od miesiąca wytoczenia powództwa w niniejszej sprawie (lipiec 2011 r.) oraz zwrotu wydatków z tytułu: 1) zakupu samochodu osobowego marki C. i golarki w łącznej kwocie 52.249 zł, 2) kosztów leczenia w kwocie 1.629,15 zł oraz 3) noclegów w związku z rehabilitacją w (...) Centrum (...) w kwocie 945 zł – wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wydania wyroku. Powód wniósł też o ustalenie odpowiedzialności strony pozwanej na przyszłość za skutki wypadku. W uzasadnieniu żądania powód podał, że w dniu 14 maja 2007 r. uległ wypadkowi komunikacyjnemu. Sprawca wypadku był ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej (OC) u strony pozwanej. W wyniku zdarzenia powód doznał wielonarządowych obrażeń ciała, co spowodowało konieczność wielomiesięcznego leczenia i rehabilitacji oraz trwałe skutki dla zdrowia powoda w postaci niepełnosprawności w stopniu znacznym.

W piśmie procesowym z dnia 16 listopada 2012 r. powód Z. J. rozszerzył powództwo przeciwko (...) S.A. z siedzibą w W., zgłaszając nowe żądanie – zasądzenia od strony pozwanej kwoty 50.304 zł tytułem odszkodowania za koszty opieki nad nim za okres od dnia 14 maja 2007 r., tj. dnia wypadku komunikacyjnego, do dnia 9 listopada 2010 r., wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia rozszerzenia powództwa do dnia zapłaty. W uzasadnieniu rozszerzonego żądania powód podał, że po wypadku w dniach, w których nie przebywał w placówkach medycznych, wymagał opieki osoby trzeciej przez okres 8 godzin dziennie. Przyjmując 8 zł za godzinę opieki i licząc 786 dni koniecznej opieki (6.288 godzin), powód wyliczył koszty opieki na kwotę 50.304 zł.

W piśmie procesowym z dnia 27 listopada 2012 r. strona pozwana wniosła o oddalenie nowo zgłoszonego żądania ze względu na brak wymagalności roszczenia. Wskazała, że zgłoszenie roszczenia stronie pozwanej nastąpiło dopiero w dniu 16 listopada 2012 r., kiedy to doręczono jej pismo powoda rozszerzające powództwo, a ponieważ jest to nowe roszczenie, w świetle art. 817 k.c. nie stało się ono jeszcze wymagalne, gdyż ubezpieczyciel nie miał możliwości jego zweryfikowania i odniesienia się do jego zasadności i wysokości. Nadto strona pozwana zgłosiła zarzut przedawnienia roszczenia powoda w części obejmującej okres od maja 2007 r. do listopada 2009 r., a więc w części przekraczającej trzyletni okres liczony wstecz od daty zgłoszenia żądania. Strona pozwana wskazała, że jej zdaniem roszczenie to ma charakter okresowy, gdyż w przedziale czasowym, za który jest dochodzone, stanowi stały, systematycznie powtarzający się wydatek (w istocie jest to skapitalizowana renta na zwiększone potrzeby).

Wyrokiem częściowym z dnia 30 listopada 2012 r. Sąd zasądził od strony pozwanej (...) S.A. w W. na rzecz powoda Z. J. kwotę 288.449 zł z ustawowymi odsetkami

- od kwoty 20 000 zł od dnia 03.06.2008 r. do dnia zapłaty;

- od kwoty 100 000 zł od dnia 16.10.2010 r. do dnia zapłaty;

- od kwoty 100 000 zł od dnia 30.07.2011 r. do dnia zapłaty;

- od kwoty 52 249 zł od dnia 04.01.2011 r. do dnia zapłaty;

Zasądził także miesięczną rentę w wysokości 900 zł, płatną do 10. dnia każdego kolejnego miesiąca poczynając od grudnia 2012 r., oraz ustalił odpowiedzialność strony pozwanej na przyszłość za skutki wypadku, jakiemu powód uległ w dniu 14 maja 2007 r. Sąd umorzył postępowanie w zakresie kwoty 1.629,15 zł i oddalił dalej idące powództwo w zakresie kosztów noclegu w wysokości 945 zł oraz odsetek od kwoty zadośćuczynienia.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 14 maja 2007 r. powód Z. J. uległ wypadkowi komunikacyjnemu polegającemu na czołowym zderzeniu busa oraz samochodu dostawczego, którym powód jechał jako pasażer obok kierowcy. Bezpośrednią przyczyną zderzenia był manewr kierowcy pojazdu przewożącego powoda, zmierzający do uniknięcia najechania na metalowy element, który spadł z naczepy ciągnika siodłowego jadącego przed tym pojazdem. Sprawca wypadku był ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej u strony pozwanej.

