Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 marca 2014r.

Sąd Apelacyjny w Warszawie II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: SSA – Zbigniew Kapiński

Sędziowie: SA – Mirosława Strzelecka -spr.

del. SO – Małgorzata Janicz

Protokolant: – Kazimiera Zbysińska - sekr. sąd.

przy udziale Prokuratora Marka Deczkowskiego

po rozpoznaniu w dniu 10 marca 2014 r.

sprawy J. J. (1)

oskarżonego z art. 53 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 64 § 1 k.k. x 2

na skutek apelacji, wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie

z dnia 01 lutego 2012 r. sygn. akt XVIII K 181/11

W zaskarżonej części wyrok uchyla i sprawę przekazuje do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Warszawie.

UZASADNIENIE

J. J. (1) został oskarżony o to, że:

1.  w bliżej nieokreślonym okresie czasu, jednakże nie wcześniej niż od dnia 22 marca 2010 r., a nie później niż do dnia 7 lipca 2010 r. w miejscowości W. w domu przy ul. (...), działając wspólnie i w porozumieniu z J. W. (1), R. R., M. B. oraz A. Z. i nieustalonymi dotychczas osobami - wobec których wyłączono materiały do odrębnego postępowania - wytwarzał, wbrew przepisom ustawy, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, znaczne ilości środków odurzających w postaci amfetaminy, przy użyciu posiadanych przyrządów w postaci metalowych i szklanych naczyń, jak również odczynników chemicznych, przy czym czynu tego dokonał w ciągu 5 lat po odbyciu co najmniej 6 miesięcy kary pozbawienia wolności za umyślne przestępstwo podobne,

tj. o czyn z art. 53 ust. 1 w zw. z art. 53 ust. 2 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii z dnia 29 lipca 2005 r. w zw. z art. 64 § 1 k.k.

2.  w bliżej nieokreślonym okresie czasu, nie wcześniej niż od grudnia 2009 r. i nie później niż do marca 2010 r. w miejscowości Ł. w domu przy ul. (...), działając wspólnie i w porozumieniu z M. B., J. W. (1) oraz A. Z. i nieustalonymi dotychczas osobami - wobec których wyłączono materiały do odrębnego postępowania - wytwarzał, wbrew przepisom ustawy, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, znaczne ilości środków odurzających w postaci amfetaminy, przy użyciu posiadanych przyrządów w postaci metalowych i szklanych naczyń, jak również odczynników chemicznych, przy czym czynu tego dokonał w ciągu 5 lat po odbyciu co najmniej 6 miesięcy kary pozbawienia wolności za umyślne przestępstwo podobne,

tj. o czyn z art. 53 ust. 1 w zw. z art. 53. ust. 2 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii z dnia 29 lipca 2005 r. w zw. z art. 64 § 1 k.k.

Sąd Okręgowy w Warszawie w wyroku z dnia 1 lutego 2012 r., sygn. akt

XVIII K 181/11, w odniesieniu do oskarżonego J. J. (1), orzekł:

1.  w ramach zarzucanego mu w pkt. I aktu oskarżenia czynu uznał go za winnego tego, że w okresie od dnia 22 marca 2010 r. do dnia 7 lipca 2010 r. w miejscowości W. w domu przy ul. (...), w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, działając wspólnie i w porozumieniu z nieustaloną osobą oraz R. R. biorącym udział w jednym cyklu wytwarzania substancji psychotropowej w postaci amfetaminy, wytworzył wbrew przepisom ustawy, znaczne ilości substancji psychotropowej w postaci amfetaminy w ilości 19,52 kg, przy użyciu posiadanych przyrządów w postaci metalowych i szklanych naczyń, jak również odczynników chemicznych, przy czym czynu tego dopuścił się w ciągu 5 lat po odbyciu co najmniej 6 miesięcy kary pozbawienia wolności za umyślne przestępstwo podobne i za to na podstawie art. 53 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 64 § 1 k.k. skazał oskarżonego, a na podstawie art. 53 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii wymierzył mu karę 3 (trzech) lat i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności i karę grzywny 70 (siedemdziesiąt) stawek ustalając wysokość 1 (jednej) stawki na 30 (trzydzieści) złotych;

2.  w ramach zarzucanego mu w pkt. II aktu oskarżenia czynu uznał go za winnego tego, że w okresie od stycznia 2010 r. do 21 marca 2010 r. w nieustalonym miejscu wytworzył wbrew przepisom ustawy, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, znaczne ilości substancji psychotropowej w postaci amfetaminy w ilości 21,5 kg, przy użyciu posiadanych przyrządów w postaci metalowych i szklanych naczyń, jak również odczynników chemicznych, przy czym czynu tego dopuścił się w ciągu 5 lat po odbyciu co najmniej 6 miesięcy kary pozbawienia wolności za umyślne przestępstwo podobne i za to na podstawie art. 53 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 64 § 1 k.k. skazał oskarżonego, a na podstawie art. 53 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca
2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii wymierzył mu karę 3 (trzech) lat pozbawienia wolności i karę grzywny 50 (pięćdziesiąt) stawek ustalając wysokość 1 (jednej) stawki na 30 (trzydzieści) złotych;

