Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II Ca 117/14

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 marca 2014 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. Wydział II Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący

SSO Grzegorz Ślęzak (spr.)

Sędziowie

SSO Dariusz Mizera

SSR del. Mariusz Kubiczek

Protokolant

sekr. sądowy Beata Gosławska

po rozpoznaniu w dniu 17 marca 2014 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie sprawy z powództwa R. D. i G. D.

przeciwko P. M. (1)

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Bełchatowie z dnia 9 października 2013 roku, sygn. akt I C 337/12

1. zmienia zaskarżony wyrok:

- w punkcie pierwszym sentencji w ten sposób, że zasądzoną od pozwanego na rzecz powoda G. D. kwotę 11.790 złotych obniża do kwoty 6.790 ( sześć tysięcy siedemset dziewięćdziesiąt) złotych z ustawowymi odsetkami od dnia 17 grudnia 2011 roku, a w pozostałej części powództwo oddala,

- w punkcie drugim sentencji w ten sposób, że zasądzoną od pozwanego na rzecz powódki R. D. kwotę 16.760, 31 złotych obniża do kwoty 9.260,31 ( dziewięć tysięcy dwieście sześćdziesiąt złotych 31/100 ) z ustawowymi odsetkami od dnia 17 grudnia 2011 roku, a w pozostałej części powództwo oddala,

- w punkcie trzecim sentencji w ten sposób, że zasądzona od pozwanego na rzecz powoda kwotę 2.206,40 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu obniża do kwoty 670 ( sześćset siedemdziesiąt) złotych ,

- w punkcie czwarty sentencji w ten sposób, że zasądzoną od pozwanego na rzecz powódki kwotę 3.784,40 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu obniża do kwoty 650 ( sześćset pięćdziesiąt) złotych;

2. oddala apelację w pozostałej części;

3. znosi wzajemnie koszty procesu między stronami za instancje odwoławczą

Na oryginale właściwe podpisy

Sygn. akt II Ca 117/14

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 9 października 2013 roku Sąd Rejonowy w Bełchatowie po rozpoznaniu na rozprawie sprawy z powództwa G. D. przeciwko P. M. (2) o zapłatę sprawy z powództwa R. D. przeciwko P. M. (2) o zapłatę

1. zasądził od pozwanego P. M. (1) na rzecz powoda G. D. kwotę 11790,00 zł z odsetkami od kwoty 8290,00 zł w wysokości określonej w ustawie dla poszczególnych okresów opóźnienia od dnia 17 grudnia 2011 roku do dnia zapłaty;

2. zasądził od pozwanego P. M. (1) na rzecz powódki R. D. kwotę 16760,31 zł z odsetkami od kwoty 12261,31 zł w wysokości określonej w ustawie dla poszczególnych okresów opóźnienia od dnia 17 grudnia 2011 roku do dnia zapłaty,

3. zasądził od pozwanego P. M. (1) na rzecz powoda G. D. kwotę 2206,40 zł tytułem zwrotu kosztów procesu,

4. zasądził od pozwanego P. M. (1) na rzecz powódki R. D. kwotę 3784,40 zł tytułem zwrotu kosztów procesu,

5. nakazał ściągnąć od pozwanego P. M. (1) na rzecz Skarbu Państwa - Kasy Sądu Rejonowego w Bełchatowie kwotę 400,00 zł tytułem nieuiszczonej części opłaty sądowej.

Podstawę powyższego rozstrzygnięcia stanowiły przytoczone poniżej ustalenia i rozważania Sądu Rejonowego.

W dniu 15 października 2011 r. o godzinie 1.20 w na drodze powiatowej nr (...) doszło do wypadku komunikacyjnego. G. D. jako kierujący poruszał się samochodem marki M. (...) o numerze rejestracyjnym (...) w kierunku B.. Jako pasażerka obok niego siedziała żona R. D.. W okolicy miejscowości O. na jezdnię wtargnął pieszy P. M. (3) wprost pod koła nadjeżdżającego samochodu. G. D. wykonał manewr omijania pieszego i wypadając z drogi uderzył w skarpę ziemi prawą częścią samochodu .

Przybyła na miejsce wypadku policja ukarała mandatem karnym sprawcę zdarzenia P. M. (1). Badanie na zawartość alkoholu wykazało , iż pozwany w chwili zdarzenia był w stanie nietrzeźwości .

