Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I C 163/12

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Wrocław, dnia 6 czerwca 2013 r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu, Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSR del. Piotr Jarmundowicz

Protokolant: Piotr Wojnarowski

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 24 maja 2013 r. we Wrocławiu

sprawy z powództwa A. J. (1)

przeciwko P. K.

o nakazanie złożenia oświadczenia woli

I. oddala powództwo,

II. zasądza od powódki A. J. (1) na rzecz pozwanego P. K. kwotę 4117 zł. tytułem zwrotu kosztów procesu,

III. nakazuje powódce A. J. (1), aby uiściła na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Okręgowego we Wrocławiu kwotę 2.082,80 zł. tytułem brakującej części wynagrodzenia biegłego sądowego.

UZASADNIENIE

Powódka A. J. (1)wniosła do Sądu Rejonowego w Strzelinie pozew o nakazanie pozwanemu P. K.złożenia oświadczenia woli, którego treścią jest przeniesienie własności udziału wynoszącego ½ nieruchomości zabudowanej składającej się z działek o numerach (...), o łącznej powierzchni 0,38 ha, położonej we wsi G., gmina S., dla której to nieruchomości Sąd Rejonowy V Wydział Ksiąg Wieczystych w Strzelinieprowadzi księgę wieczystą nr (...). W uzasadnieniu pozwu powódka wskazała, że w dniu 25 maja 2000 r. w Kancelarii Notarialnej w S.opisany powyżej udział w nieruchomości w G. A. J. (1)darowała swojemu siostrzeńcowi P. K.. W § 5 umowy darowizny strony postanowiły, że koszty opału ponosić będą po połowie oraz, że P. K.zainstaluje w zajmowanych przez siebie pomieszczeniach liczniki na energię elektryczną i wodę. W dniu 12.01.2001 r. strony zawarły pisemną umowę, w której ustaliły, że powódka przekaże pozwanemu pieniądze na remont domu, a P. K.zobowiązał się do wykonania remontu i do zwrócenia połowy kosztów robót w przeciągu pięciu lat. Strony ustaliły, że koszt opału i podatek od nieruchomości będą płacić po połowie, wspólnie pokryją koszty zakupu instalacji pieca centralnego ogrzewania, a nadto P. K.zobowiązał się do zwrotu powódce połowy poniesionych przez nią kosztów związanych z podpisaniem aktu notarialnego. P. K.miał ponosić też koszty związane z wywozem nieczystości. A. J. (1)zobowiązała pozwanego, aby wszystkie rachunki na zakup materiałów przeznaczonych na remont domu były wystawiane na jej nazwisko. Od 2000 r. powódka pracując we Włoszech przekazywała całe swoje oszczędności pozwanemu z przeznaczeniem na remont nieruchomości. Pieniądze przekazywała przekazami pocztowymi bezpośrednio pozwanemu, jego matce, oraz za pośrednictwem koleżanek. Powódka przyjeżdżała do Polski raz w roku na okres około miesiąca. Zwracała się o przedłożenie rachunków i przyspieszenie prac remontowych. Od 2000 r do 2010 r. przekazała pozwanemu kwotę ok. 300 tys. zł na remont nieruchomości. Z uwagi na stały pobyt we Włoszech nie była w stanie na bieżąco kontrolować przebiegu prac remontowych. Pozwany tłumaczył, że odda pieniądze i przedłoży rachunki. Wiosną 2010 r. powódka przyjechała do Polski. Okazało się, że P. K.w dalszym ciągu nie podjął prac remontowych, a nadto nie zainstalował licznika energii elektrycznej oraz licznika na wodę. Cały czas media te pobierał od powódki bez jej zgody i wiedzy. Nadto zmienił diametralnie swój stosunek do powódki, źle się do niej odnosił, obrażał ją, życzył jej rychłej śmierci, unikał jej, zastraszał, wyganiał z domu, przestał ją odwiedzać, nie interesował się jej stanem zdrowia. Powyższe sprawiło, że powódka utraciła zaufanie do pozwanego. Pismem z dnia 10 lipca 2010 r. powódka wezwała pozwanego do zwrotu przekazanych pieniędzy. W grudniu 2010 r. przyjechała do Polski na okres 4 miesięcy. Powódka zastała dom w bardzo złym stanie. Mieszkanie było zalane, odpadały tynki, niedostępna łazienka, odcięte rury centralnego ogrzewania, nie została uszczelniona komórka. Pozwany nie wykonał drenażu domu w wyniku, czego zalana została piwnica, nie wykonał remontu ganku, nie zmienił rynien, nie wykonał elewacji ściany budynku, nie wyremontował komina i wielu innych prac, do których był zobowiązany i na które to prace pobrał od powódki pieniądze. Pozwany utrudniał powódce normalne funkcjonowanie nie pozwalając korzystać jej z pewnych pomieszczeń. Wyśmiewał się z jej stanu cywilnego i preferencji seksualnych i niestosownie się do niej odnosił. Powyższe naraziło powódkę na rozstrój zdrowia a zachowanie pozwanego sprawiło, że żyje w permanentnym stresie. W związku z powyższym powódka postanowiła cofnąć darowiznę na rzecz pozwanego. Dnia 1 lutego 2012 r. powódka odwołała na piśmie darowiznę uczynioną na rzecz swojego siostrzeńca. Powodem odwołania była rażąca niewdzięczności. Podkreśliła, że zachowanie pozwanego jest świadome i skierowane przeciwko niej. W pisemnym odwołaniu darowizny powódka wezwała pozwanego do stawienia się w kancelarii notarialnej w dniu 11.02.2011 r. celem złożenia oświadczenia o zwrotnym przeniesieniu własności wskutek odwołania darowizny. Pozwany w wyznaczonym terminie nie stawił się u notariusza.

W odpowiedzi na pozew (k.60 - 61) pozwany wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów procesu. Przyznał, że powódka przekazywała w ratach kwoty na remont nieruchomości, który był finansowany również ze środków pozwanego. Pozwany dokonywał zakupu materiałów budowlanych, wykonywał prace budowlane osobiście oraz zatrudniał inne osoby. Przeprowadzenie remontu dachu wymagało zatrudnienia specjalistycznej firmy. Powódka przyjeżdżała do Polski w okresie od 2000 r. do 2009 r. przynajmniej jeden raz w roku. Była zadowolona z postępu prac budowlanych, nie kwestionowała sposobu i zakresu ich wykonywania oraz przesyłała kolejne zaliczki nas poczet dalszych prac remontowych. Nakłady poczynione na budynek mieszkalny w trakcie prac remontowych przeprowadzonych przez pozwanego doprowadziły do istotnej poprawy stanu technicznego domu, znacznie powiększyły jego wartość. Pozwany zaprzeczył, aby powódka przekazała mu kwotę około 300 tys. zł na remont nieruchomości. Zaprzeczył też, aby pobierał energię elektryczną i wodę poprzez liczniki powódki. Pozwany zaprzeczył także, aby kiedykolwiek zachował się niewłaściwie wobec powódki. Zawsze z szacunkiem się do niej odnosił i przez 10 lat dbał o nieruchomość kosztem swojego zdrowia i wolnego czasu. Zaprzeczył, aby dopuścił się wobec powódki rażącej niewdzięczności.

Postanowieniem z dnia 05.05.2012 r. (k. 86) Sąd Rejonowy w Strzelinie wszczął postępowanie w przedmiocie sprawdzenia wartości przedmiotu sporu.

Postanowieniem z dnia 23.09.2011 r. (k. 168) Sąd Rejonowy w Strzelinie ustalił wartość przedmiotu sporu na kwotę 143.690 zł i przekazał sprawę do rozpoznania Sądowi Okręgowemu we Wrocławiu.

W piśmie procesowym z dnia 5 marca 2012 r. (k. 389 - 392) powódka podtrzymała dotychczasowe twierdzenia dodając, że zachowanie pozwanego wobec niej było agresywne i wulgarne. Tak samo w stosunku do powódki zaczęła zachowywać się konkubina pozwanego i jego ojciec. Grozili jej, że jak będzie przyjeżdżać do domu to zostanie pobita. Ojciec pozwanego groził, że w przypadku podjęcia kroków prawnych może spodziewać się do zamachu na swoje życie. Pozwany nie reagował takie zachowania i nie stawał w obronie powódki. Powódka czuła się poniżana i traktowana, jako intruz. Pozwany sprzeniewierzył otrzymane pieniądze w kwocie 300.000 zł Nie tylko nie przeprowadził umówionych remontów, ale doprowadził do znacznego pogorszenia stanu nieruchomości.

