Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 czerwca 2013 roku

Sąd Rejonowy w Kłodzku Wydział I Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący SSR Tadeusz Dereń

Protokolant Anna Winiarska-Kania

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 24 czerwca 2013 roku w Kłodzku

sprawy z powództwa W. G., (...) s.c.TARTAK w N.

przeciwko Skarbowi Państwa - Lasy Państwowe Nadleśnictwo B.

o zapłatę kwoty 1.093,07 zł

I. oddala powództwo;

II. w części ograniczonej postępowanie umarza;

III. zasądza od powoda na rzecz strony pozwanej kwotę 180 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt I C 336/13 upr

UZASADNIENIE

Powód W. G., (...) s.c.Tartak w N.wniósł pozew o zasądzenie od strony pozwanej Skarbu Państwa - Nadleśnictwo B.w B.kwoty 1093,07 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 19.02.2013r. do dnia zapłaty oraz zwrot kosztów procesu wg norm przepisanych. W uzasadnieniu pozwu podał, że prowadzi działalność gospodarczą w spółce cywilnej (...)w N., zaś strony wiązała do dnia 30.07.2012r. umowa kupna - sprzedaży nr (...)z dnia 28.07.2011r. wraz z aneksem nr (...)z dnia 30.06.2012r. W dniu 26.07.2012r. powód dokonał przedpłaty na drewno. Zawiadomienie o przygotowaniu drewna do wywozu powód otrzymał w dniu 26.07.2012r. i na zasadzie ust. 4§5 umowy miał obowiązek odebrać drewno w terminie do 14 dni od chwili zawiadomienia o przygotowanym przez pozwanego drewnie do wywozu, a więc do dnia 9.08.2012r. Powód wysłał po drewno transport w dniu 1.08.2012r., lecz z nieznanych przyczyn strona pozwana odmówiła wydania drewna. Dlatego też powód miał prawo naliczenia i wezwania pozwanego do zapłaty kary umownej w wysokości 5% wartości drewna niewydanego, tj. kwoty 1093,07 zł. Na wezwanie do zapłaty pozwany nie zareagował i nie wpłacił kary.

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 13.03.2013r. wydanym przez referendarza w Sądzie Rejonowym w Kłodzku nakazano stronie pozwanej, aby zapłaciła na rzecz powodów solidarnych kwotę 1093,07 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 19.02.2013r. do dnia zapłaty oraz kwotę 7,50 zł tytułem kosztów procesu.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty strona pozwana wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 600 zł podnosząc, że zgodnie z umową z dnia 28.12.2011r. oraz załącznikiem nr(...) do umowy powód zobowiązany był do odebrania surowca drzewnego - ogółem 150m3 - w nieprzekraczalnym terminie do dnia 31.07.2012r. i mimo, że pozwany zwracał się wielokrotnie do powoda o odbiór drewna, powód nie dokonał odbioru w terminie i w dniu 31.07.2012r. po raz kolejny wystąpił z wnioskiem o przedłużenie terminu realizacji umowy lecz strona pozwana nie wyraziła zgody, z uwagi na zakaz przedłużenia umów wynikający z decyzji Dyrektora Generalnej Dyrekcji Lasów Państwowych. Wobec powyższego brak podstaw prawnych do naliczenia przez powoda kary umownej zgodnie z §5 ust 1 umowy, ponieważ strona pozwana przygotowała drewno do odbioru, o czym powód wiedział i był o tym informowany, zaś z pism powoda z dnia 26.06.2012r. i 31.07.2012r. wynika, że powód nie był w stanie odebrać zakupionego drewna, a naliczenie przez niego kar umownych stanowiło odpowiedź na wezwanie zapłaty kar umownych skierowane przez pozwanego do powoda, naliczone ze względu na nieodebranie przez powoda zakupionego surowca drzewnego.

W wyniku postępowania dowodowego Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powodowie W. G.i B. G.- jako wspólnicy spółki cywilnej (...)w N.- prowadzą działalność gospodarczą w zakresie produkcji wyrobów tartacznych i uprawnionym do reprezentowania spółki samodzielnie jest każdy z wspólników.

/dowód: - przesłuchania powoda W. G. k.81,

- zaświadczenie GUS z 14.03.2011r. o numerze Regon k. 6,

- zaświadczenie z ewidencji działalności gospodarczej k.7,

- kopia umowy spółki cywilnej k. 71,

- aneksy do umowy spółki cywilnej k. 73-74/.

W dniu 28.12.2011r. strony zawarły umowę kupna - sprzedaży nr (...)drewna wielkowymiarowego na okres od 1 stycznia 2012r. do 30 czerwca 2012r., w której określono m. in. wysokość i zasady zapłaty kary umownej, odpowiedzialność pozwanego za wady drewna i jego deprecjację oraz sposób zapłaty. Ilość, cena i szacunkowa wartość drewna została zawarta w załączniku nr (...) do w/w umowy.

Pismem z dnia 26 czerwca 2012r. powód wystąpił do strony pozwanej o przedłużenie terminu realizacji umowy do dnia 30 lipca 2012r., z uwagi na przestój w okresie zimowym (niska temperatura), spadek zapotrzebowania na surowiec przetworzony i brak środków finansowych na zakup drewna. Pozwany wyraził zgodę na powyższe i w drodze aneksu nr (...)z dnia 30 czerwca 2012r. został przedłużony termin realizacji umowy do dnia 31.07.2012r. oraz zmieniono harmonogram sprzedaży drewna w załączniku nr(...) do aneksu, na podstawie którego powód miał kupić w miesiącu lipcu 2012r. 60m3 drewna, zaś ogółem był zobowiązany do odebrania surowca drzewnego w ilości 150m3 w nieprzekraczalnym terminie do dnia 31.07.2012r.

/dowód: - umowa kupna - sprzedaży z 28.12.2011r. k. 14,

- załącznik nr(...) do umowy k.20,

- załącznik nr (...) do umowy k.21,

- aneks nr (...) k. 12,

- załącznik nr(...) do aneksu k.13,

- pismo powoda z 26.06.2012r. k. 43,

- zeznania świadka Ł. P. k. 75 verte,

- przesłuchanie powoda k. 81/.

W dniu 19 lipca 2012r. powód został poinformowany telefonicznie przez stronę pozwaną, że gotowe jest drewno do odbioru jak również w tym dniu otrzymał mail pozwanego o zgłoszeniu surowca - jako gotowego - do odbioru w ilości 62m3 w leśnictwie D. oraz zawierającego przypomnienie o odbiorze drewna do 31.07.2012r., z uwagi na termin zakończenia umowy. Wcześniej również, za pomocą maila, powód był informowany o konieczności realizacji umowy. W dniu 26 lipca 2012r. powód wpłacił na rachunek bankowy strony pozwanej kwotę 15.000 zł z tym, że kwota ta obejmowała zapłatę za drewno dotyczące jednego transportu - około 30m3, gdyż powód nie posiadał w tym czasie środków finansowych umożliwiających zapłatę za cały surowiec w ilości 62m3. Do dnia 31 lipca 2012r. powód nie dokonał odbioru drewna. Pismem z dnia 31.07.2012r. nadanym faksem w dniu 1 sierpnia 2012r. powód po raz kolejny wystąpił z wnioskiem o przedłużenie terminu odbioru surowca drzewnego (świerka) do dnia 2 sierpnia 2012r., z uwagi na zwłokę w odbiorze spowodowaną brakiem odpowiedniego transportu na górskich drogach. W dniu 1 sierpnia 2012r. strona pozwana odmówiła wydania drewna kierowcy samochodu, który przyjechał po jego odbiór w imieniu powoda. Kwota 15.000 zł została w całości powodowi zwrócona przez stronę pozwaną. Przez cały okres trwania umowy strona pozwana posiadała odpowiedni zapas drewna, w tym w asortymencie zakupionym przez powoda. Strona pozwana odmówiła przedłużenia umowy z uwagi na zakaz przedłużania umów wynikający z komunikatu Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych w W..

/ dowód:- zeznania świadka Ł. P. k. 75 verte,

- przesłuchanie powoda k. 81,

- mail pozwanego z 19.07.2012r., 8.03.2012r., 29.03.2012r.,5.06.2012r. k. 52-56,

- pismo powoda z 31.07.2012r. k. 44,

- zestawienie zapasu drewna za okres I - VII 2012r. k. 45-51,

- komunikat z 26.04.2012r. Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych w W. k. 78/.

Pismem z dnia 14.01.2013r. strona pozwana wezwała powoda do zapłaty kwotę 538,52 zł tytułem kary umownej za nieodebranie przygotowanego drewna. Pismem z dnia 11.02.2013r. powód wezwał pozwanego do zapłaty kwotę 1093,07 zł tytułem kary umownej za nieprzygotowane do odbioru 54,52m3 drewna wielkowymiarowego. Strona pozwana odmówiła zapłaty.

/ dowód: - pismo Nadleśnictwa B. z dn. 14.01.2013r. k. 59,

- pismo powoda z 11.02.2013r. k. 10,

- pismo Nadleśnictwa B. z dnia 18.02.2013r. k. 57/.

Na rozprawie w dniu 24 czerwca 2013r. pełnomocnik powoda ograniczył żądanie pozwu do kwoty 546,53 zł i zrzekł się roszczenia w pozostałym zakresie.

/dowód: - oświadczenie pełnomocnika powoda k. 82, verte/.

Sąd zważył, co następuje:

Bezspornym jest w sprawie, iż w dniu 28.12.2011r. strony zawarły umowę sprzedaży nr (...)drewna wielkowymiarowego na okres od 1 stycznia 2012r. do 30 czerwca 2012r., w której określono m.in. wysokość i zasady naliczenia kary umownej, odpowiedzialność pozwanego za wady drewna i jego deprecjację oraz sposób zapłaty, a która to umowa oraz termin jej realizacji, na wniosek powoda została przedłużona do dnia 31 lipca 2012r. wraz ze zmianą harmonogramu sprzedaży drewna według załącznika nr (...) do aneksu nr (...)z dnia 30.06.2012r. Powód wystąpił o przedłużenie realizacji umowy do dnia 30 lipca 2012r., z uwagi na przestój zakładu w okresie zimowym, spadek zapotrzebowania na surowiec przetworzony oraz brak środków finansowych na zakup drewna.

Zgodnie z §5 ust. 1 umowy z dnia 28 grudnia 2011r. - jeżeli stopień realizacji sprzedaży ustalonej w harmonogramie wyniesie poniżej 95% sprzedający lub kupujący zapłaci karę umowną 5% wartości netto nieodebranego lub nieprzygotowanego do sprzedaży drewna.

Instytucja kary umownej została uregulowana w art. 483§1 k.c., w myśl którego można zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy. Z kolei przepis art. 484§1 k.c. stanowi, że w razie niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, kara umowna należy się wierzycielowi w zastrzeżonej na ten wypadek wysokości bez względu na wysokość poniesionej szkody. Zgodnie z przepisem art. 6 k.c. to na powodzie spoczywał ciężar udowodnienia tego, że spełnione zostały przesłanki uzasadniające nałożenie na stronę pozwaną kary umownej a, zdaniem Sądu, powód tego w toku procesu nie uczynił co skutkowało, iż powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie. Wskazać bowiem należy, iż stosownie do treści przepisu art. 471 k.c. oraz art. 472 k.c. zobowiązany do zapłaty kary umownej może bronić się zarzutem, że niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania jest następstwem okoliczności, za które nie ponosi on odpowiedzialności. W razie kary umownej zastrzeżonej na wypadek niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, kara należy się jedynie, gdy dojdzie do zwłoki dłużnika (art. 476 k.c.), przy czym ten może się uwolnić od obowiązku zapłaty kary umownej, jeżeli obali wynikające z art. 471 k.c. domniemanie, że opóźnienie w spełnieniu świadczenia jest następstwem okoliczności, za które ponosi odpowiedzialność. Tymczasem z zebranego w sprawie materiału dowodowego, poczynionych przez Sąd ustaleń, a zwłaszcza z treści umowy kupna - sprzedaży nr (...) z dnia 28 grudnia 2011r. oraz aneksu nr (...) z dnia 30 czerwca 2012r. wynika jednoznacznie, iż umowa, jak również realizacja tej umowy, została zawarta na okres od 1 stycznia 2012r. do 31 lipca 2012r. (po przedłużeniu) i był to termin nieprzekraczalny - zarówno co do zakupu drewna przez powoda, jego wydania przez pozwanego jak i odbioru surowca drzewnego przez powoda.

Zatem umowa obowiązywała strony do dnia 31 lipca 2012r. i do tego też czasu winna w całości nastąpić realizacja tej umowy.

