Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 kwietnia 2013 roku

Sąd Rejonowy w Świdnicy w II Wydziale Karnym w składzie:

Przewodniczący SSR Małgorzata Skiba

Protokolant Natalia Całka

po rozpoznaniu dnia 05 kwietnia 2013 roku w postępowaniu uproszczonym sprawy karnej:

A. M. zd. D.

córki H. i A. z domu O.,

urodzonej dnia (...) w Ś.

oskarżonej o to, że:

I.  w dniu 9 listopada 2005 roku w Ś. woj. (...), w celu osiągnięcia korzyści majątkowej poprzez wprowadzenie w błąd pracownika (...) Banku S.A. co do zamiaru wywiązania się ze zobowiązania doprowadziła (...) Bank S.A. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 428,80 zł poprzez podpisanie umowy kredyt ratalny nr (...), czym działała na szkodę (...) S.A.,

tj. o czyn z art. 286 § 1 kk

0.0.I.w dniu 26 września 2011 roku w Ś. woj. (...) przywłaszczyła sobie powierzony jej na czas spłaty kredytu zestaw kina domowego LG o wartości 310 zł na szkodę (...) S.A.,

0.0.II.tj. o czyn z art. 284 § 2 kk

orzeka, co następuje:

I.  przyjmując że czyn opisany w pkt I części wstępnej wyroku polegał na tym, że oskarżona A. M. w dniu 09 listopada 2005 roku w Ś. woj. (...), działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadziła pracownika (...) Bank SA z siedzibą w W. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem tego banku w kwocie 555,- zł w ten sposób, że po uprzednim wprowadzeniu w błąd co do zamiaru wywiązania się z umowy zawarła w tym dniu umowę kredytu konsumpcyjnego o numerze (...) na zakup zestawu kina domowego marki LG wartości 555,- zł, czym działała na szkodę (...) Bank SA w W., tj. czynu z art. 286 § 1 kk, na podstawie art. 17 § 1 pkt 11 kpk umarza postępowanie karne o ten czyn,

II.  oskarżoną A. M. uniewinnia od popełnienia czynu opisanego w pkt II części wstępnej wyroku,

III.  stwierdza, że na podstawie art. 632 pkt 2 kpk koszty postępowania ponosi Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

Sąd ustalił, co następuje:

Oskarżona A. M. zamieszkała w Ś. była zatrudniona w ramach prac interwencyjnych przez Urząd Miejski w Ś. jako pracownik fizyczny, na czas określony w okresie od dnia 03.11.2005r. do dnia 14.02.2006r. oraz w okresie od dnia 15.02.2006r. do dnia 30.04.2006r.

Dowód: zaświadczenie UM w Ś. o zatrudnieniu i zarobkach k.6,

zaświadczenie UM w Ś. k.23,

częściowo wyjaśnienia oskarżonej A. M. k.27-29, k.102- 103,

zeznania świadka I. K. k. 47-48.

W dniu 9 listopada 2005 roku w Ś. pomiędzy (...) BANK S.A. z siedzibą w W., reprezentowanym przez pracownika w/w Banku (...), jako kredytodawcą a oskarżoną A. M. jako kredytobiorcą została zawarta umowa o kredyt konsumpcyjny numer (...) oraz kredyt odnawialny i kartę płatniczą Aura M. C. E.. Umowa została zawarta na terenie firmy (...) przy ul. (...) w Ś.. Na skutek zawartej umowy Bank udzielił A. M. kredytu w kwocie 571,65 zł na zakup zestawu kina domowego marki LG o wartości 555,00 zł. A. M. zobowiązała się do spłaty kredytu w trzech ratach, przy czym pierwsza rata kredytu w wysokości 190,65 zł miała zostać uregulowana w terminie do dnia 20 grudnia 2005 roku natomiast kolejne dwie raty kredytowe w wysokości 190,50 zł każda - odpowiednio do dnia 20 stycznia 2006 roku oraz do dnia 20 lutego 2006 roku. Łączna kwota kosztów, opłat i prowizji z ubezpieczeniem związanych z udzieleniem kredytu wyniosła 43,35 zł. Zgodnie z § 2 pkt 8 przedmiotowej umowy zabezpieczenie udzielonego kredytu stanowiło przewłaszczenie na zabezpieczenie rzeczy wymienionej w § 1 tj. zestaw kina domowego marki LG, których własność A. M. na mocy tej umowy przeniosła na Bank, zatrzymując je za zgodą Banku we władaniu w charakterze biorącego do używania na podstawie umowy użyczenia. Według postanowień umownych przeniesienie własności traciło moc z dniem całkowitej i terminowej spłaty kredytu wraz z odsetkami, opłatami i kosztami przewidzianymi umową, nastąpić wówczas miało zwrotne przeniesienie własności towarów na Kredytobiorcę. Kredytobiorca zobowiązany jest do wydania towarów na żądanie Banku w wypadku braku terminowej spłaty przewidzianych umową należności z tytułu umowy kredytu. Wówczas dla zaspokojenia roszczeń Banku wartość przedmiotu przewłaszczenia ustala się na podstawie wyceny rzeczoznawcy powołanego przez Bank.

