Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

L., dnia 14 grudnia 2012 r.

Sąd Rejonowy w Lubinie I Wydział Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Magdalena Krajewska

Protokolant: Ewelina Kopcza

po rozpoznaniu w dniu 14 grudnia 2012 r. w Lubinie

na rozprawie

sprawy z powództwa M. H.

przeciwko (...) S.A. w W.

o zapłatę

I.zasądza od strony pozwanej (...) S.A. w W. na rzecz powoda, M. H. kwotę 20.000 zł ( dwadzieścia tysięcy złotych) z odsetkami ustawowymi od dnia 20 marca 2012r. do dnia zapłaty,

II.w pozostałym zakresie powództwo oddala,

III.zasądza od powoda na rzecz strony pozwanej kwotę 473,20 zł tytułem zwrotu kosztów procesu w zakresie udziału w sprawie pełnomocnika,

IV.nakazuje stronie pozwanej, aby uiściła na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Lubinie kwotę 1.284,10 zł tytułem brakujących kosztów sądowych,

V.pozostałymi nie uiszczonymi kosztami sądowymi obciąża Skarb Państwa – Sąd Rejonowy w Lubinie.

Sygn.akt IC 429/12

UZASADNIENIE

Powód, M. H. wniósł o zasądzenie na jego rzecz od strony pozwanej, (...) S.A. w W. kwoty 50.000 zł z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty tytułem zadośćuczynienia oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 3.600 zł.

W uzasadnieniu pozwu powód podniósł, że w dniu 26 lutego 2000r. w P. doszło do wypadku drogowego w wyniku którego U. H. doznała obrażeń ciała skutkujących jej śmiercią. Powód zgłosił swe roszczenie wobec strony pozwanej tytułem zadośćuczynienia w kwocie 50.000 zł. Strona pozwana do dnia wniesienia pozwu nie ustosunkowała się do zgłoszenia z dnia 29 listopada 2011r. Przesłanką żądania zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę było naruszenie dóbr osobistych. Wiadomość o wypadku była dla powoda tragiczna. Powód nie jest w stanie pogodzić się ze śmiercią matki. To zdarzenie zmieniło życie powoda, który był bardzo emocjonalnie związany z matką, na której pomoc i wsparcie mógł zawsze liczyć. Powód po śmierci matki nie powrócił do stanu normalnego funkcjonowania.

W odpowiedzi na pozew strona pozwana, (...) S.A. w W. wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie od powoda na rzecz strony pozwanej kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu odpowiedzi na pozew strona pozwana podniosła, że co do zasady ponosiła odpowiedzialność za skutki zdarzenia z dnia 26 lutego 2000r. w wyniku którego zginęła matka powoda, U. H., gdyż sprawca tego zdarzenia był ubezpieczony w zakresie odpowiedzialności cywilnej kierowców u strony pozwanej. Po zgłoszeniu szkody strona pozwana wypłaciła powodowi odszkodowanie za znaczne pogorszenie sytuacji życiowej. Żądanie pozwu obecnie związane jest z czynem niedozwolonym w postaci naruszenia przez kierowcę pojazdu przepisów ruchu drogowego i spowodowania wypadku. Powód nie był uczestnikiem tego wypadku. Poszkodowaną była U. H.. Odszkodowanie z tytułu czynu niedozwolonego należne jest poszkodowanemu. Kwestia ta w ocenie strony pozwanej dotyczy także szkody niemajątkowej. Przepis art.446 kc w dacie śmierci U. H. nie przewidywał możliwości żądania zadośćuczynienia osoby bliskiej za własną szkodę niemajątkową. Dlatego też, w ocenie strony pozwanej brak możliwości uznania, że istnieje dopuszczalność dochodzenia roszczenia przez powoda. Nawet gdyby przyjąć dopuszczalność dochodzenia zgodnie z żądaniem pozwu, to fakt ten nie zwalnia z obowiązku oceny rozmiaru krzywdy jaką poniósł powód, gdyż nie samo zerwanie więzi rodzinnej podlegać mogłoby ochronie, a jedynie jego negatywne skutki dla danej osoby. Powód przeżył wielką tragedię po śmierci matki. Nie można jednak uznać, że sytuacja ta spowodowała zachwianie pełnionych ról społecznych i wywołała negatywne skutki na przyszłość. Powód otrzymał już w 2000r. odszkodowanie. Niezasadne było więc żądanie dalszej kwoty 50.000 zł. Powód w chwili śmierci matki był osobą z ukształtowaną psychiką. Obecnie powód funkcjonuje w sposób prawidłowy, spełniając swe role społeczne. Roszczenie powoda w zakresie wysokości dochodzonego roszczenia było zbyt wygórowane. Określenie wysokości zadośćuczynienia powinno uwzględniać wszystkie okoliczności mające wpływ na rozmiar doznanej krzywdy, w tym, między innymi wiek poszkodowanego i czas trwania jego cierpień.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 26 lutego 2000r. w P. na skrzyżowaniu drogi nr (...) z ul. (...) miał miejsce wypadek drogowy, w trakcie którego kierujący samochodem osobowym marki P. wykonując skręt w lewo nie zachował należytej ostrożności i spowodował zderzenie kierowanego przez niego pojazdu z prawidłowo poruszającym się samochodem marki V.. W wyniku tego zdarzenia drogowego pasażerka samochodu marki P., U. H. doznała obrażeń ciała skutkujących jej śmiercią.

Kierujący samochodem P., sprawca powyższego zdarzenia drogowego, w dacie tego zdarzenia był ubezpieczony w zakresie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych u strony pozwanej tj. w (...) S.A. w W..

DOWODY: zeznania powoda, M. H. k.126 akt,

okoliczności bezsporne.

Powód, M. H. jest synem zmarłej w wyniku wypadku drogowego z dnia 26 lutego 2000r. U. H.. W dacie śmierci U. H. powód był w wieku niespełna 18 lat. Powód posiadał jedną, małoletnią wówczas siostrę. Powód zamieszkiwał wówczas z rodzicami i siostrą, uczył się i jeszcze nie pracował. Jego matka zajmował się przed swą śmiercią sprawami swej rodziny, w tym zajmowała się domem, dziećmi i ich sprawami.

Powód po śmierci matki stracił wsparcie osoby dla niego najbliższej. W związku ze śmiercią matki słabo zdał egzamin maturalny i nie dostał się na studia. Po śmierci matki powód był zagubiony, zamknął się w sobie, nie mógł się odnaleźć w codziennym życiu. Powód w tych problemach nie miał wsparcia w swej rodzinie, odczuwał duży brak matki. W wyniku śmierci matki u powoda powstały przewlekłe zaburzenia emocjonalne i adaptacyjne związane przyczynowo ze śmiercią matki. Nagła śmierć matki spowodowała u powoda daleko idące skutki w sferze emocjonalnej i psychicznej. Powód stracił stały, pewny punkt oparcia w świecie, był zagubiony, rozżalony, utracił poczucie bezpieczeństwa. Powód obecnie wymaga terapii psychologicznej nakierowanej na odblokowanie uczuć, przeorientowanie z postawy obronnej na rozwojową. W wyniku śmierci matki powód doznał długotrwałego uszczerbku na zdrowiu psychicznym. Rokowania dla jego zdrowia psychicznego na przyszłość mogą być względnie pomyślne, jeżeli powód podejmie psychoterapię, lecz pewne cechy reaktywności emocjonalnej, poczucie straty wewnętrznej związane ze śmiercią matki na zawsze zostaną już w psychice powoda.

DOWODY: opinia sądowa psychologiczno-psychiatryczna k.79-84 akt,

zeznania powoda, M. H. k.126 akt.

Strona pozwana, po śmierci matki powoda i zgłoszeniu szkody, w 2000r. wypłaciła powodowi na jego żądanie odszkodowanie w kwocie kilkunastu tysięcy złotych związane ze znacznym pogorszeniem się sytuacji życiowej powoda.

DOWODY: zeznania powoda, M. H. k.126 akt,

okoliczności bezsporne.

Sąd zważył co następuje:

Powództwo w części było zasadne, a przez to jedynie w części zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z art.24§1 kc, ten czyje dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że jest nie jest ono bezprawne. W razie dokonanego naruszenia może on także żądać, ażeby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności, ażeby złożyła oświadczenie odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie. Na zasadach przewidzianych w kodeksie może on również żądać zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny.

Zgodnie także z art.448 kc, w razie naruszenia dobra osobistego sąd może przyznać temu, czyje dobro osobiste zostało naruszone, odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę lub na jego żądanie zasądzić odpowiednią sumę pieniężną na wskazany przez niego cel społeczny, niezależnie od innych środków potrzebnych do usunięcia skutków naruszenia.

