Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 marca 2013 r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSO Krzysztof Rudnicki

Protokolant: Piotr Wojnarowski

po rozpoznaniu w dniu 25.03.2013 r.

we W.

na rozprawie

sprawy z powództwa Z. K.

przeciwko (...) S.A. w W.

o zapłatę 184 330, 92 zł

I. zasądza od pozwanego na rzecz powoda 181 457, 96 zł (sto osiemdziesiąt jeden tysięcy czterysta pięćdziesiąt siedem złotych, dziewięćdziesiąt sześć groszy) wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi w sposób następujący:

- od kwoty 116 555, 42 zł – od dnia 15.05.2010 r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 64 902, 54 zł – od dnia 20.09.2011 r. do dnia zapłaty;

II. oddala dalej idące powództwo;

III. zasądza od pozwanego na rzecz powoda 19 351, 57 zł kosztów procesu.

UZASADNIENIE

Powód Z. K. wniósł o zasądzenie od pozwanego (...) S.A. w W. 184 330, 92 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 13.05.2010r. oraz kosztami procesu.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że w dniu 01.04.2010 r. w miejscowości M. miał miejsce pożar, w którym spłonął należący do niego budynek oraz zabudowania gospodarcze, składające się z części mieszkalnej oraz części użytkowej. Śledztwo wszczęte przez Prokuratora Rejonowego w Kamiennej Górze zostało umorzone wobec niewykrycia sprawców zdarzenia. Spalony budynek był objęty obowiązkowym ubezpieczeniem budynków wchodzących w skład gospodarstwa od ognia i innych zdarzeń losowych (polisa nr (...)). Suma ubezpieczenia spalonego budynku została ustalona na kwotę 490 900 zł. Po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego pozwany ubezpieczyciel wypłacił w dniu 13.05.2010 r. odszkodowanie w wysokości 83 444, 58 zł, na które składały się następujące kwoty: 55 882, 52 zł z tytułu odbudowy spalonej części mieszkalnej z uwzględnieniem zużycia technicznego w 54, 2 % z dodatkową 10 % korektą na korzyść ubezpieczonego (zużycie ustalono na 44, 2 %) oraz 27 562, 04 zł z tytułu odbudowy spalonej części użytkowej z uwzględnieniem zużycia technicznego w 81, 8 % z 10 % korektą na korzyść ubezpieczonego (zużycie oszacowano na 71, 8 %). W piśmie z dnia 13.08.2010 r. powód odwołał się od decyzji ubezpieczyciela wskazując, że wpłacona kwota jest nieadekwatna do rzeczywiście poniesionych strat. Przesłał także kosztorysy odtworzeniowe części mieszkalnej oraz użytkowej, które obejmowały koszty przywrócenia spalonego budynku do stanu sprzed szkody na łączna kwotę 267 775, 50 zł (175 853, 10 zł dla części mieszkalnej, 91 922, 40 zł dla części użytkowej). Różnica pomiędzy kwotą kosztorysu a kwotą wypłaconego odszkodowania stanowi wartość dochodzonego roszczenia odszkodowawczego. Ubezpieczyciel po otrzymaniu kosztorysu zmodyfikował sposób ustalenia szkody, jednak mimo to podtrzymał zajęte uprzednio stanowisko. Powód wskazał, że po wyczerpaniu procedury postępowania likwidacyjnego wystąpił z wnioskom o zawezwanie do próby ugodowej, postępowanie nie doprowadziło jednak do zawarcia porozumienia.

Powód podkreślił, że ubezpieczyciel błędnie ustalił wartość szkody powstałej w jego majątku w związku z pożarem i błędnie ustalił zużycie techniczne ubezpieczonego mienia przyjmując stosowanie współczynnika od momentu ich wzniesienia, zamiast od momentu objęcia odpowiedzialności z tytułu ubezpieczenia. Powołując się na przepisy art. 70 i 68 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych powód wskazał, że przy ustalaniu sumy ubezpieczenia uwzględnia się stopień zużycia budynku, natomiast przy ustalaniu wartości szkody w wariancie odtworzeniowym, jeżeli suma ubezpieczenia została ustalona według wartości rzeczywistej - rzeczywiste zużycie budynku od dnia rozpoczęcia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń do dnia powstania szkody. Odpowiedzialność pozwanego rozpoczęła się od dnia zawarcia umowy ubezpieczenia, tj. od dnia 01.01.2010 r., pożar zaś miał miejsce w dniu 01.04.2010 r. co powoduje, że w ciągu trzech miesięcy budynki te nie mogły osiągnąć poziomu zużycia wskazanego przez ubezpieczyciela w wysokości 71, 8 % oraz 40, 2 %. Sposób ustalenia wartości szkody nie był zatem prawidłowy. Ponadto, w myśl art. 68 ust. 1 pkt 1 powołanej ustawy, w wariancie kosztorysowym zakład ubezpieczeń nie jest uprawniony do uwzględnienia faktycznego zużycia budynku. W związku z powyższym powód nie zgodził się ze sposobem wyliczenia szkody i zarzucił, że została ona zaniżona oraz że sposób jej ustalenia nie znajduje oparcia w przepisach ustawy.

