Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 września 2013 r.

Sąd Okręgowy w Słupsku I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 26 września 2013 r. w Słupsku

na rozprawie

sprawy z powództwa A. L.

przeciwko (...) S.A. w W.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego (...) S.A. w W. na rzecz powódki A. L. kwotę 63.000 zł (słownie: sześćdziesiąt trzy tysiące złotych) wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 10 października 2012 r. do dnia zapłaty;

2.  oddala powództwo w pozostałej części;

3.  zasądza od powódki A. L. na rzecz pozwanego (...) S.A. w W. kwotę 4.331 zł (słownie: cztery tysiące trzysta trzydzieści jeden złotych) tytułem zwrotu części kosztów procesu;

4.  nakazuje ściągnąć od pozwanego (...) S.A. w W. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w S.kwotę 3.150 zł (słownie: trzy tysiące sto pięćdziesiąt złotych) tytułem opłaty od zasądzonego roszczenia;

5.  nie obciąża powódki nieuiszczoną częścią opłaty od pozwu.

Sygn. I C 68/13

UZASADNIENIE

Powódka A. L. wniosła o zasądzenie na swoją rzecz od pozwanego (...) SA w W. odszkodowanie w wysokości 323.000 z ustawowymi odsetkami od dnia 10.10.2012r. za szkodę jaką doznała na skutek śmierci córki B. L. (1), która zmarła w dniu 20.08.2011r. w następstwie obrażeń, których doznała w wypadku komunikacyjnym w dniu 15.08.2011r.

W ramach dochodzonego odszkodowania, powódka domagała się zasądzenia kwoty 273.000 zł z tytułu zadośćuczynienia za krzywdę moralną (art. 446 § 4 kpc) i kwoty 50.000 z tytułu odszkodowania z powodu istotnego pogorszenia sytuacji życiowej (art.44 § 3 kpc).

Pozwany (...) Oddział w Polsce z siedzibą w W., w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa w całości, podnosząc, iż w toku postępowania likwidacyjnego wypłacił powódce kwotę 27.000 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę i powyższa kwota, w jego ocenie, w okolicznościach niniejszej sprawy stanowi przybliżony ekwiwalent za doznaną przez powódkę szkodę niemajątkową. Odmówił pozwany przyznania powódce odszkodowania z tytułu znacznego pogorszenia sytuacji życiowej, a to z uwagi na niestwierdzenie istotnego pogorszenia sytuacji życiowej powódki.

Sąd ustalił:

Córka powódki B. L. (2) w wieku 34 lat zmarła w dniu 20.08.2012r. w następstwie obrażeń jakich doznała na skutek wypadku komunikacyjnego który miał miejsce w dniu 15.08.2011r. na trasie P.- C. D..

dowód : akt zgonu B. L. (2) –k.16 akt, odpis

wyroku SR w L. z dnia 4.04.2012r., sygn. akt. (...)

975/11- k.48 v akt szkody (...)

Samochód sprawcy wypadku był ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej (OC) w pozwanej firmie ubezpieczeniowej.

Pozwany (...) SA Oddział w Polsce z siedzibą w W. uznał własną odpowiedzialność za skutki wypadku w dniu 15.08.2011r. i wypłacił A. L.- matce zmarłej B. L. (2) tytułem zadośćuczynienia za krzywdę moralną, na podstawie art. 446 § 4 kpc, kwotę 27.000 zł.

Fakty bezsporne

Powódka A. L. w chwili śmierci córki B. miała 65 lat. Mieszkała sama w S.. Jej mąż B. L. (3) zmarł 27.12.2009r. a 14.08.2005r. zmarł w wieku 39 lat jej syn C. N..

W 2008r. w wieku 91 lat zmarła jej matka. Powódka zaczęła poważnie chorować po śmierci swojego męża. Od 2009r. zaczęła się leczyć z powodu astmy oskrzelowej objawów obturacyjnego bezdechu sennego w ciężkim stopniu zaawansowanym. Od lipca 2011r. datuje się u niej znaczny stopień niepełnosprawności- wymaga długotrwałej pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji;

dowód: zeznanie powódki, akty zgonu B. L. (3)- k. 9

akt, C. N.- k.15 akt, zaświadczenie

lekarskie o stanie zdrowia powódki z dnia 6.06.2011r. – k. 24

akt szkody, orzeczenie o stopniu niepełnosprawności z dnia

14.09.2011r. –k. 17 akt.

Stan zdrowia powódki pogorszył się po śmierci jej męża. W tym czasie córka powódki B. L. (2) mieszkała w G. gdzie miała swoje centrum życiowe – miała tam swoje mieszkanie, pracę, żyła w związku partnerskim. Przed śmiercią męża powódki- B. L. (2) przyjeżdżała do S. do domu rodzinnego przeciętnie raz w miesiącu. Po jego śmierci zaczęła przyjeżdżać częściej, a to z uwagi na stan zdrowia powódki, która w coraz większym stopniu zaczęła wymagać pomocy ze strony innych osób. Przez pierwsze kilka miesięcy po śmierci męża powódki, w znacznym stopniu pomagała jej siostra M. P. (1). Po tym czasie, to córka powódki B. P. zaczęła się coraz bardziej angażować w pomoc matce. Wspierała ją psychicznie po śmierci męża.

Na kilka miesięcy przed śmiercią B. L. (2) coraz częściej i dłużej przebywa z matką w S.. Córka powódki pomagała jej w prowadzeniu domu- sprzątała, robiła większe zakupy, myła jej głowę. Jeździła z nią do lekarzy. Towarzyszyła jej w wyjazdach do lekarzy do G., do B., przy czym powódka pokrywała koszty przejazdów osobie, którą wynajęła w tym celu. Córka powódki nie miała samochodu.

Między matką i córką były prowadzone niezobowiązujące rozmowy na temat ewentualnego wspólnego zamieszkania – w S. bądź w G..

Powódka obecnie mieszka sama, w sprawach życia codziennego – sprzątaniu, robieniu zakupów, przygotowaniu posiłków – pomaga jej siostra M. P. (2) i wnuk. Powódka ma również wsparcie ze strony sąsiadki H. C..

dowód: rozprawa z dnia 25 czerwca 2013 r. 01:01:46 – 01:37:22 – k. 62 verte i 63 akt oraz zeznania H. C. 00:44:48 – 01:00:04 – k. 61 verte i 62 akt; zeznania powódki 01:45:20 – k. 63 verte w związku z 00:03:46 – 00:35:18 – k. 60 verte i 61 akt.

Powódka po wypadku córki, korzystając z pełnomocnictwa, sprzedała jej mieszkanie w G. – twierdzi, że uzyskała ze sprzedaży kwotę 100.000 zł.

Powódka jest osobą niezależną finansowo – otrzymuje rentę rodziną po mężu w kwocie 2.400 zł netto oraz 2.000 zł z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej – Protezowni Słuchu.

dowód: zeznanie powódki na rozprawie w dniu 25 czerwca 2013 r. 00:35:18 – 00:20:04 – k. 61 akt.

Sąd zważył:

Powództwo zasługuje na uwzględnienie jedynie częściowo.

Z pewnością w ocenie Sądu, mając na uwadze okoliczności niniejszej sprawy, kwota 27.000 zł, którą pozwana firma ubezpieczeniowa wypłaciła powódce tytułem zadośćuczynienia za doznaną przez nią krzywdę na skutek śmierci córki B. L. (2), jest kwotą zdecydowanie zaniżoną.

Śmierć córki, na przestrzeni kilku lat – od 2005 r. – była kolejną stratą z kręgu najbliższych osób. Najpierw powódka w 2005 r. straciła syna, potem w 2008 r. matkę, następnie w 2009 r. męża i w końcu w (...) córkę B.. Z uwagi na to, że była to ostatnia osoba z kręgu jej najbliższych osób, powódka w sposób szczególny przeżywa tę stratę. Córka B. pomimo, że mieszkała w G., po śmierci ojca, a męża powódki często odwiedzała matkę, czuła się odpowiedzialna za opiekę nad nią. Miała świadomość – tak wynika to z zeznań świadków M. P. (2) i H. C. – że matka oczekuje od niej wsparcia i to wsparcie jej dawała. Po śmierci córki powódka pozostała praktycznie sama. Z rodzeństwem, w tym siostrą M. P. (2) i wnukiem wiążą ją zdecydowanie luźniejsze więzy niż z córką B. i pozostałymi bliskimi, którzy odeszli przed nią. Stąd też, w ocenie Sądu, powódka szczególnie boleśnie odczuła stratę tej ostatniej najbliższej osoby, co uzasadnia przyznanie jej zdecydowanie wyższego zadośćuczynienia pieniężnego za krzywdę na podstawie art. 446 § 4 kpc, niż to, które zostało jej przyznane przez pozwaną firmę ubezpieczeniową. Zdaniem Sądu kwotą odpowiednią w tej konkretnej sprawie, która choć w przybliżonym stopniu zrekompensuje powódce przeżytą przez nią stratę po śmierci córki, będzie kwota 90.000 zł. Powódka otrzymała z tego tytułu świadczenie w kwocie 27.000 zł, a więc tytułem uzupełnienia zadośćuczynienia do kwoty 90.000 zł Sąd zasądził kwotę 63.000 zł wraz z odsetkami od dnia 10 października 2012 r. Powódka zgłosiła szkodę wraz z pełnym wyczerpującym uzasadnieniem w dniu 3 września 2012 r. Obowiązkiem więc ubezpieczyciela, zgodnie z art. 817 § 1 kpc, było spełnić świadczenie w ramach ubezpieczenia OC sprawcy wypadku w terminie 30 dni, licząc od daty otrzymania zawiadomienia o wypadku. Po upływie tego terminu ubezpieczyciel jest w zwłoce, a uprawnionemu z tytułu umowy ubezpieczenia przysługuje prawo żądania odsetek z tytułu zwłoki na podstawie art. 476 kc w związku z art. 481 § 1 i § 2 kc.

