Sygn. akt I Cz 264/13
Dnia 28 maja 2013r.
Sąd Okręgowy w Elblągu I Wydział Cywilny
w składzie :
Przewodniczący: SSO Teresa Zawistowska
Sędziowie: SO Krzysztof Nowaczyński
SO Dorota Zientara /spr./
po rozpoznaniu w dniu 28 maja 2013r.
na posiedzeniu niejawnym
sprawy z wniosku wierzyciela Banku (...) Spółki Akcyjnej w W.
przeciwko dłużnikom W. B. i A. B.
o nadanie klauzuli wykonalności
na skutek zażalenia wierzyciela
od postanowienia Sądu Rejonowego w Ostródzie
z dnia 18 kwietnia 2013r. sygn. akt I Co 681/13
postanawia :
1. zmienić zaskarżone postanowienie w ten sposób, że bankowemu tytułowi egzekucyjnemu z dnia 9 kwietnia 2010 r. nr (...), wystawionemu przez Bank (...) Spółkę Akcyjnąw W., zaopatrzonemu w klauzulę wykonalności przeciwko dłużnikowi Ł. B.postanowieniem Sądu Rejonowego w Ostródzie z dnia 12 maja 2010 r. wydanym w sprawie I Co (...) nadać klauzulę wykonalności przeciwko następcom prawnym dłużnika - W. B.i A. B.oraz zasądzić solidarnie od dłużników W. B.i A. B.na rzecz wierzyciela Banku (...) Spółki Akcyjnejw W.kwotę 84 zł (osiemdziesiąt cztery złote) tytułem kosztów postępowania klauzulowego;
2. zasądzić od dłużników W. B. i A. B. solidarnie na rzecz wierzyciela Banku (...) Spółki Akcyjnej w W. kwotę 90 zł (dziewięćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania zażaleniowego.
Zaskarżonym postanowieniem z dnia 18 kwietnia 2013 r. Sąd Rejonowy w Ostródzie oddalił wniosek wierzyciela Banku (...) S. A. w W. o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu z dnia 9 kwietnia 2010 r. nr (...) przeciwko spadkobiercom dłużnika - W. B. i A. B..
W uzasadnieniu tego orzeczenia Sąd pierwszej instancji wskazał, że wierzyciel domagał się nadania klauzuli wykonalności opisanemu wyżej bankowemu tytułowi egzekucyjnemu przeciwko następcom prawnym dłużnika. W ocenie Sądu pierwszej instancji, brak jest podstaw do uwzględnienia wniosku, ponieważ przeciwko dłużnikowi wszczęto postępowanie egzekucyjne. W takiej sytuacji organ egzekucyjny zawiesza postępowanie, a następnie podejmuje je z udziałem spadkobierców zmarłego dłużnika; do kontynuacji postępowania wystarczający jest tytuł wydany przeciwko zmarłemu.
Od tego orzeczenia zażalenie wywiódł wierzyciel domagając się w istocie rzeczy jego zmiany i nadania klauzuli wykonalności przedłożonemu tytułowi przeciwko następcom prawnym dłużnika oraz zasądzenia kosztów postępowania zażaleniowego.
W uzasadnieniu zażalenia skarżący podniósł, że z dokumentów dołączonych do wniosku nie wynika, by postępowanie egzekucyjne było zawieszone. Podkreślono, że postępowanie takie faktycznie toczyło się, jednakże zostało umorzone. W konsekwencji wierzyciel zmuszony jest do wystąpienia z nowym wnioskiem egzekucyjnym, a skoro tak, to musi legitymować się tytułem wykonawczym przeciwko spadkobiercom.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Zażalenie wierzyciela zasługuje na uwzględnienie.
Okolicznością bezsporną jest, że Ł. B.był dłużnikiem Banku (...) S. A.w W.. W dniu 9 kwietnia 2010 r. wierzyciel wystawił przeciwko dłużnikowi bankowy tytuł egzekucyjny nr (...). Tytuł ten został zaopatrzony w klauzulę wykonalności postanowieniem Sądu Rejonowego w Ostródzie z dnia 12 maja 2010 r. w sprawie I Co (...) Na podstawie tego tytułu, na wniosek wierzyciela, Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Ostródzie wszczął postępowanie egzekucyjne przeciwko Ł. B.. W dniu 11 września 2010 r. dłużnik zmarł.
Postanowieniem z dnia 11 października 2010 r. Komornik zawiesił postępowanie egzekucyjne.
Postanowieniem z dnia 21 listopada 2012 r. Sąd Rejonowy w Ostródzie stwierdził, że spadek po Ł. B. na podstawie ustawy nabyli jego rodzice - W. B. i A. B., każde z nich w ½ części.
Postanowieniem z dnia 30 grudnia 2011 r. Komornik postanowił zwrócić wierzycielowi tytuł wykonawczy i zakończyć postępowanie egzekucyjne wskazując, że postępowanie to umorzyło się z mocy prawa na podstawie art. 823 kpc.
Uwzględniając przytoczone wyżej okoliczności faktyczne zauważyć należy, że nosząc się z zamiarem wyegzekwowania wierzytelności objętej bankowym tytułem egzekucyjnym nr (...), wystawionym w dniu 9 kwietnia 2010 r., wnioskodawca zmuszony będzie wszcząć kolejne postępowanie egzekucyjne, tym razem przeciwko następcom prawnym Ł. B.. Oczywistym jest, że wraz wnioskiem egzekucyjnym będzie musiał przedłożyć tytuł wykonawczy przeciwko zobowiązanym w związku z przejściem obowiązku, będącym skutkiem dziedziczenia.
Zgodnie z art. 788 § 1 kpc, jeżeli uprawnienie lub obowiązek po powstaniu tytułu egzekucyjnego lub w toku sprawy przed wydaniem tytułu przeszły na inną osobę, sąd nada klauzulę wykonalności na rzecz lub przeciwko tej osobie, gdy przejście to będzie wykazane dokumentem urzędowym lub prywatnym z podpisem urzędowo poświadczonym. Zgodnie z utrwalonym poglądem, przywołanym także przez Sąd pierwszej instancji, zmiany stron zaistniałe po wszczęciu egzekucji nie powodują potrzeby uwidocznienia ich w klauzuli wykonalności. Wobec organu egzekucyjnego wystarczy tylko wykazać, że nastąpiło przejście prawa lub obowiązku (tak Sąd najwyższy w orzeczeniu z dnia 30 stycznia 1975 r., II CZ 5/75, OSPiKA 1976, nr 2, poz. 37; oraz E. Wengerek: Postępowanie zabezpieczające i egzekucyjne. Komentarz, Warszawa 1972, s. 149). W szczególności, w razie śmierci dłużnika po wszczęciu egzekucji, nie jest wymagane nadanie klauzuli wykonalności przeciwko jego spadkobiercy. W takim wypadku, zgodnie z dyspozycją art. 819 § 1 k.p.c., zawieszone postępowanie egzekucyjne organ egzekucyjny podejmuje z udziałem spadkobiercy dłużnika, tj. po udowodnieniu tego jego przymiotu prawomocnym postanowieniem o stwierdzeniu nabycia spadku (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 2 lipca 1975 r., I CZ 98/75, OSNCP 1976, nr 6, poz. 142).
W warunkach niniejszej sprawy pogląd ten nie ma zastosowania, skoro postępowanie egzekucyjne prowadzone przeciwko dłużnikowi zostało zakończone.
Oceniając zasadność wniosku o nadanie klauzuli wykonalności sąd nie bada w zasadzie przesłanek merytorycznych, a tylko to, czy nabywca jest następcą prawnym i czy nabycie nastąpiło już po powstaniu tytułu egzekucyjnego. Przejście uprawnień musi być wykazane dokumentem urzędowym lub prywatnym urzędowo poświadczonym. Stosownie do postanowień art. 244 § 1 k.p.c., dokumenty urzędowe sporządzone w przepisanej formie przez powołane do tego organy władzy publicznej i inne organy państwowe w zakresie ich działania, stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo zaświadczone.
Wierzyciel przedłożył odpis postanowienia Sądu Rejonowego w Ostródzie z dnia 21 listopada 2012 r., z którego wynika następstwo prawne W. B.i A. B., będące konsekwencją dziedziczenia po Ł. B.. Dołączony do wniosku tytuł wykonawczy w postaci bankowego tytułu egzekucyjnego z dnia 9 kwietnia 2010 r. nr (...), zaopatrzonego w klauzulę wykonalności postanowieniem Sądu Rejonowego w Ostródzie z dnia 12 maja 2010 r. w sprawie I Co(...), spełnia wszystkie wymagania formalne, stawiane tytułom egzekucyjnym przez obowiązujące przepisy. W konsekwencji wniosek wierzyciela zasługiwał na uwzględnienie.
Równocześnie, wobec uwzględnienia wniosku, należało zasądzić na rzecz wierzyciela zwrot poniesionych przez niego kosztów postępowania klauzulowego w kwocie 84 zł (50 zł opłata od wniosku, 34 zł - koszty pełnomocnictw).
Uznając zatem argumenty zażalenia za usprawiedliwione, na podstawie art. 386 § 1 w zw. z art. 397 § 2 i art. 13 § 2 k.p.c. Sąd Okręgowy orzekł jak w pkt 1 sentencji.
O kosztach postępowania zażaleniowego rozstrzygnięto na mocy art. 108 § 1 k.p.c. w zw. z art. 98 § 1 i art. 13 § 2 k.p.c. (pkt 2 sentencji).