Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 maja 2013 r

Sąd Apelacyjny w Rzeszowie Wydział I Cywilny w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 9 maja 2013 r. na rozprawie sprawy

z powództwa (...) S.A. w R.

przeciwko (...) Spółce z o.o. w B.

o zapłatę

na skutek apelacji strony pozwanej

od wyroku Sądu Okręgowego-Sądu Gospodarczego w Rzeszowie

z dnia 19 grudnia 2012 r., sygn. akt VI GC 208/12

I.  oddala apelację,

II.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 900zł (dziewięćset) tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.

UZASADNIENIE

Sąd Okręgowy w Rzeszowie wyrokiem z dnia 19 grudnia 2012r. zasądził od pozwanego (...) Spółki z o.o. w B. na rzecz powoda (...) S.A. w R. kwotę 57.715,67 zł (pięćdziesiąt siedem tysięcy siedemset piętnaście złotych 67/100) z ustawowymi odsetkami od dnia 3 sierpnia 2011 r. do dnia zapłaty, oddalił powództwo w pozostałym zakresie oraz zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 3.449 zł (trzy tysiące czterysta czterdzieści dziewięć złotych) tytułem kosztów procesu.

Sąd ten jako bezsporne przyjął oraz ustalił, że strony zawarły w dniu 11 sierpnia 2009r. umowę o dostawę usług telekomunikacyjnych. Została ona wypowiedziana przez pozwanego pismem z dnia 27 kwietnia 2011 r. ze skutkiem na dzień 31 maja 2011 r. W dniu 20 maja 2011 r. powodowa spółkę wystawiła na rzecz pozwanego fakturę VAT nr (...) na kwotę 136.457,68 zł brutto w oparciu o zapis § 6 ust. 2 w/w umowy, a następnie po jej skorygowaniu fakturę nr (...), z dnia 19 lipca 2011 r., do kwoty 98.946,81 zł brutto (80.444,56 zł netto) z terminem płatności na dzień 2 sierpnia 2011 r., oraz skierowała do pozwanego wezwanie do zapłaty w/w kwoty.

Przedmiotem sporu w niniejszej sprawie był, według Sądu Okręgowego, sposób wyliczenia powyższej należności, wobec odmowy jej zapłaty przez pozwaną spółkę.

Sąd ten ustalił, że strony współpracowały ze sobą od listopada 2003 r. Oceniając obowiązki i uprawnienia stron, wynikające z § 6 ust. 2 umowy, przyjął, że dostawca ma prawo żądać od abonenta zapłaty opłaty wyrównawczej w wysokości wartości przyznanej ulgi i przedmiotowa należność nie może przekroczyć wartości ulgi przyznanej, określonej według art. 57 ust. 6 cyt. wyżej ustawy, co prowadzi do wyliczenia pomniejszenia przy uwzględnieniu pełnych okresów miesięcznych począwszy od dnia zawarcia umowy (11 sierpnia 2009 r.) do dnia jej rozwiązania przez pozwaną spółkę (31 maja 2011 r.), tj. 21 miesięcy. Za przyjęciem pełnych okresów miesięcznych przemawia fakt, że strony rozliczały się w okresach miesięcznych. Stosownie do powyższych rozważań Sąd wyliczył opłatę wyrównawczą przy zastosowaniu poniższego wzoru: kwota opłaty wyrównawczej (netto) = kwota przyznanej ulgi netto x 21/36, ustalając, że kwota przyznanej ulgi (za okres na jaki została zawarta umowa) wynosi 80.444,56 zł netto, na którą składa się ulga w abonamencie w wysokości 78.946,56 zł netto (2.192,96 zł netto x 36 miesięcy) oraz ulga w opłacie instalacyjnej o wartości 1.498 zł netto. Współczynnik 21/36 stanowi iloraz liczby miesięcy od dnia zawarcia umowy do dnia jej rozwiązania (21) i czas trwania umowy, tj. 36 miesięcy i wynosi 0,5833. Kwota ulgi netto obliczona w powyższy sposób wynosi zatem 46.923,31 zł netto (80.444, 56 zł netto x 0,5833), a po doliczeniu podatku od towarów i usług według stawki aktualnie obowiązującej, tj. 23%, zgodnie z ustawą z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U.2011.177.1054), którego płatnikami są strony, kwota wyrównawcza wynosi 57.715,67 zł brutto.

