Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 marca 2013 roku

Sąd Okręgowy w Szczecinie II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 14 marca 2013 roku w S.

sprawy z powództwa Z. B.

przeciwko (...) Spółki Akcyjnej w S.

o zapłatę

na skutek apelacji wniesionej przez powódkę

od wyroku Sądu Rejonowego w Stargardzie Szczecińskim

z dnia 29 czerwca 2012 r., sygn. akt I C 580/10

1.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

a.  w punkcie II dodatkowo zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej w S. na rzecz powódki Z. B. kwotę 6.000 (sześć tysięcy) złotych wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 19 marca 2009 roku i w pozostałym zakresie powództwo oddala;

b.  w punkcie III zasądza od powódki na rzecz pozwanego kwotę 661 (sześćset sześćdziesiąt jeden) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu;

2.  oddala apelację w pozostałej części;

3.  zasądza od pozwanego na rzecz powódki kwotę 600 (sześćset) złotych tytułem kosztów zastępstwa prawnego w postępowaniu apelacyjnym.

Sygn. akt II Ca 1090/12

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 1 września 2010 roku Z. B. wystąpiła przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w S. z żądaniem zapłaty 6 000 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 19 marca 2009 roku do dnia zapłaty wraz z kosztami postępowania sądowego uwzględniającymi koszty zastępstwa procesowego w kwocie 1 200 zł i opłatę skarbową od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł. W uzasadnieniu żądania Z. B. wskazała, że w dniu 10 stycznia 2009 roku idąc chodnikiem przy ul. (...) w S. przy budynku nr (...) poślizgnęła się i upadła na prawą stronę ciała. W wyniku powyższego u powódki stwierdzono złamanie kości promieniowej i wyrostka rylcowego kości łokciowej przedramienia prawego z przemieszczeniem, co wymagało zamkniętego nastawienia złamania, unieruchomienia gipsowego oraz zażywania silnych leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych. Stan po wypadku utrudniał Z. B. normalne funkcjonowanie, bowiem miała ona trudności w wykonywaniu najprostszych czynności życia codziennego. Ponadto w związku z wypadkiem powódka poniosła wydatek w kwocie 200 zł na opłacenie wizyt lekarskich u lekarza specjalisty- traumatologa. Za utrzymanie czystości w miejscu zaistnienia wypadku odpowiadała firma (...), która w dniu zdarzenia miała zawartą umowę ubezpieczenia z pozwaną spółką, ponosi więc ona w ocenie powódki odpowiedzialność za powstałą u powódki szkodę. W wyniku przeprowadzonego przez pozwaną postępowania likwidacyjnego do czasu wytoczenia powództwa Z. B. tytułem zadośćuczynienia otrzymała łącznie kwotę 4.500 oraz 415,63 zł tytułem odszkodowania.

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 22 września 2010 roku Sąd Rejonowy w Stargardzie Szczecińskim orzekł, że (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w S. powinna w ciągu dwóch tygodni od doręczenia nakazu zapłacić Z. B. kwotę 6 000 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 19 marca 2009 roku do dnia zapłaty wraz z kwotą 1 217 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

W sprzeciwie z dnia 17 października 2010 roku pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powódki na swoją rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych. W uzasadnieniu pozwana potwierdziła, że na podstawie umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej przez (...) I. W. ponosi odpowiedzialność gwarancyjną za powstałą u powódki szkodę. W przedmiocie żądania oddalenia powództwa pozwana podniosła, że na etapie likwidacji szkody powódka była konsultowana przez lekarza ortopedę, który stwierdził u niej 4 % uszczerbek na zdrowiu z tytułu obrażeń doznanych w wypadku i ustalił, że w związku z wypadkiem powódka nie wymagała opieki osób trzecich ani w okresie leczenia, ani w okresie rehabilitacji. Typ doznanego przez nią urazu nie wymagał bolesnego leczenia, przechodzenia zabiegów, pobytu w szpitalu, bowiem złamanie wystąpiło w miejscu typowym. Po zabiegu nastawienia kości uzyskano prawidłowe zestawienie odłamków, a dalsze leczenie powódki w poradni chirurgicznej nie było powikłane i zakończyło się leczeniem rehabilitacyjnym. W tym stanie rzeczy w ocenie pozwanej stopień orzeczonego uszczerbku na zdrowiu powódki oraz dane wynikające z dokumentacji medycznej świadczą o tym, że przyznana powódce kwota 4 500 zł tytułem zadośćuczynienia jest odpowiednia do doznanej przez nią krzywdy. W zakresie roszczenia o zwrot kosztów prywatnego leczenia ortopedycznego pozwana zarzuciła powódce, że nie wykazała niemożności uzyskania porady lekarza w zakresie publicznej opieki zdrowotnej.