Po wypadku R. D.udzielono pomocy medycznej w Szpitalu (...)w B.. Powódka przebywała na oddziale (...)od 15 października 2011 roku do dnia 18 października 2011 roku . Dalsze leczenie kontynuowała w poradni(...)oraz (...) . Powódka przyjmowała leki przeciwbólowe , maści przeciwbólowe , przez dwa miesiące nosiła pas ortopedyczny. Łączna kwota wydatków na leczenie wyniosła 260,31 zł . R. D.przebywała na zwolnieniu lekarskim przez okres 90 dni.

Wskutek wypadku powódce towarzyszyły negatywne przeżycia psychiczne. Stała się nerwowa , miała lęk przed podróżowaniem samochodem , przez kilka tygodni nie mogła normalnie funkcjonować , musiała korzystać z pomocy rodziców przy opiece nad dziećmi, bała się o utratę pracy w związku z długim zwolnieniem.

Po wypadku również G. D.udzielono pomocy medycznej w Szpitalu (...)w B.gdzie założono mu szwy na rozciętym łuku brwiowym . Dalsze leczenie kontynuował w poradni (...). . Powód przyjmował leki przeciwbólowe , maści przeciwbólowe ,nosił opaski usztywniające na rękę , goleń i udo . Łączna kwota wydatków na leczenie wyniosła 290,00 zł . G. D.przebywał na zwolnieniu lekarskim do 7 stycznia 2012 roku. Powód na skutek wypadku stał się nerwowy, czuł ciągłe zmęczenie, obawę przed kierowania pojazdami, czuł się źle psychicznie , przeżywał to ,że mógł zabić człowieka . Zły stan psychiczny potęgował fakt , iż pozbawiony był możliwości zarobkowania (prowadzenia działalności gospodarczej w postaci przewozu osób). Powód bał się , że przerwa w wykonywaniu pracy wpłynie niekorzystnie na sytuację finansową rodziny. Miał na utrzymaniu z żoną trójkę dzieci , pomagali im rodzice. Po wznowieniu działalności bóle , które odczuwa podczas podróżowania znacznie utrudniały mu pracę .

Powódka R. D. z punktu widzenia ortopedycznego w wyniku wypadku doznała stłuczenia miednicy po stronie prawej , urazu kręgosłupa odcinka lędźwiowo - krzyżowego z nadłamaniem górno -przedniej krawędzi trzonu L4 . Obrażenia okolicy lędźwiowej miały charakter długotrwały bądź trwały . Stopień uszczerbku na zdrowiu wynosi 4%. Stopień cierpień fizycznych był umiarkowany przez okres 4-6 tygodni. Powódka wymagała pomocy osób trzecich średnio około 2 godzin dziennie przez okres miesiąca. Powódka przyjmowała leki przeciwbólowe , rozkurczowe i osłonowe. Koszt terapii to 50 zł. Zalecana przez ortopedę sznurówka półsztywna to kwota około 130 zł .

Na skutek zdarzenia z dnia 15 października 2011 r. powódka R. D. z punktu widzenia neurochirurgicznego doznała złamania przedniej krawędzi trzonu kręgu lędźwiowego L4 , stłuczenia prawej okolicy lędźwiowej , stłuczenia miednicy i ogólnie potłuczeń ciała . U powódki doszło do powstania trwałego uszczerbku na zdrowiu będącego skutkiem wypadku w wysokości 3% (pourazowy zespół bólowy korzeniowo - lędźwiowo -krzyżowy bez ubytków neurologicznych). Biegły z zakresu neurochirurgii określając powyższy uszczerbek na zdrowiu brał pod uwagę istniejące przed wypadkiem zwyrodnienie kręgów , które mogą wywoływać odczuwalne dolegliwości nakładające się na skutki urazu. Rokowania na przyszłość powódki są pomyślne chociaż objawy ze strony kręgosłupa lędźwiowego zarówno te samoistne jak i pourazowe będą występowały do końca życia . Przez około 4 tygodnie powódka wymagała pomocy osób trzecich . Koszty leczenia powódki w postaci zakupu leków przeciwbólowych , gorsetu ortopedycznego wynosił maksymalnie 260,00 zł.