Sąd Okręgowy nie podzielił oceny pozwanego, że powód naruszył art. 5 kc, uznając, że, długość współpracy nawet bezproblemowej nie ma znaczenia, gdyż powinnością przedsiębiorców jako uczestników profesjonalnego obrotu gospodarczego jest rzetelne wywiązywanie się ze swych zobowiązań.

W przedmiocie odsetek Sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.p.c. uwzględniając żądanie pozwu oraz termin płatności określony w fakturze korygującej, natomiast o kosztach postępowania rozstrzygnął po myśli art. 108 § 1 k.p.c. w zw. z art. 100 k.p.c. oraz art. 18 ust. 1 w zw. z § 13 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych i § 6 pkt. 6 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości. z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U. z 20002 r., nr 163, poz. 1348, z późn. zm.), uwzględniając, że powód wygrał proces w 58%, zaś pozwany w 42%, i odpowiednio do tego stosunku Sąd wyliczył koszty procesu, na które składają się opłata od pozwu w kwocie 4.948 zł oraz koszty zastępstwa procesowego obu stron w wysokości 7.200 zł (2 x 3.600 zł) oraz opłat skarbowych od pełnomocnictw w łącznej kwocie 34 zł (2 x 17 zł).

Od powyższego wyroku apelację wniósł pozwany, domagając się zmiany zaskarżonego wyroku poprzez zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda kwoty 52 214,22 zł i oddalenie powództwa w pozostałym zakresie oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej koszty postępowania.

Pozwany zarzucił błędną wykładnię art. 57 ust. 6 ustawy prawo Telekomunikacyjne, polegające na nieuwzględnieniu rzeczywistego okresu wykonania umowy i wykorzystanie ulgi, jako podstawy do wyliczenia opłaty wyrównawczej.

Z uzasadnienia apelacji wynika, że według pozwanego okres wyliczenia wartości ulgi to 19 miesięcy, a nie jak przyjmuje Sąd 21 miesięcy, przy czym ów okres 19 miesięcy to według apelującego okres od rozpoczęcia „rzeczywistej współpracy stron w zakresie samego świadczenia usługi”, która rozpoczęła się w listopadzie 2009r. Zdaniem pozwanego dla wyliczenia opłaty winna być przyjęta data rozpoczęcia wykonywania usługi. Utożsamia pozwany ten okres z wykonywaniem umowy. Jak argumentował w apelacji, powód nie wykonywał on umowy przez okres pierwszych 3 miesięcy, co potwierdza to, że pierwsza faktura pochodzi z dnia30 listopada 2009r. W tym czasie pozwana nie korzystała więc z ulgi, trudno zatem uważać, że miałaby zwrócić ulgę.

W odpowiedzi na apelację pozwany wniósł o jej oddalenie i zasądzenie kosztów procesu.

Sąd Apelacyjny ustalił i rozważył co następuje:

Sąd Apelacyjny podziela ustalenia faktyczne oraz ocenę prawną dokonaną przez Sąd Okręgowy w zakresie wskazanym w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku.