Dowód: umowa o kredyt konsumpcyjny numer (...) k.4.

protokół przekazania towaru k.7.

częściowo wyjaśnienia oskarżonej A. M. k.27-29, k.102- 103,

W dniu 31 lipca 2008 roku (...) Bank S.A. z siedzibą w W. reprezentowany przez członków zarządu w osobach L. N. oraz M. C. zawarł umowę sprzedaży wierzytelności z (...) S.A. z siedzibą we W. przy ul. (...) wpisaną do Krajowego Rejestru Sądowego pod numerem KRS (...), NIP (...), Regon (...) reprezentowaną przez Prezesa Zarządu J. D. oraz Wiceprezesa Zarządu J. K.. W wyniku zawartej umowy (...) Bank S.A. przeniósł przysługującą mu wierzytelność od A. M. na rzecz (...) S.A. Oskarżona została zawiadomiona przez (...) S.A. z siedziba we W. o zmianie wierzyciela.

Dowód: umowa sprzedaży wierzytelności z dnia 31.07.2008r. k.8.

częściowo wyjaśnienia oskarżonej A. M. k.27-29, k.102- 103,

zeznania świadka R. M. k. 10-11.

Zestaw kina domowego marki LG uległ zniszczeniu podczas burzy wraz z innymi urządzeniami gospodarstwa domowego i nie nadawał się do naprawy oraz dalszego użytku. W związku z powyższym A. M. pozbyła się go.

Dowód: częściowo wyjaśnienia oskarżonej A. M. k.27-29, k.102- 103,

zeznania świadka A. B. k.103.

(...) S.A. pismem z dnia 26 września 2011 roku wezwał A. M. do wydania przedmiotu umowy w postaci zestawu kina domowego marki LG w terminie do dnia 10 października 2011 roku.

Dowód: wezwanie do oddania przedmiotu umowy z dnia 26.09.2011r. k.14.

zeznania świadka R. M. k. 10-11.

A. M. nie dokonała zwrotu przedmiotu umowy, zestaw w chwili otrzymania wezwania do jego wydania nie znajdował się w jej posiadaniu.

Dowód: częściowo wyjaśnienia oskarżonej A. M. k.27-29, k.102- 103,

zeznania świadka A. B. k.103.

Z uwagi na fakt, iż A. M. nie dokonała zwrotu przedmiotu umowy we wskazanym przez (...) S.A. terminie, pismem z dnia 16 listopada 2011 roku inspektor ds. windykacji (...) w imieniu w/w spółki złożył w Komisariacie Policji w Ś. zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przez A. M. przestępstwa określonego w art. 284 § 2 k.k. i art. 286 § 1 k.k.