Na skutek wypadku powód doznał urazu wielonarządowego, głównie kończyn dolnych i górnych z mnogimi złamaniami wieloodłamowymi, w tym złamania obu kości udowych, panewki stawu biodrowego lewego, obustronnego złamania kości promieniowej, złamania wyrostka rylcowatego kości łokciowej lewej, a także stłuczenia klatki piersiowej ze złamaniem mostka i mnogimi obustronnymi złamaniami żeber i krwiakiem opłucnowym po stronie lewej. Powód doznał także stłuczenia głowy z otarciami skóry twarzy.

/Dowód: dokumentacja lekarska, k. 16 – 195; akta szkody w (...) nr (...) ( (...) nr (...)); zeznania świadka I. J., k. 352-353; przesłuchanie powoda Z. J., k. 354/

Począwszy od dnia wypadku do 9 listopada 2010 r. powód przebywał w szpitalach i ośrodkach rehabilitacyjnych w następujących okresach: 1) od 14 maja 2007 r. do 25 czerwca 2007 r., 2) od 14 sierpnia 2007 r. do 3 września 2007 r., 3) od 7 listopada 2007 r. do 19 grudnia 2007 r., 4) od 16 stycznia 2008 r. do 7 lutego 2008 r., 5) od 25 marca 2008 r. do 5 maja 2008 r., 6) od 12 maja 2008 r. do 14 maja 2008 r., 7) od 13 czerwca 2008 r. do 4 września 2008 r., 8) od 30 listopada 2008 r. do 7 grudnia 2008 r., 9) od 5 stycznia 2009 r. do 2 lutego 2009 r., 10) od 8 lutego 2009 r. do 17 lutego 2009 r., 11) od 29 kwietnia 2009 r. do 10 czerwca 2009 r., 12) od 1 września 2009 r. do 11 września 2009 r., 13) od 28 października 2009 r. do 30 października 2009 r., 14) od 8 stycznia 2010 r. do 5 lutego 2010 r., 15) od 6 kwietnia 2010 r. do 4 maja 2010 r., 16) od 8 czerwca 2010 r. do 2 lipca 2010 r., 17) od 17 lipca 2010 r. do 30 lipca 2010 r., 18) od 5 września 2010 r. do 25 września 2010 r., 19) od 19 października 2010 r. do 9 listopada 2010 r.

/Dowód: dokumentacja lekarska, k. 16 – 195/

Powód w okresie od dnia wypadku, tj. 14 maja 2007 r., do czasu, aż mógł samodzielnie poruszać się o kulach, wymagał opieki i pomocy osób trzecich w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych. W tym czasie powód był niezdolny do samodzielnej egzystencji. Pomoc i opieka były mu niezbędne w wymiarze 8 godzin na dobę. W okresie hospitalizacji bądź pobytu w ośrodkach rehabilitacyjnych powód miał zapewnioną niezbędną pomoc od personelu tych placówek.

/Dowód: opinia biegłego sądowego z zakresu ortopedii dr K. C., k. 406-413; uzupełniająca pisemna opinia biegłego sądowego z zakresu ortopedii dr K. C., k. 434-435; przesłuchanie powoda Z. J., k. 354/

Powód podjął próby poruszania się o kulach podczas pobytu w ośrodku rehabilitacyjnym przy ul. (...) we W. od 29 kwietnia 2009 r. do 10 czerwca 2009 r. W dniu wypisu z placówki powód był w stanie chodzić z asekuracją kul pachowych na krótkich dystansach. Przy przyjęciu do (...) Rehabilitacyjno-Ortopedycznego Zespołu (...) przy ul. (...) we W. w dniu 8 stycznia 2010 r. stwierdzono, że porusza się o dwóch kulach łokciowych.

