Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 17 kwietnia 2013 r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSO Sławomir Urbaniak

po rozpoznaniu w dniu 17 kwietnia 2013 r. we Wrocławiu

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku uprawnionego K. C.

przeciwko obowiązanemu I. S.

o udzielenie zabezpieczenia

postanawia:

I. udzielić K. C. zabezpieczenia roszczenia o uznanie za bezskuteczną wobec uprawnionego umowy darowizny prawa własności nieruchomości z dnia 2 października 2012 r. poprzez ustanowienie zakazu zbywania i obciążania lokalu mieszkalnego położonego we W. przy ul. (...) , nr lokalu (...), dla której Sąd Rejonowy dla W.IV Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą KW nr (...).

II. wyznaczyć uprawnionemu dwutygodniowy termin do wniesienia pozwu w sprawie.

UZASADNIENIE

Uprawniony wniósł o udzielenie zabezpieczenia roszczenia o uznanie za bezskuteczną wobec uprawnionego umowy darowizny prawa własności nieruchomości z dnia 2 października 2012 r. poprzez ustanowienie zakazu zbywania i obciążania lokalu mieszkalnego położonego we W. przy ul. (...), nr lokalu (...), dla której Sąd Rejonowy dla W. IV Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą KW nr (...). W razie nieuwzględnienia tego żądania domagał się wpisania w dziale III księgi wieczystej ostrzeżenia o zakazie zbywania i obciążania tejże nieruchomości.

W uzasadnieniu wniosku wskazano, że uprawniony jest wierzycielem M. S. z tytułu umowy pożyczki z dnia 25 marca 2009 r. na kwotę 50.000 euro wraz z umownymi odsetkami w wysokości 2% w stosunku miesięcznym (24% w stosunku rocznym). Pożyczkobiorca M. S. nie zwrócił pożyczonej kwoty, wobec czego uprawniony wystąpił na drogę sądową i w dniu 3 kwietnia 2012 r. (I Nc 190/12) Sąd Okręgowy we W. wydał nakaz zapłaty przeciwko M. S. nakazując mu aby zapłacił na rzecz uprawnionego kwotę 206.350 zł wraz z umówionymi odsetkami. Przedmiotowy nakaz zapłaty stał się prawomocny z dniem 27 czerwca 2012 r. Sąd w tej sprawie udzielił także zabezpieczenia roszczenia poprzez ustanowienie hipoteki przymusowej do kwoty 226.204 zł na nieruchomości M. S. położonej w G.. W oparciu o nakaz zapłaty z dnia 3 kwietnia 2012 r. uprawniony wszczął postępowanie egzekucyjne wobec M. S. z nieruchomości przy ul. (...) we W. oraz z ruchomości, w tym wierzytelności, wynagrodzenia za pracę i udziałów w spółkach (...) we W., (...) Spółka z o.o., G. R. Spółka w R., Business (...) Sp. z o.o. we W., (...) Finanse Spółka z o.o. we W., (...) Spółka z o.o. we W.. Komornik sądowy prowadząc postępowanie egzekucyjne poinformował wierzyciela pismem z dnia 20.08.2012 r., że M. S. dokonał sprzedaży udziałów w spółce Business (...) Sp. z o.o. Ustalił też, że na podstawie umowy o podział majątku lokal mieszkalny przy ul. (...) we W. nabyła od dłużnika jego małżonka i wobec powyższego umorzył postępowanie egzekucyjne w części dotyczącej tej nieruchomości. Kolejnym wnioskiem wierzyciel wniósł o wszczęcie egzekucji z nieruchomości przy ul. (...)-2A we W. celem wyegzekwowania zasądzonej kwoty 206.350 zł. Postępowanie to zostało umorzone wobec faktu, że własność przedmiotowej nieruchomości została na podstawie notarialnej umowy darowizny z dnia 2.10.2012 r. przeniesiona na I. S.. Zdaniem uprawnionego umowa darowizny z dnia 2 października 2012 r. winna być uznana za bezskuteczną wobec K. C., gdyż prowadzi do pokrzywdzenia wierzyciela. Przedmiotem tej umowy była własność lokalu mieszkalnego, co do którego wierzyciel skierował egzekucję, czego M. S. i obowiązany byli świadomi. Na skutek tej umowy M. S. utracił jeden ze swoich głównych składników majątku i w chwili obecnej nie dysponuje majątkiem pozwalającym na zaspokojenie roszczeń uprawnionego. Nieruchomość położona w G., będąca własnością M. S., obciążona jest hipoteką przymusową na rzecz ZUS, a jej wartość stanowi jedynie niewielki procent kwoty jakiej dochodzi uprawniony. Przenosząc na rzecz swojego ojca własność nieruchomości położonej we W. przy ul. (...) dłużnik działał ze świadomością możliwości pokrzywdzenia swoich wierzycieli, w tym wnioskodawcy, co potwierdzają też wcześniejsze działania M. S. polegające na wyzbywaniu się swojego majątku. Uznać także należy, że wiedzę taką posiadał również obowiązany, co wynika z domniemania z art. 527§ 3 kpc.

Uzasadniając interes prawny uprawniony wskazał, że postępowanie egzekucyjne nie przyniosło zaspokojenia roszczenia uprawnionego, choć objęło cały wiadomy majątek M. S.. Dłużnik cały czas wyzbywa się składników swojego majątku, czego dowodem jest sprzedaż udziałów w spółkach, rozdzielność majątkowa z małżonką i przedmiotowa umowa darowizny na rzecz obowiązanego.

Sąd zważył, co następuje:

Wniosek o udzielenie zabezpieczenia należało uwzględnić.

Przepis art. 730 § 1 k.p.c. stanowi, że w każdej sprawie cywilnej podlegającej rozpoznaniu przez sąd lub sąd polubowny można żądać udzielenia zabezpieczenia. Art. 730 ¹ § 1 k.p.c. stanowi, że udzielenia zabezpieczenia może żądać każda strona lub uczestnik postępowania, jeżeli uprawdopodobni roszczenie oraz interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia. Interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia istnieje wtedy, gdy brak zabezpieczenia uniemożliwi lub poważnie utrudni wykonanie zapadłego w sprawie orzeczenia lub w inny sposób uniemożliwi lub poważnie utrudni osiągnięcie celu postępowania w sprawie (§ 2). Przy wyborze sposobu zabezpieczenia sąd uwzględni interesy stron lub uczestników postępowania w takiej mierze, aby uprawnionemu zapewnić należytą ochronę prawną, a pozwanego nie obciążać ponad potrzebę.

Wśród podstawowych przesłanek do udzielenia zabezpieczenia komentowany przepis wymienia zatem uprawdopodobnienie roszczenia oraz interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia i obie te przesłanki muszą być spełnione łącznie.

W przedmiotowej sprawie uprawniony domagał się udzielenia zabezpieczenia przyszłego roszczenia o uznanie za bezskuteczną w stosunku do niego umowy darowizny z dnia 2.10.2012 r., na podstawie której dłużnik uprawnionego M. S. darował swojemu ojcu I. S. własność lokalu mieszkalnego położonego we W. przy ul. (...), nr lokalu (...), dla którego Sąd Rejonowy dla W. prowadzi księgę wieczystą (...).

Niewątpliwie zatem w tej sytuacji uprawniony zobligowany był do uprawdopodobnienia przesłanek istnienia roszczenia ze skargi paulińskiej, czyli wykazania że posiada wierzytelność wobec dłużnika M. S., oraz że dłużnik dokonując określonej czynności, działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzyciela, a w jej wyniku dłużnik stał się niewypłacalny albo stał się niewypłacalny w wyższym stopniu, niż był przed dokonaniem czynności, a nadto, iż osoba trzecia (I. S.) o tym wiedziała lub przy zachowaniu należytej staranności mogła się dowiedzieć, lub też, że zaistniały przesłanki określone w art. 527 § 3 i 4 k.c.

Analizując treść przedłożonych przez uprawnionego dokumentów stwierdzić należy, iż uprawdopodobnił on dochodzone przyszłym pozwem roszczenie. Wnioskodawca przedłożył bowiem odpis prawomocnego nakazu zapłaty z dnia 3 kwietnia 2012 r. (I Nc 190/12) stanowiącego tytuł wykonawczy przeciwko dłużnikowi. Nadto wykazał, że dłużnik, w oparciu o umowę darowizny z dnia 2.10.2012 r. zbył nieodpłatnie przedmiotową nieruchomość na rzecz obowiązanego (wypis z księgi wieczystej KW nr (...)) Nieruchomość ta stanowiła jeden z głównych składników majątku dłużnika, a po jego zbyciu dłużnik nie posiada już takiego majątku, z którego możliwe byłoby pełne zaspokojenie uprawnionego. Tym samym, zbywając powyższą nieruchomość, dłużnik stał się niewypłacalny lub co najmniej niewypłacalny w wyższym stopniu. Wskazać przy tym wypada, iż niewypłacalność dłużnika nie musi być całkowita, wystarczy aby wystąpiła ona w większym rozmiarze niż przed dokonaniem czynności. Wnioskodawca uprawdopodobnił też to, że dłużnik, dokonując powyższej czynności zbycia nieruchomości na rzecz obowiązanego, działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzyciela, o czym świadczą też jego wcześniejsze działania polegające na uszczuplaniu swojego majątku (sprzedaż udziałów w spółkach, rozdzielność majątkowa z małżonką i podział majątku). Dłużnik nie posiada obecnie majątku, z którego wierzyciel mógłby uzyskać pełne zaspokojenie. Z przedłożonego odpisu księgi wieczystej KW (...) prowadzonej dla nieruchomości położonej w G. wynika, że wobec dłużnika prowadzone są już postępowania egzekucyjne z wniosku innych wierzycieli i nieruchomość ta obciążona jest hipoteką przymusową zwykłą na rzecz Gminy G. oraz hipoteką przymusową na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w W.. Wnioskodawca uprawdopodobnił również, że obowiązany miał wiedzę o działaniu dłużnika ze świadomością pokrzywdzenia wierzyciela, co wynika z domniemania prawnego z art. 527§3kpc, który stanowi, że jeżeli wskutek czynności prawnej dłużnika dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli uzyskała korzyść majątkową osoba będąca w bliskim z nim stosunku, domniemywa się, że osoba ta działała ze świadomością pokrzywdzenia wierzyciela.

W świetle powyższych okoliczności Sąd uznał, iż uprawniony w wystarczającym stopniu dla potrzeb wniosku o zabezpieczenie uprawdopodobnił swoje roszczenie, oparte na treści art. 527 k.c. Uprawdopodobnienie jest surogatem dowodu i jako takie zwolnione jest od ścisłych formalności dowodowych, co znajduje swój normatywny wyraz w treści art. 243 k.p.c. Uprawdopodobnienie nie daje zatem pewności co do prawdziwości twierdzeń o istnieniu konkretnego roszczenia, ale pozwala przyjąć, iż jest ono prawdopodobne. W postępowaniu zabezpieczającym strona nie musi więc udowodnić istnienia roszczenia, winna je natomiast w wysokim stopniu uwiarygodnić, a sąd na tym etapie nie rozstrzyga sprawy merytorycznie.

Zdaniem Sądu, w rozpoznawanej sprawie uprawniony wykazał także interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia przysługującego mu roszczenia. Jak wynika z przedłożonych we wniosku dokumentów M. S., podjął dotychczas wiele czynności mogących unicestwić osiągnięcie celu postępowania w postaci skutecznego wyegzekwowania należności, w drodze postępowania egzekucyjnego z majątku obowiązanego. Dokonał sprzedaży posiadanych udziałów w dwóch spółkach, przeniesienia własności nieruchomości w wyniku podziału majątku między małżonkami, wreszcie dokonał kwestionowanej darowizny nieruchomości na rzecz swojego ojca I. S..

Należy mieć też na uwadze, że w przypadku dalszego rozporządzenia przedmiotową nieruchomością, dochodzenie należności od ewentualnych nabywców będzie możliwe tylko w przypadku wykazania ich wiedzy co do krzywdzących wierzyciela działań dłużnika. Takie ograniczenie, wynikające wprost z konstrukcji art. 527 k.c. mogłoby stanowić znaczne utrudnienie w wykonaniu zapadłego na korzyść powoda rozstrzygnięcia. Zatem wniosek o zabezpieczenie jest uzasadniony ochroną i zabezpieczeniem możliwości wykonania przyszłego orzeczenia.

W ocenie Sądu, także wskazany we wniosku sposób zabezpieczenia – w postaci zakazu zbywania lub obciążania nieruchomości, zrealizuje cel zabezpieczenia i nie obciąży obowiązanego w sposób nadmierny.

Mając na uwadze cytowane przepisy oraz w oparciu o przytoczone okoliczności orzeczono jak w sentencji.

Zarządzenie:

1.  odnotować;

2.  odpis postanowienia doręczyć pełnomocnikowi uprawnionego i obowiązanemu z pouczeniem o zażaleniu;

3.  kal. 14 dni.

W-w, 17.04.2013 r.