Pozwany w piśmie procesowym z dnia 24 kwietnia 2012 r. (k. 429 - 433) wskazał, że nie wywoływał kłótni i awantur, a jeżeli już dochodziło do nieporozumień to wyłącznie z inicjatywy powódki. Zaprzeczył, ażeby członkowie jego rodziny odnosili się do powódki niewłaściwe i nigdy nie miały miejsca zdarzenia wskazane przez powódkę. Wbrew twierdzeniom powódki ponosił on koszty energii elektrycznej, wywozu nieczystości i opłat z tytułu podatku od nieruchomości. Powódka mimo tego zamontowała wyłącznik prądu, co uniemożliwiło uruchomienie pieca centralnego ogrzewania. Kwoty przekazywane przez powódkę na nazwisko J. K. i H. B. były przeznaczone na inne cele uzgodnione z powódką i w całości wykorzystane zgodnie z przeznaczeniem. Analiza postępowań powódki wskazuje, że zamierzała ona w sposób celowy i zaplanowany do podjęcia działań przeciwko pozwanemu po przeprowadzeniu przez niego prac pracochłonnych i kosztowych prac remontowo budowlanych zwiększających wartość nieruchomości.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 24 maja 2000 r. powódka A. J. (1)sporządziła w Kancelarii Notarialnej w S.w formie aktu notarialnego, rep akt (...), umowę darowizny na podstawie której darowała swojemu siostrzeńcowi P. K.udział wynoszący 1/2 w nieruchomości zabudowanej, składającej się z działek o numerach (...)o łącznej powierzchni 0,38 ha położonej we wsi G., gmina S., dla której nieruchomości Sąd Rejonowy V Wydział Ksiąg Wieczystych w Strzelinieprowadzi księgę wieczystą za nr (...).

W § 5 umowy darowizny strony określiły sposób korzystania z tej nieruchomości i wskazały, że powódka A. J. (1) użytkować będzie pomieszczenia położone na parterze budynku, a w budynku gospodarczym pomieszczenia położone po prawej stronie od wejścia, zaś P. K. będzie korzystał w budynku mieszkalnym z pomieszczeń położonych na piętrze, a w budynku gospodarczym z pomieszczeń po lewej stronie od wejścia. Do wspólnego korzystania przez współwłaścicieli pozostał korytarz, klatka schodowa, ganek, piwnica, strych i ogród. Nadto strony umowy postanowiły, że koszty opału ponosić będą po połowie oraz, że P. K. zainstaluje w zajmowanych przez siebie pomieszczeniach liczniki na energię elektryczną i wodę.

Dowód:

umowa darowizny z dnia. 24.05.2000 r., akt notarialny Rep. A (...)k. 13 - 14.

W dniu 12.01.2001 r. strony zawarły pisemną umowę, w której powódka wskazała, że założyła P. K. konto bankowe, na które będzie przekazywać pieniądze na remont dachu, oraz zobowiązała go do wykonania remontu i do zwrócenia połowy kosztów robót w przeciągu pięciu lat. Strony ustaliły, że koszt opału i podatek od nieruchomości będą płacić po połowie, wspólnie pokryją koszty zakupu instalacji pieca centralnego ogrzewania, a nadto P. K. zobowiązał się do zwrotu powódce połowy poniesionych przez nią kosztów związanych z podpisaniem aktu notarialnego. P. K. miał ponosić też koszty związane z wywozem nieczystości podczas nieobecności powódki. A. J. (1) zobowiązała pozwanego, aby wszystkie rachunki na zakup materiałów przeznaczonych na remont domu były wystawiane na jej nazwisko.

Dowód:

umowa z dnia 12.01.2001 r. k. 16

Powódka od roku 1994 r. przebywała we Włoszech pracując jako opiekunka osób starszych. Przez pierwsze lata po wyjedzie powódka rzadko bywała w Polsce. Od około 1998 r. przyjeżdżała do kraju raz w roku na okres około 1 miesiąca. W domu w G., który powódka w ½ części darowała pozwanemu, zamieszkiwała matka powódki. Jeszcze przed zwarciem umowy darowizny powódka ze swoich środków finansowych wymieniła okna w całym budynku

W październiku 2000 r. do domu tego wprowadził się obdarowany P. K., który opiekował się babcią (matką powódki) do jej śmierci w 2004 r.

Dowód:

zeznania świadka W. H., e - protokół z dnia 10.12.2012 r., od 00:17:40 do 00:49:49, k 469,

zeznania świadka L. D., e - protokół z dnia 10.12.2012 r., od 01:04:25 do 01:11:32, k.470,

zeznania świadka J. K., e - protokół z dnia 04.03.2013 r. od 00:06:43 do 01:09:00, k. 564,

zeznania świadka L. J. (1), e - protokół z dnia 12.04.2013 r. od 00:01:43 do 00:21:56, k.574,

przesłuchanie powódki A. J. (1), e - protokół z dnia 12.04.2013 r., od 00:46:27 do 01:15:00, k. 576,

przesłuchanie pozwanego P. K., e - protokół z dnia 12.04.2013 r., od 01:15:00 do 02:00:21, k. 576,

Od roku 2000 r. do roku 2009 A. J. (1) przekazywała pozwanemu pieniądze z przeznaczeniem na remont nieruchomości. Pieniądze przekazywała przekazami pocztowym oraz bezpośrednio pozwanemu na konto bankowe. Środki finansowe przekazywała też jego matce, ojcu również za pośrednictwem koleżanek (L. J. (2), T. S.).

W okresie od 2000 r. do 2009 r. przekazała P. K. przekazami pocztowymi nie mniej niż 34.827 zł, a wpłatami na konto w banku kwotę 19.007 zł. Łącznie pozwany otrzymał w ten sposób co najmniej 53.835,18zł. Przez koleżanki powódki P. K. otrzymywał kilkakrotnie kwoty po 200—400 EUR. Pieniądze A. J. (1) przekazywała też innym członkom rodziny i koleżankom z przeznaczeniem na rożne cele, w tym na potrzeby swojej matki. Pomagała też pozwanemu i jego rodzinie w ich trudnej sytuacji materialnej.

Dowód:

przekazy pieniężne na rzecz P. K. k. 26 – 47,

wnioski o międzynarodowy przekaz pieniężny k. 405 – 426,

zeznania świadka W. H., e - protokół z dnia 10.12.2012 r., od 00:17:40 do 00:49:49, k 469,

zeznania świadka L. D., e - protokół z dnia 10.12.2012 r., od 01:04:25 do 01:11:32, k.470,

zeznania świadka D. K., e - protokół z dnia 10.12.2012 r., od 01:18:37 do 01:31:15, k. 470,

zeznania świadka L. J. (1), e - protokół z dnia 12.04.2013 r. od 00:01:43 do 00:21:56, k.574,

zeznania świadka T. S., e- protokół z dnia 12.04.2013 r. od 00:21:56 do 00:31:24, k.575,

zeznania świadka J. K., e - protokół z dnia 04.03.2013 r. od 00:06:43 do 01:09:00, k. 564,

zeznania świadka H. B., e - protokół z dnia 04.03.2013 r. od 01:09:00 do 01:27:39, k. 564,

przesłuchanie powódki A. J. (1), e - protokół z dnia 12.04.2013 r., od 00:46:27 do 01:15:00, k. 576,

przesłuchanie pozwanego P. K., e - protokół z dnia 12.04.2013 r., od 01:15:00 do 02:00:21, k. 576,

Powódka przekazując pieniądze na remont wskazywała na co dokładnie pieniądze mają być przeznaczane. Zakupy na potrzeby remontu były wspólnie przez strony uzgadniane.

Strony, podczas gdy powódka przyjeżdżała do Polski. Nie rozliczały się przekazanych pieniędzy. Przez okres od 2000 r. do 2010 r. powódka była zadowolona z postępu prac remontowych i nie zgłaszała żadnych zastrzeżeń. Przez cały ten czas przekazywała pozwanemu dalsze środki finansowe na kontynuację prace remontowych.