Wbrew twierdzeniom powoda Sąd uznał, że w sprawie nie ma zastosowania przepis §5 ust. 4 umowy z dnia 28.12.2011r., gdyż przepis ten, potwierdza to analiza w/w umowy, dotyczy w powiązaniu z §10 ust. 2 umowy, odpowiedzialność strony pozwanej za wady drewna - w tym za deprecjację drewna - a nie dotyczy terminu odbioru drewna przez kupującego, poprzez zobowiązanie kupującego do jego odbioru w terminie 14 dni od chwili wysłania przez kupującego wiadomości o przygotowaniu drewna do wywozu - nawet po zakończeniu umowy wiążącej strony.

Bezsporne jest, że strona pozwana w dniu 19 lipca 2012r. zgłosiła powodowi - zarówno telefonicznie jak i mailem - surowiec gotowy do odbioru w ilości 63m3, również przypominając, że termin umowy kończy się 31.07.2012r. Zatem, zdaniem Sądu, powód był zobowiązany do odbioru drewna w w/w terminie, a nie w terminie 14 dni od daty zawiadomienia czyli do 2.08.2012r. Powód, zdaniem Sądu, również zdawał sobie z tego sprawę, gdyż pismem z dnia 31.07.2012r. nadanym faksem w dniu 1 sierpnia 2012r. - a więc już po terminie umowy - wystąpił po raz kolejny do strony pozwanej o przedłużeniu terminu odbioru surowca drzewnego do dnia 2.08.2012r., uzasadniając to brakiem odpowiedniego transportu w górskich warunkach. Gdyby faktycznie powód uznał, że miał obowiązek odebrać drewno w terminie do 2 sierpnia 2012r. wówczas bezzasadnym byłoby występować z wnioskiem do pozwanego o kolejne przedłużenie terminu odbioru. Sąd uznał, iż z pisma powoda z dnia 26.06.2012r. i z dnia 31.07.2012r., dotyczących przedłużenia terminu, wynika wprost, że powód, z różnych względów, nie był w stanie odebrać zakupionego drewna i starał się przeciągać realizację zawartej umowy. Potwierdzeniem tego jest również zapłata w dniu 26 lipca 2012r. na rachunek bankowy strony pozwanej tylko kwoty 15.000 zł, która obejmowała zapłatę za drewno w zakresie jednego transportu - około 30m3 - zaś powód przyznał, że nie posiadał środków finansowych umożliwiających zapłatę za cały surowiec w ilości 62m3. Zatem z tych okoliczności wynika, że powód nie był w stanie odebrać w całości drewna - wynikającego z harmonogramu sprzedaży, stanowiącego załącznik do aneksu nr (...), zaś twierdzenia powoda o przyczynach braku wpłaty dalszej kwoty należy uznać za bezzasadne. Powód nie dokonał odbioru drewna do dnia 31.07.2012r. i bez znaczenia jest, iż przewoźnik powoda stawił się po jego odbiór w dniu 1 sierpnia 2012r.

Zebrany materiał dowodowy także potwierdził, nie przeczył temu powód, iż strona pozwana w okresie obowiązywania umowy tj. do dnia 31.07.2012r. posiadała odpowiedni zapas drewna, w tym w asortymencie zakupionym przez powoda, które było nie tylko dostępne ale i przygotowane do odbioru. W związku z tym, stanowisko powoda o naliczeniu kary umownej za nieprzygotowanie drewna do odbioru - jest niezasadne. W tym stanie rzeczy stwierdzić należy, że w sprawie brak jakichkolwiek przesłanek, wynikających z umowy stron, do naliczenia kary umownej przez powoda, a w związku z tym należało powództwo oddalić (pkt I wyroku).

W części ograniczonej przez powoda Sąd umorzył postępowanie na podstawie przepisu art. 355 k.p.c. w zw. z. z art. 13§2 k.p.c. (pkt II wyroku). O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z art. 109§2 k.p.c. i przepisami rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. nr 163 poz. 1349 ze zm.) i na koszty w wysokości 180 zł składa się kwota 180 zł kosztów zastępstwa (§6 pkt 2 w/w rozporządzenia) - jako stawka minimalna - gdyż zarówno charakter sprawy jak i nakład pracy pełnomocnika strony pozwanej nie uzasadniają uwzględnienia wyższej stawki z tytułu zastępstwa procesowego (pkt III wyroku).