Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 kwietnia 2013 r.

Sąd Rejonowy w Zgorzelcu Wydział I Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący SSR Agnieszka Wiercińska – Bałaga

Protokolant Renata Bleichert

po rozpoznaniu w dniu 12 kwietnia 2013 r.

w Z.

sprawy z powództwa Gminy P.

przeciwko D. G. (1) , B. U. oraz małoletnim N. P. i P. P. (2) reprezentowanym przez przedstawicielkę ustawową D. G. (1), R. U., W. U. i W. U. (1) reprezentowanym przez przedstawicielkę ustawową B. U.

o eksmisję

I.  nakazuje pozwanym D. G. (1) , B. U., N. P., P. P. (2), R. U. , W. U. i W. U. (2) aby opuścili, opróżnili i wydali powodowi Gminie P. lokal mieszkalny położony w P. przy ul. (...) wraz ze wszystkimi rzeczami ich prawa reprezentującymi;

II.  orzeka o braku uprawnienia pozwanych do lokalu socjalnego;

III.  zasądza od pozwanych D. G. (1) i B. U., solidarnie na rzecz powoda kwotę 320 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 120 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt I C 867/12

UZASADNIENIE

Strona powodowa Gmina P. domagała się nakazania pozwanym D. G. (1), małoletnim N. P. i P. P. (2) reprezentowanym przez przedstawicielkę ustawową D. G. (1), B. U. oraz małoletnim R. U., W. U. i W. U. (1) reprezentowanym przez przedstawicielkę ustawową B. U. aby opuścili, opróżnili i wydali jej lokal mieszkalny położony w P. przy ul. (...) oraz zasądzenia od pozwanych na jej rzecz zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu żądania strona powodowa przytoczyła, iż jest właścicielem lokalu mieszkalnego w P. przy ul. (...), który to lokal był przedmiotem umowy najmu zawartej z I. G., która zmarła w dniu 26.04.2012 r. W dniu 2.05.2012 r. pozwana B. U. wystąpiła do powódki z wnioskiem o ustalenie, iż wstąpiła w stosunek najmu po matce I. G., jednakże po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego strona powodowa ustaliła, iż I. G. do chwili swojej śmierci w tym lokalu zamieszkiwała sama, regulowała też sama wszystkie należności wynikające z najmu lokalu. W tym stanie rzeczy brak było w oparciu o art.691 kc podstaw do wstąpienia przez pozwaną B. U. i pozostałych pozwanych w stosunek najmu po I. G.. Skoro zaś pozwani, a zwłaszcza B. U. dysponuje lokalem bez tytułu prawnego, uzasadnia to żądanie eksmisji.

W odpowiedzi na pozew (k 35-37) pozwana B. U. działająca także w imieniu jej małoletnich dzieci R. U., W. U. i W. U. (1) wniosła o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie od powódki na jej rzecz zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Zaprzeczyła temu, aby w spornym lokalu zamieszkiwała sama I. G.. Podniosła, iż w lokalu tym w chwili śmierci swojej matki I. G. zameldowana była na pobyt stały pozwana B. U., która jedynie czasowo przebywa w Niemczech o czym świadczy zapis dokonanego w dniu 30.04.2012 r. zgłoszenia pobytu czasowego za granicą, nadto w okresie wakacji przebywała ona w tym lokalu wraz z dziećmi. Pod nieobecność pozwanej lokalem zajmuje się jej brat K. Ł., a aktualnie ona sama wraz z dziećmi przyjeżdża do tego lokalu co 6 tygodni na weekendy, w przyszłości planuje powrót do kraju, ponieważ do Niemiec wyjechała w celach zarobkowych, aby zabezpieczyć byt swoich dzieci. Zarzuciła, iż w chwili śmierci I. G. ona oraz pozwana D. G. (1) wraz ze swoimi dziećmi zamieszkiwały z nią, gdyż w tym lokalu mieszkalnym zamieszkiwały z zamiarem stałego pobytu, jest ono ich centrum życiowym, znajdują się tam jej rzeczy osobiste, przybywa w tym lokalu i wypoczywa.

Pozwana D. G. (1) w odpowiedzi na pozew (k 56-57) wniosła w imieniu swoim i jej małoletnich dzieci N. P. i P. P. (2) o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda na jej rzecz zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu swojego stanowiska poparła stanowisko procesowe pozwanej B. U..

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 15 maja 2002 r. Gmina P., będąca właścicielem lokalu mieszkalnego przy ul. (...) w P. jako wynajmujący zawarła z I. G. jako najemcą umowę najmu, na podstawie której oddała I. G. w najem lokal mieszkalny położony w P. przy ul. (...) złożony z 2 pokoi, kuchni i przedpokoju o łącznej powierzchni użytkowej 32,20 m ² i powierzchni mieszkalnej (...) m ², a najemczyni zobowiązała się płacić wynajmującemu czynsz według stawki czynszu regulowanego oraz opłatę za wywóz nieczystości.

(dowód: umowa najmu z 15.05.2002 r. k 8-10)

W przedmiotowym lokalu zameldowane były na pobyt stały poza I. G. pozwane B. U. (od 1.08.2005 r.) wraz ze swoimi dziećmi R., W. i W. U. (1) oraz D. G. (1) wraz z dziećmi N. P. i P. P. (2).

(bezsporne)

Pozwana D. G. (1) wraz z dziećmi N. P. i P. P. (2) od 5 lat nie zamieszkiwała w lokalu mieszkalnym przy ul. (...) w P., a faktycznie mieszkała wraz ze swoim partnerem życiowym- ojcem dzieci w D., gdzie wspólnie prowadzą gospodarstwo domowe. Po śmierci I. D. G. podjęła próbę zamieszkania w tym lokalu z dziećmi i swoim partnerem, ale na skutek interwencji Policji po wezwaniu na interwencję przez R. B. opuścili lokal.

(dowód: zeznania pozwanej D. G. (1) k 95 verte; zeznania świadka R. B. k 66-67; zeznania świadka S. S. k 67; zeznania pozwanej B. U. k 94 verte-95; protokoły przesłuchań świadków w prowadzonym przez stronę powodową postępowaniu wyjaśniającym k 15-18; oświadczenie I. G. z 15.03.2011 r. k 19; zeznania świadka J. T. k 67 verte; zeznania świadka M. L. k 67 verte; zeznania świadka K. Ł. k 68; zeznania świadka R. L. k 68; zeznania świadka M. G. k 68 verte; zeznania świadka M. B. k 86 verte-87; zeznania świadka B. B. k 87; zeznania świadka J. W. (1) k 87 verte-88; zeznania świadka J. W. (2) k 88; zeznania świadka J. K. k 88 verte; zeznania świadka A. K. k 88 verte-89)

I. G. w przedmiotowym lokalu zamieszkiwała do swojej śmierci w dniu 26 kwietnia 2012 r. sama. Od marca 2011 r. po złożeniu oświadczenia w Urzędzie Gminy P., iż jest jedyną osobą zamieszkującą ten lokal, płaciła opłaty za wywóz nieczystości naliczane od jednej osoby.

(dowód: odpis skrócony aktu zgonu I. G. k 11; zeznania świadka R. B. k 66-67; zeznania świadka S. S. k 67; zeznania świadka J. M. k 94 verte; zeznania pozwanej D. G. (1) k 95 verte; zeznania pozwanej B. U. k 94 verte-95; protokoły przesłuchań świadków w prowadzonym przez stronę powodową postępowaniu wyjaśniającym k 15-18; oświadczenie I. G. z 15.03.2011 r. k 19; wyliczenie opłat za lokal za marzec 2011 r. k 22; zeznania świadka J. T. k 67 verte; zeznania świadka M. L. k 67 verte; zeznania świadka K. Ł. k 68; zeznania świadka R. L. k 68; zeznania świadka M. G. k 68 verte; zeznania świadka M. B. k 86 verte-87; zeznania świadka B. B. k 87; zeznania świadka J. W. (1) k 87 verte-88; zeznania świadka J. W. (2) k 88; zeznania świadka J. K. k 88 verte; zeznania świadka A. K. k 88 verte-89)

Pozwana B. U. w latach dziewięćdziesiątych XX wieku wyjechała do pracy do Niemiec, gdzie do chwili obecnej pracuje. W 2001 r. zawarła związek małżeński na terenie Niemiec z K. U., obywatelem USA, odbywającym tam służbę wojskową. Z małżeństwa ma troje dzieci- pozwanych w niniejszej sprawie- w wieku 14 lat i 11 lat. Dzieci uczęszczają do szkoły w Niemczech. Pozwana z dziećmi zamieszkuje wspólnie z mężem w jego mieszkaniu służbowym w W. w Niemczech. Do Polski przyjeżdżała okresowo co 1,5- 2 miesięcy na okresy tygodniowe- korzystając w tym czasie z urlopu, spędzała też w Polsce z dziećmi wakacje. Wspomagała I. G. finansowo w ponoszeniu kosztów utrzymania mieszkania. Nie zawsze nocowała w mieszkaniu przy ul. (...) w P.. Kiedy w ostatnim okresie życia I. G. zamieszkiwał z nią w tym mieszkaniu syn M. G. z dziewczyną i dzieckiem, pozwana przy okazji pobytów w Polsce nocowała u siostry R. L.. W ostatnim miesiącu życia matki, kiedy była ona hospitalizowana w szpitalu w Z., pozwana przebywała wówczas w przedmiotowym lokalu z uwagi na sprawowaną w tym czasie opiekę nad matką. Po śmierci matki zorganizowała jej pogrzeb. W dniu 30 kwietnia 2012 r. po śmierci matki pozwana B. U. zgłosiła w Urzędzie Gminy P. pobyt czasowy na terenie Niemiec. W dniu 2 maja 2012 r. B. U. działająca przez pełnomocnika w osobie jej brata K. Ł. wystąpiła do strony powodowej o ustalenie, iż wstąpiła w stosunek najmu po I. G., jednocześnie zadeklarowała chęć kupienia mieszkania na własność.

(dowód: zeznania pozwanej B. U. k 94 verte-95; zeznania świadka J. M. k 94 verte; potwierdzenie zgłoszenia pobytu czasowego za granicą k 42; pismo pozwanej B. U. z 2.05.2012 r. k 12; pełnomocnictwo z 2.05.2012 r. k 13-14; protokoły przesłuchań świadków w prowadzonym przez stronę powodową postępowaniu wyjaśniającym k 15-18; zeznania świadka J. T. k 67 verte; zeznania świadka M. L. k 67 verte; zeznania świadka K. Ł. k 68; zeznania świadka R. L. k 68; zeznania świadka M. G. k 68 verte; zeznania świadka M. B. k 86 verte-87; zeznania świadka B. B. k 87; zeznania świadka J. W. (1) k 87 verte-88; zeznania świadka J. W. (2) k 88; zeznania świadka J. K. k 88 verte; zeznania świadka A. K. k 88 verte-89)

Pozwana B. U. dysponuje do chwili obecnej kluczami do przedmiotowego lokalu mieszkalnego i nadal z dziećmi okresowo korzysta z lokalu.

(bezsporne)

Sąd zważył, co następuje:

Stosownie do treści art.222§1 kc właściciel może żądać, aby osoba, która faktycznie włada jego rzeczą wydała mu jego rzecz. Jednakże właściciel nie może z tego uprawnienia skorzystać w sytuacji, gdy osobie faktycznie władającej jego rzeczą przysługuje skuteczne względem niego uprawnienie do władania rzeczą, np. wynikające z zawartej z właścicielem ważnej umowy dzierżawy, najmu, użyczenia itp. Zatem dopóki trwa stosunek wynikający z takiej umowy to uprawnienie do posiadania rzeczy z niego wynikające wyprzedza roszczenie windykacyjne właściciela.

W niniejszej sprawie uprawnienie pozwanych do zamieszkiwania w lokalu mieszkalnym, należącym do strony powodowej Gminy P. miało charakter pochodny, gdyż jako dzieci i wnuk najemcy I. G. ich uprawnienie do zajmowania lokalu wynikało z łączących ich z najemcą więzi pokrewieństwa. Wobec tego dla oceny zasadności niniejszego powództwa podstawowe znaczenie miało ustalenie, czy pozwanym po wygaśnięciu umowy najmu na skutek śmierci I. G. w dniu 26 kwietnia 2012 r. nadal przysługuje tytuł prawny do lokalu mieszkalnego położonego w P. przy ul. (...). Zarzuty pozwanych koncentrowały się przy tym na twierdzeniu, iż B. U. i D. G. (1) wraz ze swoimi dziećmi w związku ze stałym zamieszkiwaniem w tym lokalu wraz z najemcą I. G. wstąpiły na podstawie art.691 kc w stosunek najmu tego lokalu. Kluczowym przy tym było ustalenie, czy pozwane istotnie stale zamieszkiwały z najemcą w tym lokalu w rozumieniu §2 art.691 kc. Zdaniem Sądu w świetle bezspornych w istocie okoliczności, iż pozwana B. U. wraz z dziećmi R. U., W. U. i W. U. (1) przebywa w Niemczech, gdzie od kilku lat mieszka wraz z mężem, od co najmniej kilkunastu lat pracuje, jej dzieci od 7 lat chodzą tam do szkoły, a w przedmiotowym lokalu są zameldowani i przyjeżdżają do tego mieszkania okresowo co 1,5- 2 miesięcy i spędzają w nim wakacje, zaś pozwana D. G. (1) w dziećmi N. P. i P. P. (2) od 5 lat mieszka ze swoim partnerem w D., a w lokalu tym są jedynie zameldowani i przez kilka dni po śmierci I. G. w nim zamieszkiwali do czasu podjętej na skutek zgłoszenia sąsiadów interwencji Policji, a przyznawanych wszak przez same pozwane B. U. i D. G. (1) i potwierdzonych ich zeznaniami w charakterze strony, nie sposób jest przyjąć, aby w istocie stale zamieszkiwały z najemcą w przedmiotowym mieszkaniu. Sąd podziela przy tym utrwalony w doktrynie i orzecznictwie Sądu Najwyższego pogląd, iż stałe zamieszkiwanie w lokalu mieszkalnym oznacza, że lokal ten stanowi centrum życiowe określonej osoby, tj. miejsce, w którym koncentruje się na przykład życie dzieci obok rodziców, osoby nieporadnej przy osobie, która się nią opiekuje, itp. Stałe zamieszkiwanie z najemcą osoby mu bliskiej oznacza zatem ześrodkowanie przez tę osobę całej swej działalności życiowej w lokalu najemcy, tak by zajmowany przez tę osobę lokal stanowił jej centrum życiowe. (zob. m.in. wyrok SN z 8 stycznia 1976 r., I CR 926/75, OSP 1977, z. 11-12, poz. 193, z komentarzem W. C., (...) 1977, poz. 29; wyrok SN z 13 lutego 1976 r., I CR 930/75, OSNC 1977, nr 1, poz. 5; wyrok SN z 6 maja 1980 r., III CRN 61/80, Mon. Praw. 1994, nr 9, s. 273; orzeczenie SN z 28 października 1980 r., III CRN 230/80, Mon. Praw. 1994, nr 9, s. 273; wyrok SN z 15 stycznia 1981 r., III CRN 314/80, OSN 1981, nr 6, poz. 119; wyrok SN z 20 marca 1981 r., III CRN 30/81, Mon. Praw. 1994, nr 9, s. 273; wyrok SN z 15 października 1984 r., I CR 309/84, OSN 1985, nr 6, poz. 113, z komentarzem A. M., (...) 1985, poz. 47; orzeczenie SN z 17 października 1997 r., I CKN 90/97, niepubl.; orzeczenie SN z 29 kwietnia 1998 r., I CKN 637/97, niepubl.; orzeczenie SN z 17 czerwca 1999 r., I CKN 46/98, niepubl.; orzeczenie SN z 16 września 1999 r., II CKN 889/97, niepubl.; orzeczenie SN z 3 lutego 2000 r., I CKN 40/99, niepubl.). Stałe zamieszkiwanie w lokalu z najemcą (do chwili jego śmierci) należy przy tym wbrew zarzutom pozwanych odróżnić od miejsca zamieszkania w rozumieniu art. 25-28 kc, tj. miejscowości, w której osoba fizyczna przebywa z zamiarem stałego pobytu. Przepis art. 691 § 2 kc odnosi się bowiem w ocenie Sądu wyłącznie do zamieszkiwania w znaczeniu stałego przebywania w określonym lokalu (tak K. Pietrzykowski w Kodeks cywilny. Komentarz pod red. K. Pietrzykowskiego, t. II, CH BECK Warszawa 2003, s. 255-257; orzeczenie SN z 3 listopada 1998 r., I CKN 867/97, niepubl.), niewątpliwym zaś jest, że pozwani nie przebywali w sposób stały w spornym lokalu i nie stanowił on ich centrum życiowego, gdyż dla pozwanej D. G. (2) i jej dzieci znajdowało się ono w D., zaś dla B. U. i jej dzieci w miejscowości W. na terenie Niemiec.

Stosunek najmu lokalu mieszkalnego wygasł zatem ex lege z chwilą śmierci najemcy, albowiem pozwani choć należą do kręgu osób uprawnionych, o których mowa w art.691§1 kc, to nie spełniają przesłanki określonej w art. 691§2 kc. Zatem w myśl przepisu art. 222§1 kc, z uwagi na brak przysługującego pozwanym względem właściciela lokalu, tj. strony powodowej, uprawnienia do lokalu mieszkalnego będącego jego własnością, żądanie nakazania pozwanym korzystającym z lokalu mieszkalnego opuszczenia, opróżnienia i wydania lokalu właścicielowi jest w ocenie Sądu całkowicie zasadne.

W myśl art. 14 ust. 1 i 3 ustawy z 21.06.2001 r o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie kodeksu cywilnego (Dz.U. nr 71 poz.733 z póź. zm.) Sąd zobligowany był do zbadania, czy wobec wyżej wymienionych pozwanych zachodzą przesłanki do otrzymania lokalu socjalnego oraz do wydania stosownego rozstrzygnięcia w tym zakresie. Mając na uwadze, iż bezspornie wszyscy pozwani mają aktualnie zaspokojone potrzeby mieszkaniowe, zdaniem Sądu brak było podstaw do przyznania im uprawnienia do lokalu socjalnego.

O kosztach procesu względem pozwanych B. U. i D. G. (1) orzeczono na podstawie art. 98 kpc. Na zasądzoną kwotę 320 zł składała się uiszczona przez powoda opłata od pozwu w wysokości 200 zł oraz wynagrodzenie radcy prawnego w kwocie 120 zł- §9 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U. z 2002 r. Nr 163, poz. 1349 z póź. zm.). Natomiast wobec pozwanych N. P., P. P. (2), R. U., W. U. i W. U. (1) z uwagi na ich małoletniość i brak źródeł dochodu Sąd odstąpił od obciążenia ich obowiązkiem zwrotu kosztów procesu na rzecz powoda w oparciu o art.102 kpc,