Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 stycznia 2013 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie V Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący - SSO Zbigniew Podedworny (spr.)

po rozpoznaniu w dniu 9 stycznia 2013 r. w Warszawie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa M. Ż.

przeciwko (...) S.A. w S.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy - Woli w Warszawie

z dnia 29 sierpnia 2012 r., sygn. akt II C 807/12

uchyla zaskarżony wyrok, znosi postępowanie począwszy od 29 sierpnia 2012 roku

i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu dla Warszawy – Woli w Warszawie, pozostawiając temu sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania w instancji odwoławczej.

Sygn. akt V Ca 3260/12

Uzasadnienie:

(...) S.A. w S. wniosło pozew (w elektronicznym postępowaniu upominawczym) przeciwko M. Ż. zasądzenie kwoty 615,65 zł wraz z ustawowymi odsetkami.

W uzasadnieniu powódka wskazała, iż pozwany objęty był ochroną ubezpieczeniową na podstawie udzielonej przez powoda polisy nr (...), jednakże uchybił obowiązkowi płatności należnych składek.

Sąd Rejonowy Lublin- Zachód w Lublinie wydał 27 września 2011r. nakaz zapłaty w elektronicznym postępowaniu upominawczym, sygn. VI Nc-e 416101/11, zasądzając roszczenie zgodnie z żądaniem pozwu.

Pozwany wniósł sprzeciw od nakazu zapłaty, wskutek którego sprawę przekazano do Sądu Rejonowego dla Warszawy-Woli w Warszawie, jako właściwego miejscowo
i rzeczowo.

Wyrokiem z 29 sierpnia 2012r. Sąd Rejonowy dla Warszawy-Woli w Warszawie oddalił powództwo oraz zasądził od (...) S.A.

w S. na rzecz M. Ż. kwotę 77 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Sąd Rejonowy orzekając jak wyżej miał za podstawę następujące ustalenia faktyczne:

Pozwany M. Ż. był objęty ochroną ubezpieczeniową odpowiedzialności cywilnej przez powoda na mocy polisy nr (...), która dotyczyła pojazdu marki (...) o nr rej. (...), okres ubezpieczenia trwał od 16 lipca 2008r. do 15 lipca 2009r.

Pozwany posiadał także u Powoda wykupioną polisę ubezpieczeniową nr (...) za okres od 13 grudnia 2007r. do 12 grudnia 2008r. dotyczącą pojazdu marki (...). M. Ż. wypowiedział 13 lipca 2009r. umowę ubezpieczenia OC nr (...) zawartą z powodowym Towarzystwem.

Ustalając powyższy stan faktyczny Sąd Rejonowy oparł się na dokumentach zaoferowanych przez strony, których wiarygodności żadna ze stron nie kwestionowała.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo jest bezzasadne i jako takie podlega oddaleniu.

Żądanie powoda oparte jest na zawartej między stronami umowie ubezpieczenia OC nr (...) pojazdu marki (...), nr rej. (...) należącego do pozwanego.

Sąd wskazał, iż zawierając w/w umowę ubezpieczeniową pozwany uczynił zadość wymogom ustawowym określonym w przepisie art. 29 ustawy z 22 maja 2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, którego treść oraz treść art. 805 § 1 k.c. Sąd przytoczył. Następnie sąd pierwszej instancji wskazał, iż bezspornym jest fakt, że umowa między stronami została zawarta, a także, iż strona powodowa świadczyła na rzecz pozwanego ochronę ubezpieczeniową w umówionym okresie, a mianowicie od 16 lipca 2008 roku do 15 lipca 2009 roku. Powód nie negowała również, iż za wskazany okres składka została uiszczona przez pozwanego w wymaganej wysokości oraz w ustalonym terminie. Dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy istotnym było ustalenie czy w okresie objętym żądaniem pozwu powód nadal był zobowiązany, aby uiścić dochodzoną składkę.

Roszczenie dochodzone przez powodowe Towarzystwo dotyczy okresu następującego po 15 lipca 2009r., z którym to dniem uprzednio zawarta przez strony umowa wygasła. Powód podnosił, iż z uwagi na fakt, iż umowa nie została wypowiedziana okres ochrony ubezpieczeniowej obowiązywał nadal, ponieważ doszło do przedłużenia, w z związku z czym pozwany był zobowiązany do uiszczenia należnej powodowi składki.

Sąd Rejonowy wskazał, iż kluczowym dla rozstrzygnięcia sporu jest przepisem art. 28 ust. 1 w/w ustawy z 22 maja 2003r., którego treść przytoczył. Następnie Sąd wskazał, iż zgodnie z przedstawioną przez pozwanego kopią pisma z 13 lipca 2012r. umowa ubezpieczenia została wypowiedziana powodowi przed upływem wymaganego terminu, zaś dochodzenie składki ubezpieczeniowej za kolejny okres było wynikiem błędu pracowników powodowego Towarzystwa. O skutecznym wypowiedzeniu umowy świadczy również załączona korespondencja mailowa, z której jednoznacznie wynika, iż wypowiedzenie nastąpiło w skuteczny sposób. Przedstawione dowody na poparcie twierdzeń pozwanego nie były kwestionowane przez powodowe Towarzystwo.

Sąd pierwszej instancji wskazał, iż wprawdzie wypowiedzenie zostało złożone dealerowi samochodów (...), ale skoro autoryzowany dealer zawierał umowę w imieniu Towarzystwa (...), to trzeba uznać, że złożenie wypowiedzenia na jego ręce było skuteczne. Pracownik powodowego Towarzystwa potwierdził w korespondencji mailowej, że wypowiedzenie złożone przez pozwanego było skuteczne, nie ma zatem podstaw, by żądać opłaty z tytułu składki za dalszy, następujący po zakończeniu okresu ubezpieczenia okres.

W związku z powyższym Sąd Rejonowy uznał, iż pozwany skutecznie wypowiedział wiążącą go z powodem umowy ubezpieczenia, co czyni żądanie pozwu bezpodstawnym.

O kosztach postępowania sąd pierwszej instancji orzekł na podstawie art. 98 § 3 k.p.c. w zw. z § 2 i 6 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu.

Apelację od wyroku Sądu Rejonowego wniósł powód.

Orzeczenie zaskarżył w całości.

Rozstrzygnięciu zarzucił naruszenie:

- art. 31 ust. 1 ustawy z 22 maja 2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych poprzez jego niezastosowanie i uznanie, że umowa ubezpieczenia została przez pozwanego skutecznie wypowiedziana;

- art. 28 ust. 1 w/w ustawy z 22 maja 2003r. poprzez jego zastosowanie przy wypowiadaniu umowy ubezpieczenia i uznanie, że jest on kluczowy dla rozstrzygnięcia sporu; podczas, gdy w sprawie wypowiedzenie umowy ubezpieczenia powinno nastąpić w trybie art. 31 ust.1 w/w ustawy;

- art. 505 § 1 k.p.c. w zw. z art. 505 ²⁸ k.p.c. w zw. z art. 505 ²⁹ k.p.c., polegający na niedoręczeniu stronie powodowej sprzeciwu od nakazu zapłaty oraz pism złożonych przez pozwanego na rozprawie 25 czerwca 2012r., a tym samym pozbawienie możliwości obrony swoich praw i uniemożliwienie powodowi ustosunkowania się do zarzutów strony przeciwnej.

Wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uwzględnienie powództwa w całości
i orzeczenie zgodnie z żądaniem pozwu, ewentualnie o uchylenie wyroku w całości
i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jest zasadna.

Należy wskazać, iż zgodnie z art. 378 § 1 k.c. sąd drugiej instancji, co prawda rozpoznaje sprawę w granicach apelacji, w granicach zaskarżenia bierze jednak z urzędu pod uwagę nieważność postępowania.

Analiza postępowania przed sądem pierwszej instancji prowadzić musi do wniosku,
iż w sprawie nieważność postępowania zachodzi. Tym samym Sąd Okręgowy nie badał zasadności merytorycznych zarzutów apelacji innych niż zarzut pozbawienia strony powodowej obrony swoich praw.

Na marginesie jedynie wskazać należy, iż wskazana przez apelującego podstawa prawna nieważności postępowania jest błędna. W sprawie nie mogło dojść do naruszenia
art. 505 ^{( 28) ( )}i art. 505 ^{( 29 )}k.p.c., gdyż przepisy te dotyczą elektronicznego postępowania upominawczego, a po skutecznym wniesieniu sprzeciwu w elektronicznym postępowaniu upominawczym, zgodnie z art. 505 ^{( 36)} § 1 k.p.c. sprawa dalej podlega rozpoznaniu przez sąd rejonowy właściwy miejscowo i rzeczowo w oparciu o przepisy postępowania uproszczonego.

Jednakże niniejsze pozostaje bez znaczenia, gdyż niewątpliwie powód został pozbawiony możliwości obrony swoich praw w rozumieniu art. 379 pkt 5 k.p.c.

Za niniejszym przemawia przede wszystkim okoliczność, iż zawiadomienie
o pierwszej rozprawie przed sądem mającej miejsce 25 czerwca 2012r. nie zostało doręczne pełnomocnikowi powoda, co jest bezsporne, gdyż Sąd Rejonowy z tego względu odroczył rozprawę do 29 sierpnia 2012r.

Jednocześnie na rozprawie 25 czerwca 2012r. pozwany złożył dokumenty mające uzasadniać rozwiązanie umowy ubezpieczenia z powodem. Dokumenty te stanowiły ostatecznie podstawę uznania przez sąd pierwszej instancji, iż pozwany skutecznie rozwiązał przedmiotową umowę, zatem żądanie powoda domagania się składki ubezpieczeniowej
za okres następujący po rozwiązaniu umowy przez pozwanego jest bezzasadne. Sąd Rejonowy uznał, iż zawarte w przedmiotowych dokumentach okoliczności nie zostały przez powoda zakwestionowane i na tej podstawie uznał je za przyznane.

Niniejsze stanowisko sądu pierwszej instancji zasadzało się na założeniu,
iż pracownicy sekretariatu Sądu wykonali zarządzenie z 25 czerwca 2012r. nakazujące doręczenie odpisów pism złożonych przez pozwanego na rozprawie 25 czerwca 2012r. pełnomocnikowi powoda.

W apelacji skarżący kwestionuje fakt otrzymania odpisów przedmiotowych dokumentów. Również analiza zwrotnego potwierdzenia odbioru (k. 50 akt sprawy) prowadzić musi do wniosku, iż przesyłka pocztowa zawierała jedynie zawiadomienie
o terminie rozprawy wyznaczonym na 29 sierpnia 2012r., na co wskazuje adnotacja na ZPO w rubryce rodzaj pisma: „zaw.”, czyli zawiadomienie. W związku z tym brak jest możliwości uznania, iż powód otrzymał odpisy dokumentów złożonych przez pozwanego, a zatem brak ustosunkowania się do ich treści w żadnym razie nie mógł być odczytywany jako niezaprzeczenie okolicznościom podnoszonym przez pozwanego.

Podkreślić jednocześnie należy, iż wskazana wyżej przesyłka z zawiadomieniem
o terminie rozprawy wyznaczonym na 29 sierpnia 2012r. została wadliwie doręczona. Zaadresowana została do radcy prawnego (...), na adres: „ul. (...), (...)-(...) S.”, podczas, gdy pełnomocnikiem powoda jest radca prawny S. S., którego prawidłowy adres kancelarii to: „ul. (...), (...)-(...) S.”.

Brak jest zatem możliwości uznania, iż powód został prawidłowo zawiadomiony
o terminie rozprawy 29 sierpnia 2012r., na której zapadło zaskarżone orzeczenie.

Wskazane uchybienia w prowadzeniu postępowania doprowadziły w rezultacie
do naruszenia prawa powoda do celowego dochodzenia swoich praw i stanowiły nieważność postępowania w sprawie w rozumieniu art. 379 pkt 5 k.p.c.

Z tych względów Sąd Okręgowy na podstawie art. 386 § 2 k.p.c. uchylił zaskarżony wyrok i zniósł postępowanie w zakresie dotkniętym nieważnością, czyli poczynając od 25 czerwca 2012r. oraz sprawę przekazał Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach instancji odwoławczej (art. 108 § 2 k.p.c.).