Zauważyć należy, że zgodnie z umową z dnia 11 sierpnia 2009r.strony w § 6 ust. 1 i 2 tej umowy strony ustaliły, że w związku z zawarciem niniejszej umowy na czas określony, wskazany w §3 (36 miesięcy) dostawca przyznał abonamentowi ulgi wskazane w załączniku do umowy oraz, że w przypadku rozwiązania umowy w całości lub w części jednej z usług przez abonenta lub przez dostawcę lub operatora z winy abonenta przed upływem wskazanego czasu trwania umowy, dostawca ma prawo żądać od abonenta zapłaty (opłaty wyrównawczej) w wysokości wartości przyznanej ulgi. Umowa określiła zatem wysokość tej opłaty w wysokości wyższej niż wynika to z przepisu art. 57 ust. 6 ustawy z dnia 16 lipca 2004r. – Prawo telekomunikacyjne w brzmieniu wynikającym z ustawy z dnia 24 kwietnia 2009 r. o zmianie ustawy - Prawo telekomunikacyjne oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z dnia 5 czerwca 2009 r.). Powołany przepis stanowi, że w przypadku zawarcia umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych, w tym o zapewnienie przyłączenia do publicznej sieci telekomunikacyjnej, związanego z ulgą przyznaną abonentowi, wysokość roszczenia z tytułu jednostronnego rozwiązania umowy przez abonenta lub przez dostawcę usług z winy abonenta przed upływem terminu, na jaki umowa została zawarta, nie może przekroczyć wartości ulgi przyznanej abonentowi pomniejszonej o proporcjonalną jej wartość za okres od dnia zawarcia umowy do dnia jej rozwiązania. Regulacja ta określa maksymalną wysokość dla wyliczenia wskazanego w nim roszczenia i w takim zakresie ma charakter bezwzględnie obowiązujący, wyłączający odmienne regulacje umowne.

Podkreślić należy, że z przepisu nie wynika wprost za jaki dokładnie okres ma być wyliczona ulga, a w konsekwencji wartość ulgi przyznanej, jeśli ulga została przyznana procentowo od świadczeń płatnych okresowo. Norma ta posługuje się pojęciem „wartości ulgi przyznanej”, natomiast czasokres „od dnia zawarcia umowy do dnia jej rozwiązania” ustawodawca odnosi do proporcjonalnego pomniejszenia wartości ulgi przyznanej.

Według Sądu Apelacyjnego, dla wyliczenia wartości ulgi przyznanej, uwzględniać należy, że ulga oznacza obniżkę określonych opłat i winna być ona wyraźnie określona w odniesieniu do opłat wynikających z umowy. Jeśli ulga, którą uzyskał abonent przyznana jest w odniesieniu do świadczeń płatnych okresowo, to wyliczenie wartości ulgi przyznanej z art. 57 ust. 6 ustawy z dnia 16 lipca 2004r.-Prawo telekomunikacyjne obejmie sumę miesięcznie określonych kwot uzyskanego obniżenia świadczenia za okres, na który zawarto umowę o świadczenie usług telekomunikacyjnych..

W konsekwencji takiego rozumienia wartości ulgi przyznanej dla świadczeń płatnych okresowo, bez znaczenia jest czy opłata abonencka za miesiące sierpień, wrzesień i październik była uiszczona i czy strona powodowa wystawiła czy też nie za ten okres fakturę potwierdzającą istnienie tego roszczenia. Istotne jest, że zgodnie z umową abonent był zobowiązany do zapłaty określonej opłaty abonenckiej.

W niniejszej sprawie umowa wskazuje na obciążenie pozwanego opłatą abonencką w wysokości 4 099 zł netto miesięcznie, co wynika z § 2 w związku z Załącznikiem Nr 3 i Nr 1, gdzie w § 4 określono, że opłata abonamentowa będzie pobierana comiesięcznie z góry. Z § 3 umowy wynika natomiast, że umowę te zawarto na okres 36 miesięcy. Bezsporna jest natomiast w niniejszej sprawie wysokość ulgi, określonej w Załącznik Nr 3 (k- 43) na 53,5 %. Ulga ta została w umowie w sposób wyraźny oznaczona poprzez wskazanie procentowe, a nadto poprzez podanie wysokości opłaty abonamentowej po uldze (na kwotę 1906,04 zł netto). Miesięczna więc wysokość ulgi przyznanej pozwanemu wyniosła 2 192,96 zł.