W odpowiedzi na pozew pozwany (...) SA wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda kosztów procesu.

Pozwany potwierdził, że strony łączyła umowa obowiązkowego ubezpieczenia budynków rolniczych obowiązująca od 01.01 do 31.12.2010 r., w której określono także sumy ubezpieczenia dla wszystkich budynków należących do gospodarstwa rolnego powoda. Wskazał, że powód zgłosił szkodę wynikającą z pożaru w dniu 02.04.2010 r., a następnie w piśmie z dnia 15.04.2010 r. zażądał odszkodowania w wysokości 200 000 zł z tytułu zniszczenia budynku oraz 1 340 zł za pomoc przy zabezpieczeniu ruchomości. Pozwany dokonał oceny zakresu przedmiotowego i finansowego szkody a także zweryfikował przedłożony przez powoda kosztorys odtworzeniowy. Wyjaśnił, że przy liczeniu wartości szkody uwzględnił stopień zużycia technicznego budynków, które zostały wzniesione w 1879 r., a także ich modernizację, remonty, naprawy. Do ustalenia stopnia zużycia przyjęto wzory (...)(metodę nieliniową, mająca zastosowanie do budynków remontowanych regularnie), a także przeznaczenie funkcjonalne i odmienny sposób użytkowania i dbałość o stan techniczny budynków.

Pozwany wypłacił powodowi łącznie 84 339, 58 zł, w tym 895 zł z tytułu kosztów uprzątnięcia szkody na podstawie art. 69 pkt 2 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych. Pozwany odmówił zapłaty dalszej części odszkodowania za koszt sąsiedzkiej pomocy w zakresie sprzątania terenu objętego pożarem, jako nie podlegającego ochronie odszkodowawczej z umowy ubezpieczenia budynków rolniczych. Przyjął jednocześnie, że osoby sprzątające pogorzelisko mogły wykonać również czynności objęte przepisem art. 69 ust. 2 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych przewidującym zwiększenie sumy ubezpieczenia o udokumentowane koszty uprzątnięcia miejsca szkody do 5 % wartości szkody. Wskazał dalej, że koszt odbudowy budynków został obliczony na podstawie powszechnie stosowanych katalogów KNR z uwzględnieniem średnich czynników cenotwórczych. Po licznej korespondencji z powodem podtrzymał pierwotne stanowisko wskazując, że do czasu udokumentowania faktycznie poniesionych kosztów remontu do wyliczenia wartości szkody przyjęto średnie czynniki cenotwórcze z regionu na podstawie notowań (...). Jej zdaniem sposób wyliczenia szkody był zgodny z przepisem art. 68 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, a powód nie wykazał, że odszkodowanie powinno wynosić więcej, niż wypłacona dotychczas kwota.

W piśmie z dnia 10.10.2011 r. powód podniósł, że kwestionuje prawidłowość weryfikacji przez pozwanego przedstawionego kosztorysu odtworzeniowego. Wskazał, że budynki będące przedmiotem ubezpieczenia odbudowywane były w połowie XX wieku, a ich stan techniczny był bardzo dobry, o czym świadczy sam fakt wartości sumy ubezpieczenia. Suma ubezpieczenia nieruchomości ustalona została w momencie zawarcia umowy ubezpieczenia i obowiązywała od dnia 01.01.2010 r. Tym samym zgodnie z art. 68 ust. 1 pkt 2 uuo w przypadku ustalenia wartości rzeczywistej uwzględnia się faktyczne zużycie budynku od dnia rozpoczęcia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń. Powód stoi na stanowisku, że dniem tym jest 01.01.2010 r., a nie, jak przyjął pozwany w postępowaniu likwidacyjnym i odpowiedzi na pozew, rok 1879.

