Sygn. akt II AKz 265/13
Dnia 20 sierpnia 2013 r.
Sąd Apelacyjny w Białymstoku, w II Wydziale Karnym w składzie:
Przewodniczący |
:SSA Alina Kamińska (spr) |
Sędziowie |
:SSA Halina Czaban SSA Piotr Sławomir Niedzielak |
Protokolant |
:Anna Takczyk |
przy udziale Anny Malczyk - Prokuratora Prokuratury Apelacyjnej w Białystoku
po rozpoznaniu w sprawie wnioskodawcy A. B.
zażalenia wniesionego przez pełnomocnika wnioskodawcy
na postanowienie Sądu Okręgowego w Olsztynie
z dnia 30 lipca 2013 r. sygn. akt II Ko 236/13
w przedmiocie odmowy przywrócenia terminu do złożenia wniosku o odszkodowanie i zadośćuczynienie
na podstawie art. 437§1 kpk
postanawia:
zaskarżone postanowienie utrzymać w mocy
Postanowieniem z dnia 30 lipca 2013 r. Sąd Okręgowy w Olsztynie odmówił wnioskodawcy A. B. przywrócenia terminu do złożenia wniosku o odszkodowanie i zadośćuczynienie za niesłuszne skazanie.
Rozstrzygnięcie powyższe zaskarżył pełnomocnik wnioskodawcy w całości zarzucając mu:
- błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mogący mieć wpływ na jego treść, a polegający na mylnym przyjęciu, że uchybienie terminowi do złożenia wniosku o odszkodowanie i zadośćuczynienie za niesłuszne skazanie nastąpiło z przyczyn zależnych od zainteresowanego.
W oparciu o powyższe skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia w całości poprzez przywrócenia A. B. terminu do złożenia wniosku o odszkodowanie i zadośćuczynienie za niesłuszne skazanie.
Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:
Zażalenie pełnomocnika wnioskodawcy jest bezzasadne i nie zasługuje na uwzględnienie.
Skarżący pomijając całkowicie treść pisemnych motywów zaskarżonego postanowienia zarzuca Sądowi Okręgowemu błąd w ustaleniach faktycznych polegający na uznaniu, że uchybienie temu terminowi nastąpiło z przyczyn zależnych od zainteresowanego.
W ocenie Sądu Apelacyjnego z takim zarzutem nie sposób się zgodzić.
Przede wszystkim podnieść należy, że przyczyny uchybienia terminowi do złożenia wniosku o odszkodowanie i zadośćuczynienie nie były w ogóle przedmiotem rozważań Sądu Okręgowego. Jak bowiem trafnie ten sąd podniósł termin o jakim mowa w art. 555 kpk, nie jest terminem zawitym w rozumieniu art. 126 § 1 kpk. Jest to termin przedawnienia w rozumieniu art. 117 § 1 kc, ze wszystkimi tego konsekwencjami określonymi w Kodeksie cywilnym ( vide wyrok SA we Wrocławiu z dnia 20 listopada 2012 r. w sprawie o sygn. akt II Aka 288/12, Lex nr 1238657). Z tych względów nie ma możliwości jego skracania, wydłużania czy też przywracania, tak jak żąda tego skarżący. Dlatego zarzut podnoszony w zażaleniu nie może zostać uwzględniony.
Niemniej jednak wskazać należy, że mimo upływu terminu o jakim mowa art. 555 kpk , roszczenie, nie wygasa. Ma on możliwość jego dalszego dochodzenia, jednakże, ten przeciwko komu przysługuje roszczenie zgodnie z obowiązującą regulacją cywilnoprawną, po upływie terminu przedawnienia może uchylić się od jego zaspokojenia.
W sprawie o niesłuszne skazanie organem uprawnionym - w imieniu Skarbu Państwa - do zgłoszenia zrzutu przedawnienia jest prokurator (wyrok SN z dnia 17 marca 2000 r., WA 7/00, OSNKW 2000, nr 7-8, poz. 73). Sąd z kolei musi ten zarzut uwzględnić, chyba że uzna, iż zgłoszenie zarzutu w okolicznościach konkretnej sprawy stanowiło nadużycie prawa, a więc, w rozumieniu art. 5 k.c., nie jest uważane za wykonywanie prawa i nie korzysta z ochrony. Ze względu na szczególny charakter roszczeń odszkodowawczych sąd w każdej sprawie, gdy prokurator zgłosił zarzut przedawnienia, powinien rozważyć, czy nie stanowi to nadużycia prawa (zob. SN WZ 141/95, OSNKW 1996, nr 5-6, poz. 30; SN III KK 169/03, LEX nr 81202; SA w Krakowie II AKa 19/11, KZS 2011, z. 5, poz. 57; SA w Szczecinie II AKa 54/10, KZS 2011, z. 5, poz. 104)
Przenosząc zatem powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy należało uznać, iż wniosek pełnomocnika wnioskodawcy o przywrócenie terminu do wniesienia wniosku o odszkodowanie i zadośćuczynienie, był bezprzedmiotowy Sąd Okręgowy nie powinien był go rozpoznawać, a winien nadać bieg wnioskowi o odszkodowanie i zadośćuczynienie i dopiero w momencie podniesienia przez prokuratora zarzutu przedawnienia ocenić podnoszone przez skarżącego okoliczności na tle bytu art. 5 k.c.
W chwili obecnej, fakt nieuwzględnienia zażalenia skarżącego, nie zamyka drogi do dochodzenia przedmiotowego roszczenia i wniosek o odszkodowanie winien zostać przez Sąd Okręgowy rozpoznany.
Mając na względzie powyższe, Sąd Apelacyjny orzekł jak w sentencji.
AK/ut