Sygn. akt IC 163/13
W pozwie z dnia 25 stycznia 2013 roku powódka R. N. reprezentowana przez pełnomocnika w osobie radcy prawnego J. P. wnosiła o zasądzenie od pozwanego Polskiego Biura Ubezpieczycieli Komunikacyjnych z siedzibą w W. kwoty 105 000 złotych tytułem zadośćuczynienia wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty , zasądzenie od strony pozwanej na rzecz powódki kosztów procesu , w tym kosztów zastępstwa procesowego w wysokości 7200 złotych wraz z opłatą skarbową od pełnomocnictwa w wysokości 17 złotych .
W uzasadnieniu pozwu pełnomocnik powódki podniósł , iż w dniu 20 listopada 2010 roku miał miejsce wypadek drogowy w następstwie którego śmierć poniosła córka powódki P. N. .
W toku postępowania likwidacyjnego pozwany uznał roszczenie powoda do kwoty 35.000,00 zł., nie zgadzając się ze stanowiskiem (...) S.A. (...) S.A pismem z dnia 23 lipca 2012 roku odwołało się od jego decyzji i do dnia wniesienia pozwu (...) S.A nie zajął stanowiska w przedmiotowej sprawie .
W odpowiedzi na pozew Polskie Biuro Ubezpieczycieli Komunikacyjnych z siedzibą w W. wnosiło o oddalenie powództwa , uznając je za nieudowodnione co do jego wysokości , rażąco wygórowane i zasądzenie na rzecz pozwanego kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych .
Pozwany nie kwestionuje okoliczności w jakich doszło do zdarzenia z dnia 20 listopada 2010 roku , a także roszczenia powódki co do zasady. Sporna pomiędzy stronami jest natomiast wysokość dochodzonego roszczenia o zapłatę zadośćuczynienia na podstawie art.446 § 4 k.c. Powódka w niniejszej sprawie domaga się wypłaty zadośćuczynienia ponad wypłacone przez (...) S.A korespondenta czeskiego ubezpieczyciela zadośćuczynienia w wysokości 35 000 złotych .
Wypłacone zadośćuczynienie w kwocie 35 000 złotych jest w ocenie pozwanego adekwatne do doznanej krzywdy i dalsze zaś roszczenia nie znajdują uzasadnienia w stanie faktycznym i prawnym sprawy .
Nie jest zasadna także dla pozwanego data przyjęta przez pełnomocnika powódki od której miałyby być naliczane odsetki od zasądzonej kwoty. Pełnomocnik pozwanego podniósł bowiem ,że pozwane Biuro nie powadziło postępowania likwidacyjnego w sprawie zaś pozew jest pierwszym zawiadomieniem pozwanego Biura o roszczeniu powódki . Dlatego też należy przyjąć , iż żądanie zapłaty odsetek ustawowych od daty wskazanej w pozwie nie znajduje podstaw prawnych .
/k-15-18/
Ostatecznie na rozprawie w dniu 19 lipca 2013 roku pełnomocnik powódki poparł powództwo .
Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:
W dniu 20 listopada 2010 roku w P. na ulicy (...) na remontowanym odcinku drogi krajowej nr (...) kierujący samochodem osobowym marki C. (...) nieumyślnie naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym przez to ,że nie zachował szczególnej ostrożności podczas zbliżania się do oznaczonego przejścia dla pieszych i doprowadził do potrącenia przechodzącej po tym przejściu z lewej na prawą stronę P. N. , która doznała obrażeń skutkujących jej zgonem .
Sprawca zdarzenia prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim VII Wydział Karny z dnia 2 kwietnia 2012 roku sygn. akt VII K 481/11 został uznany winnym popełnienia czynu z art.177 §2 kk i skazany na karę jednego roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby dwóch lat , zasądzono też tym wyrokiem na rzecz męża powódki G. N.od oskarżonego V. P.kwotę 20 000 złotych tytułem częściowego zadośćuczynienia za doznaną krzywdę .
( dowód: akt oskarżenia k. 246-247 , wyroki sądów wraz z uzasadnieniami k. 366-367, 381-391, 456,458-462 akt VII K 481 /11 Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim VII Wydziału Karnego w załączeniu , notatka urzędowa K. w P. z dnia 20 listopada 2010 roku w aktach szkodowych PL 2010123101318 )
Pojazd sprawcy wypadku w dniu zdarzenia posiadał ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej w Towarzystwie (...) pojistovna a.s.
/ niesporne/
Powódka działająca przez (...) S.A pismami z dnia 22 grudnia 2010 roku i z dnia 16 maja 2012 roku zgłosiła przedmiotową szkodę (...) S.A będącemu korespondentem na terenie Polski towarzystwa , w którym był ubezpieczony sprawca szkody , wnosząc o wypłatę zadośćuczynienia w wysokości 70 000 złotych po śmierci córki P. N. .
Decyzją z dnia 29 czerwca 2012 roku (...) S.A. przyznał na rzecz powódki kwotę 35 000 złotych .
(...) S.A pismem z dnia 23 lipca 2012 roku odwołało się od decyzji (...) S.A. i do dnia wniesienia pozwu (...) S.A . nie zajął stanowiska w przedmiotowej sprawie .
( dowód : pisma (...) S.A z dnia 22 grudnia 2010 roku , 16 maja 2012 roku , odwołanie z dnia 23 lipca 2012 roku , decyzja (...) S.A z dnia 29 czerwca 2012 roku w aktach szkodowych PL 2010123101318 )
Córka powódki w chwili śmierci miała 10 lat. Powódka do dnia dzisiejszego nie może pogodzić się z tą tragedią . Córka dobrze się uczyła, brała czynny udział w szkolnych występach , interesowała się muzyką i w tym kierunku była uzdolniona . Powódka spędzała czas z córką, chodziła z nią na spacery . Powódka ma jeszcze troje dzieci dwie córki - jedna z nich ma 18 lat , najmłodsza córka ma 4,5 roku i syna który ma 16 lat .
Wypadek córki odmienił życie powódki i jej rodziny . Powódka często w ciągu tygodnia odwiedza grób córki , w weekendy wraz z całą rodziną . Brak córki jest szczególnie odczuwalny w święta wtedy to wracają wspomnienia. Powódka cały czas od momentu wypadku córki zażywa leki uspokajające, dużą pomoc uzyskuje od rodziny . Powódka nie korzystała z pomocy psychologa i psychiatry . R. N. jest nerwowa , unika kontaktu z innymi osobami , zamyka się w sobie , nie wyraża chęci uczestnictwa w imprezach , uroczystościach rodzinnych .
( dowód : protokół w formie audio-video z dnia 5 marca 2013 roku zeznania powódki 1 minuta 44 sekunda -9 minuty 20 sekundy , protokół w formie audio-video z dnia 19 lipca 2013 roku zeznania powódki 4 minuta 18 sekunda – 13 minuty 23 sekundy )
Z psychologicznego punktu widzenia zakres szkód psychicznych jakich doznała R. N. w wyniku przedmiotowego zdarzenia miały w dłuższej perspektywie czasowej ograniczony zakres i nasilenie .
Aktualny stan psychiczny powódki jest dobry, nie występują u niej istotne zaburzenia sfery poznawczej i osobowościowo -emocjonalnej , które były bezpośrednim następstwem doświadczenia śmierci córki .
W zakresie sfery emocjonalnej istnieją podstawy do sformułowania hipotezy ,że u badanej powódki występują zaburzenia będące przedłużoną reakcją typu zespołu stresu pourazowego po śmierci córki .
( dowód : opinia biegłego z zakresu psychologii mgr J. T. k-47-49)
Stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie przede wszystkim zeznań powódki R. N. , opinii sądowo-psychologicznej mgr J. T. i zgromadzonych w sprawie dokumentów złożonych przez stronę pozwaną a stanowiących w istocie akta szkodowe.
Sąd Okręgowy zważył co następuje :
Powództwo co do zasady zasługuje na uwzględnienie.
Bezspornym jest, że sprawca wypadku, w następstwie którego poniosła śmierć córka powódki –P. N., ubezpieczony był od odpowiedzialności cywilnej w Towarzystwie (...) pojistovna a.s.
Zgodnie z art.123 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych ( Dz. U. nr 124 poz. 1152 ze zm. ) Biuro odpowiada za szkody będące następstwem wypadków , które wydarzyły się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i powstały w związku z ruchem pojazdów mechanicznych zarejestrowanych w państwach , których biura narodowe są sygnatariuszami porozumienia wielostronnego .
Pozwany nie kwestionował swojej legitymacji procesowej wskazywał jedynie, iż dotychczas wypłacone kwoty są zupełnie wystarczające i w związku tym powództwo winno być oddalone.
Podstawę roszczenia powoda stanowi przepis art. 446 § 4 kc.
Instytucja zadośćuczynienia wprowadzona nowelizacją do kodeksu cywilnego z dnia 3 sierpnia 2008 roku dała możliwość na podstawie art.446 §4 k.c. dochodzenia roszczeń członkom rodziny po stracie osoby bliskiej .
Przesłanki do wystąpienia z roszczeniem o zadośćuczynienie w trybie art. 446 § 4 k.c. są analogiczne jak przesłanki dochodzenia zadośćuczynienia pieniężnego określone w art. 445 k.c. , przy czym zadośćuczynienie przyznawane na podstawie art. 446 § 4 k.c. ma zrekompensować straty niemajątkowe wywołane przez śmierć najbliższego członka rodziny.
W niniejszej sprawie chodzi niewątpliwie o krzywdę spowodowaną cierpieniami psychicznymi powódki z powodu śmierci córki P. .
Zadośćuczynienie pieniężne ma na celu przede wszystkim złagodzenie tych cierpień. Obejmuje ono wszystkie cierpienia fizyczne i psychiczne, zarówno już doznane, jak i te, które zapewne wystąpią w przyszłości. Ma więc ono charakter całościowy i winno stanowić rekompensatę pieniężną za całą krzywdę doznaną przez poszkodowanego, ponieważ mowa jest o „odpowiedniej sumie tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę”, przyznawanej jednorazowo.
Przepisy kodeksu cywilnego nie zawierają żadnych kryteriów, jakie należy uwzględniać przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia pieniężnego, natomiast zostały one wypracowane przez judykaturę, zwłaszcza Sąd Najwyższy.
Na taką wysokość będą miały wpływ przede wszelkim takie okoliczności jak: stopień zażyłości pomiędzy zmarłym a osobami dochodzącymi zadośćuczynienia , możliwość pomocy w przyszłości , świadczona opieka , okoliczności powstania krzywdy, wiek zmarłego i poszkodowanego , intensywność cierpień , poczucie osamotnienia , rola jaką w rodzinie pełniła osoba zmarłego, charakter i rodzaj zaburzeń w prawidłowym funkcjonowaniu pozostałych członków rodziny.
Niewątpliwym jest, że tragiczna śmierć córki spowodowała u powódki poczucie krzywdy i osamotnienia. Powódka odczuwa głęboki smutek i żal, zwłaszcza uczucie żalu i osamotnienia dotyka powódkę w czasie świąt , bardzo boleśnie odczuwa brak ukochanego dziecka .
Utrata dziecka była dla powódki głębokim wstrząsem i urazem. Powódka nadal nie pogodziła się ze śmiercią dziecka ale musiała nauczyła się żyć z tą myślą , musiała dostosować się do nowej rzeczywistości gdyż ma na wychowaniu jeszcze trójkę dzieci . P. była dzieckiem lubianym przez rodzeństwo, kochanym przez rodziców dlatego też jej śmierć została bardzo boleśnie przyjęta przez całą rodzinę .
Aktualny stan psychiczny powódki jest dobry, nie występują u niej istotne zaburzenia sfery poznawczej i osobowościowo -emocjonalnej , które były bezpośrednim następstwem doświadczenia śmierci córki. W zakresie sfery emocjonalnej istnieją podstawy do sformułowania hipotezy , że u badanej powódki występują zaburzenia będące przedłużoną reakcją typu zespołu stresu pourazowego po śmierci córki .
Nie zmienia to jednak faktu , iż powódka doznała nieopisanego cierpienia związanego ze śmiercią małoletniego dziecka w którym pokładano nadzieję. Fakt , że powódka nie doznała uszczerbku na zdrowiu psychicznym w niczym nie umniejsza jej cierpień związanych z nagłą i nieoczekiwaną śmiercią córki. Powódka cały czas od momentu wypadku córki zażywa leki uspokajające i na wyciszenie , dużą pomoc uzyskuje od rodziny . Powódka nie korzystała z pomocy psychologa i psychiatry . R. N. jest nerwowa , unika kontaktu z innymi osobami , zamyka się w sobie , nie wyraża chęci uczestnictwa w imprezach , uroczystościach rodzinnych .
Mając na uwadze przytoczone okoliczności Sąd uznał, iż zasadnym jest przyznanie powódce tytułem zadośćuczynienia kwoty 105.000 złotych.
Łącznie wysokość przyznanego zadośćuczynienia powódce kształtuje się więc na poziomie 140 000 złotych , kwota ta pozwoli przynajmniej w pewnym zakresie zrekompensować krzywdę jakiej doznała powódka na skutek śmierci córki.
O odsetkach Sąd orzekł na podstawie art. 481§1 k.c. i art.817 §1 k.c. zasadzając je od dnia 15 marca 2013 roku tj. po upływie bezspornego trzydziestodniowego okresu od daty zgłoszenia szkody /doręczenia odpisu pozwu/ w myśl art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczeń Komunikacyjnych (Dz. U. nr 124 poz. 1152 ze zm. ).
Pozwany otrzymał odpis pozwu powoda w dniu 12 lutego 2013 roku dlatego też odsetki zostały zasądzone od dnia 15 marca 2013 roku.
Mając na uwadze powyższe na podstawie w/w przepisów zasądzono całe dochodzone roszczenie oddalając powództwo jedynie w zakresie odsetek ustawowych których powódka domagała się od dnia wniesienia pozwu.
O kosztach Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c., stosując zasadę odpowiedzialności za wynik postępowania obciążając pozwanego kosztami procesu na rzecz powódki w tym zastępstwa procesowego liczonego według norm przepisanych (stawka minimalna) – 3 600 złotych i kwotą 17 złotych tytułem opłaty skarbowej , a to na podstawie rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu. (Dz. U. nr 163 poz. 1349 ze zm.) - § 6. pkt. 6., opłatą sądową od pozwu uiszczoną przez powódkę - 5.250 złotych i kosztami opinii biegłego psychologa - 194 złotych .
Łącznie Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 9.061 złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania .