Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

dnia 30 stycznia 2014 roku

Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Krzyków we Wrocławiu Wydział I Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Magdalena Zdrzałka-Szymańska

Protokolant: Alicja Ziomek

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 20 stycznia 2014 roku we W.

sprawy z powództwa (...) Sp. z o.o. we W.

przeciwko E. K.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanej E. K. na rzecz (...) Sp. z o.o. we W. kwotę 1028,74 zł (tysiąc dwadzieścia osiem złotych 74/100) wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 28 marca 2012 roku do dnia zapłaty.

II.  zasądza od strony powodowej na rzecz pozwanej kwotę 665 złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.

UZASADNIENIE

W dniu 26.07.2012r. (...) Sp. z o.o. z siedzibą we W. wniosła o zasądzenie od E. K. kwoty 5.143,69 zł wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 28.03.2012r. do dnia zapłaty oraz kosztów procesu. W uzasadnieniu wskazano, że pozwana dopuściła się nielegalnego poboru gazu. Mimo wezwania do zapłaty nie uiściła dochodzonej kwoty.

W dniu 05.09.2012 r. w tutejszym Sądzie wydano nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym (sygn. akt I Nc 1407/12) zgodny z żądaniem pozwu.

W sprzeciwie od tego orzeczenia pozwana wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów procesu. W uzasadnieniu podniosła, że w dniu 31.05.2010r. zawarła ze Spółką umowę kompleksową dostarczania paliwa gazowego. Strona powodowa nigdy nie zaprzestała dostarczania paliwa pozwanej, nie wypowiedziała umowy i nie zdemontowała licznika. Pozwana pobierała więc gaz legalnie, w oparciu o wskazaną umowę. Strona powodowa nie udowodniła, kiedy upłynął termin wypowiedzenia i doszło do rozwiązania umowy.

W piśmie procesowym z dnia 23.01.2013r. strona powodowa podniosła, że nielegalny pobór gazu stwierdzono w wyniku kontroli przeprowadzonej w dniu 29.09.2011r. przez pracowników Spółki. W świetle zgromadzonych dowodów bezsporne jest, iż pozwana, mimo że stale zamieszkiwała we W. przy ul. (...) i pobierała gaz na potrzeby tego lokalu, od 01.01.2011r. nie była związana ze stroną powodową jakąkolwiek umową. Świadoma tego faktu pozwana powinna była zaprzestać korzystania z paliwa, zamykając w tym celu zawór przy gazomierzu. Pobieranie gazu po zakończeniu stosunku umownego ukierunkowane było na wyrządzenie szkody stronie powodowej; pozwana wiedziała wszak, iż Spółka nie mogła już wystawiać faktur za zużyty gaz. Wbrew twierdzeniom pozwanej, w przypadku rozwiązania umowy ze względu na zaległości płatnicze odbiorcy nie jest konieczne uprzednie wstrzymanie dostaw paliwa.

W piśmie procesowym z dnia 30.10.2013r. pozwana podniosła, że pismo zawierające wypowiedzenie nie zostało jej doręczone, ponieważ nie otrzymała awiza. Prawdopodobnie listonosz go nie wypełnił, bądź wrzucił je do skrzynki któregoś z sąsiadów. Biorąc pod uwagę, że korespondencja jest zazwyczaj doręczana w godzinach pracy mieszkańców, regułą jest doręczanie jej przez awizo. W tym kontekście dostawca gazu powinien był podjąć jeszcze jedną próbę doręczenia korespondencji i wezwania pozwanej do zapłaty, dając szansę ugodowego załatwienia sprawy; takie postępowanie pozostawałoby w zgodzie z dobrymi obyczajami.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 31.05.2010r. pomiędzy (...) S.A. z siedzibą w W. (Sprzedawcą) oraz E. K. (Odbiorcą) zawarta została umowa, zgodnie z którą Sprzedawca zobowiązał się dostarczać paliwo gazowe do instalacji znajdującej się w lokalu mieszkalnym położonym we W. przy ul. (...), natomiast Odbiorca zobowiązał się do odbioru gazu przez następujące urządzenia gazowe: podgrzewacz wody, kuchenkę 4-palnikową i kocioł gazowy, oraz uiszczania wynagrodzenia.

Rozliczenie zużycia paliwa gazowego miało się odbywać w okresach rozliczeniowych nie dłuższych niż 12 miesięcy.

Umowę zawarto na czas nieoznaczony.