Strona pozwana nie wykazała, aby z umowy i dołączonych do niej załączników, złożonych w poczet dowodów, wynikało zwolnienie z tej opłaty i za jaki okres, względnie daty takich czynności, które przemawiałyby za ustaleniem, że obowiązek jej zapłaty powstał później, a nie w dacie zawarcia umowy. Pisemna umowa potwierdza obowiązek zapłaty tej opłaty przez okres trwania umowy tj., 36 miesięcy, zgodnie z § 3 umowy. W sprawie w szczególności nie przedstawiono dowodów pozwalających na ustalenie czy i z jakich względów strona pozwana nie została obciążona przez powoda opłatą abonencka w okresie 3-ch pierwszych miesięcy obowiązywania umowy, a więc od 11 sierpnia 2009r. do dnia 31 października 2009r.

Stąd też suma opłat abonenckich, obciążających pozwanego za okres od zawarcia umowy do dnia jej rozwiązania (od 11 sierpnia 2009r. do dnia 31 maja 2011r.) wynosi 147 564 zł netto(4099 zł x 36 miesięcy). Suma natomiast przyznanych miesięcznie ulg od opłat abonenckich, obciążających pozwanego, tak jak to wyliczył Sąd Okręgowy, wynosi 78 946,56 zł netto. Wartość ulgi przyznanej, o której stanowi art. 57 w ustępie 6 cytowanej wyżej ustawy, to w niniejszej sprawie suma zastosowanych comiesięcznych obniżeń opłaty abonamentowej o wspomniane 53.5%, czyli 2 192,96 zł miesięcznie, co kwotowo daje kwotę 78 946,56 zł netto.

Brak argumentów prawnych pozwalających na podzielenie stanowiska apelującego, aby wyliczenie wartości ulgi przyznanej dokonane było nie od daty zawarcia umowy, lecz od daty rozpoczęcia jej wykonywania.

W świetle brzmienia art. 57 ust. 6 wskazanej wyżej ustawy nie budzi wątpliwości, że pomniejszenie, o którym stanowi powyższy przepis następuje o proporcjonalną wartość ulgi przyznanej za okres od dnia zawarcia umowy do dnia jej rozwiązania.

Ustawodawca nie przewidział możliwości dokonania wspomnianego pomniejszenia od innych okresów niż te wskazane w cytowanym przepisie. W niniejszej sprawie, jest to więc okres co najmniej 21 miesięcy przyjęty przez Sąd Okręgowy w Rzeszowie.

Wbrew twierdzeniom apelującego powód nie przyznał okoliczności, że umowa była wykonywana dopiero od listopada 2009r. przeczy temu zapis w odpowiedzi na sprzeciw, jak i oświadczenie pełnomocnika powoda do protokołu z rozprawy z dnia 19 grudnia 2012r. zaprzeczające, aby powód obciążył pozwanego opłatą abonencką tylko za 19 miesięcy (zapis cyfrowy protokołu z rozprawy w czasie 00:05:35). Przypomnieć należy, że stanowisko to powód podtrzymał w odpowiedzi na apelację, przyznając jednakże, że w kwestionowanym okresie od sierpnia do października 2009r. wykonywał prace techniczne związane z realizacją umowy. Nie przyznał w szczególności, aby wartość ulgi przyznanej należało wyliczać za okres 19 miesięcy.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 kc oddalił apelację pozwanego jako bezzasadną.

O kosztach postępowania odwoławczego, obejmującego wynagrodzenie należne pełnomocnikowi powoda, rozstrzygnięto zgodnie art. 98 w związku z 108 kpc oraz § 6 pkt 4 w związku z § 13 ust. 1 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu.