Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 maja 2012 r.

Sąd Apelacyjny we Wrocławiu Wydział III

Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 16 maja 2012 r. we Wrocławiu

sprawy z wniosku A. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L.

o emeryturę

na skutek apelacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L.

od wyroku Sądu Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Legnicy

z dnia 8 grudnia 2011 r. sygn. akt V U 644/11

oddala apelację.

UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. na mocy decyzji ZUS z dnia 6 maja 2011 r. odmówił A. K. prawa do emerytury.

Wnioskodawca od powyższej decyzji złożył odwołanie.

Wyrokiem z dnia 8 grudnia 2011 r. Sąd Okręgowy w Legnicy zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał wnioskodawcy prawo do emerytury od dnia 28 kwietnia 2011 r.

Sąd ten ustalił, że A. K. urodził się 28 kwietnia 1951 r., w dniu 28 kwietnia 2011 r. ukończył 60 lat, posiada 33 lata i 18 dni okresów składkowych i nieskładkowych, nie jest członkiem OFE i nie pozostaje w stosunku pracy.

Wnioskodawca zatrudniony był w Zakładzie (...) SA w okresie od 1 września 1968 r. do 31 lipca 2000 r., gdzie wykonywał prace na stanowiskach:

-

monter linii napowietrznych - od 1 lipca 1968 r. do 31 grudnia 1972 r.,

-

elektromonter linii napowietrznych i kablowych średniego napięcia - od 1 stycznia 1973 r. do 31 maja 1975 r.,

-

elektromonter linii napowietrznych i kablowych - brygadzista - od 1 lipca 1973 r. do 4 maja 1983 r.,

-

magazynier sprzętu technicznego i wojskowego - od 5 maja 1983 r. do 28 lutego 1984 r.,

-

narzędziowy - brygadzista - od 1 marca 1984 r. do 31 marca 1986 r.,

-

ślusarz narzędziowy - brygadzista - od 1 kwietnia 1986 r. do 31 grudnia 1986 r.,

-

elektromonter instalacji przemysłowych - brygadzista - od 1 stycznia 1989 r. do 31 grudnia 1994 r.,

-

wydawca narzędzi - konserwator - od 1 stycznia 1995 r. do 30 kwietnia 1998 r.,

-

wydawca narzędzi - konserwator - brygadzista - od 1 maja 1998 r. do 31 grudnia 1998 r.

W okresie od 24 kwietnia 1970 r. do 12 kwietnia 1972 r. wnioskodawca odbywał służbę wojskową. Po jej ukończeniu podjął pracę z dniem 15 maja 1972 r. W okresie od 3 do 13 października 1995 r. korzystał z urlopu bezpłatnego.

Prace w szczególnych warunkach jako elektromonter linii napowietrznych i kablowych A. K. wykonywał w okresach od 1 września 1968 r. do 23 kwietnia 1970 r. oraz od 15 maja 1972 r. do 4 maja 1983 r. Prace wykonywane były na wysokości, były one związane z kapitalnym remontem linii napowietrznych średniego i niskiego napięcia. Ubezpieczony wymieniał linie napowietrzne, które były stare i montował nowe. W zakresie linii kablowych prace były wykonywane na ziemi, kable niskiego napięcia układane były na głębokości 70 cm, a średniego napięcia na głębokości 1 m.

Na skutek choroby wnioskodawca w okresie od 5 maja 1983 r. do 31 grudnia 1988 r. został przeniesiony do pracy w magazynie sprzętu techniczno-wojskowego. Następnie od 1 stycznia 1989 r. wnioskodawcy zostały powierzone poprzednio wykonywane prace, ale na stanowisku elektromontera instalacji przemysłowych, na którym do 31 grudnia 1994 r., jako brygadzista pracujący, wykonywał prace w terenie, na okablowaniu linii wysokiego i niskiego napięcia, kierował pracami i oprócz tego pracował tak samo jak elektromonterzy sieci napowietrznych i kablowych średniego i niskiego napięcia. Elektromonterzy instalacji przemysłowych nie wykonywali pracy w przedsiębiorstwie, ale w obiektach przemysłowych, a (...) SA nie miał na to przygotowanych ludzi. Natomiast w angażach pojawiały się zmiany stanowisk w celu podwyższenia stawki zaszeregowania.