Postanowieniem z dnia 23 kwietnia 2012 roku Prokuratura Rejonowa w Świdnicy na podstawie art. 17 § 1 pkt 2 k.p.k. postanowiła umorzyć dochodzenie:

I.  przeciwko A. M. podejrzanej o to, że w dniu 9 listopada 2005r. w Ś. woj. (...), w sklepie (...), działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, po uprzednim wprowadzeniu w błąd przedstawiciela Banku (...) S.A. z/s w W. co do zamiaru wywiązania się z zobowiązania doprowadziła w/w Bank do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 571,65 zł zawierając umowę o kredyt konsumpcyjny nr (...). o czyn z art. 286 § 1 k.k. – wobec braku znamion czynu zabronionego

II.  w sprawie przywłaszczenia w październiku 2011 roku w Ś. powierzonego mienia w postaci zestawu kina domowego o wartości nie mniejszej niż 250,00 zł przez ustaloną osobę na szkodę F. (...) z/s we W. tj. o czyn z art. 284 § 2 k.k. – wobec braku znamion czynu zabronionego.

Na postanowienie o umorzeniu dochodzenia z dnia 23 kwietnia 2012 roku, zażalenie w imieniu spółki (...) S.A. z siedzibą we W. złożyli Prezes Zarządu J. D. oraz Wiceprezes Zarządu J. K. zarzucając zaskarżonemu postanowieniu obrazę przepisów postępowania, która miała wpływ na treść postanowienia, to jest art. 7 k.p.k. i art. 297 § 1 pkt 1 i 4 k.p.k. poprzez zaniechanie wszechstronnego wyjaśnienia okoliczności sprawy oraz wybiórczą analizę dowodów a tym samym zaniechanie wnikliwej i swobodnej oceny dowodów. Sąd Rejonowy w Świdnicy II Wydział Karny po rozpoznaniu w dniu 8 października 2012 roku sprawy zażalenia przedstawiciela (...) S.A. na postanowienie Prokuratora Rejonowego w Świdnicy z dnia 24 kwietnia 2012 roku, sygn. akt 2 Ds. 365/12, o umorzeniu dochodzenia na podstawie art. 437 § 1 k.p.k. postanowił uchylić zaskarżone postanowienie

Dowód: zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa z dnia 16.11.2011r. k.1-2.

postanowienie o umorzeniu dochodzenia z dnia 23.04.2012r. k.35-37

zażalenie na postanowienie o umorzeniu dochodzenia z dnia 11.05.2012r. k.40-43.

postanowienie SR w Świdnicy II Wydziału Karnego z dnia 08.10.2012r. k.54.

Oskarżona A. M. w przeszłości nie była karana sądownie.

Dowód: zapytanie o karalność k. 71.

Oskarżona A. M. w złożonych wyjaśnieniach w istocie nie przyznała się do zarzucanych jej czynów, twierdziła że jeszcze w okresie przed cesją wierzytelności miała dokonywać bliżej nieokreślonych wpłat na poczet kreduty, stanowczo twierdziła, że przedmiotu kredytu pozbyła się, gdyż uległ on zniszczeniu, owo zniszczenie i pozbycie się zestawu kina domowego miało mieć miejsce w okresie przed wzywaniem jej przez wierzyciela do zwrotu tego przedmiotu.

Dowód: wyjaśnienia oskarżonej A. M. k.27-29, k.102-103,

Sąd zważył co następuje.

W ocenie Sądu okoliczności wynikające z materiału dowodowego nie pozwoliły na uznanie odpowiedzialności karnej oskarżonej A. M. w zakresie postulowanym przez oskarżyciela publicznego odnośnie czynu z art. 284 § 2 kk, natomiast w przypadku czynu z art. 286 § 1 kpk postępowanie podlegało umorzeniu w oparciu o przepis art. 17 § 1 pkt 11 kpk.

Dokonując przedstawionych wyżej ustaleń, Sąd oparł się na zeznaniach świadków I. K., A. B., wyjaśnieniach oskarżonej A. M. oraz dokumentach w postaci umowy o kredyt konsumpcyjny numer (...), protokołu przekazania towaru, umowy sprzedaży wierzytelności z dnia 31.07.2008r.

Zeznania świadka R. M. w istocie posłużyły do potwierdzenia okoliczności cesji wierzytelności i bezskutecznego wzywania oskarżonej o zwrot zestawu kina domowego, świadek I. K. w istocie przedstawiła okoliczności okresowego zatrudnienia oskarżonej. Zeznania wymienionych świadków znajdują potwierdzenie w znajdującej się w aktach sprawy – i zaliczonej w poczet materiału dowodowego – dokumentacji dotyczącej przedmiotowej umowy, zaświadczeniach o zatrudnieniu oskarżonej we wskazanych wyżej okresach, stąd Sąd uznał te zeznania za wiarygodne i odpowiadające prawdzie.

Sąd dysponował także zeznaniami świadka A. B., konkubenta oskarżonej, i wyjaśnieniami złożonymi przez samą oskarżoną.

Sąd za niewiarygodne uznał twierdzenia oskarżonej A. M., że już w początkowym okresie po zawarciu przedmiotowej umowy kredytowej miała przystąpić do spłacania należności – z materiału dowodowego wynika wprost, iż do momentu cesji wierzytelności oskarżona nie dokonała jakiejkolwiek wpłaty – mimo przyjętego na siebie zobowiązania, nie sposób zatem również uznać za wiarygodne wyjaśnienia oskarżonej, że miała zamiar spłacać kredyt, jej zachowanie świadczy przecież o przeciwieństwie..

Odmienną ocenę Sąd natomiast zastosował do pozostałej części wyjaśnień A. M. dotyczącej zarzutu przywłaszczenia – oskarżona stanowczo twierdziła, że przedmiotu umowy pozbyła się jeszcze w okresie przed otrzymaniem wezwania do przekazania (...) SA we W. owego zestawu kina domowego. Oskarżona i świadek A. B. nie potrafili wskazać w miarę dokładnie okresu, w którym ów zestaw uległ zniszczeniu, stanowczo oboje wskazywali, że zestaw uległ zniszczeniu, jako nienadający się do naprawy został wyzbyty. Także oboje nie potrafili w sposób precyzyjny również określić, czy ów zestaw został wyrzucony czy przekazany do rozłożenia na elementy synowi oskarżonej. Sąd jednakże uznał, iż wobec stanowczych twierdzeń wymienionych – w dacie przyjętej przez prokuratora za datę popełnienia tego przestępstwa A. M. owym zestawem już nie dysponowała, gdyż uległ on zniszczeniu. Materiał dowodowy zaprezentowany przez prokuratora nie pozwala na odmienne ustalenia, nie został przeprowadzony na etapie postępowania przygotowawczego jakikolwiek dowód, który by pozwolił odmówić wiarygodności tym twierdzeniom oskarżonej co do przyczyn niewywiązania się z obowiązku zwrotu przedmiotu umowy. Mimo sygnalizowanych rozbieżności między tymi dwoma dowodami, mimo niemożności wskazania w miarę precyzyjnego okresu uszkodzenia zestawu brak jest podstaw co do odmiennego uznania, nie został wskazany przez prokuratora jakikolwiek dowód wskazujący, że w dacie wskazanej w pkt II aktu oskarżenia A. M. dysponowała owym zestawem, że nie wydała go z innych powodów niż przez nią wskazane.

Wobec braku odmiennych dowodów Sąd uznał zeznania A. B. i wyjaśnienia oskarżonej A. M. za odpowiadające prawdzie co do zniszczenia owego zestawu kina domowego w okresie przed wystosowaniem przez pokrzywdzonego wezwania do zwrotu, co do pozbycia się uszkodzonego zestawu także w tym okresie.

Za podstawę ustaleń służyła także dokumentacja związana z zawarciem przedmiotowej umowy na zakup zestawu kina domowego, pisma skierowane do oskarżonej w związku z domaganiem się przez (...) SA zwrotu zestawu. Dokumenty te nie były kwestionowane w toku postępowania, Sąd uznał je za miarodajne.

W ocenie Sądu w zakresie czynu objętego pkt I aktu oskarżenia nieprawidłowo przez oskarżyciela publicznego ustalony został pokrzywdzony, bezpodstawnie taki przymiot został przydany składającemu zawiadomienie (...) SA we W.. Zgodnie z przepisem art. 49 § 1 kpk pokrzywdzonym jest osoba fizyczna lub prawna, której dobro prawne zostało bezpośrednio naruszone lub zagrożone przez przestępstwo. Z treści aktu oskarżenia oraz ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wynika jednoznacznie, iż oskarżona A. M. doprowadziła (...) Bank S.A. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 428,80 zł poprzez podpisanie umowy o kredyt ratalny nr (...). W związku z tym w realiach niniejszej sprawy oskarżona działała na szkodę (...) Banku S.A., a dokonana przez pokrzywdzonego cesja wierzytelności nie wpływa na odjęcie temu bankowi przymiotu pokrzywdzonego, nie przydaje także owemu nowemu wierzycielowi atrybutu pokrzywdzonego w zakresie przestępstwa popełnionego na szkodę cedenta. (...) SA we W. w zakresie czynu z art. 286 § 1 kpk w postępowaniu przygotowawczym winien był występować wyłącznie w charakterze podmiotu składającego zawiadomienie, a uznanie tej spółki pokrzywdzonym doprowadziło w konsekwencji do przyznania jej bezpodstawnie uprawnień przysługujących pokrzywdzonemu, w tym w szczególności w zakresie zaskarżania postanowień kończących postępowanie przygotowawcze. W toku prowadzonego postępowania przygotowawczego oskarżyciel publiczny przyjął zażalenie na postanowienie o umorzeniu dochodzenia złożone przez przedstawicieli spółki akcyjnej (...) w sytuacji gdy nie przysługiwała im legitymacja procesowa do wniesienia zażalenia albowiem w/w podmiot występował jedynie w charakterze składającego zawiadomienie. Zauważyć należy, iż błąd ten powtórzony został przez tut. Sąd Rejonowy orzekający w przedmiocie zażalenia złożonego przez (...) SA we W., rozpoznał zażalenie, co w konsekwencji doprowadziło między innymi do kontynuowania postępowania przygotowawczego przez prokuratora w zakresie czynu z art. 286 § 1 kk popełnionego przez oskarżoną na szkodę (...) Banku SA w W..

W ocenie Sądu w okolicznościach niniejszej sprawy zachodzi zatem podstawa umorzenia postępowania w oparciu o przepis art. 17 § 1 pkt 11 kpk – wniesienie aktu oskarżenia nastąpiło na zakończenie postępowania przygotowawczego pierwotnie umorzonego, przy czym wyeliminowanie postanowienia o umorzeniu dochodzenia nastąpiło w sytuacji rozpoznania zażalenia złożonego na to postanowienie przez podmiot nieuprawniony do składania zażaleń w świetle przepisu art. 306 § 1 kpk, na obecnym etapie postępowania przed Sądem nie mogło to zostać konwalidowane w żaden sposób, należało uznać iż zachodzi okoliczność wyłączająca ściganie w rozumieniu przepisu art. 17 § 1 pkt 11 kpk.

Z uwagi na powołane wyżej okoliczności postępowanie karne wobec oskarżonej w zakresie zarzucanego jej w punkcie pierwszym czynu, należało umorzyć ze wskazaniem podstawy prawnej jako art. 17 § 1 pkt 11 kpk.

W zakresie drugiego z czynów zarzucanych A. M. oskarżóną należało uniewinnić.

We wskazanym zarzucie oskarżyciel publiczny zarzucił oskarżonej przywłaszczenie zestawu kina domowego należącego do (...) S.A.

W okolicznościach tego zarzutu niewątpliwie (...) SA we W. przysługuje przymiot pokrzywdzonego, wszak na mocy przedmiotowej umowy cesji wszedł w prawa cedenta, stał się zatem uprawnionym z tytułu umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie. Godzi się jednakże zauważyć, iż już na etapie postępowania przygotowawczego przez prokuratora zostało ustalone, że oskarżona A. M. w dacie przyjętej za datę przestępstwa nie miała możliwości zwrotu zestawu kina domowego marki LG, uległ on wcześniej zniszczeniu, w okresie jeszcze przed wezwaniem oskarżonej do zwrotu przedmiotu umowy cesjonariuszowi. Za przyjęciem takiej tezy stoi sposób przeprowadzania czynności dowodowych w postępowaniu przygotowawczym, mianowicie jakimkolwiek dowodem nie zostały obalone w tej części wyjaśnienia oskarżonej. Za dowód przeciwny twierdzeniom A. M. nie mogą zostać uznane zeznania R. M., przedstawia on bowiem w istocie przebieg działań podjętych p5rzez cesjonariusza wobec niepoprawnego dłużnika, oczywistym jest powątpiewanie w twierdzenia takiego dłużnika, że nie może przekazać przedmiotu umowy przewłaszczenia, gdyż nie jest w posiadaniu tego przedmiotu. Dla uznania odpowiedzialności karnej koniecznym było ustalenie, że ponad wszelką wątpliwość było odmiennie niż to przedstawiła oskarżona, że z całą pewnością dysponowała tym przedmiotem w dacie domagania się przekazania cesjonariuszowi. Okoliczności podanych przez A. M. czy A. B. nie kwestionują wątpliwości wyrażane przez pokrzywdzonego w pismach procesowych składanych na etapie postępowania przygotowawczego czy zeznania R. M., który również w tym zakresie przedstawia wątpliwości a nie fakty. Oskarżona A. M. wyjaśniła, w jakich okolicznościach doszło do uszkodzenia zestawu kina domowego marki LG, jej zeznania znajdują potwierdzenie w zeznaniach A. B., chociaż te dowody nie są dowodami nieobarczonymi wskazanymi już wcześniej niedoskonałościami, to jednakże oskarżyciel publiczny w toku postępowania przygotowawczego nie przeprowadził jakiegokolwiek dowodu, który w jakikolwiek sposób podważyłby w tym zakresie wiarygodność dowodu z wyjaśnień oskarżonej i wskazanego świadka co do tych konkretnych okoliczności.

Należy z całą stanowczością podkreślić, iż data popełnienia zarzucanego czynu określonego w pkt II aktu oskarżenia ma charakter abstrakcyjny, ustalony w oparciu o bliżej nieznane kryteria i założenia. Oskarżyciel winien przedstawić dowody w tym zakresie. Oskarżyciel tego rodzaju czynności nie przeprowadził. Oskarżyciel na podstawie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wiedział, iż w dacie wskazanej w akcie oskarżenia A. M. nie posiadała zestawu kina domowego, zatem nie mogła przywłaszczyć przedmiotu w dniu wskazanym w akcie oskarżenia.

W okolicznościach niniejszej sprawy nie sposób uznać, iż takie określenie daty czynu z art. 284 § 2 kk to przejaw jakiejś pomyłki, błędu. Przy zawiadomieniu złożonym przez pokrzywdzonego, przy materiale dowodowym zaprezentowanym przez prokuratora, w szczególności przy braku dowodów pozwalających na przyjęcie, że A. M. jednak w tej dacie była posiadaczką tego zestawu, w ocenie Sądu wyjściem poza granice oskarżone byłoby badanie – i ewentualne przyjmowanie odpowiedzialności karnej oskarżonej – czy dopuściła się ona czynu z art. 284 § 2 kk w okresie wcześniejszym, kiedy to ów zestaw wskutek wyładowania elektrycznego przy burzy uległ zniszczeniu, a następnie po jakimś czasie oskarżona się go pozbyła wobec niemożności naprawy tego zestawu. Na etapie postępowania przygotowawczego prokurator ograniczył się w istocie wyłącznie do zbadania okresu objętego zarzutem, uzyskując dowód z wyjaśnień A. M., nie przeprowadzając jakiegokolwiek innego dowodu pozwalającego na niebudzące wątpliwości i opierające się skutecznej krytyce uznanie, iż doszło w dniu 26 września 2011 roku do zaistnienia przestępstwa opisanego w pkt II aktu oskarżenia.

W konsekwencji powyższego Sąd uniewinnił oskarżona od popełnienia czynu objętego pkt II aktem oskarżenia.

Wobec rozstrzygnięć objętych pkt I i II części dyspozytywnej wyroku o kosztach postepowania Sąd orzekł po myśli art. 632 pkt 2 kpk.