Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 listopada 2013 r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSO Dominika Romanowska

Protokolant: Agata Sadowska - Sagne

po rozpoznaniu w dniu 30 października 2013 r. we Wrocławiu

sprawy z powództwa (...) Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego w W.

przeciwko A. T. i J. T.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanych A. T. i J. T. solidarnie na rzecz strony powodowej (...) Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego w W. kwotę 231.413,68 zł (dwieście trzydzieści jeden tysięcy czterysta trzynaście złotych sześćdziesiąt osiem groszy) wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 28 sierpnia 2012 r. do dnia zapłaty;

II.  oddala dalej idące powództwo;

III.  nie obciąża pozwanych obowiązkiem zwrotu stronie powodowej kosztów procesu.

UZASADNIENIE

Strona powodowa (...) Fundusz Inwestycyjny Zamknięty w W. wniosła o zasądzenie solidarnie od pozwanych A. T. i J. T. kwoty 662.606,81 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz kosztów postępowania według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu wskazała, iż dochodzona wierzytelność powstała w wyniku zawarcia przez pozwanych w dniu 25 czerwca 1999 roku umowy kredytu nr (...) na cele mieszkaniowe z odroczoną spłatą części należności z (...) Bankiem (...) S.A. we W.. Spłata tej umowy została zabezpieczona wpisem ograniczonego prawa rzeczowego w postaci hipoteki umownej zwykłej w kwocie 260.000 zł, która została ustanowiona dla nieruchomości, dla której Sąd Rejonowy dla Wrocławia – Krzyków prowadzi księgę wieczystą nr (...). Strona powodowa podała następnie, że z uwagi na niedotrzymanie przez pozwanych warunków umowy związanych z terminami płatności, Bank wypowiedział umowę kredytu, a w dniu 19 października 2004 roku wystawił przeciwko pozwanym (...) nr (...) na łączną kwotę 253.720,88 zł. Wobec pozwanych było prowadzone postępowanie egzekucyjne, które okazało się jednak bezskuteczne. Strona powodowa podniosła, że nabyła od Banku przedmiotową wierzytelność w dniu 30 listopada 2010 roku w drodze umowy cesji, o czym pozwani zostali skutecznie poinformowani i wezwani do zapłaty należności.

Ponadto strona powodowa wskazała, że w dniu 28 sierpnia 2012 roku wystawiła wyciąg z ksiąg rachunkowych, w którym stwierdziła, że w księgach Funduszu istnieje wymagalne zadłużenie wobec pozwanych w łącznej kwocie 662.606,81 zł, na którą składa się kwota 231.413,68 zł z tytułu kapitału, kwota 427.988,88 zł z tytułu odsetek oraz kwota 3.204,25 zł z tytułu kosztów.

Odnośnie kwoty dochodzonych odsetek strona powodowa podniosła, iż ich kwotę oraz sposób wyliczenia wskazuje (...) nr (...) z dnia 19 października 2004 roku. do dnia przeniesienia wierzytelności cedent naliczał odsetki według zasad określonych w § 12 przedmiotowej umowy kredytu, natomiast od dnia zawarcia umowy cesji strona powodowa nalicza odsetki ustawowe, które na dzień wytoczenia powództwa wynoszą 13 % w skali roku.

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 26 października 2012 roku Sąd Okręgowy we Wrocławiu w sprawie o sygn. I Nc 578/12 zasądził solidarnie od pozwanych dochodzoną przez stronę powodową kwotę wraz z ustawowymi odsetkami i kosztami procesu.

