Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 czerwca 2013 roku

Sąd Okręgowy w Elblągu I Wydział Cywilny

w składzie następującym :

Przewodniczący : SSO Arkadiusz Kuta

po rozpoznaniu w dniu 21 czerwca 2013 roku w Elblągu

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa C. Z.

przeciwko B. M.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Ostródzie

z dnia 5 marca 2013 roku , sygnatura akt I C 1120/12

1.  oddala apelację ;

2.  zasądza od pozwanego B. M. na rzecz powoda C. Z. kwotę 90 zł ( dziewięćdziesiąt złotych ) tytułem zwrotu kosztów procesu za drugą instancję .

UZASADNIENIE

C. Z. domagał się zasądzenia od B. M. kwoty 585 zł z odsetkami i kosztami tytułem wynagrodzenia z umowy o wykonanie naprawy samochodu pozwanego .

B. M. zażądał oddalenia powództwa .

Wyrokiem z dnia 5 marca 2013 roku Sąd Rejonowy w O. zasądził od pozwanego B. M. na rzecz powoda C. Z. kwotę 582 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 13 czerwca 2012 roku do dnia zapłaty ( punkt I ) , oddalił powództwo w pozostałym zakresie ( punkt II ) oraz zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 210 zł tytułem zwrotu kosztów procesu ( punkt III ) .

Ustalono , że pozwany jest właścicielem pojazdu marki F. (...) numer rejestracyjny (...) , rok produkcji 1997 o pojemności silnika 1370 cm ³ . W dniu 1 czerwca 2012 roku powód prowadzący działalność gospodarczą pod firmą – Zakład (...) w M. i pozwany zawarli umowę , której przedmiotem miała być wymiana sprzęgła . Strony ustaliły , że kwota należna z tytułu robocizny za wymianę kompletu sprzęgła wynosić będzie 180 zł . Powód początkowo oczekiwał , że pozwany sam zapewni części , ale ten zlecił kompleksową wymianę kompletu sprzęgła ( tarczy dociskowej , sprzęgła , tarczy sprzęgła , łożyska oporowego ) wraz z zakupem niezbędnych części . Nie określono wartości części podlegających wymianie ani ich parametrów , zaś pozwany w chwili oddania auta do naprawy zapłacił powodowi , z własnej inicjatywy , zaliczkę w kwocie 500 zł . W trakcie naprawy , po zdemontowaniu skrzyni biegów , pojawiła się potrzeba wykonania dalszych prac naprawczych , w związku z tym powód skontaktował się z pozwanym w celu uzgodnienia zakresu niezbędnych prac . Pozwany przybył ponownie do warsztatu i po wytłumaczeniu mu przez powoda koniecznego zakresu prac naprawczych wyraził zgodę na ich przeprowadzenie . Wymieniono zatem tulejkę wałka prowadzącego łożysko sprzęgła , krzyżak półosi lewej , osłonę krzyżaka półosi lewej wraz z uszczelniaczem i łożyskiem , uszczelniacz wałka sprzęgłowego oraz wlano do skrzyni biegów olej . Powód za części wykorzystane do naprawy zapłacił 902 zł . W dniu 6 czerwca 2012 roku powód wystawił fakturę VAT FS (...) za wykonane usługi i części wmontowane do pojazdu pozwanego na kwotę 1.085 zł z terminem płatności do dnia 12 czerwca 2012 roku . Pozwany odebrał fakturę osobiście . Nie zgłaszał zastrzeżeń co do jakości naprawy . Podnosił natomiast , że dochodzona przez powoda kwota tytułem wynagrodzenia za dokonanie naprawy jest wygórowana i odmówił jej uiszczenia . Powód odmówił wydania pojazdu i uczynił to dopiero po interwencji Policji . Powód wezwał pozwanego pismem z dnia 22 czerwca 2012 roku do zapłaty reszty ceny . Pozwany wezwanie otrzymał w dniu 25 czerwca 2012 roku , ale żądanej kwoty nie uiścił .

Sąd pierwszej instancji przyjął , że strony łączyła umowa o dzieło , której przedmiotem była naprawa samochodu marki F. (...) , zawarta w formie ustnej . Nie kwestionowano , że powód wykonał wszystkie prace , za które dochodzi wynagrodzenia , natomiast strony pozostawały w sporze , co do wartości prac i potrzeby wykonania prac dodatkowych . Podkreślono , że strony określiły wynagrodzenie za naprawę pojazdu tylko odnośnie robocizny ( 180 zł ) , zaś koszty części zamiennych nie zostały sprecyzowane . Materiał dowodowy zgromadzony w sprawie uzasadniać miał tezę , że pozwany zlecił wymianę tych elementów powodowi bez zastrzeżenia ceny maksymalnej , za jaką powód miał niezbędne części nabyć . Parametry techniczne pojazdu pozwanego wymagały zastosowania sprzęgła do „ mocniejszego silnika ” , na co wskazywali powód oraz świadek P. F. , a powód przedłożył fakturę , z której wynikała cena sprzęgła wymienionego w pojeździe pozwanego . W ocenie Sądu pierwszej instancji z materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie wynikało , że powód uzyskał zgodę pozwanego na wykonanie prac dodatkowych , które nie były objęte pierwotnymi ustaleniami stron – okoliczność tą potwierdzał świadek P. F. , a jednocześnie pozwany nie zaoferował żadnych dowodów na potwierdzenie tezy , że nie było potrzeby dokonywania wymiany wszystkich elementów , za które zapłaty powód dochodzi w niniejszym postępowaniu . Sąd pierwszej instancji przyjął , że skoro koszt robocizny został przez strony ustalony na 180 zł , zaś powód na części zużyte do naprawy wydatkował łącznie 902 zł , to wynagrodzenie zamykało się kwotą 1.082 zł , co po uwzględnieniu zaliczki uzasadniało zasądzenie na rzecz powoda kwoty 582 zł .

Apelację od wyroku wniósł B. M. domagając się jego „ uchylenia w całości i odrzucenia żądania nieuzasadnionych opłat ” , a zatem sądzić należy , że powód zaskarżył wyrok jednak tylko w części w jakiej powództwo uwzględniono , a zatem poza rozstrzygnięciem z punktu 2 o częściowym oddaleniu powództwa i domagał się zmiany wyroku w punkcie 1 i 3 przez oddalenie powództwa C. Z. . Tak należy rozumieć niejasne wywody skarżącego z pisma wniesionego celem uzupełnienia braków apelacji . Żądanie oddalenie nieuzasadnionego powództwa było adekwatne jedynie do tej części zaskarżonego wyroku , która zawierała rozstrzygnięcie o uwzględnieniu powództwa do kwoty 582 zł z odsetkami i kosztami .

W ocenie skarżącego Sąd pierwszej instancji dopuścił się obrazy prawa procesowego , tj. art. 6 k.p.c. , 128 § 1 k.p.c. oraz 224 k.p.c. Kwestionował procesową poprawność przedłożenia przez powoda rachunku za części zmienne oraz zgodność z prawem faktury wystawionej w związku z pracami naprawczymi . Apelujący twierdził , że bezpodstawnie odmówiono wiarygodności przedłożonym przez niego dokumentom, określającym koszty części zamiennych na poziomie wielokrotnie niższym od przyjmowanych przez powoda . Skarżący podtrzymywał tezę , że w jego pojeździe potrzebna była tylko wymiana sprzęgła , bez konieczności przeprowadzania prac dodatkowych , na które nigdy nie wyrażał zgody . Opisywał okoliczności w jakich dokonano zwrotu jego powództwa wzajemnego .

W odpowiedzi na apelację powód wniósł o jej oddalenie oraz zasądzenie od pozwanego kosztów postępowania apelacyjnego .

Sąd Okręgowy ustalił i zważył , co następuje :

Apelacja B. M. okazała się bezzasadna .

Sąd Okręgowy przyjmuje za własne ustalenia faktyczne poczynione w pierwszej instancji , a zatem nie ma potrzeby ich ponownego przytaczania w całości .

W apelacji stawia się zarzuty po części niezwiązane z istotą postępowania . Okoliczności wniesienie sprzeciwu i pozwu wzajemnego nie mają obecnie znaczenia . Przypomnieć tylko trzeba , że wobec skutecznego wniesienia przez B. M. sprzeciwu od nakazu zapłaty z dnia 16 października 2012 roku , nakaz ten utracił moc otwierając drogę do wyznaczenie rozprawy i postępowania dowodowego . Toczyło się ono według przepisów o postępowaniu uproszczonym bowiem dochodzono kwoty nieprzekraczającej 10.000 zł , a roszczenie powoda wynikało z umowy ( art. 505 ¹ k.p.c. ) . W postępowaniu takim powództwo wzajemne jest dopuszczalne tylko wówczas gdy zgłoszone w nim roszczenia także nadają się do rozpoznania w postępowaniu uproszczonym ( art. 505 ⁴ § 2 k.p.c. ) . W pozwie wzajemnym B. M. dochodził tymczasem kwoty 30.000 zł z czynu niedozwolonego , co wykluczało zastosowanie przepisów o postępowaniu uproszczonym , zarówno ze względu na kwotę jak i pozaumowną podstawę prawną roszczenia , a zatem także osiągnięcie pożądanego przez skarżącego skutku w postaci jednoczesnego prowadzenie postępowania odnośnie wzajemnych roszczeń stron . Tym samym zwrot pozwu wzajemnego nie ważył na sytuacji procesowej pozwanego , ani nie wykluczał dochodzenia przez niego roszczeń zawartych w pozwie wzajemnym w innym postępowaniu .

Jak chodzi natomiast o zarzuty odnoszące się do podstawy faktycznej i prawnej zaskarżonego wyroku , to w pierwszej kolejności przypomnieć trzeba zagadnienia istotne dla rozstrzygnięcia , a w tym takie , co do których strony wiodły spór . Oczywiste i niekwestionowane w apelacji jest bowiem ustalenie , że C. Z. i B. M. związani byli umową o dzieło zawartą ustnie . Rację ma przy tym skarżący , że umowa w tej formie wiązała strony , co wyraża się w apelacji stwierdzeniem , że umowy ustne są obligatoryjne , to jest na przyjmującym zamówienie spoczywa obowiązek wykonania oznaczonego dzieła , a na zamawiającym zapłaty wynagrodzenia . Jednakie stanowisko prezentowały strony odnośnie przedmiotu umowy ( „ oznaczenia dzieła ” ) w dniu jej zawarcia oraz wynagrodzenia powoda w części odnoszącej się do robocizny . Wiadomo zatem , że powód miał naprawić sprzęgło przez wymianę jego elementów , których nabycie pozwany mu powierzył , a za czynności naprawcze pobrać miał 180 zł . B. M. uiścił przy zawarciu umowy 500 zł . Za bezsporne przyjąć trzeba także wręczenie pozwanemu w dniu 5 czerwca 2012 roku faktury stwierdzającej wysokość wynagrodzenia powoda na kwotę 1.085 zł , w której odnotowano termin płatności kwoty 585 zł na 12 czerwca 2012 roku . Pozwany dokument ten kwestionował i w uzasadnieniu apelacji podtrzymuje swoje zarzuty , ale odnoszą się one przede wszystkim do jego domniemanej niezgodności z „ wzorem faktury Vat ” . Tymczasem znaczenie dokumentu przedłożonego przez powoda ujawnia się w zawartym w fakturze wezwaniu do zapłaty kwoty dochodzonej następnie pozwem . Wymienia się wysokość wierzytelności , dłużnika , identyfikuje umowę ( o naprawę samochodu / … / ) , a podpis pozwanego i umieszczona przy nim data pozwalają na określenie upływu terminu płatności . Faktura nie rodzi zobowiązania i jej wystawienie nie jest warunkiem niezbędnym do dochodzenia wierzytelności w postępowaniu cywilnym , a zatem jej formalna poprawność nie decyduje o uwzględnieniu powództwa . To zależy bowiem od ustalenia , że zamawiający nie wykonał umowy , to jest nie uiścił wynagrodzenia .

Dalsze zarzuty skarżącego odnoszą się już do okoliczności leżących u podstaw wystawienia faktury . Spór pomiędzy stronami ogniskuje się bowiem na zagadnieniu treści umowy z 1 czerwca 2012 roku w części dotyczącej ceny części zamiennych i zakresu niezbędnej wymiany , a następnie ewentualnej zmiany kontraktu przez zlecenia dodatkowych prac . Wobec poprawnego ustalenia przez Sąd pierwszej instancji , że umowę zmieniono po demontażu elementów samochodu i powodowi powierzono dodatkowo prace dotyczące tulei wałka sprzęgła i półosi , traci znaczenie spór o to czy pierwotnie uzgadniano wymianę kompletu sprzęgła , czy tylko jego poszczególnych części . Wiadomo bowiem , że po demontażu , a przed podjęciem czynności naprawczych , pozwany spotkał się z powodem w warsztacie . Po pierwsze zakomunikowano B. M. , że niezbędna jest wymiana kompletu sprzęgła , które kosztuje 700 zł , informowano także o potrzebie wymiany innych części . W tym zakresie strony są zgodne ( powód twierdzi tylko , że informował o cenie sprzęgła w kwocie 600 zł ) . Spotkanie potwierdza także świadek P. F. . W szczególności sam pozwany potwierdził , że zaakceptował wymianę kompletu sprzęgła , a skoro komunikowano mu wówczas jego wartość , to aprobował także te warunki , nawet jeżeli wcześniej sądził , że możliwe jest ograniczenie naprawy do poszczególnych elementów sprzęgła , a cena kompletu może być niższa . Pozostaje zatem w zasadzie tylko spór , czy doszło także do zmiany umowy w części dotyczącej kolejnych czynności naprawczych , obejmujących tuleję wałka sprzęgłowego z uszczelniaczem ( simmerring ) oraz krzyżak półosi i jego osłonę , a w konsekwencji także wymianę oleju przekładniowego w skrzyni biegów . Nie ma podstaw aby przedkładać twierdzenia pozwanego o braku zgody na wymianę innych części niż sprzęgło nad przeciwnej treści zeznania powoda , bowiem te ostatnie znajdują potwierdzenie w zeznaniach świadka P. F. . Ten bowiem relacjonuje spotkanie stron i twierdzi , że pozwany akceptował naprawę elementów , które tego wymagają . Nie ma przy tym wystarczających przesłanek dla twierdzenia , że zatrudnienie u powoda miało wpływać na treść tych zeznań skoro świadek wyraźnie stroni od wypowiadania się na temat treści umowy , czy ceny użytych części , jako mu nieznanych i niebudzących jego zainteresowania . Sądzić należy także , że relacja świadka jest wiarygodna , jako wyświetlająca okoliczności układające się w logiczny ciąg wydarzeń . Po ujawnieniu potrzeby wymiany innych elementów zadbano o zakomunikowanie tego faktu zlecającemu naprawę i jego akceptację , a następnie dokonano zakupu części i ich montażu . Jaki miałby być cel spotkania z pozwanym gdyby zamierzano zignorować jego zdanie na temat zakresu naprawy ?

W apelacji stawia się zarzut odnośnie sposobu przeprowadzenia dowodu z nagrania rozmowy stron ( z udziałem żony powoda M. Z. , a po części także rozmowy pozwanego ze sprzedawcą w sklepie motoryzacyjnym ) . Skarżący ogranicza się do twierdzenia , że poprawne wysłuchanie nagrania było utrudnione . Dowód jednak przeprowadzono ( karta 73 ) , a sama treść nagrania nie ma istotnej wartości dowodowej bowiem jest ono rzeczywiście nieczytelne , ale nie z powodu niedostatków sprzętu odtwarzającego , ale jakości utrwalenia zapisu dźwiękowego , to jest nakładania się wypowiedzi interlokutorów , czy wypowiedzi niezrozumiałych , o niedostatecznym natężeniu głosu lub źródła nazbyt oddalonego od urządzenia rejestrującego . Zapis zrozumiały daje podstawy jedynie do potwierdzenia zasadniczych elementów sporu , ale nie zawiera stwierdzeń potwierdzających wersję pozwanego .

B. M. nawiązuje także do dowodów dostarczonych w toku rozprawy z dnia 5 marca 2013 roku . Po pierwsze zatem powołuje się na wydruk o tytule „ Sprzęgło F. (...) … ” twierdząc , że dokumentuje w ten sposób brak podstaw dla przyjęcia wartości kompletu sprzęgła składającej się na wynagrodzenie powoda . Trzeba zatem wskazać , że jak to wyżej już opisano , zeznania pozwanego dają podstawy do uznania , że ostatecznie zaakceptował on montaż sprzęgła wartego 600 – 700 zł . Ponadto przedłożony wydruk nie ma cech dokumentu ( stanowi inne źródło dowodowe w rozumieniu art. 309 k.p.c. ) , a stanowi najwyraźniej kompilację zapisu z kilku stron internetowych . Ostatecznie nie niesie ze sobą innej informacji niż ta , że taką treść umieszczono na wymienionych stronach internetowych , co nie pociąga za sobą skutku w postaci uznania ich aktualności i wiarygodności . Odnośnie zaś kopii faktury (...) przedłożonej przez powoda to według zapisu z protokołu rozprawy ( karta 71 ) , jej drugi egzemplarz przekazano pozwanemu . Kopia nie została poświadczona za zgodność z oryginałem , a zatem również stanowi inne źródło dowodowe w rozumieniu art. 309 k.p.c. Jego walor ujawnia się natomiast w zestawianiu z dołączoną do pozwu kopia faktury (...) o tyle , że wymienione tam czynności naprawcze pokrywają się z listą części z faktury (...) oraz z zeznaniami P. F. i C. Z. . Sąd pierwszej instancji przeprowadził dowód z wydruków i kopii składanych w toku rozprawy co można było na tym etapie postępowania ostatecznie zaaprobować jako czynność niepowodującą zwłoki w postępowaniu i dopuszczoną dla obu stron .

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy , na podstawie art. 385 k.p.c. , oddalił apelację .

B. M. uległ w postępowaniu apelacyjnym w całości co uzasadniało obciążenie kosztami procesu za drugą instancję , w myśl zasady z art. 98 § 1 k.p.c. w związku z art. 391 § 1 k.p.c. - strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony . Według art. 98 § 3 k.p.c. w związku z art. 391 § 1 k.p.c. do niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez adwokata zalicza się wynagrodzenie , jednak nie wyższe niż stawki opłat określone w odrębnych przepisach . Stawki te określa § 6 pkt 2 w związku z § 13 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie / … / ( tekst jednolity z 2013 roku Dziennik Ustaw pozycja 461 ) . Przy wartości przedmiotu zaskarżenia powyżej 500 zł opłata za drugą instancję wynosi 90 zł .