W piśmie procesowym z dnia 26 marca 2012 roku powódka rozszerzyła powództwo o kwotę 12 000 zł tytułem zadośćuczynienia i w efekcie wniosła o zasądzenie na jej rzecz kwoty 18 000 zł z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 19 marca 2009 roku. W odpowiedzi na powyższe pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości.

Wyrokiem z dnia 29 czerwca 2012 roku, sygn. akt I C 580/10 Sąd Rejonowy w Stargardzie Szczecińskim zasądził od pozwanej (...) Spółki Akcyjnej w S. na rzecz powódki Z. B. kwotę 6 000 zł wraz z odsetkami w wysokości ustawowej od dnia 19 marca 2009 roku, w pozostałym zakresie oddalając powództwo. Ponadto zasądził od powódki Z. B. na rzecz pozwanej kwotę 2 557,78 zł tytułem zwrotu kosztów procesu. Nakazał pobrać od powódki Z. B. z zasądzonego świadczenia na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Stargardzie Szczecińskim kwotę 812,27 zł tytułem zwrotu części nieuiszczonych kosztów sądowych oraz zasądził od pozwanej na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Stargardzie Szczecińskim kwotę 400,06 zł tytułem zwrotu części nieuiszczonych kosztów sądowych.

Sąd Rejonowy oparł swoje rozstrzygnięcie na następujących ustaleniach faktycznych i rozważaniach prawnych:

W dniu 10 stycznia 2009 roku powódka idąc chodnikiem przy ul. (...) w S. przy budynku nr (...) poślizgnęła się na nieodśnieżonym i śliskim chodniku w wyniku czego upadła na prawą stronę ciała. Za utrzymanie powierzchni chodnika w odpowiednim stanie w tym miejscu odpowiadała I. W. prowadząca działalność gospodarczą pod firmą (...). Przedsiębiorstwo to posiadało ubezpieczenie obowiązkowe od odpowiedzialności cywilnej z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej w (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w S.. Na skutek upadku u powódki doszło do złamania nasady dalszej kości promieniowej i wyrostka rylcowatego kości łokciowej przedramienia prawego z przemieszczeniem. W dniu zdarzenia powódka została przyjęta na Oddział (...) w S., gdzie dokonano u niej zamkniętego nastawienia złamania bez wewnętrznej stabilizacji i założono unieruchomienie gipsowe, które usunięto w dniu 20 lutego 2009 roku. Wykonane tego dnia kontrolne badanie RTG wykazało widoczny zrost. Następnie w dniu 6 marca 2009 roku powódka ponownie zgłosiła się do Poradni skarżąc się na obrzęki i bóle kończyny górnej prawej. Po tej wizycie powódka otrzymała skierowanie na rehabilitację. W okresie od 23 marca 2009 roku do dnia 3 kwietnia 2009 roku Z. B. korzystała z zabiegów rehabilitacyjnych. W dniach 4 czerwca 2009 roku i 23 lipca 2009 roku powódka zgłosiła się do specjalisty ortopedy traumatologa, który w konsultacji ortopedycznej z dnia 27 lipca 2009 roku stwierdził u niej ograniczenie zgięcia grzbietowego i dłoniowego nadgarstka prawego, utrwaloną deformację końców stawowych oraz 15 % trwałego uszczerbku na zdrowiu. Za wizyt u specjalisty ortopedy powódka uiściła opłatę w wysokości 200 zł. W okresie od 27 lipca 2009 roku do dnia 7 sierpnia 2009 roku i do dnia 26 października 2009 do dnia 6 listopada 2009 roku Z. B. ponownie korzystała z zabiegów rehabilitacyjnych. W dniu 8 stycznia 2010 roku wykonano u powódki badanie elektromiograficzne, które wykazało istnienie u powódka zespołu cieśni nadgarstka prawego. W dniu 10 maja 2010 roku u powódki rozpoznano zespół kanału nadgarstka prawego i przeprowadzono zabieg operacyjny nadgarstka prawego polegający na przecięciu troczków zginaczy nadgarstka i epineurektomii nerwu pośrodkowego z prawidłowym przebiegiem pooperacyjnym.

Na podstawie sporządzonej w toku postępowania opinii Zakładu (...) (...) w S. u powódki stwierdzono trwały 20 % uszczerbek na zdrowiu. W obrębie kończyny górnej prawej stwierdzono niewielkie ograniczenie ruchów odwracania i nawracania przedramienia, bliznę pooperacyjną dłoni prawej. Ustalono, że nadgarstek został zniekształcony przez skrócenie i kilkustopniowe odchylenie grzbietowe dalszej części. W wyniku przeprowadzonych zabiegów i rehabilitacji na obecnym etapie leczenia pozostaje profilaktyka, unikanie czynności wymagających użycia siły mocnego uchwytu ręki oraz doleczanie przez okresowe stosowanie zabiegów fizjoterapeutycznych. Ponadto stwierdzono, że przemieszczenia w ułożeniu powierzchni stawowej i uszkodzenia aparatu więzadłowego mogą być przyczyną rozwoju wtórnych zmian zwyrodnieniowych, którym zapobiec można unikając ciężkiej pracy fizycznej i stosując okresowo zabiegi fizjoterapeutyczne.

Powódka zgłosiła szkodę do pozwanego ubezpieczyciela w dniu 16 lutego 2009 roku. Na podstawie decyzji z dnia 8 maja 2009 roku pozwana odmówiła powódce wypłaty odszkodowania. W wyniku odwołania się pełnomocnika powódki od powyższej decyzji, w następstwie przeprowadzonego przez pozwaną postępowania likwidacyjnego , na podstawie decyzji z dnia 27 lipca 2009 roku pozwana przyznała i wypłaciła powódce kwotę 3 500 zł tytułem zadośćuczynienia za doznany ból i cierpienia. Następnie pozwana przyznała powódce dodatkowo kwotę 1 000 zł tytułem uzupełnienia zadośćuczynienia oraz kwotę 415,63 zł tytułem odszkodowania.

Wobec powyższego, w ocenie Sądu I instancji, roszczenie powódki o zapłatę uzasadnione było do wysokości 6 000 zł. Podstawę prawną żądania pozwu w zakresie zadośćuczynienia i odszkodowania stanowiły art. 429 kc w zw. z art. 415 kc w zw. z art. 822 § 1 i § 4 kc w zw. z art. 444 kc i 445 kc. Sąd Rejonowy wskazał, iż bezspornym była między stronami sporu zasada odpowiedzialności pozwanej spółki. Jedyną kwestią sporną była wysokość stosownego zadośćuczynienia oraz odszkodowania. W świetle zebranego materiału dowodowego, przepisów prawa oraz tez z orzecznictwa Sąd Rejonowy uznał, że kwota 10 300 zł przy uwzględnieniu już wypłaconych powódce 4 500 zł pozwoli zrekompensować cierpienia fizyczne i psychiczne, jakich doświadczyła ona w związku ze zdarzeniem z dnia 10 stycznia 2009 roku. Sąd Rejonowy podkreślał, iż mimo pozornie typowego złamania nasady dalszej kości promieniowej i wyrostka rylcowatego kości łokciowej przedramienia prawego z przemieszczeniem u powódki pojawił się dodatkowy problem dający przewlekłe i uciążliwe dolegliwości bólowe wynikające z ucisku nerwu pośrodkowego w kanale nadgarstka, który wystąpił już po zdjęciu gipsu i utrzymał się mimo zabiegu odbarczającego ucisk. Istotnym w ocenie Sąd Rejonowego jest również fakt, że powódka w procesie leczenia poddawana była dwukrotnie zabiegom operacyjnym, a w związku ze stale odczuwanymi dolegliwościami bólowymi korzystała z zabiegów rehabilitacyjnych. Na wysokość przyznanego zadośćuczynienia wpłynął również fakt, że uszkodzeniu uległa prawa górna kończyna powódki, co u osoby praworęcznej zawsze powoduje co najmniej utrudnienie w bieżącym funkcjonowaniu, a przez to wywołuje dyskomfort psychiczny. Zdaniem Sądu Rejonowego wskazane okoliczności połączone z doznanymi urazami mechanicznymi i bólem towarzyszącym procesowi rekonwalescencji, dowodzą że żądana przez powódkę pierwotnie kwota 5 800 zł tytułem uzupełnienia kwoty zadośćuczynienia nie była wygórowana. Za taką uznał Sąd natomiast kwotę dodatkowych 12 000 zł. Za uzasadnione Sąd Rejonowy uznał również żądanie powódki w zakresie zwrotu kosztów uzyskania porady lekarza specjalisty ortopedy traumatologa oraz odsetek.

Apelację od powyższego orzeczenia wywiodła powódka, zaskarżając je w części. Orzeczeniu zarzucono: naruszenie prawa materialnego- art. 429 kc w zw. z art. 415 kc oraz art. 445 § 1 kc poprzez niewłaściwą jego wykładnię, w wyniku czego Sąd I instancji przyjął, że kwota 10 300 zł stanowi odpowiednią sumę zadośćuczynienia za doznaną przez powódkę krzywdę oraz naruszenie prawa procesowego, a to art. 233 kpc poprzez niewłaściwe jego zastosowanie, w wyniku czego Sąd Rejonowy przyjął, iż doznany przez powódkę w wyniku wypadku znaczny uszczerbek na zdrowiu, pozostaje bez wpływu na jej aktualny stan zdrowia oraz doznaną krzywdę, a tym samym czyni nieuzasadnionym żądanie powódki ponad kwotę 5 800 zł. Wskazując na powyższe apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w części poprzez zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki dodatkowo kwoty 12 000 zł wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 19 marca 2009 roku do dnia zapłaty, zasądzenie od pozwanej na przecz powódki kosztów postępowania za obie instancje, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, ewentualnie uchylenie zaskarżonego wyroku w zaskarżonej części i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja powódki zasługiwała na uwzględnienie w części.

W ocenie Sądu Okręgowego, Sąd I instancji prawidłowo zebrał materiał dowodowy oraz dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych, które Sąd Okręgowy w całości podziela i przyjmuje za własne. Odmiennie jednak Sąd Okręgowy ocenił wpływ ustalonych okoliczności zdarzenia i jego następstw na określenie odpowiedniej kwoty tytułem przyznanego powódce zadośćuczynienia.

Stosownie do treści art. 445 § 1 k.c. sąd może w przypadku uszkodzenia ciała przyznać odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Chodzi tu o krzywdę ujmowaną jako cierpienie fizyczne (ból i inne dolegliwości), cierpienia psychiczne (ujemne uczucia przeżywane w związku z cierpieniami fizycznymi lub następstwami uszkodzenia ciała albo rozstroju zdrowia w postaci np. zeszpecenia, niemożności uprawiania działalności artystycznej, naukowej, wyłączenia z normalnego życia itp.). Zadośćuczynienie pieniężne ma na celu przede wszystkim złagodzenie tych cierpień. Obejmuje ono wszystkie cierpienia fizyczne i psychiczne, zarówno już doznane, jak i te, które zapewne wystąpią w przyszłości. Ma więc ono charakter całościowy i powinno stanowić rekompensatę pieniężną za całą krzywdę doznaną przez poszkodowanego. Sąd uznał, iż powódka w następstwie wypadku doznała szkody o charakterze niemajątkowym, czyli krzywdy. Wyrażała się ona w bólu odczuwalnym przez powódkę bezpośrednio po wypadku jak i długi czas po nim, konieczności zasięgania pomocy osób trzecich przy wykonywaniu codziennych czynności oraz ograniczeniach dotyczących wielu aktywności życia codziennego. W wyniku wypadku powódka doznała złamania kości promieniowej, które to należy do uszkodzeń wywołujących silny ból, nadto pojawił się u powódki dodatkowy problem dający przewlekłe i uciążliwe dolegliwości bólowe wynikające z ucisku nerwu pośrodkowego w kanale nadgarstka, który wystąpił już po zdjęciu gipsu i utrzymywał się mimo zabiegu odbarczającego ucisk. Podkreślić należy, że uszkodzenie prawej ręki w przypadku osoby praworęcznej, jaką jest powódka spowodowało konieczność nauczenia się przez powódkę wykorzystywania do wszelkich czynności życia codziennego ręki lewej, co stanowi znaczny dyskomfort oraz konieczność przystosowania się do zaistniałej sytuacji. Na powyższe zasadnie zwrócił uwagę już Sąd Rejonowy. Uszkodzenie kończyny górnej powoduje również znaczne ograniczenia w zakresie wykonywania czynności, do których wykonywania konieczne jest użycie obu rąk. Powyższa sytuacja dla powódki, która była osobą aktywną i samodzielną spowodowała uzależnienie jej od pomocy osób trzecich, co również istotnie wpływało na ujemne przeżycia psychiczne związane z tym, iż osoba dotychczas niezależna zmuszona jest w życiu codziennym do korzystania z pomocy osób trzecich. Ponadto istotnym w ocenie Sądu Okręgowego wydaje się podkreślenie, że w konsekwencji doznanego uszczerbku na zdrowiu powódka, jak to wynika z przeprowadzonej w postępowaniu opinii (...) (...) w S., dla zachowania dobrego stanu zdrowia wciąż stosować musi profilaktykę, unikać czynności wymagających użycia siły mocnego chwytu ręki oraz stosować doleczanie przez okresowe stosowanie zabiegów fizykoterapeutycznych. Stwierdzono również, że przemieszczenia w ułożeniu powierzchni stawowej i uszkodzenia aparatu więzadłowego mogą być przyczyną rozwoju wtórnych zmian zwyrodnieniowych. Z powyższego wynika, że konsekwencje zdarzenia, ujemnie wpływające na stan zdrowia powódki istnieć będą również w przyszłości w czasie nieokreślonym i wymagają od powódki ciągłej ostrożności oraz stosowania ograniczeń w wykonywaniu nawet prostych czynności, a wymagających użycia siły mocnego chwytu ręki.