3.  na podstawie art. 85 k.k. i art. 86 § 1 k.k. orzeczone kary pozbawienia wolności i grzywny wobec oskarżonego J. J. (1) połączył i wymierzył mu karę łączną 3 (trzech) lat i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności oraz karę łączną grzywny 70 (siedemdziesiąt) stawek ustalając wysokość 1 (jednej) stawki na 30 (trzydzieści) złotych;

4.  na podstawie art. 63 § 1 k.k. na poczet kary łącznej pozbawienia wolności zaliczył oskarżonemu J. J. (1) okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od 7 września
2010 r. do dnia 17 maja 2011 r.

Apelację od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie wniósł obrońca oskarżonego J. J. (1), który zaskarżając powyższy wyrok w całości na jego korzyść, podniósł następujące zarzuty:

1.  obrazy prawa materialnego, a mianowicie art. 60 § 3 k.k., wynikającej z niezastosowania tęgo przepisu wobec oskarżonego J. J. (1), w sytuacji, gdy ujawnił on kilku pozostałych współsprawców, wyjaśnił okoliczności popełnienia czynu oraz udzielił informacji dotyczącej osób uczestniczących w popełnieniu przestępstwa,

2.  obrazy przepisów prawa procesowego, a mianowicie art. 7 k.p.k., art. 410 k.p.k. i art. 424 k.p.k. poprzez sporządzenie uzasadnienia w sposób wskazujący na to, iż rozumowanie Sądu nie było swobodne, a charakteryzowało się dowolnością i jest wzajemnie sprzeczne ze sobą, podnoszone są w nim elementy, które się wykluczają, zarówno co do uczestnictwa w przestępstwie oskarżonego W., B. oraz osoby o nazwisku Z., przez co zaskarżony wyrok nie poddaje się kontroli instancyjnej.

Wskazując na powyższe, obrońca oskarżonego J. J. (1) wniósł o „uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania, ewentualnie o zastosowanie wobec J. J. (1) art. 60 § 3 k.k.”.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Zarzutom podniesionym w apelacji obrońcy oskarżonego J. J. (1) nie można odmówić słuszności, a tym samym zawarty w niej wniosek o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozeznania należy uznać za uzasadniony.

Jak stwierdza to sam Sąd Okręgowy na k. 8 motywów pisemnych wyroku rozstrzygnięcie merytoryczne w niniejszej sprawie w istotny sposób zależne jest od oceny wyjaśnień oskarżonego J. J. (1).

Oznacza to, iż od prawidłowej oceny wyjaśnień tego oskarżonego zależy nie tylko poczynienie prawidłowych ustaleń faktycznych ale również dokonanie właściwej oceny prawnej jego zachowań.

Tego rodzaju sytuacja obligowała Sąd orzekający do szczególnie wnikliwej oceny tego dowodu w konfrontacji z całokształtem zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, przy uwzględnieniu wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego.

Zgodzić się należy z autorką apelacji, iż ocena dowodu z wyjaśnień oskarżonego J. J. (1) przeprowadzona przez Sąd I instancji może budzić uzasadnione zastrzeżenia.

I tak na k. 10-13 uzasadnienia wyroku Sądu ten dokonuje analizy procesu produkcji amfetaminy w odniesieniu do zarzutu postawionego oskarżonemu w pkt I aktu oskarżenia podważając wiarygodność jego wyjaśnień, co do ilości wyprodukowanej substancji psychotropowej, jednocześnie stwierdzając, iż analiza ta nie może prowadzić do wniosków kategorycznych świadczących o tym, iż J. J. (1) wytworzył większą ilość amfetaminy niż ujawniona w domu w W. (tj. ta którą zarzucono mu aktem oskarżenia), albowiem przeprowadzone rozważania oparte są na pewnych alternatywnych założeniach uzależnionych od wydajności płynu (...), które nie pozwalają na stwierdzenie jaka konkretnie ilość substancji psychotropowej została przez niego wytworzona.

Mimo tego rodzaju konstatacji Sąd ten jednocześnie uznaje, iż wyjaśnienia oskarżonego w omawianym zakresie nie są spójne.

Zgodzić się należy z obrońcą oskarżonego, iż tego rodzaju ocena wyjaśnień oskarżonego jest nieuprawniona i nosi cechy dowolności.