/Dowód: karta informacyjna, k. 154; zeznania świadka I. J., k. 352-353/

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo w zakresie będącym przedmiotem rozstrzygnięcia wyrokiem końcowym, to jest dotyczące żądania zwrotu kosztów opieki osoby trzeciej nad powodem, zasługiwało na częściowe uwzględnienie.

Odpowiedzialność strony pozwanej w stosunku do Z. J. za skutki wypadku z dnia 14 maja 2007 r. nie była przedmiotem sporu w niniejszej sprawie – już przed wytoczeniem powództwa strona pozwana przyznała powodowi pewne świadczenia odszkodowawcze, kwestionując jego żądania co do wysokości.

Roszczenie objęte rozszerzonym powództwem znajduje podstawę w art. 444 § 1 zd. 1 k.c., zgodnie z którym w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Dyspozycja tego przepisu obejmuje między innymi koszty opieki nad osobą poszkodowaną, jeżeli opieka osoby trzeciej stała się niezbędna z uwagi na uszkodzenie ciała lub rozstrój zdrowia wywołane czynem niedozwolonym. Powód domagał się zasądzenia zwrotu kosztów opieki, która była mu niezbędna w okresie od 14 maja 2007 r. do 9 listopada 2010 r. w wymiarze 8 godzin dziennie, przyjmując stawkę 8 zł za godzinę opieki. W sprawie zostało wykazane, że powód po wypadku wymagał opieki osoby trzeciej przez 8 godzin dziennie, przy czym w okresach, gdy przebywał w szpitalach lub ośrodkach rehabilitacyjnych, opiekę i pomoc świadczył mu personel tych zakładów. Na konieczność opieki osoby trzeciej nad powodem wskazał w swej opinii biegły sądowy z zakresu ortopedii dr K. C., przyjmując że opieka ta była powodowi niezbędna w okresie od dnia wypadku do 9 listopada 2010 r. Ustalając przedział czasowy, w jakim Z. J. wymagał opieki, Sąd wziął jednak pod uwagę twierdzenia samego powoda, który na rozprawie w dniu 17 stycznia 2012 r. zeznając w charakterze strony podał, że opieki osoby trzeciej wymagał aż do czasu, gdy zaczął chodzić, to jest kiedy po rehabilitacji udało mu się stanąć na nogi przy pomocy kul. Dalej Sąd ustalił, że powód rozpoczął poruszanie się o kulach już podczas pobytu w ośrodku rehabilitacyjnym w okresie od 29 kwietnia 2009 r. do 10 czerwca 2009 r., jednak w dniu wypisu potrafił poruszać się tylko na krótkich dystansach, a wynikającym z materiału dowodowego momentem, kiedy uzyskał możliwość sprawnego poruszania się o kulach, było przyjęcie na oddział rehabilitacyjny w dniu 8 stycznia 2010 r. Sąd przyznał więc powodowi koszty opieki osoby trzeciej za okres od dnia wypadku do 7 stycznia 2010 r.

Biorąc za podstawę zestawienie przedstawione przez powoda w piśmie procesowym z dnia 16 listopada 2012 r., Sąd przyjął, że we wskazanym okresie powód przebywał poza szpitalami i ośrodkami rehabilitacji przez 615 dni, należy mu się zatem zwrot kosztów opieki za 4.920 godzin (8 godzin x 615 dni). Przyjmując wskazaną przez Z. J. stawkę 8 zł za godzinę opieki, niekwestionowaną przez stronę pozwaną i powszechnie stosowaną w sprawach odszkodowawczych (co jest Sądowi wiadome z urzędu), Sąd przyznał powodowi zwrot kosztów opieki w łącznej kwocie 39.360 zł, uwzględniając dokonaną przez stronę pozwana wypłatę z tego tytuł kwoty 10 944 zł, oddalając w tym zakresie dlajidace powództwo wobec braku cofnięcia pozwu w tym zakresie.

Jako niezasadny Sąd ocenił zgłoszony przez stronę pozwaną w piśmie z dnia 27 listopada 2012 r. zarzut przedawnienia roszczenia o zwrot kosztów opieki. Wbrew twierdzeniom strony pozwanej roszczenie o zwrot kosztów opieki nie ma charakteru okresowego, ale jednorazowy. Koszty zostały już poniesione i stanowią ściśle określoną kwotę, której wysokość nie jest zależna – inaczej niż w przypadku roszczeń okresowych – od upływu czasu. Niezależnie od tego, w ocenie Sądu zarzut przedawnienia roszczenia powoda o zwrot ewidentnie poniesionych przez niego kosztów opieki, za okres, w którym nie był w stanie samodzielnie egzystować, należy uznać za sprzeczny z zasadami współżycia społecznego. Powód po ciężkim wypadku samochodowym, w wyniku którego doznał szeregu poważnych urazów ciała, w pierwszym okresie czasu skupiony był całkowicie na swoim stanie zdrowia, co jest zrozumiałe. Zebrany w sprawie materiał dowody pozwolił ustalić, iż przez pierwsze miesiące był całkowicie zdany na pomoc i opiekę osób trzecich. Roszczenia zgłoszone w postępowaniu likwidacyjnym często mają charakter ogólnikowy, formułowane są jako zwrot kosztów. Jak wynika z treści akt szkodowych, już na etapie postępowania likwidacyjnego strona pozwana rozważała zasadność roszczeń z zakresu opieki (k. 75 akt szkodowych). Są one bowiem z realiach rozpoznawanej sprawy oczywiste. W ocenie Sądu uwzględnienie zarzutu przedawnienia rodziłoby poczucie niesprawiedliwości, nieuwzględnienie tragicznych następstw zaistniałego wypadku przecież także w sferze psychicznej powoda i w funkcjonowaniu jego rodziny Ostatecznie należało by skorzystanie przez stronę pozwaną z zarzutu przedawnienia uznać za godzące w godność człowieka, jego zawierzenie w sprawiedliwe i empatyczne podejście do poszkodowanego przez podmiot zobowiązany do naprawienia wyrządzonej mu szkody.

Na częściowe uwzględnienie zasługiwało żądanie zasądzenia od strony pozwanej odsetek ustawowych od przyznanej kwoty zwrotu kosztów opieki. Zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 481 § 1 k.c. jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia. W myśl § 2 cytowanego przepisu jeżeli stopa odsetek nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe. Termin wypłaty odszkodowania przez ubezpieczyciela wskazuje art. 14 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, zgodnie z którym zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie. Roszczenie o zwrot kosztów opieki Z. J. zgłosił dopiero w piśmie procesowym z dnia 16 listopada 2012 r., zatem dopiero doręczenie stronie pozwanej odpisu tego pisma, które nastąpiło tego samego dnia (jak wynika z pisma procesowego strony pozwanej z dnia 27 listopada 2012 r.), rozpoczynało bieg 30-dniowego terminu przewidzianego do wypłaty odszkodowania. Od dnia 17 grudnia 2012 r. strona pozwana opóźniała się zatem z wypłatą powodom zadośćuczynienia i od taj daty zobowiązana jest do zapłaty odsetek za opóźnienie.

Mając na uwadze powyższe okoliczności, Sąd orzekł jak w punkcie I sentencji wyroku.

W punkcie II Sąd oddalił dalej idące powództwo, tj. żądanie zwrotu kosztów opieki ponad kwotę przyznaną w punkcie I oraz częściowo żądanie zapłaty odsetek.

Orzeczenie o kosztach Sąd wydał na podstawie art. 100 zd. 2 k.p.c. Powód uległ tylko co do nieznacznej części swych żądań, zatem zasadne było zasądzenie na jego rzecz od strony pozwanej zwrotu całości kosztów procesu. Na koszty procesu poniesione przez powoda w rozpoznawanej sprawie złożyła się uiszczona opłata od pozwu w kwocie 14.281,20 zł, wydatki na opinie biegłych w kwotach 719,52 zł i 899,40 zł, opłata skarbowa od udzielonego pełnomocnictwa w kwocie 17 zł oraz 7.200 zł kosztów zastępstwa procesowego ustalonych w myśl § 6 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1349, z późn. zmianami).

Z/

1)  odnotować;

2)  odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikom stron;

3)  kal. 14 dni.