Od powyższego nakazu zapłaty sprzeciw złożyli pozwani, wnosząc o jego uchylenie w całości, oddalenie powództwa lub zawieszenie postępowania sądowego aż do rozstrzygnięcia i zasądzenie od strony powodowej na ich rzecz kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu swojego stanowiska pozwani zarzucili, że wydany nakaz zapłaty jest jednostronny, ponieważ opiera się na niepełnych faktach, zatajonych przez stronę powodową. Wskazali, że zawarta w dniu 25 czerwca 1999 roku umowa kredytu na cele mieszkaniowe miała być przez nich spłacana z dochodów, które przynosiły im zapłaty za korzystanie z nieruchomości gruntowej zabudowanej należącej do pozwanych, położonej we W. przy ulicy (...). Na wskazanej nieruchomości posadowiono z naruszeniem prawa magistralę ciepłowniczą oraz dwa słupy wysokiego napięcia wraz z liniami napowietrznymi. Podnieśli następnie, że pierwsze orzeczenia sądowe w tym zakresie dawały bankowi gwarancję spłaty zaciągniętego przez nich kredytu hipotecznego, jednak kolejne postępowania sądowe (po uchyleniu wyroku i ponownym rozpoznaniu sprawy) toczyły się tak długo, aż wniesienie kasacji i uzyskanie przez nich korzystnego rozstrzygnięcia stało się niemożliwe. Dlatego też w ocenie pozwanych istnieją przesłanki z art. 475 § 1 k.c., który chroni dłużnika w sytuacji, gdy spełnienie świadczenia stało się niemożliwe wskutek okoliczności, za które dłużnik nie ponosi odpowiedzialności.

W dalszej części uzasadnienia pozwani wskazali, że oddalenie powództwa powinno nastąpić także z uwagi na art. 5 k.c. w związku z nabyciem wierzytelności za 1/3 jej wartości oraz zarzucili stronie powodowej niezgodne z prawem naliczanie odsetek.

W odpowiedzi na sprzeciw strona powodowa podniosła, że wskazane przez pozwanych okoliczności związane z innymi procesami cywilnymi, w których są stroną, nie mogą mieć wpływu na przedmiotową sprawę. Nie ma bowiem między nimi żadnego związku. Strona powodowa podała dalej, że z treści umowy kredytowej, z której wynika jej roszczenie, nie wynika, aby przyznanie przez bank kredytu było uzależniane od dochodów uzyskiwanych w wyniku prowadzonej działalności gospodarczej pozwanego. Dlatego też bez znaczenia dla niniejszej sprawy są przedłożone przez pozwanych wyroki oddalające powództwo J. T. jako przedsiębiorcy z firmy (...). Strona powodowa podniosła także, że pozwani błędnie powołali się na art. 475 § 1 k.c. Umowa kredytowa należy bowiem do umów wzajemnych, a stroną, która nie wywiązała się ze swojego zobowiązania są pozwani, w związku z czym pozostają w zwłoce co do spłaty swojego zobowiązania. Strona powodowa wskazała, że zgodnie z obowiązującym poglądem doktryny i orzecznictwa, brak środków pieniężnych na realizację umowy kredytu nie oznacza niemożliwości świadczenia, a co najwyżej może powodować opóźnienie dłużnika w wykonaniu zobowiązania.

W piśmie procesowym z dnia 07 sierpnia 2013 roku strona powodowa odniosła się do podniesionego przez pozwanych zarzutu naruszenia art. 5 k.c. Wskazała, że zawarta w tym przepisie klauzula generalna nie ma charakteru nadrzędnego w stosunku do pozostałych przepisów prawa, w tym dotyczących zasady swobody zawierania umów. Podniosła, że pozwani nie mogą mieć wiedzy o dokładnej kwocie, za jaką strona powodowa nabyła od Banku (...) S.A. przedmiotową wierzytelność, bowiem dane w tym zakresie są objęte tajemnicą handlową i dotyczą całego pakietu wierzytelności (a nie tylko pojedynczej wierzytelności), a ich ujawnienie naraziłoby stronę powodową na odpowiedzialność odszkodowawczą. Jeśli chodzi zaś o zarzut naruszenia art. 475 § 1 k.c. strona powodowa podniosła dodatkowo, że pozwani mieli i nadal mają możliwość uzyskania środków na zaspokojenie przysługującego jej roszczenia poprzez spieniężenie m.in. czterech nieruchomości, której są właścicielami. Odnośnie zarzutu naliczania odsetek w sposób niezgodny z prawem strona powodowa wskazała, że były one naliczane zgodnie z § 12 pkt 6 umowy kredytowej. Wysokość tych odsetek nie przewyższała wysokości odsetek maksymalnych, zgodnych z tabelą stawek NBP. Od chwili nabycia wierzytelności strona powodowa naliczała zaś odsetki ustawowe. Podniosła przy tym, że jeśli pozwani kwestionują sposób obliczania przez nią odsetek, winni przedstawić własną kalkulację opartą na wyniku matematycznym, będącą suma konkretnych rozliczeń. Strona powodowa dodała, że podpisując przedmiotową umowę kredytu, pozwani zgodzili się przestrzegać jej postanowień, w tym dotyczących sposobu naliczania odsetek.

W piśmie procesowym z 19 września 2013 roku pozwani oświadczyli, że umowa zawarta na cele mieszkaniowe była oparta na wykazanej zdolności kredytowej J. T., który prowadził działalność gospodarczą pod nazwą (...), gdzie zabezpieczeniem spłaty tegoż kredytu była płatność firmy (...), tak jak w chwili zaciągania kredytu, jak i w przyszłości. Z ostrożności procesowej pozwani podnieśli zarzut przedawnienia odsetek z uwagi na upływ trzyletniego terminu.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 25 czerwca 1999 roku pozwani A. T. i J. T. zawarli z (...) Bankiem (...) w W. Oddziałem we W. umowę o kredyt na cele mieszkaniowe z odroczoną spłatą części należności nr (...). Kredyt został udzielony pozwanym na kwotę 260.000 zł. Jego spłata została zabezpieczona wpisem ograniczonego prawa rzeczowego w postaci hipoteki umownej zwykłej w kwocie 260.000 zł, która została ustanowiona na nieruchomości, dla której Sąd Rejonowy dla Wrocławia – Krzyków we Wrocławiu prowadzi księgę wieczystą Nr (...).

Dowód:

- przesłuchanie pozwanego J. T. - protokół elektroniczny rozprawy z dnia 25.09.2013 r. czas: 00:02:20 – 00:10:00 – k. 168;

- umowa kredytu z 25.06.1999 r. wraz z aneksem z 20.06.2000 r. - k. 7-10,

- zawiadomienie z Sądu Rejonowego dla Wrocławia Krzyków IV Wydziału Ksiąg Wieczystych – k. 32,

W dniu 26 lipca 2004 bank (...) S.A. w W. wypowiedział pozwanym umowę kredytu w związku z utratą przez nich zdolności do spłaty zadłużenia, z okresem wypowiedzenia wynoszącym 30 dni, a także wezwał ich do spłaty całości wymagalnego zadłużenia z tytułu kapitału wraz z odsetkami i kosztami bankowymi.

Dowód:

- wypowiedzenie umowy kredytu z 26.07.2004 r. - k. 11,

Pismem z dnia 14 lipca 2004 roku pozwani wnieśli do banku (...).P. S.A. o zawarcie ugody odnośnie spłaty kredytu nr (...), jednak bank nie wyraził zgody.

Dowód:

- pismo z dnia 14.07.2004 r. - k. 22,

- pismo z dnia 26.07.2004 r. – k. 23

W dniu 19 października 2004 roku bank (...) S.A. w W. wystawił bankowy tytuł egzekucyjny nr (...) obejmujący wymagalne zadłużenie pozwanych z tytułu umowy kredytu nr (...) z dnia 25 czerwca 1999 roku, w tym należność główną w kwocie 242.450,30 zł, odsetki karne bankowe w kwocie 11.056,93 zł i koszty postępowania windykacyjnego w kwocie 213,65 zł.

Postanowieniem z dnia 17 grudnia 2004 roku Sąd Rejonowy dla Wrocławia – Śródmieścia we Wrocławiu Wydział IX Cywilny nadał powyższemu bankowemu tytułowi egzekucyjnemu klauzulę wykonalności w zakresie należności głównej w kwocie 253.720,88 zł, odsetek umownych liczonych od kwoty 242.450,30 zł za okres od dnia 20 października 2004 roku do dnia zapłaty, z zastrzeżeniem, że egzekucja mogła być prowadzona do kwoty 520.000 zł.

Dowód:

- bankowy tytuł egzekucyjny nr (...) - k. 12,

- postanowienie z 17.12.2004 r. – k. 12,

W dniu 22 kwietnia 2005 roku na wniosek wierzyciela banku (...) S.A. Komornik Sądowy Rewiru XII przy Sądzie Rejonowym dla Wrocławia –Krzyków we Wrocławiu wszczął przeciwko pozwanym postępowanie egzekucyjne dotyczące egzekucji zadłużenia obejmującego wyżej wymieniony tytuł wykonawczy, w tym należność główną w kwocie 253.720,88 zł, odsetki w kwocie 31.950,30 zł liczone do dnia 22 kwietnia 2005 roku oraz dalsze odsetki od 23 kwietnia 2005 roku w wysokości po 172,70 zł dziennie, a także koszty procesu w kwocie 1.428,60 zł. Egzekucja miała być prowadzona w stosunku do nieruchomości stanowiącej przedmiot zabezpieczenia umowy kredytu. Postanowieniem z dnia 17 czerwca 2010 roku postępowanie egzekucyjne w stosunku do tej nieruchomości zostało umorzone z uwagi na fakt, że nikt nie przystąpił do drugiej licytacji, a żaden z wierzycieli nie przejął nieruchomości na własność.

Dowód:

- wniosek o wszczęcie postępowania egzekucyjnego - k. 14,

- zawiadomienie o wszczęciu egzekucji z nieruchomości – k. 15,

- obwieszczenie o licytacji nieruchomości z 23.07.2009 r. – k. 16-17,

- postanowienie z dnia 17.06.2010 r. – k. 18,

W dniu 30 listopada 2010 roku wierzyciel bank (...) S.A. w W. na mocy umowy sprzedaży wierzytelności przelał na stronę powodową (...) Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego w W. wierzytelność wynikającą z umowy kredytowej nr (...), o czym pozwani zostali poinformowani i wezwani do zapłaty należności.

Dowód:

- wyciąg z umowy sprzedaży portfela wierzytelności z 30.11.2010 r. wraz z wyciągiem z załącznika- k. 43-50,

- zawiadomienia o cesji wierzytelności z wezwaniem do zapłaty z 16.12.2010 r., – k. 25-26,

- oświadczenie o zmianie wierzyciela z 03.01.2011 r. – k. 27

W dniu 07 stycznia 2011 roku bank (...) S.A. zawiadomił komornika o zawartej umowie sprzedaży wierzytelności i zmianie wierzyciela. Postanowieniem z dnia 11 marca 2011 roku komornik zawiesił postępowanie egzekucyjne prowadzone przeciwko pozwanym z uwagi na brak tytułu wykonawczego na rzecz strony powodowej jako nabywcy wierzytelności. Postanowieniem dnia 29 listopada 2011 komornik umorzył postępowanie egzekucyjne w sprawie.

Dowód:

- postanowienie z 11.03.2011 r. i 29.11.2011 r. – 20-21

Według stanu na dzień 28 sierpnia 2012 roku w księgach rachunkowych (...) Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego w W. figurowała wymagalna wierzytelność wobec pozwanych A. T. i J. T. z tytułu umowy kredytu na cele mieszkaniowe z odroczoną spłatą należności nr (...) z dnia 25 czerwca 1999 roku w łącznej kwocie 662.606,81 zł, w tym 231.413,68 zł tytułem kapitału, 427.988,88 zł tytułem odsetek i 3.204,25 zł tytułem kosztów.

Dowód:

- wyciąg z ksiąg rachunkowych z 28.08.2012 r. – k. 4

Wyrokiem z dnia 14 grudnia 1999 roku sygn. akt X GC 781/99 Sąd Okręgowy we Wrocławiu Wydział X Gospodarczy zasądził od Miejskiego Przedsiębiorstwa (...) S.A. na rzecz J. T. kwotę 19.936,20 zł z ustawowymi odsetkami od 12.02.1998 roku do dnia zapłaty oraz oddalił dalej idące powództwo.

Wyrokiem z dnia 20 grudnia 1999 roku w sprawie sygn. akt X GC 838/99 Sąd Okręgowy we Wrocławiu oddalił powództwo J. T. prowadzącego przedsiębiorstwo pod nazwą (...) we W., który domagał się zasądzenia od pozwanego Miejskiego Przedsiębiorstwa (...) S.A. we W. wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z gruntu po wygaśnięciu umowy dzierżawy.

Wyrokiem z dnia 24 maja 2000 roku w sprawie I ACa 351/00 Sąd Apelacyjny we Wrocławiu oddalił apelację J. T. od wyżej wskazanego wyroku Sądu Okręgowego we Wrocławiu.

Na skutek kasacji wniesionej przez J. T., Sąd Najwyższy wyrokiem z dnia 14 marca 2003 roku uchylił wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu i przekazał temu Sądowi sprawę do ponownego rozpoznania.

Dowód:

- odpis wyroku Sądu Okręgowego we Wrocławiu sygn. akt X GC 781/99 – k. 76,

- odpis wyroku Sądu Okręgowego we Wrocławiu sygn. akt XGC 838/99 – k. 77,

- odpis wyroku Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu sygn. akt I ACa 351/00 – k. 78,

- odpis wyroku Sądu Najwyższego sygn. akt V CKN 1739/00 – k. 79

Pozwani A. T. i J. T. są właścicielami czterech nieruchomości, w tym m.in. nieruchomości gruntowej zabudowanej położonej w K. przy ulicy (...), T., dla której Sąd Rejonowy dla Wrocławia – Krzyków IV Wydział Ksiąg wieczystych prowadzi księgę wieczystą o numerze KW (...) oraz nieruchomości gruntowej położonej w K. przy ulicy (...), T., dla której Sąd Rejonowy dla Wrocławia – Krzyków IV Wydział Ksiąg wieczystych prowadzi księgę wieczystą o numerze KW (...). Wartość rynkowa tych nieruchomości, ustalona w oparciu o opis i oszacowanie nieruchomości dokonany w dniu 11 czerwca 2013 roku przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Wrocławia – Krzyków, wynosi odpowiednio: 377.000 zł oraz 440.000 zł.

Dowód:

- protokoły opisu i oszacowania nieruchomości – k. 122-131.

Sąd zważył co następuje :

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie jedynie częściowo.

Strona powodowa domagała się zasądzenia solidarnie od pozwanych na jej rzecz kwoty wynikającej z wierzytelności nabytej przez nią od banku (...). Na dowód zasadności swojego roszczenia strona powodowa przedłożyła m.in. wyciąg z ksiąg rachunkowych, w którym stwierdziła, że według stanu na dzień 28 sierpnia 2012 roku wymagalna wierzytelność wobec pozwanych z tytułu umowy kredytu nr (...) z dnia 25 czerwca 1999 roku wynosiła łącznie 662.606,81 zł, w tym 231.413,68 zł tytułem kapitału, 427.988,88 zł tytułem odsetek i 3.204,25 zł tytułem kosztów. W sprawie spornym pomiędzy stronami była wysokość odsetek i sposób ich wyliczenia przez stronę powodową oraz okoliczność, czy w stosunku do pozwanych zachodzą przesłanki określone w art. 475 § 1 k.c., powodujące wygaśnięcie zobowiązania. Z ostrożności procesowej pozwani podnieśli także zarzut przedawnienia części odsetek.

Zgodnie z art. 194 ustawy z dnia z dnia 27 maja 2004 roku o funduszach inwestycyjnych (Dz.U. 2004 r., Nr 146, poz.1546 ze zm.) księgi rachunkowe funduszu sekurytyzacyjnego, wyciągi z tych ksiąg podpisane przez osoby upoważnione do składania oświadczeń w zakresie praw i obowiązków majątkowych funduszu i opatrzone pieczęcią towarzystwa zarządzającego funduszem sekurytyzacyjnym oraz wszelkie wystawione w ten sposób oświadczenia zawierające zobowiązania, zwolnienie z zobowiązań, zrzeczenie się praw lub pokwitowanie odbioru należności mają moc prawną dokumentów urzędowych oraz stanowią podstawę do dokonania wpisów w księgach wieczystych i rejestrach publicznych. Powyższy przepis w części, w jakiej nadaje moc prawną dokumentu urzędowego księgom rachunkowym i wyciągom z ksiąg rachunkowych funduszu sekurytyzacyjnego w postępowaniu cywilnym prowadzonym wobec konsumenta, został uznany za niezgodny z Konstytucją RP, w tym z art. 2, art. 32 ust. 1 zdanie pierwsze i art. 76 Konstytucji ( wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 11 lipca 2011 roku, sygn. akt P 1/10, Dz. U. z dnia 25 lipca 2011 r.). W świetle wyżej wskazanego wyroku Trybunału Konstytucyjnego należało uznać, że sam wyciąg z ksiąg rachunkowych funduszu stanowił jedynie dowód tego, że sporna wierzytelność wobec pozwanych figurowała w księgach strony powodowej, natomiast nie mógł stanowić wystarczającego dowodu na fakt istnienia wierzytelności i jej wysokości. Z uwagi na powyższe Sąd uznał, że w rozpoznawanej sprawie to na stronie powodowej, a nie na pozwanych ciążył ciężar dowodu, że wierzytelność, której dochodzi od A. T. i J. T., istnieje.

W niniejszej sprawie strona powodowa dochodziła solidarnie od pozwanych kwoty w łącznej wysokości 662.606,81 zł, na którą składały się kwota niespłaconego kapitału w wysokości 231.413,68 zł, kwota odsetek w wysokości 427.988,88 zł oraz koszty windykacji roszczenia w wysokości 3.204,25 zł. W trakcie postępowania strona powodowa przedłożyła dowody w postaci m.in. umowy o kredyt z 25 czerwca 1999 roku wraz z aneksem, wypowiedzenie umowy kredytowej, , bankowy tytułu egzekucyjny i postanowienie z dnia 17 grudnia 2004 roku, wniosek o wszczęcie postępowania egzekucyjnego wraz z postanowieniami wydanymi w jego toku, pismo pozwanych z dnia 14 lipca 2004 roku, w którym wnosili o zawarcie ugody, a także ich oświadczenie o przyjęciu warunków spłaty zadłużenia. Należy przy tym nadmienić, że pozwani nie kwestionowali istnienia zobowiązania z tytułu zawartej umowy kredytu. Dlatego też w ocenie Sądu za pomocą powyższych dowodów strona powodowa w dostatecznym stopniu wykazała swoją wierzytelność wobec A. T. i J. T. w zakresie należności głównej, natomiast nie wykazała swojego roszczenia z tytułu odsetek i kosztów windykacji.

Przedłożona przez stronę powodową umowa cesji nie precyzuje, jakie odsetki i za jaki okres były przedmiotem cesji. Mając zaś na uwadze, że zgodnie z powołanym wcześniej wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego wyciąg z ksiąg rachunkowych funduszu stanowi jedynie dokument prywatny, a pozwani zgłosili zarzut naliczenia odsetek w sposób niezgodny prawem, to na stronie powodowej ciążył obowiązek wykazania, za jaki dokładnie okres i w jakiej wysokości zostały przez nią naliczone dochodzone pozwem odsetki. Samo przytoczenie przez stronę powodową odpowiednich przepisów umowy kredytowej określających sposób naliczania odsetek oraz przedstawienie tabeli stawek odsetek maksymalnych w wybranych okresach, jest w ocenie Sądu niewystarczające i nie stanowi dostatecznego wykazania wysokości dochodzonych odsetek. Strona powodowa powinna szczegółowo wykazać, w jaki sposób wyliczyła odsetki należne za konkretny okres i jak ustaliła ostateczną kwotę odsetek (427.988,88 zł), których domaga się od pozwanych.

Równocześnie należy wskazać, że strona powodowa w żaden sposób nie odniosła się do kwoty 3.204,25 zł, żądanej przez nią tytułem kosztów. Nie wskazała, jakie konkretnie koszty składają się na tę kwotę i na jakiej podstawie się ich domaga.

Z uwagi na powyższe Sąd uznał, że strona powodowa nie wykazała, a na niej ciążył ciężar dowodu w tym zakresie stosownie do art. 6 k.c., iż przysługuje jej roszczenie wobec pozwanych z tytułu odsetek i kosztów windykacji.

Z przytoczonych wyżej powodów Sąd zasądził od pozwanych na rzecz strony powodowej kwotę 231.413,68 zł wraz ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu, tj. od 28 sierpnia 2012 roku do dnia zapłaty, a dalej idące powództwo oddalił (punkt I i II sentencji wyroku).

Za niezasadny Sąd uznał podniesiony przez pozwanych zarzut przedawnienia odsetek. Są to roszczenia okresowe, które przedawniają się z upływem trzech lat od dnia, w którym roszczenie w tym zakresie stało się wymagalne.

Przedmiotowa umowa kredytowa została wypowiedziana przez Bank w dniu 26 lipca 2004 roku i po upływie wskazanego pozwanym 30-dniowego terminu do uregulowania zaległości, rozpoczął bieg 3-letni termin przedawnienia. Termin ten został przerwany i rozpoczął bieg na nowo w dniu 20 kwietnia 2005 roku, kiedy to (...) S.A. Oddział we W. złożył wniosek o wszczęcie postępowania egzekucyjnego XII KM 1510/05. Każde bowiem wszczęcie egzekucji przerywa bieg przedawnienia, po każdym zaś przerwaniu biegu przedawnienie biegnie na nowo (art. 123 i 124 k.c.). Roszczenie można więc uznać za przedawnione, jeśli upłynęły trzy lata od uprawomocnienia się ostatniego postanowienia komornika o umorzeniu egzekucji. Wskazane wyżej postępowanie egzekucyjne uległo umorzeniu w dniu 17 czerwca 2010 roku, a w dniu 30 listopada 2010 roku strona powodowa nabyła powyższą wierzytelność od Banku. Pozew w niniejszej sprawie został złożony w dniu 28 sierpnia 2012 roku, co również spowodowało przerwanie biegu przedawnienia. Mając powyższe na uwadze zarzut pozwanych w zakresie przedawnienia roszczenia o odsetki, nie mógł zostać uwzględniony.

Sąd nie podzielił także twierdzeń pozwanych, że ich zobowiązanie wobec strony powodowej wygasło z powodu przesłanek określonych w art. 475 § 1 k.c. Komentowany przepis dotyczy sytuacji, gdy niemożliwość świadczenia zachodzi po powstaniu zobowiązania i dotyczy tylko takiej niemożliwości świadczenia, która wynika z okoliczności, za które dłużnik nie odpowiada. Gdy wszystkie te okoliczności zostaną spełnione, wówczas dochodzi do wygaśnięcia zobowiązania ze skutkiem ex nunc. Od chwili powstania tego stanu wygasają więc wszystkie prawa i obowiązki stron, wynikające z danego zobowiązania ( por. W. Popiołek (w:) Kodeks..., s. 56; K. Zagrobelny (w:) Kodeks..., s. 854). W orzecznictwie nie uznano niemożliwości świadczenia z powodu braku środków finansowych przyjmując, że jest to stan tymczasowy i zależny od dłużnika, a nie stan trwałej niewykonalności, jak tego wymaga instytucja niemożliwości świadczenia unormowana w przepisie art. 475 § 1 k.c. ( zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 grudnia 2000 roku, V CKN 150/00, LEX nr 548768) i może co najwyżej powodować opóźnienie dłużnika w wykonaniu zobowiązania – ze wszystkimi konsekwencjami przewidzianymi w prawie cywilnym (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 lutego 2000 roku, III CKN 598/98, LEX nr 52731). Przyjmuje się bowiem, że dłużnik odpowiada zawsze za swoja zdolność płatniczą ( A. Rembieliński (w:) J. Winiarz, Komentarz, t. I, 1989, s. 486).

Niemożność ma charakter zupełny i trwały, gdy zachodzi brak warunków do wykonania zobowiązania, niemożność zaspokojenia wierzyciela w jakikolwiek sposób. Ponadto skutki przewidziane opisywanym przepisem wystąpią wtedy, gdy niemożliwość ma charakter obiektywny. Przyjmuje się, że obiektywna niemożliwość świadczenia występuje wtedy, gdy nie tylko kontrahent danej umowy, ale nikt nie może wykonać określonego świadczenia.

Na niemożliwość świadczenia może powołać się każda ze stron – wówczas ciężar udowodnienia niemożliwości obciąża stronę twierdzącą. Dlatego też jeżeli dłużnik uchyla się od wykonania zobowiązania, na nim zawsze spoczywał będzie ciężar dowodu, że świadczenie stało się niemożliwe z przyczyn, za które nie ponosi on odpowiedzialności. Natomiast wierzyciel nigdy nie będzie musiał udowadniać, że dłużnik odpowiada za niemożliwość ( por. A. Ohanowicz, Zobowiązania..., s. 199; T. Wiśniewski (w:) Komentarz..., s. 528; M. Piekarski (w:) Kodeks..., s. 1173).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy należy wskazać, iż w odniesieniu do pozwanych nie wystąpiły okoliczności, które powodowałyby po ich stronie niemożliwość świadczenia. Sąd nie neguje wprawdzie, że sytuacja finansowa pozwanych uległa w ostatnich latach znacznemu pogorszeniu, przede wszystkim z uwagi na toczące się przez wiele lat procesy sądowe związane z umowami zawartymi przez J. T. z Miejskim Przedsiębiorstwem (...) we W.. Nie są to jednak okoliczności tego rodzaju, które uzasadniałyby zastosowanie normy przepisu art. 475 § 1 k.c. Wbrew twierdzeniom pozwanych, zawarta przez nich umowa kredytu na cele mieszkaniowe nie uzależniała dokonywania spłaty zaciągniętego zobowiązania od jakichkolwiek zdarzeń pobocznych, w tym związanych z uzyskiwaniem przez firmę pozwanego dochodów z dzierżawy nieruchomości stanowiącej jego własność. W istocie, w chwili składania wniosku o udzielenie przedmiotowego kredytu, Bank badał zdolność kredytową pozwanych, wynikającą m.in. z prowadzonej przez pozwanego działalności gospodarczej i uzyskiwanych w ten sposób dochodów. Nie sposób jednak uznać, że Bank powinien niejako ponosić odpowiedzialność za niekorzystne w swoich skutkach wydarzenia, jakie miały miejsce w życiu pozwanych (nawet takie, za które nie ponoszą oni odpowiedzialności), a których konsekwencją było znaczne pogorszenie się ich sytuacji materialnej. Nie bez znaczenia jest przy tym okoliczność, że pozwani w dalszym ciągu są właścicielami kilku nieruchomości, a tym samym posiadają majątek, z którego mogłyby zostać zaspokojone wszelkie roszczenia strony powodowej. Nie zmienia tego nawet fakt prowadzonych wobec pozwanych egzekucji i wielości wierzycieli, wobec których posiadają oni liczne zobowiązania.

W tym stanie rzeczy zarzut podniesiony przez pozwanych nie mógł zostać uwzględniony przez Sąd.

Za nietrafiony Sąd uznał także zarzut naruszenia art. 5 k.c., który pozwani uzasadniali faktem nabycia przez stronę powodową wierzytelności przysługującej Bankowi za 1/3 jej wartości. W pierwszej kolejności należy wskazać, że pozwani w żaden sposób nie udowodnili swoich twierdzeń w omawianym zakresie. Po wtóre, jak słusznie podniosła strona powodowa w piśmie procesowym z dnia 06 sierpnia 2013 roku, pozwani nie posiadają zapewne wiedzy odnośnie dokładnej kwoty, za jaką strona powodowa nabyła od Banku (...) wierzytelność będącą przedmiotem niniejszego postępowania, bowiem dane dotyczące tej transakcji objęte są tajemnicą handlową i ich ujawnienie naraziłoby Fundusz na odpowiedzialność odszkodowawczą. Wreszcie, co istotne, powołanie się na art. 5 k.c. nie może podważać mocy obowiązującej pozostałych przepisów prawa, w tym również ustanawiających swobodę zawierania umów. Sąd nie dopatrzył się, aby umowa cesji zawarta przez stronę powodową z Bankiem, w jakikolwiek sposób naruszała zasady współżycia społecznego lub sprzeciwiała się społeczno – gospodarczemu przeznaczeniu tego prawa. Bezsporny między stronami był fakt zawarcia umowy kredytu nr (...), a także okoliczność, że po kilku latach od udzielenia przez Bank kredytu, pozwani przestali regulować swoje zobowiązanie. Umowa cesji z dnia 30 listopada 2010 roku przeniosła zaś na stronę powodową całą wierzytelność, jaka przysługiwała Bankowi wobec A. T. i J. T.. Tym samym kwotę kapitału wynikającą z udzielonego kredytu na cele mieszkaniowe, pozwani powinni wpłacić na kotno (...) Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z siedzibą w W..

W orzeczeniu o kosztach zawartym w punkcie III sentencji wyroku Sąd skorzystał z dobrodziejstwa art. 102 k.p.c. i odstąpił od obciążania pozwanych kosztami w sprawie, mając na uwadze ich wiek oraz trudną sytuację życiową i finansową, związaną przede wszystkim z toczącymi się przeciwko nim postępowaniami egzekucyjnymi.

(...)

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)