Skoro bowiem zgromadzone w sprawie dowody nie pozwalały na dokonanie nie budzących wątpliwości ustaleń, iż wytworzona przez oskarżonego ilość amfetaminy była większa niż to przyjęto w zarzucie aktu oskarżenia – ocenę dowodu z jego wyjaśnień należy uznać za sprzeczną z art. 7 k.p.k. jak również naruszającą nakaz wyrażony w art. 5 § 2 k.p.k.

Podzielić należy także zastrzeżenia autorki apelacji, co do prawidłowości oceny wyjaśnień oskarżonego J. J. (1) w zakresie w jakim relacjonował udział A. Z. w dokonanym przez siebie przestępstwie.

Podnieść bowiem należy, iż osoba ta nie została ujęta i przesłuchana, a zatem wyprowadzenie tak kategorycznego poglądu o jej bezpodstawnym pomówieniu było co najmniej przedwczesne i nieuprawnione.

Zasadnie także skarżąca podnosi, iż dokonana przez Sąd I instancji ocena wyjaśnień oskarżonego J. J. odnośnie roli jaką w dokonanych przez niego przestępstwach spełniał J. W. (1) jest niekonsekwentna i nosi cechy dowolności.

I tak Sąd ten odmówił wiary wyjaśnieniom oskarżonego J. J. (1), że J. W. (1) udostępnił mu pomieszczenie w domu w Ł. w celu dokonywania tam produkcji amfetaminy stwierdzając, iż nie można wykluczyć, iż J. J. fałszywie pomówił W. po to, aby uzyskać podstawę do nadzwyczajnego złagodzenia kary, a nadto, by w odwecie za ujawnienie jego udziału w innym przestępstwie pogrążyć go przed organami ścigania (k. 27 pisemnych motywów wyroku).

Dokonując takiej oceny Sąd ten pomija tego rodzaju okoliczności, iż działalność przestępcza J. J. objęta zarzutem z pkt II aktu oskarżenia nie była wcześniej znana organom ścigania i została przez niego samego ujawniona.

Twierdzenie zatem, iż składając niezgodne z prawdą wyjaśnienia kierował się przesłankami pozwalającymi na zastosowanie wobec niego nadzwyczajnego złagodzenia kary w świetle wskazań wiedzy
i doświadczenia życiowego nie może być uznane za przekonujące uzasadnienie stanowiska zajętego przez Sąd orzekający.

Zasadnie również podnosi skarżąca, iż pomawiając J. W. o udział w dokonanych przez siebie przestępstwach J. J. (1) przypisywał mu jedynie rolę pomocniczą (w odniesieniu do czynu z pkt I – pomoc w znalezieniu i wynajęciu domu, pośredniczenie w regulowaniu należności czynszowych, zaś w odniesieniu do czynu z pkt II – udostępnienie pomieszczenia do produkcji) nie stwierdzał natomiast, by J. W. (1) bezpośrednio uczestniczył w procesie wytwarzania amfetaminy bądź by odgrywał inną znacząca rolę w tych przedsięwzięciach na co mogłaby wskazywać powołana przez Sąd meriti chęć odwetu.

Wskazane wyżej okoliczności nie pozwalają na odmowę słuszności podniesionym w apelacji zarzutom odnoszącym się do obrazy prawa procesowego tj. art. 7 k.p.k. i 424 § 1 k.p.k., a tym samym muszą skutkować koniecznością uchylenia wyroku w zaskarżonym zakresie i przekazaniem sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

Podkreślić bowiem należy jak to przypomniał Sąd Najwyższy rozpoznający sprawę w postępowaniu kasacyjnym, że uzasadnienie wyroku Sądu I instancji jest jedynym sposobem na skontrolowanie na podstawie jakich faktów, dowodów i okoliczności oraz w drodze jakiego rozumowania Sąd orzekający wyprowadził wnioski owocujące konkretnym rozstrzygnięciem, a także czy orzeczenie to zostało poprzedzone wnikliwą
i wyczerpującą analizą mających znaczenie dla rozstrzygnięcia okoliczności oraz czy sposób rozumowania uwzględniał reguły logiki i doświadczenia życiowego, a nadto czy nie ma w nim luk i nieuprawnionych uproszczeń.

Niezbędne jest zatem przy ponownym rozpoznaniu sprawy ponowne przesłuchanie oskarżonego J. J. (1) jak również ponowne przeprowadzenie dowodów związanych ze stawianymi mu zarzutami oraz wszechstronne ich rozważenie i sporządzenie uzasadnienia zgodnego ze wskazanymi wyżej wymogami.

Mając na uwadze kluczowe znaczenie wyjaśnień J. J. (1) zarówno dla dokonania prawidłowych ustaleń faktycznych jak
i prawidłowości oceny prawnej jego zachowania – Sąd Apelacyjny nie odniósł się do zarzutu obrazy prawa materialnego uznając, iż w chwili obecnej jest on przedwczesny.

Z omówionych względów Sąd Apelacyjny orzekł jak w części dyspozytywnej wyroku.