Jak wypowiedział się także Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 13 lipca 2011r. sygn.akt IIICZP 32/11 cyt.: „ Sąd może przyznać najbliższemu członkowi rodziny zmarłego zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę na podstawie art.448 w związku z art.24§1 k.c., także wtedy, gdy śmierć nastąpiła przed dniem 3 sierpnia 2008r. wskutek uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia”.

Sąd w przedmiotowej sprawie w pełni popiera stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w powyżej wskazanej uchwale, że członkowi najbliższej rodziny zmarłego poszkodowanego może być przyznane zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę, gdy najbliższy członek rodziny zmarłego poszkodowanego faktycznie takiej krzywdy doznał, na podstawie wskazanych w tej uchwale przepisów prawa, również wtedy, gdy śmierć poszkodowanego nastąpiła przed datą wejścia w życie i obowiązywania art.446§4 kc, który obecnie stypizuje taką sytuację faktyczną i prawną.

Okolicznością bezsporną w przedmiotowej sprawie między stronami był fakt, że w dniu 26 lutego 2000r. w P. doszło do zdarzenia drogowego, w wyniku którego obrażeń poważnych ciała doznała matka powoda, U. H., która w wyniku tych obrażeń poniosła śmierć.

Okolicznością bezsporną między stronami był także fakt, że sprawca powyższego wypadku drogowego w dacie tego zdarzenia był ubezpieczony w zakresie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych u strony pozwanej, w (...) S.A. w W..

Zgodnie także z art.822§1 kc, przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba, na rzecz której została zawarta umowa ubezpieczenia.

Strona pozwana więc, zgodnie z powyższym przepisem prawa ponosiła w ocenie Sądu odpowiedzialność odszkodowawczą wobec powoda, M. H. na podstawie art.448 kc w zw. z art.24§1 kc, w zakresie zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną przez powoda krzywdę związaną z utratą osoby najbliższej, jaką była dla powoda jego zmarła matka, U. H. i utratą przez to przez powoda więzi rodzinnych z tą najbliższą mu osobą.

Sąd nie podzielił przy tym stanowiska strony pozwanej, aby przepisy prawa obowiązujące w dacie śmierci matki powoda, nie zezwalały Sądowi na przyznanie stosownego zadośćuczynienia powodowi za naruszenie dobra osobistego w postaci zerwania więzi rodzinnej z matką wskutek jej śmierci i cierpień powoda związanych z utratą tej osoby najbliższej.

Kwestią sporną także między stronami była kwestia, czy w wyniku śmierci matki faktycznie zostało naruszone dobro osobiste powoda związane z utratą osoby najbliższej i zerwaniem z tą osobą najbliższą więzi rodzinnych oraz w jakiej wysokości ewentualnie powodowi należne było od strony pozwanej zadośćuczynienie pieniężne za naruszenie tego dobra osobistego.

W ocenie Sądu z dowodów przeprowadzonych w niniejszej sprawie wynikało, że faktycznie powód, M. H. w wyniku śmierci matki doznał cierpień związanych z utratą tej osoby dla niego wówczas najbliższej i z tego powodu co do zasady roszczenie powoda zgłoszone w pozwie zasługiwało na uwzględnienie, chociaż nie w pełni co do wskazanej w pozwie wysokości.

Jak wynikało z dowodów przeprowadzonych w przedmiotowej sprawie, a to opinii sądowej psychologiczno-psychiatrycznej zawartej w aktach oraz z zeznań powoda, M. H., powód w dacie śmierci U. H. miał niespełna 18 lat. Powód był wówczas osobą bardzo młodą, o nie sprecyzowanych jeszcze celach życiowych. Powód był wówczas jeszcze kawalerem, mieszkał z rodzicami, a wszelkimi jego sprawami życiowymi zajmowała się jego matka, U. H., która była dla powoda najbliższą osobą, oparciem i zapewniała powodowi bezpieczeństwo emocjonalne w jego codziennym życiu.

Jak wynikało także z opinii sądowej psychologiczno-psychiatrycznej wydanej przez biegłych sądowych po dokonaniu stosownych badań powoda, śmierć matki spowodowała dla powoda utratę bezpieczeństwa w życiu codziennym, brak możliwości zwrócenia się przez powoda do osoby mu najbliższej jaką była matka z pomocą w życiowych sprawach i planach powoda. U powoda została przez to zachwiana równowaga emocjonalna i psychiczna związana ze wstrząsem w wyniku śmierci matki, której równowagi powód nie odzyskał do dnia dzisiejszego.