W piśmie z dnia 13.10.2011 r. pozwany podniósł, że z dokumentu ubezpieczenia wynika okres ubezpieczenia (data rozpoczęcia odpowiedzialności pozwanego), a także stopnie zużycia przyjęte do ubezpieczenia; mieszkalnego – 34 %, obory – 66 %. Zgodnie z przyjętą metodą (...)zużycia to zostało określone odpowiednio na 54, 2 % oraz 81, 8 %, a następnie zmniejszone ze względu na bieżące naprawy oraz wymianę pokrycia dachowego na zużycie: budynku mieszkalnego w 44 %, obory – 71, 8 %. Pozwany wskazał, że zużycia budynku uwzględniane w kosztorysie odbudowy lub remontu (wysokość szkody), o którym mowa w art. 68 ust. 1 pkt 1 uuo, dotyczy tylko zużycia budynku od dnia rozpoczęcia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń.

Sąd ustalił w sprawie następujący stan faktyczny.

Powód Z. K. zawarł z (...) S.A. w W. umowę obowiązkowego ubezpieczenia budynków i OC rolników w prowadzonym przez siebie gospodarstwie rolnym nr (...) na okres od dnia 01.01.2010 r. do dnia 31.12.2010 r.

Ubezpieczeniem zostały objęte następujące budynki: szopa – suma ubezpieczenia 18 300 zł, stodoła – suma ubezpieczenia 49 700 zł, obora – suma ubezpieczenia 96 400 zł oraz budynek mieszkalny jednorodzinny – suma ubezpieczenia 394 500 zł.

Składka ubezpieczeniowa wynosiła 673 zł.

W dokumencie ubezpieczenia nie została zaznaczona opcja ubezpieczenia wg wartości nowej budynku.

/ dowód: dokument obowiązkowego ubezpieczenia budynków i/lub odpowiedzialności cywilnej –

k. 10 /

W dniu 01.01.2010 r. doszło do pożaru, w wyniku którego spłonął stanowiący własność powoda Z. K. budynek składający się z części mieszkalnej oraz części użytkowej.

W związku z koniecznością zabezpieczenia ruchomości pozostawionych w budynku oraz uprzątnięcia terenu sąsiedzi powoda udzielili mu w dniach 02-08.04.2010 r. pomocy w niezbędnych pracach. Powód łącznie wypłacił im kwotę 1 340 zł.

/ okoliczności niesporne /

W dniu 02.04.2010 r. powód zgłosił pozwanemu powstanie szkody.

/ dowód; opis szkody – k. 8 akt szkodowych (...)

W piśmie z dnia 09.04.2010 r., doręczonym dnia 14.04.2010 r., powód działając przez radcę prawnego zwrócił się o wypłatę odszkodowania w wysokości 200 000 zł oraz kosztów wynagrodzenia za udzieloną mu pomoc w uprzątnięciu miejsca szkody w wysokości 1 340 zł.

/ dowód: pismo – k. 15-16 akt szkodowych /

W piśmie z dnia 22.04.2010 r., doręczonym dnia 26.04.2010 r., powód, dołączając fakturę VAT na kwotę 11 700 zł z tytułu wykonania prac zabezpieczających oraz rozbiórkowych elementów grożących zawaleniem, zwrócił się do pozwanego o wypłatę kwoty należnego odszkodowania.

/ dowód: pismo z załącznikiem – k. 47-49 akt szkodowych /

Z tytułu likwidacji szkody w budynku mieszkalnym w dniu 28.04.2010 r. pozwany wypłacił powodowi 39 523, 12 zł.

/ dowód: operat szkody – k. 43 akt szkodowych; zawiadomienie – k. 44 akt szkodowych /

W dniu 13.05.2010 r. pozwany przyznał powodowi odszkodowanie w łącznej kwocie 83 854, 58 zł, na którą składały się: 55 882, 54 zł na odbudowę spalonej części mieszkalnej, 27 562, 04 zł na odbudowę spalonej części użytkowej oraz 410 zł z tytułu kosztów uprzątnięcia miejsca szkody.

Ustalając wartość odszkodowania pozwany zastosował wskaźnik zużycia technicznego, który dla części mieszkalnej wynosił 44, 2 % a dla części użytkowej 71, 8 %.

W dniu 20.05.2010 r. pozwany wypłacił powodowi 44 331, 46 zł.

/ dowód: operat szkody – k. 60 akt szkodowych; zawiadomienie – k. 62 akt szkodowych /

Pismem z dnia 24.05.2010 r. pozwany powołując się na treść art. 67 ust 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych odmówił wypłaty odszkodowania w części dotyczącej kosztów porządkowania i przenoszenia mienia ruchomego.