Przepisy kodeksu cywilnego nie zawierają żadnych kryteriów, jakie należy uwzględniać przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia pieniężnego. Kryteria takie zostały jednak wypracowane je judykaturę, a w szczególności przez Sąd Najwyższy. Przy określaniu wysokości zadośćuczynienia należy mieć na uwadze, że jego celem jest wyłącznie złagodzenie doznanej przez poszkodowanego krzywdy. Przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia obowiązuje zasada umiarkowania wyrażająca się w uwzględnieniu wszystkich okoliczności oraz skutków doznanego kalectwa (wyrok SN z dnia 3 maja 1972 r., I CR 106/72, Monitor Prawniczy - Zestawienie Tez 2001/8 str. 4). Zadośćuczynienie z art. 445 k.c. ma przede wszystkim charakter kompensacyjny i tym samym jego wysokość musi przedstawiać jakąś ekonomicznie odczuwalną wartość. Wysokość ta nie może być jednak nadmierna w stosunku do doznanej krzywdy i aktualnych stosunków majątkowych społeczeństwa, a więc powinna być utrzymana w rozsądnych granicach (tak SN w wyroku z dnia 26 lutego 1962 r., IV CR 902/61, OSNCP 1963, nr 5, poz. 107; w wyroku z dnia 24 czerwca 1965 r., I PR 203/65, OSPiKA 1966, poz. 92). Celem zadośćuczynienia jest przede wszystkim złagodzenie doznanych i odczuwanych cierpień, winno ono mieć charakter całościowy i obejmować wszystkie cierpienia fizyczne i psychiczne, zarówno już doznane, jak i te, które zapewne wystąpią w przyszłości (a więc prognozy na przyszłość). Przy ocenie wysokości zadośćuczynienia za krzywdę (art. 445 § 1 kc) należy uwzględniać przede wszystkim nasilenie cierpień, długotrwałość choroby, rozmiar kalectwa, trwałość następstw zdarzenia oraz konsekwencje uszczerbku na zdrowiu w życiu osobistym i społecznym (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 czerwca 1999 r. I UKN 681/98, OSNAPiUS 2000/16 poz. 626).

Uwzględniając powyższe poglądy doktryny i orzecznictwa w zakresie kryteriów jakie decydują w konkretnej sprawie o przyjęciu określonej kwoty jako adekwatnej i odpowiedniej tytułem zadośćuczynienia w rozumieniu art. 445 § 1 k.c., Sąd Okręgowy częściowo podzielił zapatrywania powódki odnoszące się do uznania, że orzeczona przez Sąd Rejonowy tytułem zadośćuczynienia kwota nie jest kwotą odpowiednią w realiach niniejszej sprawy. W związku z powyższym sąd odwoławczy zasądził na rzecz powódki dodatkową kwotę 6 000 zł tytułem zadośćuczynienia oraz oddalił apelację w pozostałym zakresie. Sąd Okręgowy zmieniając zaskarżony wyrok wziął pod uwagę rozmiar krzywdy powódki – cierpienia fizycznego i psychicznego, będącego następstwem wypadku. Uwzględnił przy tym rodzaj obrażeń ciała u powódki, organ, który uległ uszkodzeniu (prawa ręka), długotrwałość procesu leczenia, w tym okresy rehabilitacji, konieczność wykonywania dodatkowego zabiegu po upływie znacznego czasu od zaistnienia wypadku, wysokość długotrwałego uszczerbku na zdrowiu (20%), konieczność korzystania przez powódkę z pomocy osób trzecich przy wykonywaniu czynności dnia codziennego, okoliczność, że rehabilitacja powódki ciągle trwa tzn. powinna być stosowana w przypadku powrotu dolegliwości bólowych, że w związku z wypadkiem powódka musi zachować ostrożność i unikać stosowania mocnych chwytów prawą dłonią.

Konsekwencją zmiany zaskarżonego orzeczenia w zakresie żądania głównego była również konieczność jego modyfikacji w zakresie orzeczenia dotyczącego kosztów postępowania o których orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 2 kpc oraz art. 100 kpc. Uwzględniając fakt, iż powódka wygrała proces w 2/3 może domagać się od pozwanej zwrotu 2/3 poniesionych przez siebie kosztów procesu, ale zarazem obowiązana jest zwrócić pozwanej 1/3 kosztów procesu poniesionych przez tę ostatnią. Koszty procesu poniesione przez powódkę opiewały na kwotę 1 217 zł, zaś koszty poniesione przez pozwaną na kwotę 4 417 zł. Uwzględniając stosunek w jakim powódka wygrała proces sąd odwoławczy zasądził od niej na rzecz pozwanej kwotę 661 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

W punkcie 3 na podstawie na podstawie art. 98 § 1 kpc, § 6 pkt 4 i § 13 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu, Sąd Okręgowy orzekł o kosztach postępowania apelacyjnego zasądzając na rzecz powódki od pozwanej kwotę 600 tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego w postepowaniu apelacyjnym.