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Okręgowy uznał odwołanie za uzasadnione. Zebrany materiał dowodowy, a w szczególności analiza akt osobowych wnioskodawcy i zeznania świadków oraz wyjaśnienia wnioskodawcy pozwalają na ustalenie, że wnioskodawca w okresie od 1 września 1968 r. do 23 kwietnia 1970 r. oraz od 15 maja 1972 r. do 4 maja 1983 r., będąc zatrudnionym na stanowiskach monter linii napowietrznych, elektromonter linii napowietrznych i kablowych - brygadzista, pomocnik elektromontera, zajmował się montażem linii energetycznych napowietrznych i kablowych, a więc wykonywał prace wymienione w wykazie A rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w dziale II. Ponadto za pracę w warunkach szczególnych uznać należy okres zatrudnienia wnioskodawcy od 1 stycznia 1989 r. do 31 grudnia 1994 r. na stanowisku elektromontera instalacji przemysłowych, kiedy to wnioskodawca jako brygadzista pracujący wykonywał prace elektromontera sieci napowietrznych i kablowych średniego i niskiego napięcia stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Mimo odmiennej nazwy stanowiska, charakter pracy wnioskodawcy był taki sam jak poprzednio, wnioskodawca wciąż pracował przy montażu linii napowietrznych i kablowych, wykonywał te same czynności fizyczne co podlegli mu pracownicy. Tym samym wnioskodawca udowodnił, że legitymuje się 15-letnim okresem zatrudnienia w szczególnych warunkach. Stanowi to podstawę do zmiany zaskarżonej decyzji.

Apelację od wyroku Sądu Okręgowego złożył organ rentowy, zarzucając naruszenie prawa materialnego, poprzez jego błędna wykładnię, a w szczególności art. 184 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS poprzez przyznanie wnioskodawcy prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach w sytuacji, gdy zgodnie z treścią świadectwa pracy przedłożonego przez wnioskodawcę jego pracodawca potwierdził wykonywanie pracy w warunkach szczególnych jedynie w wymiarze 12 lat 7 miesięcy i 14 dni zamiast wymaganych 15 lat.

Wskazując na powyższe zarzuty organ rentowy wniósł o zmianę wyroku i oddalenie odwołania, ewentualnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu.

W uzasadnieniu apelacji organ rentowy wskazał w szczególności, że pracy wnioskodawcy w szczególnych warunkach w okresie od 1 stycznia 1989 r. do 31 grudnia 1994 r. na stanowisku elektromontera instalacji przemysłowych nie potwierdzają zapisy w świadectwie pracy. Skoro pracodawca wnioskodawcy nie wskazał w treści świadectwa pracy, że w spornym okresie pracował on w szczególnych warunkach, to ustalenie tych okoliczności jedynie na podstawie zeznań świadków budzi uzasadnione wątpliwości organu rentowego.

Sąd Apelacyjny zważył:

Apelacja organu rentowego jest nieuzasadniona.

Wnioskodawca urodził się (...). Zgodnie z art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity: z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1)  okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2)  okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa oraz rozwiązania stosunku pracy - w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem (ust. 2).

Wnioskodawca ubiegał się o przyznanie świadczenia po osiągnięciu wieku określonego w art. 32 ustawy o emeryturach i rentach z FUS - tj. wynoszącego 60 lat. Warunkiem uzyskania prawa do emerytury w tym wieku jest nadto wykazanie przez ubezpieczonego, w myśl § 4 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8, poz. 43), iż ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach wymienionej w Wykazie A, stanowiącym załącznik do powołanego rozporządzenia. Praca w szczególnych warunkach musi być wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

Spór w niniejszej sprawie dotyczył wykazania przez wnioskodawcę wymaganego powołanym przepisem stażu pracy w warunkach szczególnych. Sąd Okręgowy po przeprowadzeniu postępowania dowodowego uznał, iż zasadnym jest doliczenie do stażu pracy w warunkach szczególnych okresu od 1 września 1968 r. do 23 kwietnia 1970 r., od 15 maja 1972 r. do 4 maja 1983 r., a także od 1 stycznia 1989 r. do 31 grudnia 1994 r., kwestionowanego przez organ rentowy.

Organ rentowy w apelacji podważył zaliczenie tego okresu (od 1.I.1989 r. do 31.XII.1994 r.) do stażu pracy wnioskodawcy w warunkach szczególnych, jednak zarzut ten należy uznać za bezzasadny.

Wnioskodawca podnosił, że praca wykonywana przez niego w wymienionym okresie stanowi pracę wymienioną w załączniku do rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 r. w wykazie A dziale II - pracę przy wytwarzaniu i przesyłaniu energii elektrycznej i cieplnej oraz przy montażu, remoncie i eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych i cieplnych.

Wnioskodawca nie przedstawił świadectwa pracy w szczególnych warunkach za sporny okres, a ze „zwykłego” świadectwa pracy wynika, że w okresach tych wnioskodawca zatrudniony był jako monter linii napowietrznych, elektromonter linii napowietrznych i kablowych (brygadzista) oraz elektromonter instalacji przemysłowych.

Istotnie, tak uszczegółowione stanowiska nie zostały wymienione w rozporządzeniu Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. Jak słusznie zauważył Sąd Okręgowy, rozporządzeni to w wykazie A dziale II posługuje się ogólnym sformułowaniem, zliczając do pracy w warunkach szczególnych pracę przy wytwarzaniu i przesyłaniu energii elektrycznej i cieplnej oraz przy montażu, remoncie i eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych i cieplnych.

Stanowiska te ujęto jednak w zarządzeniu nr 17 Ministra Górnictwa i Energetyki z dnia 12 sierpnia 1983 r. w sprawie określenia stanowisk pracy w resorcie górnictwa i energetyki, na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach. W myśl utrwalonego poglądu orzecznictwa, zarządzenia wydane na podstawie delegacji dla Rady Ministrów do określenia rodzajów prac lub stanowisk pracy oraz warunków, na podstawie których osobom wymienionym w art. 11 ust. 3 oraz w art. 53 ust. 2 i 3 ustawy przysługuje prawo do emerytury w określonym wieku, niższym niż to wynika z art. 26 ust. 1 pkt 1 mają funkcję informacyjną i uściślającą i mogą być stosowane posiłkowo, przy wykonywaniu pracy wymienionej w rozporządzeniu na poszczególnych stanowiskach określonych w zarządzeniach, jako praca w warunkach szczególnych.

Z tych względów praca na stanowisku elektromontera instalacji przemysłowych podlegać będzie zaliczeniu do pracy wykonywanej w warunkach szczególnych, wymienionych w załączniku A do rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r., jako praca przy montażu urządzeń elektroenergetycznych.

Trafnie wskazuje Sąd Okręgowy, iż zebrany w sprawie materiał dowodowy wykazał, iż wnioskodawca wykonywał tego rodzaju pracę w okresie od 1 stycznia 1989 r. do 31 grudnia 1994 r. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Z angaży wnioskodawcy z dnia 10 kwietnia 1989 r., 6 lutego 1992 r., 12 lutego 1993 r., 21 lutego 1994 r., 21 maja 1994 r. wynika, że wnioskodawca od dnia 1 stycznia 1989 r. zatrudniony był na stanowisku elektromontera instalacji przemysłowych – brygadzisty. Taki charakter pracy potwierdzają również zeznania świadków – S. K., R. S. oraz T. J.. Świadkowie ci zgodnie wskazali, że wnioskodawca pracował jako elektromonter linii napowietrznych – brygadzista pracujący. Zeznali również, że oni sami - jak również inne osoby pracujące na tym samym stanowisku - otrzymali świadectwo pracy w szczególnych warunkach. Zeznania te Sąd Okręgowy trafnie uznał za wiarygodne, ponieważ są one zgodne i spójne, a sami świadkowie byli współpracownikami wnioskodawcy w spornym okresie, a zatem posiadają wiedzę na temat czynności wykonywanych przez wnioskodawcę.

Zaliczenie wnioskodawcy okresu pracy od 1 stycznia 1989 r. do 31 grudnia 1994 r. do prac wykonywanych w szczególnych warunkach umożliwia przyznanie wnioskodawcy świadczenia emerytalnego na podstawie art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, bowiem wnioskodawca legitymuje się wymaganym stażem 15 lat pracy wykonywanej w szczególnych warunkach, spełniając jednocześnie pozostałe przesłanki wymienione w tym przepisie.

Mając powyższe na uwadze Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 kpc oddalił apelację organu rentowego jako bezzasadną.