Powód G. D. na sutek zdarzenia z dnia 15 października 2011 roku z punktu widzenia chirurgicznego doznał stłuczenia stawu międzypaliczkowego bliższego palca III ręki lewej , rany tłuczonej prawego łuku brwiowego, ogólnych potłuczeń ciała w tym boku i łokcia prawego oraz kolana lewego. Z powodu lekko szpecącej blizny skóry prawego łuku brwiowego trwały uszczerbek na zdrowiu powoda wynosi 1%. Z powodu obrażeń ciała w/w powód odczuwał dość silne bóle przez okres 1 tygodnia , a mierne dolegliwości przez następne 2 tygodnie. Powód zażywał leki przeciwbólowe zalecane przez lekarzy , zakupił ortezę na palec i kolano. Łączne koszty leczenia wyniosły około 290,00 zł.

Powód G. D. z punktu widzenia ortopedycznego w wyniku wypadku doznał urazu głowy z raną okolicy łuku brwiowego prawego, stłuczenia przedramienia prawego, urazu skrętnego kręgosłupa odcinka lędźwiowo - krzyżowego , złamania paliczka bliższego III palca bez przemieszczenia oraz urazu kolana lewego z nieznaczną niestabilnością. Obrażenie okolic kolana lewego i III palca ręki prawe mają charakter trwały i wynoszą łącznie 4%. Stopień cierpień fizycznych powoda z powodu obrażeń ortopedycznych trwał około 4 tygodni. Łączny koszt terapii powoda to około 290,00 zł.

Pozwany uznał swą odpowiedzialność za skutki wypadku i wypłacił powódce i powodowi po 1000,00 zł tytułem zadośćuczynienia .

Pozwany P. M. (2)nigdy osobiście nie przeprosił powodów za zaistniałe zdarzenie . Pozwany pracuje w rozlewni wody (...). W sezonie letnim zarabiał od 1800 do 3000 zł netto . Obecnie zarabia 2000 zł netto. Żona pozwanego pracuje z wynagrodzeniem około 1600 zł netto. Na utrzymaniu ma 4 letniego syna, płaci raty kredytu w wysokości 980 zł miesięcznie.

Sąd Rejonowy zważył, iż powództwo zasługuje na uwzględnienie. Podstawę prawną żądania stanowi art. 415 k.c. w związku z art. 444 § 1 i art. 445 § 1 k.c.

W niniejszej sprawie nie budzi żadnych wątpliwości zasada odpowiedzialności pozwanego, której zresztą także sam pozwany nie kwestionował. W świetle ustaleń poczynionych w oparciu o zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, w szczególności zeznania stron, notatki policyjnej z miejsca zdarzenia , należy jednoznacznie stwierdzić, iż pozwany swoim zawinionym zachowaniem wyrządził szkodę powodom.

W przedmiotowej sprawie nie jest kwestionowana zasada odpowiedzialności pozwanego, czego wyrazem jest uiszczenie na rzecz powodów przez pozwanego kwot po 1000,00 zł . Spór dotyczy natomiast wysokości zadośćuczynienia i odszkodowania, a więc zakresu odpowiedzialności pozwanego.

W świetle art. 445 § 1 k.c. w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

W przedmiotowej sprawie powódka R. D. doznała łącznie 7 % trwałego uszczerbku na zdrowiu . Dokonując ustaleń w powyższym zakresie Sąd oparł się na opiniach biegłych: z zakresu ortopedii i neurochirurgu . Sąd uznając powyższe opinie za rzetelne, spójne, przekonujące, podzielił w pełni wnioski tych opinii. Powyższe opinie nie zostały skutecznie podważone przez żadną ze stron.

Powódka była zmuszona brać leki przeciwbólowe , przez okres trzech miesięcy przebywała na zwolnieniu lekarskim . Po wypadku wymagała opieki osób trzecich . Powódka była zmuszona korzystać z pomocy rodziców przy opiece na dziećmi jak również korzystała z pomocy finansowej. Doznane w trakcie wypadku uraz kręgosłupa dostarczały powódce dolegliwości, największe dolegliwości bólowe występowały tuż po wypadku, ale utrzymują się w mniejszym nasileniu do chwili obecnej

Powód G. D. doznał łącznie 5 % trwałego uszczerbku na zdrowiu w związku ze stwierdzonym obrażeniami przez biegłych ortopedę oraz chirurga. Dokonując ustaleń w powyższym zakresie Sąd oparł się na opiniach biegłych: z zakresu ortopedii i chirurgii Sąd uznając powyższe opinie za rzetelne, spójne, przekonujące, podzielił w pełni wnioski tych opinii. Powyższe opinie nie zostały skutecznie podważone przez żadną ze stron. Powód tuż po wypadku był zmuszony zażywać leki przeciwbólowe , przez okres prawie 3 miesięcy przebywał na zwolnieniu lekarskim . W tym czasie pozbawiony był możliwości zarobkowania . Wraz z żoną korzystali z pomocy finansowej rodziców.

W świetle wniosków powyższych opinii biegłych należy uznać, uwzględniając zakres stwierdzonego uszczerbku na zdrowiu powódki , iż zadośćuczynienie w kwocie 17.500 zł w pełni skompensuje poniesioną prac* powódkę krzywdę. Po zaliczeniu na poczet niniejszego zadośćuczynienia kwoty 1000,00 zł wpłaconej przez pozwanego na rzecz powódki , należało zasądzić na jej rzecz kwotę 16500,00 zł na podstawie art. 445§1 k.c.

Jeśli chodzi o pozwanego G. D. Sąd uznał biorąc pod uwagę opinię biegłych z zakresu ortopedii i chirurgii a w szczególności zakres stwierdzonego uszczerbku na zdrowiu powoda , iż zadośćuczynienie w kwocie 12.500 zł w pełni rekompensuje poniesioną przez powoda krzywdę. Po zaliczeniu na poczet niniejszego zadośćuczynienia kwoty 1000,00 zł wpłaconej przez pozwanego na rzecz powoda , należało zasądzić na jego rzecz kwotę 11500,00 zł na podstawie art. 445§lk.c.

W świetle art. 444 § 1 k.c. w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego koszty.

W związku z powyższym na podstawie art. 444 § 1 k.c. Sąd zasądził na rzecz powódki R. D. kwotę 260,31 zł tytułem odszkodowania, natomiast na rzecz powoda G. D. kwotę 290,00 zł tytułem odszkodowania . W ocenie Sądu w świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego tak ustalona wysokość odszkodowań nie jest wygórowana i odpowiada rzeczywiście poniesionym wydatkom związanym z leczeniem powodów: koszty leków przeciwbólowych , koszt zakupu ortez, pasa ortopedycznego . Wydatki te zostały potwierdzone załączonym do akt rachunkami a ich zasadność opiniami biegłych lekarzy zgodnie z którymi zakup leków czy innych środków medycznych związane było z dolegliwościami powstałymi w następstwie przedmiotowego wypadku.

Zasądzając powyższe kwoty Sąd nie uwzględnił wniosku pełnomocnika pozwanego o rozłożenie zasądzonych należności na raty .

O odsetkach Sąd orzekł na podstawie art. 481 k.c.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 § 1 k. p. c. powodowie wygrali bowiem proces w całości. Na koszty powódki R. D. złożyły się : kwota 614,00 zł tytułem opłaty, kwota 753,40 zł -koszty Opinii biegłych, kwota 2417,00 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego i opłaty od udzielonego pełnomocnictwa, określona w oparciu o przepis § 6 pkt. 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu ( Dz. U. nr 163, poz. 1349 ze zm.).

Na koszty powoda G. D. złożyły się : kwota 415,00 zł tytułem opłaty, kwota 574,40 zł - koszty opinii biegłych, kwota 1217,00 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego i opłaty od udzielonego pełnomocnictwa, określona w oparciu o przepis § 6 pkt. 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu ( Dz. U. nr 163, poz. 1349 ze zm.).

W pozostałym zakresie o kosztach orzekł na podstawie art. art. 1303 § 2 k.p.c. w zw. z art. 113. ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, mając na uwadze, że strona powodowa nie uiściła kosztów należnych od rozszerzonej części powództwa. W świetle bowiem powołanego przepisu kosztami sądowymi, których strona nie miała obowiązku uiścić lub których nie miał obowiązku uiścić kurator albo prokurator, sąd w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji obciąży przeciwnika, jeżeli istnieją do tego podstawy, przy odpowiednim zastosowaniu zasad obowiązujących przy zwrocie kosztów procesu. Mając na uwadze, iż nie została uiszczona opłata od rozszerzonych powództw to jest kwota łączna 400,00 złotych nakazano jej pobranie od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego Bełchatowie.

Powyższy wyrok zaskarżył w całości pozwany.

Apelacja zaskarżonemu wyrokowi zarzuca:

I. obrazę przepisów prawa procesowego, która miała wpływ na treść orzeczenia, polegającą na:

1) ocenie materiału dowodowego zebranego w przedmiotowej sprawie z naruszeniem zasad prawidłowego rozumowania, wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego wynikających z art. 233 § 2 k.p.c, w szczególności poprzez:

- przyznanie waloru pełnej wiarygodności opinii biegłego z zakresu ortopedii R. E. (k. 71-72) oraz pisemnej opinii uzupełniającej biegłego R. E. (k. 93) i czynienie na jej podstawie ustaleń, z punktu widzenia odpowiedzialności pozwanego mimo, iż uwagi i stwierdzenia zawarte w przedmiotowej opinii, wskazane bezpośrednio przez biegłego, deprecjonują w sposób elementarny możliwość czynienia wiążących ustaleń na jej podstawie, gdyż zarówno w pierwszej opinii biegłego z zakresu ortopedii R. E. (k. 71-72) oraz w opinii uzupełniającej, biegły zawyżył stopień uszczerbku na zdrowiu - 4 % oraz nie przedstawił dostatecznej argumentacji pozwalającej na wysnucie konkluzji, zgodnie z którą stopień rotacji u powódki wynosi dokładnie 20 %. Brak jest dostatecznych racji odmawiających ustalenia zakresu rotacji na niższym poziomie niż 20 %. Podstawą sformułowania wskazanego wniosku dotyczącego rotacji, stanowił z jednej strony ujednolicony schemat z którego biegły korzysta od kilkudziesięciu lat, a z drugiej strony pomiary. Biegły zamiast dokonać rzetelnej i pełnej oceny stanu zdrowia powódki w oparciu o posiadaną wiedzę specjalistyczną odsyła pełnomocnika do piśmiennictwa oraz podaje wzór karty pomiarowej. Tym samym przedstawiona opinia pozbawiona jest należytego uzasadnienia oraz nie zawiera wystarczającego umotywowania końcowych wniosków. Nie można powoływać się na schemat oraz wzory niewypełnionych kart pomiarowych i jednocześnie autorytarnie dokonywać ocen, bez przedstawienia przesłanek logicznie powiązanych ze sobą które doprowadziły biegłego do wysnucia przedstawionych poglądów. Sporządzona opinia nie jest przekonująca, ponieważ wyniki pomiarów (opisu stanu zdrowia powódki) nie zostały odniesione do poglądów przedstawionych w piśmiennictwie oraz do wzoru karty pomiarowej, a także do ujednoliconego schematu, który nie został wystarczająco wyjaśniony;

- uznanie opinii biegłego z zakresu ortopedii R. E. (k. 123-124) za rzetelną, spójną, przekonującą w sytuacji gdy, mimo zachodzenia istotnych różnic w rodzaju i stopniu doznanych obrażeń przez powódkę i powoda, biegły ustalił stopień uszczerbku na zdrowiu na tożsamym poziomie wynoszącym - 4 %, co ewidentnie dowodzi, że sporządzona opinia nie jest spójna z pozostałymi opiniami biegłego dotyczącymi powódki i z tego względu w całości jest nieprzekonująca.

2) sporządzeniu uzasadnienia wyroku w sposób sprzeczny z art. 316 § 1 k.p.c. i art. 328 § 1 k.p.c, a mianowicie poprzez: brak określenia i analizy dlaczego uznano trzy opinie biegłego z zakresu ortopedii R. E. za rzetelne, spójne i przekonujące w sytuacji gdy wnioski i twierdzenia zawarte w samych opiniach zawierają szereg wskazań, bezpośrednio deprecjonujących możliwość ustalenia stopnia uszczerbku na zdrowiu na poziomie 4 % oraz całkowite pominięcie relacji między wysokością uszczerbku na zdrowiu powodów a kwotą przyznanych odszkodowań oraz przyczyn ustalenia wysokości odszkodowań w kwocie dokładnie odpowiadającej zgłoszonym żądaniom, a nie stopniowi uszczerbku na zdrowiu powodów.

3) obrazę art. 217 § 1 i § 2 k.p.c. przez pominięcie wniosku dowodowego zgłoszonego przez pełnomocnika pozwanego w toku postępowania przed Sądem Rejonowym w piśmie procesowym z dnia 11 lutego 2013 r. dotyczącym dodatkowego uzupełnienia opinii biegłego R. E., co skutkowało wydaniem wyroku uwzględniającego powództwo.

4) naruszenie przepisów postępowania przez zaniechanie umorzenia postępowania w zakresie żądania zasądzenia odsetek ustawowych mimo oświadczenia pełnomocnika powodów na rozprawie w dniu 2 października 2013 r., bezpośrednio poprzedzającej wydanie wyroku, że powodowie rezygnują z dochodzenia odsetek ustawowych, tj. naruszenie art. 355 § 1 k.p.c. II. naruszenie prawa materialnego, tj. art. 445 § 1 k.c. przez ustalenie wysokości zadośćuczynienia za doznaną krzywdę na poziomie zbyt wygórowanym nie mającym żadnego przełożenia na stopień uszczerbku na zdrowiu powodów.

W oparciu o przedstawione wyżej zarzuty, wnoszę o:

- zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie powództwa, ewentualnie

- uchylenie wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Pełnomocnik powodów wnosił o oddalenie apelacji i zasądzenie kosztów procesu za instancję odwoławczą.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jest tylko częściowo uzasadniona w zakresie w jakim podnosi zarzut obrazy prawa materialnego, tj. przepis art. 445 § 1 kc przez zasądzenie na rzecz powodów zadośćuczynień zbyt wysokich w stosunku do doznanej przez nich krzywdy.

Nie ma natomiast racji apelujący zarzucając sądowi I instancji uchybienia procesowe, tj. naruszenie art. 233 § 2, art. 316 § 1 i art. 328 § 2 kpc oraz art. 217 § 1 i § 2 kpc, a także art. 355 § 1 kpc.

Lektura materiału aktowego prowadzi do wniosku, iż Sąd Rejonowy wyjaśnił sprawę w stopniu wystarczającym dla jej rozstrzygnięcia, gromadząc wystarczający materiał dowodowy, który poddał wszechstronnej, zgodnej z doświadczeniem życiowym i zasadami logicznego rozumowania ocenie, odpowiadającej wymogom jakie stawiają jej przepisy art. 233 i 328 § 2 kpc.

Ustalenia faktyczne sądu I instancji są prawidłowe, wynikają z powyższej trafnej oceny dowodów i zasługują na akceptację sądu I instancji.

Powyższe odnieść należy przede wszystkim do ustaleń w zakresie rozmiaru krzywdy jakiej doznali powodowie w wyniku wypadku, na którą m.in. składa się rozmiar doznanych przez nich dolegliwości fizycznych i psychicznych oraz rozmiar uszczerbku na zdrowiu, które to ustalenia dokonane zostały głównie w oparciu o opinie biegłych lekarzy, w tym opinię biegłego ortopedy R. E., które kwestionuje apelujący.

Sąd miał prawo dać wiarę powyższym opiniom biegłych lekarzy specjalistów co też uczynił i stanowisko swoje uzasadnił w tym względzie, przy czym prawidłowo nie znalazł podstaw do kolejnych weryfikacji opinii biegłego ortopedy R. E. - i słusznie nie uwzględnił wniosku pełnomocnika pozwanego zgłoszonego w piśmie procesowym z dnia 11.02.2013r. o kolejne uzupełnienie tejże opinii – skoro opinia ta była już uzupełniana na wniosek pozwanego i biegły ustosunkował się do zgłoszonych przez stronę pozwaną zastrzeżeń.

Wniosek z dnia 11.02.2013r. powoływał te same zastrzeżenia jak wniosek wcześniejszy do których biegły R. E. ustosunkował się już w opinii uzupełniającej.

Słusznie zatem Sąd uznał, że okoliczność, iż strona nie zgadza się z opinią i uporczywie polemizuje z nią nie mając ku temu wiedzy specjalnej nie jest podstawą do kolejnego uzupełnienia tejże opinii, skoro w postaci z chwili zamknięcia rozprawy opinia ta jest dla sądu przekonywująca.

Reasumując, uznać należy, iż zarówno ocena dowodów jak i decyzja sądu w zakresie gromadzenia materiału dowodowego stanowiącego podstawę rozstrzygnięcia sprawy mieszczą się w granicach sędziowskiej swobody oceny dowodów, której w okolicznościach sprawy niniejszej nie można uznać za dowolną.

Nietrafnie także zarzuca pozwany sądowi obrazę art. 355 § 1 kpc przez nieumorzenie postępowania w zakresie odsetek ustawowych od zasądzonych kwot zadośćuczynienia w sytuacji gdy - jak twierdzi – pełnomocnik powodów cofnął na rozprawie pozew w tym zakresie.

Powyższe twierdzenie pozwanego nie znajduje oparcia w protokole z rozprawy na który powołuje się apelujący pełnomocnik. Powód nie zrzekł się bowiem odsetek ustawowych od kwot pierwotnie dochodzonych w pozwie, lecz na rozprawie oświadczył, jedynie, że nie żąda odsetek ustawowych od kwot o które rozszerzył żądane w pozwie zadośćuczynienia wcześniej w piśmie procesowym.

Prawidłowo zatem – zgodnie z żądaniem powodów – Sąd zasądził jedynie odsetki ustawowe od kwot pierwotnie żądanych w pozwie, nie zasądzając tychże odsetek od rozszerzonych kwot zadośćuczynienia.

Brak było zatem podstaw do umorzenia postępowania na podstawie art. 355 § kpc w żądanej przez apelującego części.

Powyższe rozważania wskazują, że przytoczone w apelacji zarzuty uchybień procesowych są chybione.

Słusznie natomiast zarzuca apelujący, że ustalone przez sąd zadośćuczynienia należne powodom są zbyt wygórowane w stosunku do odniesionych przez nich cierpień fizycznych i psychicznych oraz sytuacji materialnej i rodzinnej stron a także stosunków w jakich żyją.

Ustalenie wysokości zadośćuczynienia należnego powodowi na kwotę 12.500 zł i zadośćuczynienia należnego powódce na kwotę 17.500 zł nastąpiło z obrazą prawa materialnego, tj. art. 445 § kc.

Mając na względzie rozmiar krzywdy każdego z powodów, na którą składa się uszczerbek na zdrowiu określony przez biegłych lekarzy, rozmiar doznanych dolegliwości fizycznych i psychicznych prawidłowo przez sąd pierwszej instancji ustalonych, a także stosunki ekonomiczne w których funkcjonują obie strony procesu, jak również fakt, że obowiązek naprawienia krzywdy spoczywa na osobie fizycznej, która ma rodzinę – w tym dziecko i zapewne nie chciała wyrządzić powodom krzywdy ( art. 440 kc), - Sąd Okręgowy doszedł do przekonania, że należne powódce zadośćuczynienie powinno wynosić 10.000 zł a zadośćuczynienie należne powodowi 7.500 zł.

Po potrąceniu z powyższych kwot po 1.000 zł, tj. sum jakie wypłacił dobrowolnie pozwany powodom na wezwanie przedsądowe ( naprawiając także szkodę w pojeździe powodów), należało z tytułu zadośćuczynienia zasądzić: na rzecz powódki – 9.000 zł, co łącznie z kosztami leczenia – 260,31 zł daje kwotę 9.260,31 zł oraz na rzecz powoda – 6.500 zł, co łącznie z kosztami leczenia - 290 zł daje sumę – 6.790 zł.

Mając na uwadze powyższe – uwzględniając częściowo apelację – należało na podstawie art. 386 § 1 kpc zmienić zaskarżony wyrok w punktach 1 i 2 sentencji przez obniżenie: zasądzonej na rzecz powoda kwoty 11.790 zł do kwoty 6.790 zł oraz zasądzonej na rzecz powódki kwoty 16.760,31 zł do kwoty 9.260, 31 zł z oddaleniem powództw w pozostałej części oraz w konsekwencji tego zawarte w punktach 3 i 4 sentencji rozstrzygnięcia o kosztach procesu między stronami przy zastosowaniu wynikającej z art. 100 kpc zasady stosunkowego do wyniku sprawy ich rozdzielania.

O kosztach procesu między stronami za drugą instancję orzeczono na zasadzie art. 100 kpc, znosząc je wzajemnie między stronami.

Na oryginale właściwe podpisy