/ dowód: pismo – k. 63 akt szkodowych /

Powód, nie zgadzając się ze stanowiskiem pozwanego, w piśmie z dnia 25.05.2010 r. ponownie zwrócił się o zwrot kosztów przeprowadzenia akcji ratowniczej obejmującej również koszty sprzątania oraz zabezpieczenia budynku w kwocie 1 790 zł (w pracach brali udział M. M. – 450 zł, R. B. – 380 zł, W. C. (1) – 410 z, R. K. – 500 zł).

/ dowód: pismo – k. 64-65 akt szkodowych; pokwitowania – k. 12-14, 17 akt szkodowych /

W piśmie z dnia 01.06.2010 r. pozwany podtrzymując wcześniej wyrażone stanowisko zwrócił się o wskazanie pozycji w kosztorysach, które zostały zaniżone lub przedstawienie dokumentacji potwierdzających wyższe koszty naprawy.

Wyjaśnił przy tym, że wypłacone odszkodowanie w kwocie 83 854, 58 zł zostało zwiększone o koszty ratunku i zabezpieczenia budynków udokumentowane oświadczeniem osoby, która wykonywała prace, tj. W. C. (1). Odszkodowanie obejmujące wynagrodzenia R. B.oraz M. M.nie mogło zostać wypłacone, ponieważ obejmowało ono prace związane z porządkowaniem mienia ruchomego, które nie było objęte umową ubezpieczenia.

Pozwany zwrócił się jednocześnie o wskazanie, jaki czas został przepracowany przez R. K. i na czym polegały wykonane przez niego prace określone w fakturze na kwotę 11 700 zł.

/ dowód: pismo – k. 66-67 akt szkodowych /

W piśmie z dnia 14.06.2010 r., doręczonym dnia 17.06.2010 r., powód wskazał, że odmowa zwrotu poniesionych kosztów przeprowadzonej akcji ratowniczej spalonych budynków jest bezpodstawna i niczym nieuzasadniona.

/ dowód: pismo – k. 69-70 akt szkodowych /

W piśmie z dnia 16.07.2010 r., odpowiadając na pismo powoda z dnia 14.06.2010 r., pozwany wyjaśnił z kolei, że wypłacając odszkodowanie z tytułu zwrotu kosztów osób pracujących przy porządkowaniu pogorzeliska nie miał możliwości dokładnego rozgraniczenia zakresu prac porządkowych, dlatego przyjął, że poniesione koszty w 50 % dotyczyły prac związanych z uprzątnięciem miejsca szkody.

W dniu 19.07.2010 r. pozwany z tego tytułu przyznał powodowi 485 zł dalszego odszkodowania.

/ dowód: pismo – k. 73 akt szkodowych; operat szkody – k. 74 akt szkodowych; zawiadomienie –

k. 75 akt szkodowych /

W piśmie z dnia 26.07.2010 r., doręczonym dnia 29.07.2010 r., powód wskazał, że wartość spalonej nieruchomości została bezzasadnie zaniżona poprzez zastosowanie współczynnika zużycia, zarzucił jednocześnie, że wpływ na wartość oszacowania miało także nieuzasadnione rozdzielenie jej na część mieszkalną oraz użytkową.

Powód wskazał, że w 2007 r. przeprowadzono remont całego dachu, co spowodowało, że wartość spalonego budynku została źle oszacowana.

/ dowód: pismo – k. 76-77 akt szkodowych /

W piśmie z dnia 01.09.2010 r., odpowiadając na pismo powoda z dnia 26.07.2010 r., pozwany poinformował, że nie znalazł podstaw do zmiany stanowiska.

/ dowód: pismo – k. 78 akt szkodowych /

Pismem z dnia 22.11.2010 r. pozwany przesłał powodowi zweryfikowany kosztorys remontowy z uzasadnieniem poszczególnych pozycji. Ponownie wskazał, że do czasu udokumentowania faktycznie poniesionych kosztów remontu, do wyliczenia wartości szkody zastosowanie mają średnie czynniki cenotwórcze z regionu. Poinformował także, że wartość kosztów remontu według zweryfikowanych kosztorysów nie przekroczyła łącznej kwoty wypłaconego odszkodowania.

/ dowód: pismo – k. 324 akt szkodowych /

W piśmie z dnia 08.12.2010 r. powód ponownie wskazał, że niczym nieuzasadnione jest przyjęcie różnych stopni zużycia części mieszkalnej i gospodarczej budynku, i zwrócił się o wyszczególnienie kryteriów jakie zostały wzięte pod uwagę przy szacowaniu stopnia zużycia.

/ dowód: pismo – k. 325-326 akt szkodowych /

W piśmie z dnia 15.12.2010 r. pozwany poinformował ostatecznie że wysokość szkody została ustalona z uwzględnieniem wartości rzeczywistej budynku, tj. z uwzględnieniem rzeczywistego stopnia zużycia w wysokości 54, 2 % dla budynku mieszkalnego oraz 81, 8 % dla budynku gospodarczego. Podał, iż szacując wartość szkody uwzględnił okoliczność, że w budynkach były prowadzone bieżące naprawy, co spowodowało zmniejszenie współczynnika zużycia o 10 %. Wskazał też, że inne przeznaczenie funkcjonalne poszczególnych części budynków i inny sposób ich użytkowania spowodowały, że ulegały one innemu zużyciu technicznemu.

/ dowód: pismo – k. 329 akt szkodowych /

Na skutek zawiadomienia powoda toczyło się postępowanie przygotowawcze w sprawie spowodowania zniszczenia mienia w postaci podpalenia budynku mieszkalno- gospodarczego położnego w M. (...) stanowiącego własność powoda.

Postanowieniem z dnia 07.07.2010 r. postępowanie zostało umorzone z uwagi na niewykrycie sprawców zdarzenia.

/ dowód: postanowienie z dnia 07.07.2010 r., (...) – k. 9 akt VI Co 56/11 /

W dniu 29.12.2010 r. powód złożył do Sądu Rejonowego dla Wrocławia Krzyków wniosek o zawezwanie pozwanego do próby ugodowej. Wniosek dotyczył zapłaty przez pozwaną 184 330, 20 zł z tytułu kosztów przywrócenia do stanu poprzedniego spalonych w pożarze z dnia 01.04.2010 r. budynków powoda położnych w miejscowości M..

Na posiedzeniu pojednawczym wyznaczonym na dzień 09.03.2011 r. w sprawie VI Co 56/11 do zawarcia ugody nie doszło z uwagi na niestawiennictwo pozwanego.

/ dowód: akta VI Co 56/11 /

Wysokość szkody powstałej w wyniku pożaru wynosi łącznie 264 902, 54 zł, na co składa się: 144 697, 31 zł z tytułu pokrycia szkody w budynku mieszkalnym oraz 120 205, 23 zł z tytułu pokrycia szkody w budynku gospodarczym.

Kosztorys robót opiewający na wskazane kwoty został sporządzony na podstawie Katalogów Nakładów Rzeczowych oraz średnich stawek robocizny, materiałów i sprzętu publikowanych przez (...)w I kwartale 2010 r.

Wartość szkody nie obejmowała zużycia technicznego.

/ dowód: opinia biegłego sądowego z zakresu budownictwa B. J. wraz z

kosztorysami – k. 93-124 /

Sąd zważył, co następuje.

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w przeważającej części.

Powód wystąpił z żądaniem zasądzenia odszkodowania za szkodę powstałą w jego budynkach w wyniku pożaru w dniu 01.04.2010 r.

Między stronami nie było w istocie sporu co tego, że w dniu 01.01.2010 r. budynki należące do powoda zostały zniszczone w wyniku pożaru, a także co do zakresu szkody. Pozwany nie kwestionowała tego, że ponosi odpowiedzialność za tę szkodę na podstawie umowy ubezpieczenia. Spór dotyczył jedynie wysokości należnego powodowi odszkodowania w zakresie wysokości kosztu robót zmierzających do odtworzenia stanu poprzedniego, a także zasadności zastosowania przez pozwanego współczynników zużycia budynku.

Zgodnie z art. 363 § 1 kc, naprawienie szkody powinno nastąpić według wyboru poszkodo-wanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej su-my pieniężnej. Jednakże wypłata odszkodowania pieniężnego również zmierza do przywrócenia stanu pierwotnego, gdyż umożliwia poszkodowanemu pokrycie kosztów tego przywrócenia. Wysokość odszkodowania powinna odpowiadać racjonalnym, celowym, uzasadnionym wydatkom poniesionym przez wierzyciela w celu usunięcia skutków zdarzenia, które szkodę spowodowało. W przypadku szkód w lokalach i budynkach po zalaniu czy spaleniu standardowym działaniem jest ustalanie wysokości odszkodowania metodą kosztorysową poprzez określeni przewidywanych kosztów naprawy z uwzględnieniem zakresu zniszczeń, a przez to zakresu niezbędnych napraw i wymian, ilości roboczogodzin poszczególnych czynności oraz cen jednostkowych niezbędnych materiałów i stawek robocizny.