Dostarczanie paliwa gazowego mogło być wstrzymane po uprzedzeniu Odbiorcy m. in. w przypadku, gdy Odbiorca zwlekał z zapłatą co najmniej miesiąc po upływie terminu płatności, pomimo uprzedniego powiadomienia na piśmie o zamiarze wypowiedzenia umowy i wyznaczeniu dodatkowego dwutygodniowego terminu do zapłaty zaległych i bieżących należności.

W takiej sytuacji Sprzedawca mógł rozwiązać umowę z zachowaniem 7-dniowego okresu wypowiedzenia.

Wstrzymanie dostarczania paliwa gazowego mogło nastąpić w szczególności poprzez demontaż gazomierza, demontaż przyłącza gazowego lub zamknięcie dopływu paliwa gazowego przed gazomierzem.

Samo wstrzymanie dostarczania paliwa nie powodowało rozwiązania umowy.

(dowód: umowa kompleksowa dostarczania paliwa gazowego z 31.05.2010r.- k. 23- 24)

Pozwana nie regulowała wszystkich należności wynikających z umowy. Sprzedawca wzywał ją do ich uiszczenia.

Pismem z dnia 02.02.2010r. pozwana została wezwana do zapłaty, w ciągu 14 dni od doręczenia wezwania, kwoty 302,99 zł z tytułu faktury płatnej do 17.01.2010r. Sprzedawca wskazał, że w przypadku braku zapłaty będzie zmuszony przerwać dostarczanie gazu bez dodatkowego powiadomienia i skierować sprawę na drogę postępowania sądowego; istniała także możliwość wypowiedzenia umowy. Pismo nadano przesyłką poleconą w dniu 04.02.2010r.

Pismem z dnia 05.07.2010r. pozwana została wezwana do zapłaty, w ciągu 14 dni od doręczenia wezwania, kwoty 1.208,93 zł z tytułu faktur płatnych do 24.03.2010r. i 23.05.2010r. Sprzedawca wskazał, że w przypadku braku zapłaty będzie zmuszony przerwać dostarczanie gazu bez dodatkowego powiadomienia i skierować sprawę na drogę postępowania sądowego; istniała także możliwość wypowiedzenia umowy. Pismo nadano przesyłką poleconą w dniu 06.07.2010r.

Pismem z dnia 22.09.2010r. Sprzedawca wezwał pozwaną do zapłaty kwoty 1.514,98 zł w terminie 7 dni od dnia otrzymania pisma. Zaległości wynikały z faktur płatnych 24.03.2010r., 23.05.2010r., 23.07.2010r. i 22.09.2010r. W przypadku braku zapłaty, (...) wskazywała na możliwość skierowania sprawy na drogę sądową oraz poinformowania o zadłużeniu Krajowego Rejestru Długów Biura (...) S.A. Pismo nadano przesyłką poleconą w dniu 22.09.2010r.

W piśmie z dnia 04.11.2010r. Sprzedawca wypowiedział umowę z 7-dniowym, okresem wypowiedzenia licząc od dnia otrzymania pisma. Jak przyczynę wskazano nieuregulowanie należności w kwocie 514,98 zł. Sprzedawca poinformował, że od daty rozwiązania przedmiotowej umowy naliczana być miała opłata za nielegalny pobór paliwa gazowego, w wysokości pięciokrotności ceny określonej w taryfie operatora.

Pismo zostało nadane przesyłką poleconą; po dwukrotnym awizowaniu, 01.12.2010r. pismo zwrócono.

(dowód: dokumenty- k. 100- 115,

zeznania świadka K. K.- k. 87- 88,

zeznania świadka D. Ł.- k. 119- 120,

przesłuchanie pozwanej E. K.- k. 168-170)

W 2010r. i 2011r. zdarzały się sytuacje, że w budynku zamieszkanym przez pozwaną nie doręczano prawidłowo korespondencji, w szczególności- nie dostarczano jej do właściwych skrzynek pocztowych, a awiza nie były w ogóle umieszczane w tych skrzynkach.

(dowód: przesłuchanie pozwanej E. K.- k. 168-170)

W dniu 21.09.2011r. pracownicy (...) Sp. z o.o. z siedzibą we W. dokonali w przedmiotowym lokalu kontroli, w następstwie czego ustalili, że w mieszkaniu jest pobierane paliwo gazowe, a stan liczydła wynosi (...). W protokole kontroli stwierdzono brak zawartej umowy na dostawę gazu.

(dowód: protokół kontroli z dnia 21.09.2011r. wraz z kartą dodatkową- k. 9- 10,

zeznania świadka Z. K.- k. 83- 84,

zeznania świadka M. S.- k. 84- 85,

zeznania świadka R. K.- k. 87

zeznania świadka M. K.- k. 85- 86)

W piśmie z dnia 13.03.2012r. strona powodowa wezwała pozwaną do zapłaty kwoty 5.143,69 zł do dnia 27.03.2012r. za nielegalny pobór gazu. W piśmie wskazano, że w okresie od 01.01.2011r. do 21.09.2011r. pobrano 875 m sześc. gazu; łącząca strony umowa wygasła natomiast w dniu 31.12.2010r. Żądana kwota stanowiła pięciokrotność należności przewidzianej w przypadku pobierania gazu na podstawie umowy; cena 1 m sześc. gazu wynosiła 1,1757 zł.

(dowód: pismo z dnia 13.03.2012r.- k. 11,

nota obciążeniowa z dnia 13.03.2012r.- k. 12,

załącznik do pisma z dnia 13.03.2012r.- k. 13)

Pismem z dnia 27.04.2012r. wezwano pozwaną do zapłaty kwoty 5.200,48 zł, obejmującej również odsetki w wysokości 56,79 zł.

(dowód: wezwanie do zapłaty z dnia 27.04.2012r.- k. 14)

Pozwana nie wpłaciła żądanej kwoty.

(dowód: bezsporne)

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na częściowe uwzględnienie.

W niniejszej sprawie bezsporne było, iż pozwana zawarła w 2010r. umowę dostarczania paliwa gazowego. Pozwana nie kwestionowała, iż w 2011r. (do września) pobierała paliwo gazowe. Sporne było, czy od 01.01.2011r. miał miejsce nielegalny pobór gazu.

Zgodnie z art. 5 k.c. nie można czynić ze swego prawa użytku, który by był sprzeczny ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub z zasadami współżycia społecznego. Takie działanie lub zaniechanie uprawnionego nie jest uważane za wykonywanie prawa i nie korzysta z ochrony.

Powództwo należało oddalić, ponieważ postępowanie Sprzedawcy gazu pozostawało w sprzeczności z elementarnymi zasadami rzetelności, wymaganymi w szczególności w stosunkach pomiędzy podmiotem profesjonalnym a konsumentem. Nie odcinając dopływu gazu przez okres niemalże 9 miesięcy, licząc od dnia, kiedy rozpoczął się zdaniem Spółki nielegalny pobór gazu (01.01.2011r.), doprowadzono w rzeczywistości do uzyskania znacznych zysków kosztem pozwanej. Sąd nie kwestionuje, iż w przypadku pobierania gazu bez ważnej umowy strona powodowa mogła żądać kwot znacznie (pięciokrotnie) przewyższających sumy należne w przypadku poboru umownego; przedmiotowe postanowienie umowne miało wszak zdecydowanie sankcyjny charakter; miało ono stanowić karę dla Odbiorcy postępującego niezgodnie z prawem. Jednocześnie Sąd zwraca uwagę, że postanowienie to miało również niewątpliwie dyscyplinować Odbiorcę, motywować go do podjęcia działań zmierzających do zmiany wskazanego stanu rzeczy, w szczególności poprzez starania o zawarcie nowej umowy. Oczywistym jest zatem, że celem wskazanej regulacji było przede wszystkim doprowadzenie do sytuacji, w której nie dochodzi do nielegalnego poboru gazu; korzyść finansowa nie stanowiła więc w żadnym wypadku zasadniczej przesłanki wprowadzenie do umowy analizowanego postanowienia. W tym kontekście zgodne z elementarną uczciwością było niezwłoczne zaprzestanie dostarczania gazu do przedmiotowego lokalu; w takiej sytuacji przysługiwałoby oczywiście roszczenie o zapłatę karnej należności za okres nielegalnego poboru, który jednak byłby dość krótki, obejmując czas niezbędny do odłączenia gazu bez nieuzasadnionego opóźnienia. W rozstrzyganej sprawie natomiast strona powodowa niejako zgodziła się na stan nielegalnego poboru gazu przez pozwaną, albowiem nie podejmując żadnych działań zmierzających do faktycznego poinformowania pozwanej o zaistniałej sytuacji, nie podejmując prób wcześniejszego odcięcia gazu, faktycznie zmierzała do osiągnięcia z tego tytułu znacznych korzyści finansowych. Sąd uznał zatem, że za gaz dostarczony w 2011r. stronie powodowej należy się wynagrodzenie w wysokości należnej w przypadku dostarczania gazu w oparciu o ważną umowę, w zakresie w jakim strona powodowa wykazała pobór. Kwota ta stanowi iloczyn stawki za 1 m sześc. gazu (1,1757 zł) oraz ilości gazu pobranego w okresie od 01.01.2011r. do 21.09.2011r. (875 m sześc.), wynosząc 1.028,74 zł.

Dodatkowo Sąd zwraca również uwagę, iż łącząca strony umowa możliwość wypowiedzenia na skutek zaległości płatniczych uzależniała od wcześniejszego powiadomienia na piśmie o zamiarze wypowiedzenia umowy i wyznaczenia dodatkowego dwutygodniowego terminu do zapłaty zaległych i bieżących należności. Strona powodowa udowodniła, że dwukrotnie kierowano do pozwanej pisma spełniające wskazane warunki (pisma z dnia 02.02.2010r. i 05.07.2010r.). Wszelako w żaden sposób nie zostało udowodnione, iż pisma te zostały doręczone pozwanej. Spółka nie wykazała nawet, że przesyłki nie zostały podjęte mimo dwukrotnego awizowania. W kontekście zasługujących na wiarę, jako spójne i logiczne oraz pozostające w zgodzie z życiowym doświadczeniem, twierdzeń pozwanej odnośnie występowania sytuacji, w których korespondencja mogła nie być prawidłowo doręczana, zasadne jest przyjęcie, że pozwana nie tylko nie otrzymała przedmiotowych pism, ale nawet nie zostały jej przekazane odpowiednie awiza. Nie miała zatem żadnej możliwości zapoznania się z treścią adresowanych do niej pism. Nie sposób więc przyjąć, by strona powodowa skutecznie powiadomiła pozwaną na piśmie o zamiarze wypowiedzenia umowy i wyznaczyła dodatkowy dwutygodniowy termin do zapłaty zaległych i bieżących należności. W tym kontekście należało uznać, że nie zaistniały warunki, uprawniające do wypowiedzenia umowy wskutek zaległości płatniczych. Z tego powodu dokonane wypowiedzenie należało uznać za bezskuteczne. Przyjmując, że ze wskazanego powyżej powodu Sprzedawca nie wypowiedział umowy o dostarczanie gazu, należało uznać, iż strony były związane tą umową do dnia 21.09.2011r. (22.09.2011r. zawarto kolejną umowę); pozwana była zatem zobowiązana do uiszczania opłat w wysokości wynikającej z tej umowy, a nie, mającej zdecydowanie sankcyjny charakter, należności stanowiącej pięciokrotność tej kwoty.

Na marginesie Sąd zwraca również uwagę, iż uzasadniając swoje roszczenie strona powodowa powoływała się na szkodę odniesioną w następstwie nielegalnego poboru gazu. W tym kontekście w pełni zasadne było przyjęcie, że Spółce należało się wynagrodzenie za dostarczone paliwo; z drugiej jednak strony przy określaniu wysokości tego wynagrodzenia godziło się uwzględnić faktyczną stratę, jaką strona powodowa poniosła. Strata ta odpowiadała kwotom, które pozwana winna byłaby zapłacić, gdyby pobierała gaz na podstawie umowy; wszak z umowy wynikała konkretna wartość dostarczanego paliwa, obliczona w oparciu o wskazaną tam stawkę.

Sąd orzekł o kosztach na podstawie art. 100 k.p.c., dokonując ich stosunkowego rozdzielenia. Powództwo zostało uwzględnione w 20%. Stronie powodowej należał się więc zwrot kwoty 295 zł, stanowiącej 20% poniesionych przez nią kosztów, obejmujących opłatę sądową od pozwu w wysokości 258 zł, opłatę skarbową od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł oraz koszty zastępstwa procesowego w kwocie 1.200 zł, ustalone zgodnie z § 6 pkt 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. z 2002 r., Nr 163, poz. 1349 z późn. zm.). Pozwanej należał się zwrot kwoty 970 zł, stanowiącej 80% poniesionych przez nią kosztów, obejmujących koszty zastępstwa procesowego w kwocie 1.200 zł, ustalone zgodnie z § 6 pkt 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. z 2002 r., Nr 163, poz. 1348 z późn. zm.). W konsekwencji na rzecz pozwanej z tytułu kosztów procesu należało zasądzić kwotę 665 zł (970 zł – 295 zł).