Biegli sądowi wskazali, że śmierć matki i jej utrata przez powoda, spowodowały dla powoda daleko idące negatywne skutki na przyszłość w jego stanie psychicznym i emocjonalnym. Według biegłych, powód nadal wymaga psychoterapii, która mogłaby mu pomóc normalnie funkcjonować w społeczeństwie po śmierci matki, chociaż doznany ból i cierpienie związane z utratą matki u powoda są już trwałe i nie podlegają całkowitemu wyleczeniu.

Dlatego też, z uwagi na powyższe okoliczności Sąd uznał, że strona pozwana powinna powodowi wypłacić należne zadośćuczynienie pieniężne za naruszenie dobra osobistego w postaci utraty osoby najbliższej, jaką dla powoda była jego matka, a która to osoba poniosła śmierć w wyniku wypadku drogowego, za który odpowiedzialność odszkodowawczą ponosiła strona pozwana z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej sprawcy tego zdarzenia drogowego.

W ocenie Sądu jednakże odpowiednią kwotą powyższego zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę należną od strony pozwanej na rzecz powoda, była kwota 20.000 zł, a nie jak wnosił powód w pozwie kwota 50.000 zł.

Kwota zadośćuczynienia bowiem powinna być odpowiednia do doznanych krzywd i cierpień, a w ocenie Sądu zadośćuczynienie w kwocie 50.000 zł było zbyt wygórowane.

Powód bowiem w dacie śmierci matki był już osobą prawie 18-to letnią. Był więc mężczyzną w znacznym zakresie już psychicznie ukształtowanym, który nie wymagał codziennej opieki ze strony zmarłej matki, tak jak osoba małoletnia. Powód także będąc osobą prawie dorosłą, mimo utraty matki był w stanie samodzielnie poradzić sobie, chociaż częściowo bez udziału zmarłej osoby poszkodowanej w swych codziennych sprawach.

Jak wynikało z zeznań powoda i opinii sądowej psychologiczno-psychiatrycznej, mimo utraty matki i urazów z tym związanych, powód poradził sobie w swych sprawach życiowych, skoro ukończył szkołę, zdobył zawód, obecnie pracuje i założył rodzinę.

W związku z powyższym, w ocenie Sądu adekwatną do stopnia krzywd i cierpień związanych ze śmiercią matki i jej utratą była należna od strony pozwanej powodowi kwota pieniężnego zadośćuczynienia w wysokości 20.000 zł, jaką Sąd uznał za właściwe przez to przyznać powodowi od strony pozwanej w wydanym w przedmiotowej sprawie wyroku.

W pozostałym zakresie roszczenie powoda nie było w ocenie Sądu zasadne i podlegało przez to oddaleniu z przyczyn wskazanych we wcześniejszych rozważaniach.

Mając powyższe na względzie Sąd orzekł jak w punkcie I i II sentencji niniejszego wyroku.

Orzeczenie o należnych odsetkach ustawowych jak w punkcie I sentencji wyroku Sąd wydał w oparciu o art.481§1 i §2 kpc, zasądzając powyższe odsetki od dnia następnego po doręczeniu stronie pozwanej odpisu pozwu z zawartym wezwaniem do zapłaty wskazanej w pozwie kwoty pieniężnej.

Orzeczenie kosztach procesu jak w punkcie III sentencji wyroku Sąd wydał na podstawie art.100 kpc, obciążając tymi kosztami strony stosunkowo, w związku z częściowym uwzględnieniem żądań.

Orzeczenie o nie uiszczonych kosztach sądowych w zakresie części nie uiszczonych kosztów opinii biegłego i nie uiszczonej opłaty sądowej od pozwu w części uwzględniającej powództwo, jak w punkcie IV sentencji wyroku Sąd wydał na podstawie art.113 ust.1 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jednolity Dz.U. z 2010r. nr 90 poz.594 z późn.zm.).

Orzeczenie o nie uiszczonych pozostałych kosztach sądowych od których ponoszenia powód został zwolniony w toku niniejszego postępowania, jak w punkcie V niniejszego wyroku, Sąd wydał na podstawie art.113 ust.4 w/w ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, przy uwzględnieniu trudnej sytuacji rodzinnej i majątkowej powoda.