W celu ustalenia wysokości szkody sąd przeprowadził dowód z opinii biegłego sądowego z zakresu budownictwa, kosztorysowania oraz rozliczeń robót B. J.. Po dokonaniu analizy dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy, aktach szkody, a także wskazań stron wyrażonych podczas wizji lokalnej, biegły wyliczył, że wysokość szkody spowodowanej pożarem wynosi 264 902, 54 zł, z czego 144 697, 31 zł dotyczy czi budynku mieszkalnego oraz 120 205, 23 zł części użytkowej. Biegły, dołączając kosztorys, wyjaśnił przy tym, że wartość tę wyliczył uwzględniając średnie stawki roboczogodziny, materiałów i sprzętu publikowane w katalogu (...)w pierwszym kwartale 2010 r. Wyliczona przez niego wartość nie obejmowała współczynnika zużycia.

Powód nie zgłosił zastrzeżeń do opisanej opinii, natomiast zastrzeżenia i wnioski pozwanego nie podlegały uwzględnieniu. Pełnomocnik pozwanego w piśmie z dnia 21.12.2012 r. oświadczył, że nie wnosi uwag ani zastrzeżeń odnośnie sporządzonej opinii, i jednocześnie zwrócił się o „załączenie przez biegłego kosztorysów w widoku uproszczonym (udostępnienie wersji szczegółowej z uwidocznionymi cenami materiałów i stawkami maszynogodzin sprzętu)”. Pełnomocnik pozwanego został wezwany do sprecyzowania wniosku przez wyjaśnienia, co oznacza złożenie uproszczonego i jednocześnie szczegółowego kosztorysu, albowiem użyte przez niego określenia wzajemnie się wykluczały – w terminie tygodnia pod rygorem pominięcia jego stanowiska zawartego w piśmie z dnia 21.12.2012 r. Zobowiązanie zostało doręczone w dniu 22.01.2013 r. Wyznaczony termin upłynął bezskutecznie. Pełnomocnik pozwanego nie sprecyzował swojego pisma. W piśmie z dnia 26.02.2013 r. wystąpił o przywrócenie terminu do sprecyzowania pisma z dnia 21.12.2012 r. Wniosek ten jako niedopuszczalny podlegał odrzuceniu zgodnie z art. 171 kpc. Termin wyznaczony przez sąd nie podlega bowiem przywróceniu, może zostać co najwyżej przedłużony w razie zgłoszenia stosownego wniosku przed upływem tego terminu. Ponieważ w zakreślonym terminie pełnomocnik pozwanego nie sprecyzował swoich wniosków w przedmiocie uzupełnienia czy też sprecyzowania opinii biegłego sąd oddalił wniosek o zobowiązanie biegłego do uzupełnienia opinii. Wobec niezrozumiałego sformułowania zastrzeżeń przez pozwanego należy przyjąć, że również z jego strony zastrzeżenia wobec opinii nie zostały skutecznie zgłoszone. Tym samym wnioski opinii biegłego nie zostały przez strony zakwestionowane.

Opinia biegłego inż. J. została sporządzona prawidłowo, biegły powołał jako podstawę kosztorysowania cennik powszechnie stosowany, w kosztorysie wskazał obmiar, rodzaj użytych materiałów, ceny jednostkowe, wymiar niezbędnej robocizny i jej stawki. Można zatem zauważyć, że sporządzony przez biegłego kosztorys zawiera wszystkie niezbędne dane oraz wyliczenia, które pozwany chciał weryfikować.

Sąd nie znalazł żadnych powodów, by podważyć przydatność opinii i kosztorysu biegłego dla rozstrzygnięcia sprawy. Tym samym należało ocenić, iż opinia ta jest profesjonalna, rzetelna i wiarygodna, a przez to daje podstawę do poczynienia stanowczych ustaleń w zakresie kosztów przywrócenia budynku powoda do stanu poprzedniego.

Zgodnie z art. 67 ust. 1 ustawy z dnia 22.05.2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych z tytułu ubezpieczenia budynków rolniczych przysługuje odszkodowanie za szkody powstałe w budynkach na skutek zdarzeń losowych w postaci: ognia, huraganu, powodzi, podtopienia, deszczu nawalnego, gradu, opadów śniegu, uderzenia pioruna, eksplozji, obsunięcia się ziemi, tąpnięcia, lawiny lub upadku statku powietrznego; za szkody spowodowane przez ogień uważa się szkody powstałe w wyniku działań ognia, który przedostał się poza palenisko lub powstał bez paleniska i rozszerzył się o własnej sile. Art. 68 ust. 1 pkt. 2 powołanej ustawy przewiduje z kolei, że wysokość szkody ustala się, z uwzględnieniem art. 69, na podstawie kosztorysu wystawionego przez podmiot dokonujący odbudowy lub remontu budynku, odzwierciedlającego koszty związane z odbudową lub remontem, określone zgodnie z obowiązującymi w budownictwie zasadami kalkulacji i ustalania cen robót budowlanych - przy uwzględnieniu dotychczasowych wymiarów, konstrukcji, materiałów i wyposażenia; jeżeli przy tym suma ubezpieczenia została ustalona według wartości rzeczywistej, uwzględnia się również faktyczne zużycie budynku od dnia rozpoczęcia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń do dnia powstania szkody.

Wreszcie zgodnie z art. 70 ust. 2 suma ubezpieczenia budynku rolniczego może odpowiadać wartości:

1) rzeczywistej tego budynku, przez którą rozumie się wartość w stanie nowym w dniu zawarcia umowy, pomniejszoną o stopień zużycia budynku rolniczego;

2) nowej - w odniesieniu do budynków nowych oraz takich, których stopień zużycia w dniu zawarcia umowy ubezpieczenia nie przekracza 10%.

Ponieważ budynki powoda nie były ubezpieczane według wartości nowej, należy wnioskować, że zostały ubezpieczone według wartości rzeczywistej uwzględniającej ich stopień zużycia na dzień zawarcia umowy ubezpieczenia.

Wobec jednoznacznego brzmienia powołanych przepisów ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych brak było podstaw do zastosowania przez pozwanego współczynników zużycia. Stan techniczny budynku, jego zużycie, przeprowadzone już i pozostające do przeprowadzenia prace remontowe należy uwzględniać przy ustalaniu wartości budynku i określaniu wysokości sumy ubezpieczenia. Pozwany miał możliwość ustalenia wartości rzeczywistej nieruchomości przed objęciem jej ubezpieczeniem, ustalenia stopnia zużycia, a także odpowiedniej sumy ubezpieczenia oraz składki. Całkowicie nielogiczne i sprzeczne z zasadami doświadczenia życiowego jest twierdzenie pozwanego, jakoby w przeciągu trzech miesięcy od początku zaistnienia jego odpowiedzialności budynek zamortyzował się odpowiednio w wymiarze 44, 2 % i 71, 8%. Budynek nie podlega takiemu zużyciu, jak rzeczy ruchome, sprzęty, narzędzia, maszyny i urządzenia, wyposażenie budynków, meble, itp. W przypadku budynku nawet upływ kilku lat może nie powodować żadnych zmian w jego substancji, a w konsekwencji zmian parametrów przepuszczalności wilgoci, ciepła, odpadnięcia jakichkolwiek elementów, tynków, pokrycia ścian czy poszycia dachu. Co więcej pozwany nie zaoferował żadnego dowodu pozwalającego na określenie w ogóle stopnia zużycia, zatem nawet konkretne wskaźniki przez niego zastosowane nie znajdują należytego poparcia. Pozwany nie wskazał, na czym polega wspomniana w odpowiedzi na pozew metoda nieliniowa wg wzoru (...), czy ma ona zastosowanie, jeśli tak, czy została zastosowana prawidłowo.

Warunkiem zasadniczym wypłaty odszkodowania z tytułu zniszczenia budynku w wyniku pożaru jest wyłącznie uwzględnienie zakresu odpowiedzialności ubezpieczyciela wyznaczonej sumą ubezpieczenia. Wartość szkody wyliczona przy wykorzystaniu opinii biegłego sumy tej nie przekracza.

Wysokość należnego powodowi odszkodowania przedstawia się zatem następująco:

- 144 697, 31 zł na poczet pokrycia szkody w budynku mieszkalnym,

- 120 205, 23 zł na poczet pokrycia szkody w budynku gospodarczym,

tj. łącznie 264 902, 54 zł

Pozwany wypłacił powodowi łącznie 84 339, 58 zł z czego 895 zł stanowiło zwrot kosztów uprzątnięcia zniszczonego obiektu w 50 %.

Zatem na poczet szkody w budynku powód otrzymał 83 444, 58 zł.

Różnica między wysokością szkody – 264 902, 54 zł a wypłaconym odszkodowaniem – 83 444, 58 zł wynosi 181 457, 96 zł i stanowi uzupełniające odszkodowanie podlegające zasądzeniu na rzecz powoda.

Odsetki za opóźnienie w spełnieniu tego świadczenia należy naliczać w sposób uwzględniający następujące okoliczności. Po zgłoszeniu szkody, w dniu 14.04.2010 r. powód – zastępowany przez zawodowego pełnomocnika – zgłosił żądanie wypłaty odszkodowania w kwocie 200 000 zł. Zgodnie z art. 817 § 1 kc ubezpieczyciel zobowiązany jest spełnić świadczenie w terminie 30 dni, czyli pozwany winien był wypłacić odszkodowanie do dnia 14.05.2010 r. Powód otrzymał w tym czasie 83 444, 58 zł, zatem pozwany od dnia 15.05.2010 r. pozostawał w opóźnieniu w zapłaty pozostałej kwoty 116 555, 42 zł. W toku postępowania likwidacyjnego powód nie sformułował już dalszego konkretnego żądania wypłaty odszkodowania zawierającego wskazanie konkretnej kwoty roszczenia. Powód nie wykazał również, że kierował w późniejszym okresie do pozwanego wezwania do zapłaty. Zatem za wezwanie do uiszczenia dalszej kwoty (ponad zgłoszone wcześniej 200 000 zł) 64 902, 54 zł należy uznać dopiero doręczenie pozwanemu odpisu pozwu, co nastąpiło w dniu 05.09.2011 r. W tym wypadku pozwany pozostaje w opóźnieniu po 14 dniach, czyli od dnia 20.09.2011 r., zgodnie z art. 481 § 1 kc w zw. z art. 476 kc i art. 455 kc, gdyż spełnienie świadczenia winno nastąpić niezwłocznie, to zaś oznacza zapłatę w terminie 14 dni (wyrok SN z dnia 28.05.1991 r., II CR 623/90, wyrok SA we Wrocławiu z dnia 20.03.2012 r., I ACa 191/11).

Dalej idące powództwo jako nieusprawiedliwione podlegało oddaleniu.

O kosztach procesu sąd orzekł na podstawie art. 100 zdanie drugie kpc, zgodnie z którym Sąd może włożyć na jedną ze stron obowiązek zwrotu wszystkich kosztów, jeżeli jej przeciwnik uległ tylko co do nieznacznej części swego żądania.

Powód wygrał sprawę w 98, 44 %, dlatego też należało zasądzić na jego rzecz od pozwanego całość poniesionych kosztów, z tym że wymiar tychże kosztów wskazany w złożonym na rozprawie spisie kosztów została nieco zawyżona.

Powód może domagać się zwrotu:

- opłaty od pozwu – 9 217 zł,

- zaliczki na koszty opinii biegłego – 2 598, 57 zł,

- wynagrodzenie pełnomocnika ustalone zgodnie z § 6.6 rozporządzenia MS z dnia 28.09.2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych – 3 600 zł,

- opłatę od wniosku o zawezwanie do próby ugodowej oraz wynagrodzenie pełnomocnika w tej sprawie zgodnie z art. 186 § 1 kpc – 3 640 zł,

- opłatę skarbową od pełnomocnictwa – 2 x 17 zł (złożonego w sprawie VI Co 56/11 oraz w sprawie I C 1032/11, przy czym zgodnie z art. 98 § 2 kpc zwrotowi podlegają wydatki tylko jednego pełnomocnika),

- koszt przesyłek – 3 x 3, 75 zł = 11, 25 zł (a nie 30 zł, jak w spisie kosztów),

- koszt przejazdu pełnomocnika do sądu – 2 x 2 x 75 km = 300 km x 0, 8358 zł/km = 250, 74 zł (koszty przejazdu muszą być liczone według stawek przewidzianych dla świadków, tj. stawek dla podróży służbowej pracowników sfery budżetowej – art. 85 uksc w zw. z art. 91 uksc w zw. z art. 98 § 4 kpc).

Tym samym całość kosztów przypadających powodowi wynosi 19 351, 57 zł.

Mając powyższe okoliczności na uwadze sąd podjął rozstrzygnięcia zawarte w sentencji wyroku.