Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 maja 2013 r.

Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze Wydział I Cywilny

w następującym składzie:

Przewodniczący: SSO Urszula Wiewióra

Protokolant: A. Dymitroca

po rozpoznaniu w dniu 15 maja 2013 r. w Jeleniej Górze

sprawy z powództwa Skarbu Państwa - Prezydenta Miasta J.

przeciwko (...) sp. Z o.o. z siedzibą w J.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego (...) sp. Z o.o. z siedzibą w J. na rzecz powoda Skarbu Państwa - Prezydenta Miasta J. kwotę 125955,16 zł (sto dwadzieścia pięć tysięcy dziewięćset pięćdziesiąt pięć złotych 16/100) z ustawowymi odsetkami od kwoty 125949,51 zł od 1 kwietnia 2009r. do dnia zapłaty i od kwoty 5,65 zł od dnia 28 grudnia 2012r. do dnia zapłaty,

II.  zasądza od pozwanego (...) sp. z o.o. z siedzibą w J. na rzecz powoda Skarbu Państwa - Prezydenta Miasta J. kwotę 3600 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

III.  nakazuje ściągnąć od pozwanego (...) sp. z o.o. z siedzibą w J. na rzecz Skarbu Państwa – kasa Sądu Okręgowego w Jeleniej Górze – kwotę 6298 zł tytułem opłaty od pozwu.

Sygn. akt I C 330/13

UZASADNIENIE

Powód – Skarb Państwa, reprezentowany przez Prezydenta Miasta J. wniósł o orzeczenie nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym, aby strona pozwana (...) Sp. z o.o. w J. zapłaciła na jego rzecz kwotę 125.955,16 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia:

- 01.04.2009r. od kwoty 125.949,51 zł;

- wniesienia pozwu od kwoty 5.65 zł;

wraz z kosztami postępowania sądowego, w tym zastępstwa adwokackiego w kwocie 3.600 zł, w terminie 2 tygodni od doręczenia nakazu zapłaty.

W uzasadnieniu strona powodowa wskazała, że żądana kwota wynika z tytułu opłaty rocznej za rok 2009, z tytułu użytkowania wieczystego przez pozwaną działek gruntu nr (...). Powód podnosił, że pozwana winna uiścić z tego tytułu opłatę roczną w łącznej kwocie 133.219,05 zł, faktycznie jednak uiściła tylko 7.269,54 zł, a zatem do zapłaty za rok 2009 pozostała kwota 125.949,51 zł. Ponadto strona powodowa dodała, że pozwana bezskutecznie była wzywana do uiszczenia przedmiotowej kwoty.

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 29.01.2013r. Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze nakazał pozwanemu (...) Sp. z o.o. w J., aby zapłacił na rzecz powoda Skarbu Państwa – Prezydenta Miasta J. kwotę 125.955,16 zł z ustawowymi odsetkami:

- od kwoty 125.949,51 zł od dnia 01.04.2009r. do dnia zapłaty;

- od kwoty 5,65 zł od dnia 28.12.2012r. do dnia zapłaty,

oraz kwotę 3.600 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego.

W punkcie II nakazano ściągnąć od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 1.575 zł tytułem opłaty od pozwu.

Pozwany w ustawowym terminie wniósł sprzeciw od opisanego wyżej nakazu zapłaty i wniósł o oddalenie powództwa w całości.

Strona pozwana przyznała, iż jest użytkownikiem wieczystym wskazanych w pozwie działek gruntu, oraz, że pismami z dnia 19.12.2008r. powód wypowiedział dotychczasową wysokość opłat z tytułu użytkowania i zaoferował przyjecie nowej wartości tych opłat. Podstawę do ustalenia nowej wysokości opłat rocznych stanowiły wartości gruntów określone przez rzeczoznawcę majątkowego J. W., w formie operatów szacunkowych. Dalej pozwany podał, że wniósł do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w J. o ustalenie, iż wypowiedzenie dotychczasowej opłaty z tytułu użytkowania wieczystego dokonane przez powoda były nieuzasadnione. W toku postępowania przed SKO ustalono, iż operaty szacunkowe sporządzone przez J. W. zawierały błędy i nie mogą stanowić podstawy do określenia wartości rynkowej nieruchomości gruntowej dla potrzeb aktualizacji opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego gruntu. Mając na uwadze powyższe, pozwany zarzucił, iż aktualizacja opłaty rocznej dokonana została nieskutecznie, w oparciu o wadliwe operaty szacunkowe, nie mające charakteru opinii o wartości nieruchomości o której mowa w art. 156 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami. W konsekwencji roszczenie powoda o zapłatę opłaty z tytułu użytkowania wieczystego ustalone w oparciu o operaty nie mające waloru opinii o wartości nieruchomości, a więc w oderwaniu od rzeczywistej wartości nieruchomości, jest bezpodstawne. Ponadto pozwany zarzucił, że żądanie uiszczenia opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste w wysokości ustalonej na podstawie operatów szacunkowych, które zgodnie z art. 157 ust. 1a u.g.n. nie mają charakteru opinii o wartości nieruchomości, jest nadużyciem prawa – działaniem sprzecznym z zasadą współżycia społecznego rozumianą jako konieczność opierania się uprawnionego na względach słuszności oraz kierowania się w działaniu dobrymi obyczajami i dobrą wiarą.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Pozwany – Przedsiębiorstwo (...) sp. z o. o. w J. jest użytkownikiem wieczystym nieruchomości gruntowej położonej w J. przy ul. (...) oznaczonej jako działka nr (...) (księga wieczysta prowadzona przez Sąd Rejonowy w Jeleniej Górze nr (...)) , oraz działek nr (...) (księga wieczysta prowadzona przez Sąd Rejonowy w Jeleniej Górze nr (...)). Opisane nieruchomości gruntowe stanowią własność Skarbu Państwa. Nieruchomość jest wykorzystywana na działalność gospodarczą pozwanego, stopa procentowa opłaty rocznej wynosi 3%.

(akty notarialne k.6-24)

Prezydent Miasta J., działający w imieniu Skarbu Państwa, pismami z dnia 19.12.2008r. wypowiedział pozwanemu opłatę roczną z tytułu użytkowania wieczystego opisanej wyżej nieruchomości – działki gruntu nr (...) w dotychczasowej wysokości 186,05 zł i zaoferował przyjęcie opłaty w nowej wysokości 3.565,50 zł, oraz nieruchomości gruntowej obejmującej działki nr (...) w dotychczasowej wysokości 7.083,49 zł i zaoferował przyjęcie opłaty w nowej wysokości 129.663,55 zł.

Łączna wysokość opłat rocznych za użytkowanie wieczyste przedmiotowych nieruchomości wynosi 133.219,05 zł.

(wypowiedzenia k.26-27)

Pozwany (...) sp. z o.o. w J., na podstawie art. 78 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami (Dz.U.2010.102.651 j.t.), złożył wniosek do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w J. o ustalenie, że aktualizacje opłat rocznych są nieuzasadnione.

Orzeczeniami z dnia 15 marca 2010r. (sygnatura akt SKO/46/UW- (...) oraz SKO/46/UW- (...)) Samorządowe Kolegium Odwoławcze orzekło, że aktualizacje opłat rocznych są nieuzasadnione (bezskuteczne).

Od powyższych orzeczeń sprzeciw do Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze w ustawowym terminie wniósł Prezydent Miasta J..

Zarządzeniami z dnia 2 lipca 2010r. (sygn. akt I C 353/10), oraz z dnia 16 lipca 2010r. (sygn. akt 355/10) SR w Jeleniej Górze zwrócił pozwy o aktualizacje opłat rocznych z tytułu użytkowania wieczystego dotyczące nieruchomości objętych księgami wieczystymi nr (...) z powodu nie uzupełnienia braków formalnych w terminie przez powoda - (...) sp. z o.o. w J..

Zażalenia na opisane wyżej zarządzenia sądu zostały odrzucone z uwagi na nie uzupełnienie braków formalnych w terminie (postanowienie z dnia 20.01.2011r., sygn. akt I C 353/10 oraz postanowienie z dnia 13.01.2011r., sygn. akt I C 355/10).

(okoliczności bezsporne)

Pismem z dnia 02.06.2011r. skierowanym do strony pozwanej, powód wskazał, iż ciąży na nim obowiązek uiszczenia zaktualizowanej opłaty rocznej z tytułu użytkowania działek gruntu nr (...) w łącznej kwocie 133.219,05 zł.

Pozwany w piśmie z dnia 10.06.2011r. wskazał, że nie posiada finansowych możliwości uiszczenia jednorazowo żądanej kwoty.

(pismo powoda do pozwanego z dnia 02.06.2011r. k. 28; odpowiedź k.29)

Pozwany (...) sp. z o.o. w J. tytułem opłaty rocznej z tytułu wieczystego użytkowania działek gruntu nr (...) za rok 2009 uiściła kwotę 7.269,54 zł.

(zestawienie wpłat k.25)

Pismem z dnia 15.03.2012r. powód wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 437.336,85 zł, w tym kwoty 125.949,51 zł tytułem opłaty za użytkowanie wieczyste za 2009r. działek gruntu nr (...).65 zł kosztów wezwania.

(wezwanie do zapłaty k. 30)

Sąd zważył, co następuje:

Poza sporem w sprawie pozostawało, iż powód Skarb Państwa – Prezydent Miasta J., na zasadzie art. 77 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami (Dz.U.2010.102.651 j.t.) skorzystał z prawa zaktualizowania opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego opisanych w stanie faktycznym nieruchomości gruntowych oraz na podstawie art. 78 ust. 1 u.g.n. wypowiedział na piśmie wysokość dotychczasowej opłaty, przesyłając równocześnie ofertę przyjęcia jej nowej wysokości, w łącznej kwocie 133.219,05 zł. Bezspornie strona pozwana uiściła z tego tytułu kwotę 7.269,54 zł. Wskazać przy tym należy, iż użytkownik wieczysty ma obowiązek uiszczenia opłaty rocznej w terminie do dnia 31 marca każdego roku, z góry za dany rok (art. 71 ust. 1 i 4 u.g.n.).

Pozwany (...) sp. z o.o. w J., zarzucała, iż skoro orzeczeniami Samorządowego Kolegium Odwoławczego w J. uznano bezskuteczność wypowiedzenia opłat rocznych z tytułu użytkowania wieczystego działek gruntu, nie ciąży na niej obowiązek uiszczenia opłaty w zaktualizowanej wysokości.

W ocenie Sądu stanowisko strony pozwanej nie zasługiwało na uwzględnienie.

W istocie na podstawie art. 78 ust. 2 u.g.n. użytkownik wieczysty może, w terminie 30 dni od dnia otrzymania wypowiedzenia, złożyć do samorządowego kolegium odwoławczego właściwego ze względu na miejsce położenia nieruchomości, zwanego dalej "kolegium", wniosek o ustalenie, że aktualizacja opłaty jest nieuzasadniona albo jest uzasadniona w innej wysokości, co też pozwany uczynił, a orzeczenie SKO w J. było dla niego korzystne. Jednakże strona pozwana nie wzięła pod uwagę, że wskutek wniesienia sprzeciwu przez uprawniony organ – w tym wypadku Prezydenta Miasta J., przedmiotowe orzeczenia kolegium utraciły moc.

Jak stanowi art. 80 ust. 1 i 2 u.g.n., od orzeczenia kolegium właściwy organ lub użytkownik wieczysty mogą wnieść sprzeciw w terminie 14 dni od dnia doręczenia orzeczenia. Wniesienie sprzeciwu jest równoznaczne z żądaniem przekazania sprawy do sądu powszechnego właściwego ze względu na miejsce położenia nieruchomości. Kolegium przekazuje właściwemu sądowi akta sprawy wraz ze sprzeciwem. Wniosek, o którym mowa w art. 78 ust. 2, zastępuje pozew. W myśl art. 80 ust. 3 u.g.n., w razie wniesienia sprzeciwu w terminie, orzeczenie traci moc, nawet gdy sprzeciw odnosi się tylko do części orzeczenia.