Sąd oddalił powództwo w pozostałym zakresie, tj. co do kwoty 210.000 zł z tytułu zadośćuczynienia za krzywdę (art. 446 § 4 kc) i 50.000 zł z tytułu znacznego pogorszenia sytuacji życiowej (art. 446 § 3 kc).

W ocenie Sądu, przyznana powódce tytułem zadośćuczynienia kwota 63.000 zł, uwzględniając wypłaconą powódce wcześniej z tego tytułu kwotę 27.000 zł, a więc łącznie kwota 90.000 zł, uwzględniając średnią stopę życiową w Polsce, jest kwotą odpowiednią do doznanej przez powódkę krzywdy w wyniku śmierci córki. Zdaniem Sądu kwota 300.000 zł – na tyle powódka oceniła swoją krzywdę – jest zdecydowanie wygórowana i nie znajduje usprawiedliwienia w okolicznościach tej konkretnej sprawy.

Sąd nie znalazł również podstaw do uwzględnienia żądania powódki w kwocie 50.000 zł z tytułu pogorszenia jej sytuacji życiowej wskutek śmierci córki.

Należy podkreślić, iż w myśl art. 446 § 3 kpc Sąd może przyznać najbliższym członkom rodziny zmarłego stosowne odszkodowanie, jeżeli wskutek jego śmierci nastąpiło znaczne pogorszenie ich sytuacji życiowej. Przy czym od czasu obowiązywania § 4 art. 446 kc, który wprowadził możliwość zasądzenia zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę przez najbliższych członków rodziny zmarłego, tj. co do zdarzeń po 30.08.2008r., oceny znacznego pogorszenia sytuacji życiowej, należy dokonywać w kontekście znacznego pogorszenia sytuacji materialnej. Inne bowiem, niewymierzalne pogorszenie sytuacji życiowej - jak poczucie osamotnienia, opuszczenia, brak opieki ze strony osoby najbliższej bierze się pod rozwagę przy ustaleniu odpowiedniej sumy tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Co też Sąd w niniejszej sprawie uczynił- a o czym była mowa we wcześniejszych rozważaniach. B. natomiast, sytuacja materialna powódki wskutek śmierci córki nie uległa w żaden sposób pogorszeniu. Powódka i jej córka prowadziły odrębne gospodarstwa domowe. Powódka podkreślała swoją niezależność i samodzielność finansową. W tym stanie rzeczy, brak było podstaw do uwzględnienia roszczenia powódki, zgłoszonego przez nią na podstawie art. 446 § 3 kpc.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 100 kpc tj. dokonał stosunkowego rozdzielenia kosztów procesu.

Uwzględniając fakt, iż powódka korzystała ze zwolnienia od kosztów sądowych w zakresie opłaty od pozwu ponad 9.000 zł, Sąd dokonał między stronami rozdzielenia kosztów procesu, biorąc pod uwagę jedynie wynagrodzenie pełnomocników stron, przy ustaleniu że powódka wygrała proces w 20%. Z tego tytułu należy się powódce kwota 1443 zł (20% z kwoty (...)) a pozwanemu kwota 5774 zł ( 80% z kwoty (...)). Po dokonaniu stosownego potrącenia, Sąd w pkt 3 wyroku zasądził od powódki na rzecz pozwanego kwotę 4331 zł tytułem zwrotu części kosztów procesu.

Natomiast w pkt 4 wyroku, na podstawie art. 113 ust 1 ustawy o kosztach w sprawach cywilnych Sąd, nakazał ściągnąć od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 3.150 zł tytułem opłaty od pozwu od zasądzonego roszczenia, a których powódka nie miała obowiązku uiścić z uwagi ma przyznane jej częściowe zwolnienie od kosztów sądowych.

Mając na uwadze charakter dochodzonego roszczenia jak również okoliczność iż powódka uiściła znaczną część opłaty od pozwu, Sąd na podstawie art. 113 ust 4 w zw. ust.2 pkt 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych odstąpił od obciążenia powódki nieuiszczoną częścią opłaty od pozwu.

Na oryginale właściwy podpis.