Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 lutego 2013 r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu Wydział I Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący : SSO Dorota Stawicka - Moryc

Protokolant : Robert Purchalak

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 21 lutego 2013 r. we Wrocławiu

sprawy z powództwa K. N.

przeciwko Skarbowi Państwa - (...)w W.

o odszkodowanie

I.  powództwo oddala;

II.  zasądza od powoda na rzecz strony pozwanej kwotę 7.200 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

UZASADNIENIE

Powód K. N.w pozwie skierowanym przeciwko Skarbowi Państwa – (...) w W.wniósł o zasądzenie od pozwanego na jego rzecz:

1.  kwoty 100.000 zł tytułem zadośćuczynienia za poniesione straty materialne;

2.  kwoty 1750 zł miesięcznie (40% średniego miesięcznego wynagrodzenia pracowników), tytułem renty płatnej od dnia wydania wyroku do osiągnięcia przez powoda wieku emerytalnego.

Ponadto powód wniósł o zasądzenie od pozwanego na rzecz organizacji pożytku publicznego – (...) z siedzibą w W.kwoty 100.000 zł, na podstawie art. 448 k.c.

Uzasadniając swoje żądania powód wskazywał, że od 2007 roku odbywa karę pozbawienia wolności w (...)w W.. W okresie od 10.02.2009 r. do 10.05.2009 r. przebywał on w (...)w W., dokąd został przetransportowany celem przeprowadzenia specjalistycznych badań, związanych z urazem kolana, jakiego powód doznał przebywając na wolności. Powód podkreślał, że po powrocie do (...)w W.nie były wobec niego wykonywane zalecenia lekarskie, jakie wydane zostały w związku ze wspomnianymi badaniami w (...)w W.. W szczególności pozwany nie wywiązał się wobec powoda z obowiązku zapewnienia stosownych leków, rehabilitacji, cyklicznych badań specjalistycznych. W ocenie powoda, jego stan zdrowa stale się pogarsza, albowiem odczuwa on dużą bolesność kolana, ma również problemy z poruszaniem się. Wobec powyższego, zdaniem powoda doszło do naruszenia jego dóbr osobistych poprzez zaniedbania po stronie pozwanego w zapewnieniu dostępu do odpowiedniego leczenia, zgodnego z zaleceniami lekarskimi sformułowanymi w czasie leczenia w (...)w W.. Powód wskazywał, że w spornym okresie ubiegał się o przerwę w wykonywaniu kary pozbawienia wolności, celem przeprowadzenia koniecznego zabiegu operacyjnego kolana. Ostatecznie jednak Sąd Penitencjarny nie przychylił się do jego wniosku, wskazując, iż możliwe jest leczenie powoda na terenie jednostki penitencjarnej, w której odbywa karę. Powód podkreślał, że pozwany nie zapewnia mu należytej opieki zdrowotnej, jego działania są sprzeczne z prawem, nacechowane złą wolą oraz w sposób bezpośredni doprowadziły do powstania szkody niematerialnej, co uzasadnia zasądzenie na jego rzecz roszczeń pieniężnych dochodzonych niniejszym pozwem.

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o obciążenie powoda kosztami postępowania, w tym kosztami zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W ocenie pozwanego roszczenia powoda nie mają podstaw faktycznych ani prawnych. Pozwany wskazywał, że powód odbywa karę z siedemnastu różnych wyroków, głownie za przestępstwa oszustwa z art. 286 k.k. Koniec kary u powoda przypada na dzień 10 kwietnia 2027r. Pozwany podkreślał, iż wbrew twierdzeniom powoda, korzysta on z bardzo starannej opieki lekarskiej, o czym świadczy fakt, że był wielokrotnie przyjmowany przez lekarzy oraz otrzymywał wszelkie wymagane wiedzą medyczną leczenie. Pozwany wskazywał, że w (...) w W.nie ma żądnych ograniczeń, gdy chodzi o dostęp do leków, stąd nie jest zrozumiałe twierdzenie powoda, że nie otrzymuje on stosownych leków.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powód K. N.przebywał w (...) w W.w okresach od 29.03.2007 r. do 21.05.2007 r., od 19.10.2007 r. do 10.02.2009 r., od 14.05.2009 r. do 04.04.2010 r. oraz od 18.06.2010 r. do chwili obecnej. Koniec kary przypada u powoda na 10.04.2027 r.

/okoliczności bezsporne/

W 1995 roku powód, przebywając na wolności, miał wypadek na motorze, w wyniku którego doznał urazu kolana lewego. Po wypadku powód leczony był zachowawczo poprzez unieruchomienie kończyny dolnej lewej opatrunkiem gipsowym przez 18 tygodni. W 1996 roku powód leczony był w Klinice (...) w P., gdzie wykonano u niego rekonstrukcję więzadła krzyżowego przedniego oraz usunięto łękotkę przyśrodkową.

/dowód: książki zdrowia powoda – koperta k. 33, przesłuchanie powoda k.87/

Podczas pobytu w (...) w W., powód często korzystał z konsultacji lekarskich, w tym konsultacji lekarzy specjalistów. K. N.wielokrotnie, w odstępach kilkudniowych, zgłaszał się na wizyty lekarskie uskarżając się na ból lewego kolana. Każdorazowo w trakcie takich wizyt, powód był zaopatrywany w odpowiednie leki przeciwbólowe.

/dowód: książki zdrowia powoda – koperta k. 33, zeznania świadka N. S. e-protokół rozprawy z dnia 19.10.2012 r. od 00:03:31 do 00:34:00)

W dniu 25 listopada 2008 roku powód odbył konsultację ortopedyczną w (...)nr (...)we W.. Lekarz ortopeda zalecił wówczas wykonanie u powoda artoskopii lewego stawu kolanowego w (...) W.-M..

/ dowód: zeznania świadka N. S. e-protokół rozprawy z dnia 19.10.2012 r. od 00:03:31 do 00:34:00/

W okresie od 10 marca 2009 r. do 23 marca 2009 r. K. N.przebywał na Oddziale (...)w (...) przy (...) W.-M.. W dniu 13 marca 2009 r. u powoda wykonano artroskopię lewego stawu kolanowego i rozpoznano u niego chondromalację II stopnia bloczka kości udowej oraz I stopnia rzepki. Przebieg pooperacyjny był prawidłowy, bez komplikacji. Przy wypisie ze szpitala powód był w stanie ogólnym dobrym, staw kolanowy był bez obrzęku i wysięku. Po zabiegu artoskopii powodowi zalecono: oszczędzanie kończyny lewej dolnej, chodzenie o jednej kuli łokciowej, systematyczne ćwiczenie mięśnia czworogłowego lewego uda, zażywanie glukozaminy 3 razy dziennie 500 mg doustnie, korzystanie przez 3-4 tygodnie z dolnego łóżka oraz kontrolę ortopedyczną po 6-8 tygodniach.

/dowód: książki zdrowia powoda – koperta k. 33, zaświadczenia o stanie zdrowia z dnia 20.02.2009r. k.79-80, zeznania świadka N. S. e-protokół rozprawy z dnia 19.10.2012 r. od 00:03:31 do 00:34:00, przesłuchanie powoda k.87/

W dniu 19 maja 2009 roku powód odbył kontrolę ortopedyczną w ambulatorium przy (...)nr (...) we W.. Podczas wizyty powód uskarżał się na ból i trzeszczenie lewego kolana. K. N.domagał się także leczenia za pomocą wyhodowanych komórek chrzęstnych oraz przeszczepu chrząstki stawowej. Konsultujący powoda lekarz ortopeda zalecił wówczas kontynuowanie dotychczasowych zaleceń (jak przy wypisie ze szpitala) a ponadto fizykoterapię, terapuls, jonoforezę z lignocainą.

/ dowód: książki zdrowia powoda – koperta k. 33/

W związku z otrzymanymi zaleceniami lekarskimi, powód K. N.wielokrotnie zgłaszał się do lekarza w (...) w W.z prośbą o wydanie suplementu diety - glukozaminy. Prośby te były każdorazowo spełniane. Powodowi zezwalano również na otrzymywanie stabilizatora kolanowego oraz glukozaminy w ramach paczek higienicznych.

/ dowód: książki zdrowia powoda – koperta k. 33, zeznania świadka N. S. e-protokół rozprawy z dnia 19.10.2012 r. od 00:03:31 do 00:34:00, /

W maju 2009 roku powód złożył do Sądu Okręgowego we W.Wydziału (...)wniosek o udzielenie mu przerwy w odbywaniu kary pozbawienia wolności, z uwagi na konieczność podjęcia specjalistycznego leczenia kolana. W toku postępowania Sąd zlecił biegłemu ortopedzie sporządzenie opinii na okoliczność stanu zdrowia powoda oraz możliwości jego leczenia w warunkach (...). W opinii z dnia 26.08.2009 r. biegły ortopeda stwierdził, że K. N.był prawidłowo leczony w (...)w W.oraz w aktualnym stanie zdrowia może on odbywać karę pozbawienia wolności, korzystając jednocześnie z opieki zdrowotnej zapewnianej przez (...).

Opierając się na powyższej opinii jak również na zgromadzonej dokumentacji lekarskiej powoda Sąd Penitencjarny postanowieniem z dnia 21 września 2009 roku w sprawie V K. (...)odmówił K. N.udzielenia przerwy w odbywaniu kary pozbawienia wolności.

/dowód: akta Sądu Okręgowego we W. w sprawie V K. (...)/

W dniu (...) września 2009 r. powód złożył pisemne oświadczenie, iż rezygnuje z fizykoterapii, która miała być przeprowadzona na terenie (...)Nr (...)we W.. W dniach 22.09.2009r., 19.01.2010 r. oraz 11.02.2010 r. powód odmówił wyjazdu na zaplanowaną wcześniej fizykoterapię i rehabilitację.

/ dowód: książki zdrowia powoda – koperta k. 33, zeznania świadka N. S. e-protokół rozprawy z dnia 19.10.2012 r. od 00:03:31 do 00:34:00/

W dniu 7.12.2010 r. powód ponownie był konsultowany ortopedycznie, w związku ze zgłoszoną prośbą o przyznanie stabilizatora. Po przeprowadzonym badaniu lekarz stwierdził, iż kolano lewe powoda jest zwarte, bez wysięku, dlatego nie zachodzi potrzeba stosowania stabilizatora. Jednocześnie skierowano powoda na rezonans magnetyczny kolana lewego.

W dniu 19.01.2011 r. wykonano u powoda badanie MR stawu kolanowego lewego. U K. N. rozpoznano wczesne zmiany zwyrodnieniowe łąkotki przyśrodkowej i bocznej. Jednocześnie nie stwierdzono, by doszło do wyraźnego uszkodzenia chrząstki stawowej kolana lewego.

/ dowód: książki zdrowia powoda – koperta k. 33 /

W dniu 19 kwietnia 2011 roku powód złożył do Sądu penitencjarnego kolejny wniosek o udzielenie przerwy w odbywaniu kary pozbawienia wolności, wskazując, iż zachodzi konieczność podjęcia specjalistycznego leczenia, które nie jest możliwe w (...) w W..

Postanowieniem z dnia 18 lipca 2011 r. w sprawie V K. (...)Sąd Okręgowy we W. odmówił K. N.udzielenia przerwy w karze, uznając, iż powód może bez uszczerbku dla zdrowia odbywać karę pozbawienia wolności oraz leczyć się w warunkach zakładu karnego.

/dowód: akta Sądu Okręgowego we Wrocławiu w sprawie (...)

Kolejna konsultacja ortopedyczna powoda miała miejsce w dniu 05.07.2011 r. Nie stwierdzono wówczas wskazań do leczenia operacyjnego. Ponownie zalecono fizykoterapię i rehabilitację w (...)nr (...) we W..

/dowód: książki zdrowia powoda – koperta k. 33/

Obecnie stan zdrowia powoda jest stabilny. K. N.przy poruszaniu się nie korzysta z kuli. Oprócz częstych wizyt u lekarza internisty oraz stałych kontroli ortopedycznych, powód korzystał w (...) w W.z leczenia dermatologicznego oraz stomatologicznego. Powód regularnie ma wykonywane badania laboratoryjne, zgłasza się również na kontrolę wagi.

W dniu 6 marca 2012 r. powód po raz kolejny odmówił wyjazdu na fizykoterapię do (...)Nr (...)we W..

/dowód: książki zdrowia powoda – koperta k. 33, zeznania świadka N. S. e-protokół rozprawy z dnia 19.10.2012 r. od 00:03:31 do 00:34:00/

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

W niniejszej sprawie powód domagał się zadośćuczynienia za krzywdę mającą wynikać z nieprawidłowego leczenia podczas odbywania kary w (...)w W.. Ponadto wnosił o zasądzenie na jego rzecz renty oraz kwoty 100.000 zł na wskazany cel społeczny – Fundację Pomocy (...) (...)z siedzibą we W..

Jako podstawę prawną roszczenia o zadośćuczynienie za krzywdę (tj. szkodę niemajątkową) wynikającą z pogorszenia stanu zdrowia należy wskazać przepisy art. 445 § 1w zw. z art. 444 § 1i art. 417 § 1k.c. W myśl art. 445 § 1w zw. z art. 444 § 1k.c. w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Zadośćuczynienie jest formą naprawienia szkody niemajątkowej (krzywdy), rozumianej zarówno jako cierpienie fizyczne (ból i inne dolegliwości), jak i psychiczne (ujemne uczucia przeżywane w związku z cierpieniami fizycznymi lub następstwami uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia). Wysokość odpowiedniej sumy, której przyznanie przewiduje art. 445 § 1k.c., zależy przede wszystkim od rozmiaru doznanej przez poszkodowanego krzywdy, ustalonej przez sąd przy uwzględnieniu całokształtu okoliczności sprawy (tak wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 stycznia 2004 r. I CK 131/03, OSNC 2005/2/40). Podstawę prawną roszczenia o zapłatę renty stanowi natomiast przepis art. 444 § 2 k.c., zgodnie z którym jeżeli poszkodowany utracił w całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość, może on żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody odpowiedniej renty. Z kolei ostatnie ze zgłoszonych w pozwie żądań – o zasądzenie odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny wynika z treści art. 448 k.c. Przepis ten stanowi, że w razie naruszenia dobra osobistego sąd może przyznać temu, czyje dobro zostało naruszonej odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę lub na jego żądanie zasądzić odpowiednią sumę pieniężną na wskazany cel społeczny (…).

Ewentualna odpowiedzialność Skarbu Państwa za wyrządzoną powodowi szkodę niemajątkową wynika z treści art. 417 § 1k.c., zgodnie z którym za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej ponosi odpowiedzialność Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego lub inna osoba prawna wykonująca tę władzę z mocy prawa.

W ocenie Sądu, na gruncie przedmiotowej sprawy powód nie wykazał, by zaktualizowały się przesłanki uzasadniające odpowiedzialność odszkodowawczą pozwanego.

Dla skutecznego dochodzenia od Skarbu Państwa zadośćuczynienia za krzywdę wynikłą z pogorszenia jego stanu zdrowia oraz pozostałych roszczeń zgłoszonych w pozwie, K. N.musiałby przede wszystkim udowodnić, że w czasie osadzenia w (...) w W., pozbawiono go prawa do odpowiedniej opieki lekarskiej, a bezpośrednim tego skutkiem było pogorszenie się jego stanu zdrowia. Powyższych przesłanek odpowiedzialności odszkodowawczej powód nie udowodnił.

Przeprowadzone dowody w żadnej mierze nie potwierdziły zarzutów powoda odnośnie nieprawidłowego leczenia go w (...) w W., polegającego na odmawianiu wydania mu leków oraz przeprowadzania konsultacji ortopedycznych.

Jak wynika z zeznań świadka N. S.oraz z książek zdrowia powoda, podczas pobytu w (...)w W. K. N.miał zapewnioną należytą opiekę zdrowotną. Powód korzystał regularnie z konsultacji lekarzy pierwszego kontaktu oraz specjalistów, w tym zwłaszcza lekarza ortopedy. Powód w celu odbycia takich konsultacji każdorazowo zawożony był do (...)Nr (...)we W.. W okresie od 10 marca 2009 r. do 23 marca 2009 r. K. N.przebywał na Oddziale (...)w (...) W.-M., gdzie wykonano u niego artroskopię lewego stawu kolanowego. Po zabiegu powodowi zalecono oszczędzanie kończyny lewej dolnej, chodzenie o jednej kuli łokciowej, systematyczne ćwiczenie mięśnia czworogłowego lewego uda, zażywanie glukozaminy 3 razy dziennie 500 mg doustnie, korzystanie przez 3-4 tygodnie z dolnego łóżka oraz kontrolę ortopedyczną po 6-8 tygodniach.

W ocenie Sądu, wbrew twierdzeniom powoda, (...)w W.realizował wszystkie wymienione wyżej wskazania lekarskie, zalecone przy wypisie ze szpitala w (...)w W.. Powód pozostawał bowiem pod stałą kontrolą ortopedyczną, otrzymywał również leki przeciwbólowe, po które zgłaszał się bardzo często, niekiedy w odstępach 2-3 dni. Zgromadzona w sprawie dokumentacja potwierdza ponadto, że powodowi wydawano suplement diety – glukozaminę zaleconą po zabiegu artroskopii. Dyrektor (...)wyrażał również zgodę na uzyskanie przez powoda stabilizatora kolanowego oraz suplementu diety w ramach tzw. paczek higienicznych.

W dalszej kolejności zaznaczyć należy, że w związku ze zgłaszanymi przez powoda dolegliwościami lewego kolana, wykonano u niego rezonans magnetyczny stawu kolanowego lewego. Badanie to pozwoliło rozpoznać u powoda wczesne zmiany zwyrodnieniowe łąkotki przyśrodkowej i bocznej, jednakże nie wykazało ono, by doszło do wyraźnego uszkodzenia chrząstki stawowej kolana lewego.

Mając na względzie ilość odbytych przez powoda konsultacji lekarskich oraz badań diagnostycznych zdaniem Sądu należy stwierdzić, iż K. N.miał zapewnioną należytą opiekę medyczną podczas pobytu w (...)w W.. Poszczególne wpisy w książkach zdrowia powoda potwierdzają okoliczność, iż powodowi nie odmawiano udzielenia pomocy, zaś zgłaszane przez niego dolegliwości nie były bagatelizowane przez personel medyczny. Patrząc na dostępność do lekarzy specjalistów oraz do zabiegów i skomplikowanych badań diagnostycznych zdaniem Sądu można wysnuć wniosek, iż powód w (...)w W.miał zapewnioną szerzą opiekę medyczną, aniżeli chorzy na wolności, którzy niejednokrotnie zmuszeni są przez wiele miesięcy oczekiwać na wyznaczenie terminu konsultacji. Formułując zarzuty względem (...)w W.odnośnie świadczenia nienależytej opieki zdrowotnej powód zdaje się pomijać fakt, że funkcją (...)nie jest specjalistyczne leczenie osadzonych, lecz zapewnienie standardowej opieki, umożliwiającej skazanym odbywanie kary pozbawienia wolności. W ocenie Sądu realizowany przez (...)zakres opieki medycznej w stosunku do powoda jak dotąd był adekwatny do rozpoznanego u niego schorzenia i jednocześnie wystarczający w jego aktualnym stanie zdrowia. Okoliczność tę potwierdza m.in. opinia biegłego sporządzona na zlecenie Sądu penitencjarnego rozpoznającego wniosek powoda o udzielenie przerwy w odbywaniu kary pozbawienia wolności. W opinii tej, jak i w późniejszych świadectwach lekarskich powoda wielokrotnie podkreślano, że powód był prawidłowo leczony i nie ma potrzeby podejmowania specjalistycznego leczenia operacyjnego w warunkach wolnościowych. Powyższe okoliczności były podstawą do dwukrotnego odmówienia przez Sąd Okręgowy we W., (...)udzielenia powodowi przerwy w odbywaniu kary pozbawienia wolności (sygn. akt VK. (...)Uzasadniając swoje stanowisko Sąd penitencjarny każdorazowo wskazywał, że powód może bez uszczerbku dla zdrowia odbywać karę pozbawienia wolności, korzystając jednocześnie z leczenia w (...).

Zgromadzone w sprawie dowody pozwalają ponadto stwierdzić, że sam powód, mimo uskarżania się na nienależytą opiekę medyczną, z niezrozumiałych względów nie korzysta z możliwości leczenia, jakie zapewnia mu (...)w W.. K. N.wielokrotnie odmawiał wyjazdu na fizykoterapię i rehabilitację do (...)nr (...)we W., pomimo wcześniejszego uzgodnienia terminu. Skoro zatem powód dobrowolnie rezygnuje z oferowanego mu leczenia, nie godząc się na rehabilitację i fizykoterapię, zdaniem Sądu nie może on obarczać pozwanego odpowiedzialnością za występujące u niego dolegliwości oraz pogarszający się stan zdrowia.

Reasumując dotychczasowe wywody należy stwierdzić, iż w niniejszym procesie powód nie wykazał, by zaktualizowały się przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej pozwanego na podstawie art. 417 k.c. Przede wszystkim brak jest jakichkolwiek podstaw do przyjęcia, by powód był niewłaściwie leczony w (...) w W., lub też by odmówiono mu kiedykolwiek podania leku czy konsultacji specjalistycznej.

W świetle powyższego, powództwo jako bezzasadne podlegało w całości oddaleniu.

Orzeczenie o kosztach zawarte w punkcie II sentencji wyroku Sąd wydał na podstawie art. 98 § 1k.p.c., w myśl którego strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Zgodnie z art. 108 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych zwolnienie od kosztów sądowych nie zwalnia od obowiązku zwrotu kosztów procesu przeciwnikowi. Koszty procesu poniesione przez pozwanego w niniejszej sprawie sprowadzały się do kosztów zastępstwa procesowego, które w oparciu o § 6 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1349, z późn. zmianami).