Sprzeciw wyraża wolę strony, by sprawa została rozpatrzona przez sąd powszechny, przy czym sąd ten w żaden sposób nie odnosi się do orzeczenia kolegium ani też nie jest nim związany. Sąd nie sprawuje bowiem funkcji kontrolnej lub nadzorczej nad SKO, lecz od początku (od nowa) samodzielnie rozstrzyga spór o zasadność dokonanej aktualizacji opłaty rocznej. Stronami postępowania przed sądem powszechnym są właściciel nieruchomości oraz jej użytkownik wieczysty (por. Komentarz do art. 80 ustawy o gospodarce nieruchomościami, E. Bończak-Kucharczyk, LEX 2011). Jednakże rozpoznanie sprawy przez sąd powszechny uzależnione było od uzupełnienia przez występującego w takim postępowaniu w charakterze powoda (...) sp. z o.o. w J. braków formalnych pozwu, czego nie uczynił, a co skutkowało zwrotem pozwów, co w sprawie było bezsporne.

Zatem w opisanej sytuacji, na skutek wniesienia sprzeciwu przedmiotowe orzeczenia kolegium, korzystne dla pozwanego, utraciły moc. Natomiast, skoro pozwy w sprawach o aktualizacje opłat rocznych z tytułu użytkowania wieczystego zostały przez Sąd zwrócone, zaoferowane w wypowiedzeniach z dnia 19.12.2008r. przez właściciela nowe wysokości opłaty rocznej za 2009r. nadal obwiązują, nie zostały skutecznie podważone (patrz także wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 13.10.2011r., VI ACa 255/11, LEX nr 1120315). Podkreślić przy tym należy, że nieskuteczne wniesienie pozwów (zwrot pozwów) wynikało z nie uzupełnienia braków formalnych przez (...) sp. z o.o. w J..

Mając na uwadze powyższe, uznać należało, że na stronie pozwanej nadal ciąży obowiązek uiszczenia opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego działek gruntu nr (...) za rok 2009r. w wysokości określonej w wypowiedzeniach z dnia 19.12.2008r., to jest w łącznej kwocie 133.219,05 zł. Skoro strona pozwana uiściła jedynie kwotę 7.269,54 zł, Sąd zasądził z tego tytułu, na rzecz powoda pozostałą kwotę 125.949,51 zł oraz 5,65 zł tytułem zwrotu kosztów wezwania o zapłatę (kwota ta nie była przez stronę pozwaną kwestionowana), łącznie 125.955,16 zł, co znalazło wyraz w punkcie I wyroku.

O odsetkach orzeczono co do kwoty 125.949,51 zł na podstawie art. 481 k.c. oraz art. 71 ust. 4 u.g.n., zaś co do kwoty 5,65 zł na podstawie art. 455 k.c. i art. 481 k.c.

W okolicznościach niniejszej sprawy pozbawione podstaw było powoływanie się przez stronę pozwaną na art. 5 k.c. Wszak to z uwagi na jej niestaranność w dochodzeniu swoich praw przed sądem powszechnym, sprawa dotycząca aktualizacji opłat rocznych nie została merytorycznie rozpoznana przez Sąd powszechny. Pozwany nie podważył skutecznie wysokości zaktualizowanej opłaty rocznej za 2009r., choć istniały ku temu możliwości. Nieskuteczne było powoływanie się przy tym na decyzje zapadłe w postępowaniu przed Samorządowym Kolegium Odwoławczym w J., skoro wskutek wniesienia sprzeciwów orzeczenia te utraciły moc w całości.

Sąd oddalił wnioski pozwanego złożone w sprzeciwie od nakazu zapłaty z uwagi na to, iż nie miały znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy. Wnioskowane dowody miałyby znaczenie dla postępowania prowadzonego przed Sądem na skutek sprzeciwu wniesionego od orzeczenia SKO, w toku sprawy o aktualizacje opłat rocznych z tytułu użytkowania wieczystego.

O kosztach orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c. Pozwany przegrał proces w całości, zatem obowiązany był do zwrotu kosztów postępowania poniesionych przez przeciwnika procesowego, to jest 3.600 zł z tytułu zastępstwa procesowego (punkt II wyroku).

Na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U.2010.90.594 j.t.) nakazano ściągnąć od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – kasa Sądu Okręgowego w Jeleniej Górze kwotę 6.298 zł tytułem opłaty od pozwu. Na podstawie art. 94 u.k.s.c. Skarb Państwa zwolniony jest z obowiązku uiszczania opłat, którą wobec przegrania sprawy, obciążono pozwanego w całości (5 % z 125.956zł – art. 13 ust. 1 u.k.s.c.).