Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 kwietnia 2014 r.

Sąd Okręgowy w Kaliszu I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Jacek Chmura

Protokolant: protokolant sądowy Anna Więcław

po rozpoznaniu w dniu 23 kwietnia 2014 r. w Kaliszu

na rozprawie

sprawy z powództwa: A. K. (1);

przeciwko: L. K.;

o zapłatę

I.  Zasądza od pozwanego L. K. na rzecz powoda A. K. (1) kwotę 167.095,73 zł (sto sześćdziesiąt siedem tysięcy dziewięćdziesiąt pięć złotych 73/100) z ustawowymi odsetkami od:

1.  Kwoty 155.227,39 zł od dnia 23 października 2012 r. do dnia zapłaty;

2.  Kwoty 11.868,34 zł od dnia 07 listopada 2013 r. do dnia zapłaty;

II.  W pozostałym zakresie powództwo oddala;

III.  Kosztami postępowania obciąża pozwanego w całości i z tego tytułu:

1.  Zasądza od pozwanego L. K. na rzecz powoda A. K. (1) kwotę 13.912,06 zł (trzynaście tysięcy dziewięćset dwanaście złotych 06/100) tytułem zwrotu kosztów postępowania, w tym kwotę 3.617 zł (trzy tysiące sześćset siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

2.  Nakazuje pobrać od pozwanego L. K. na rzecz Skarbu Państwa Sądu Okręgowego w Kaliszu kwotę 1.201,05 zł (jeden tysiąc dwieście jeden złotych 05/100) tytułem nieuiszczonych wydatków.

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 14 grudnia 2012 r. oraz pismem z dnia 30 października 2013 r. rozszerzającym powództwo (k.140-141), powód A. K. (1) wniósł przeciwko pozwanemu L. K. o zapłatę kwoty 167.095,73 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 23 października 2012 r. do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu powód twierdził, iż we wrześniu 2012 r. strony zawarły umowę, na mocy której powód A. K. (1) zobowiązał się utwardzić gruzem stanowiącym własność powoda, plac na nieruchomości położonej w K., wskazany przez pozwanego. Strony nie zawarły umowy na piśmie i nie ustaliły kwoty wynagrodzenia, określając, że zostanie ona obliczona w oparciu o kosztorys powykonawczy sporządzony po ukończeniu utwardzenia i jego obmiarze. Prace związane z utwardzeniem terenu pozwanego trwały od 15 września do 24 września 2012 r. i były wykonywane pod nadzorem i według wskazówek pozwanego. Po zakończeniu prac powód sporządził kosztorys powykonawczy i ustalił z pozwanym termin odbioru dzieła. Pozwany w ustalonym terminie stawił się na miejscu wykonania prac, jednak odmówił podpisania protokołu odbioru.

W dniu 01.10.2012 r. powód A. K. (1) wystawił fakturę na kwotę 155.227,39 zł i doręczył ją pozwanemu w dniu 15 października 2012 r. Pozwany zwrócił powodowi fakturę i oświadczył, że nie zawierał z powodem umowy i odmówił zapłaty.

W odpowiedzi na pozew z dnia 06.02.2013 r. (k.41-45), pozwany L. K. wniósł o oddalenie powództwa. W uzasadnieniu pozwany przyznał, iż zawarł z powodem umowę o utwardzenie placu. Strony jednak umówiły się na wynagrodzenie ryczałtowe w kwocie 25.000 zł gotówką, które to wynagrodzenie pozwany zapłacił powodowi w całości. Jednocześnie pozwany zakwestionował kosztorys powykonawczy wykonany przez powoda, zarzucając, że został wykonany bez zgody i wiedzy pozwanego.

Sąd ustalił następujące okoliczności faktyczne:

Powód A. K. (1) prowadzi działalność gospodarczą pod firmą (...), której przedmiotem są usługi budowlane i transportowe.

(okoliczność niesporna).

We wrześniu 2012 r. do firmy powoda A. K. (1) zgłosił się pozwany L. K., który chciał utwardzić gruzem plac na nieruchomości położonej w K.. Pozwany przyjechał do firmy powoda, gdzie był składowany gruz. Po obejrzeniu gruzu przez pozwanego i stwierdzeniu przez niego, że można nim utwardzać teren, strony zgodnie ustaliły, iż powód A. K. (1) przewiezie na nieruchomość wskazaną przez pozwanego gruz potrzebny do utwardzenia terenu. Ustalona została cena za jeden duży samochód gruzu na 400 zł i za mniejszy 300 zł. Cena ta obejmowała wartość gruzu i transport. Strony żadnej umowy na piśmie nie spisały.

(zeznania świadków: K. J. nagranie 00:13:06, 00:15:04, 00:17:27, 00:21:01, 00:22:31 k.96, A. C. nagranie 00:26:05, 00:32:42 k.96, P. M. nagranie 00:36:35, k.96, zeznania powoda A. K. (1) nagranie 01:06:40-01:10:10, 01:20:51-01:25:15, 01:27:27, k.96, zeznania pozwanego L. K. nagranie 01:33:08 k.96).

Po rozpoczęciu przewożenia gruzu okazało się, że na miejscu utwardzenia powinien być on rozgarnięty i ubity. Pozwany L. K. zlecił powodowi wykonanie prac związanych z utwardzeniem placu. Powód A. K. (1) zgodził się na wykonanie utwardzenia placu i skierował tam pracowników oraz spychacz i walec do utwardzenia. Powód dokonał też obmiaru placu, a strony ustaliły, że rozliczenie utwardzenia (odrębnie od przywiezienia gruzu) nastąpi po zakończeniu prac. Jednocześnie strony ustaliły, że utwardzenie będzie wynosiło około 30-35 cm warstwy gruzu po jego ubiciu.

(zeznania świadków: K. J. nagranie 00:17:27, k.96, A. C. nagranie 00:26:05, k.96, P. M. nagranie 00:36:35, k.96, zeznania powoda A. K. (1) nagranie 01:06:40-01:10:10, 01:20:51, k.96, zeznania pozwanego L. K. nagranie 01:33:08 k.96).

Powód wykonywał prace przez okres około 2 tygodni. Na utwardzanym placu pracował spychacz, walec oraz było tam średnio 3-4 pracowników. Pozwany L. K. nie miał projektu technicznego wykonywanego utwardzenia. Utwardzenie placu było wykonywane według wskazówek pozwanego i pod jego nadzorem na miejscu prac. Pozwany nie zgłaszał zastrzeżeń co do wykonywanego utwardzenia.

(fotografie k.19-24, zeznania świadków: K. J. nagranie 00:15:04-00:15:53, 00:21:31 k.96, A. C. nagranie 00:26:05-00:32:08 k.96, P. M. nagranie 00:36:35-00:39:31, k.96, E. K. nagranie 00:52:55, 00:59:41, k.96, zeznania powoda A. K. (1) nagranie 01:06:40, 01:13:47, k.96, zeznania pozwanego L. K. nagranie 01:40:16-01:46:29, k.96).

Na utwardzany plac przewieziono około 160 dużych wywrotek i około 20 mniejszych wywrotek gruzu. Na dużą wywrotkę, tzw. gondolę wchodzi 30-34 ton gruzu, na mniejszą wywrotkę 15-16 ton.

(zeznania świadka K. J. nagranie 00:19:04, k.96, A. C. nagranie 00:26:05, k.96, P. M. nagranie 00:36:35, 00:42:29, k.96).

Po zakończeniu utwardzenia powód A. K. (1) dokonał obmiaru robót, wyliczył wartość gruzu i koszty jego utwardzenia. Umówił się z pozwanym L. K. na miejscu wykonania robót celem rozliczenia. Była to sobota. Pozwany L. K. powiedział powodowi, że prace nie są jeszcze skończone. Chodziło o utwardzenie miejsca, w którym był naprawiany drenaż. Prace te zostały zakończone w poniedziałek około godz. 14.00. W tym dniu pozwany L. K. był na placu, powód przekazał mu szkice utwardzonego terenu, kosztorys oraz fakturę, a także protokół odbioru robót. Pozwany odebrał te dokumenty bez zastrzeżeń, nie zwrócił powodowi podpisanego protokołu odbioru.

(kosztorys powykonawczy k.14-16, szkic k.17, protokół odbioru k.18, faktura k.25, zeznania świadków: K. J. nagranie 00:15:53-00:16:48, 00:22:31, k.96, A. C. nagranie 00:30:01, 00:32:42, 00:34:19, k.96, zeznania powoda A. K. (1) nagranie 01:16:03, 01:20:51, k.96, zeznania pozwanego L. K. nagranie 01:55:18 k.96).

W dniu 01.10.2012 r. powód A. K. (1) przesłał pozwanemu L. K. fakturę VAT nr (...) na kwotę 155.227,39 zł, z siedmiodniowym terminem zapłaty.

Pozwany L. K. pismem z dnia 19.10.2012 r. odesłał powodowi fakturę z informacją, że nie zlecał powodowi usługi utwardzenia nawierzchni placu.

(faktura k. 25, potwierdzenie nadania k. 26, pismo pozwanego k. 27).

Pismem z dnia 29.10.2012 r. powód A. K. (1) wezwał pozwanego L. K. do zapłaty kwoty 155.227,39 zł w terminie 7 dni, pod rygorem wystąpienia na drogę sądową. Wezwania tego pozwany L. K. nie odebrał.

(wezwanie k.28, kopia awizo k.29-30).

Faktyczna powierzchnia utwardzonego placu wynosi 4.410,90 m ², średnia grubość utwardzenia wynosi 48 cm, objętość potrzebnego do utwardzenia gruzu wynosi 1.306 m ³, a ciężar gruzu wynosi 2.612 ton.

(opinia biegłej inż. H. T. k.111-113, szkice k.119-120, 121, opinia k.159-167).

Wartość ogólna robót wykonanych przez powoda wyniosłą 167.095,73 zł.

(opinia biegłej inż. H. T. z przedmiarem robót i kosztorysem k.108-132).

Ciężar gruzu ceglanego i betonowego biegła przyjęła na podstawie Polskiej Normy PNB – 02009, jako średnie wielkości. Biegła przyjęła również, iż do utwardzenia został wykorzystany gruz ceglany i betonowy po ½ części. Nie jest możliwe obecne stwierdzenie szczegółowych proporcji użytego do utwardzenia gruzu. Wartość gruzu ceglanego wynosi 16,81 zł/m ³, zaś gruzu betonowego 22,54 zł/m ³. Średnia wartość 1 m ³ gruzu wynosi zatem 19,68 zł. Kwota ta, pomnożona przez zużytą ilość gruzu 1.306 m ³, daje kwotę 25.702,08 zł.

(opinia biegłej inż. H. T. k.159-167).

Koszt robocizny został skalkulowany według Katalogu Nakładów Rzeczowych (KNR) i wyniósł 254,24 roboczogodziny.

(opinia biegłej inż. H. T. k.127, k.166).

Wykonane przez powoda A. K. (1) utwardzenie terenu zagęszczonym gruzem budowlanym, wykonano zgodnie z elementarnymi zasadami sztuki budowlanej.

(opinia biegłej inż. H. T. k.185-191, zeznania biegłej H. T. nagranie 00:22:02-00:28:06 k.264).

Normy branżowe PN 84/S-96023 oraz PN-S-6102 dotyczą konstrukcji drogowych i podbudowy z tłucznia kamiennego. W normach tych nie ma mowy o zastosowaniu gruzu jako materiału do podbudowy. Normy te dotyczą dróg, plac utwardzony przez powoda nie jest drogą i normy te nie mają do niego zastosowania.

(pisemne wyjaśnienia biegłej k. 257-261, zeznania biegłej H. T. nagranie 00:12:50-00:21:12 k.264).

Aktualnym właścicielem nieruchomości w K., na której zostało wykonane utwardzenie, jest A. K. (2). Decyzją Starosty (...) z dnia 31.01.2014 r. nr (...)uzyskała ona pozwolenie na budowę dla inwestycji w postaci budowy szklarni i zbiornika na wody opadowe na powyższej nieruchomości.

(wydruk treści księgi wieczystej k.230-244, decyzja k. 247-248, projekt zagospodarowania działki k.249).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zebranego w sprawie materiału dowodowego, w szczególności załączonych dokumentów oraz zeznań świadków i stron, które w powyższym zakresie Sąd uznał za wiarygodne.

Sąd uznał również za pełną i należycie uzasadnioną opinię biegłej inż. H. T.. Biegła w sposób należyty uzasadniła wnioski zawarte w opinii oraz dokonane obliczenia. Wyjaśniła ona też w sposób jednoznaczny zarzuty i wątpliwości zgłoszone przez pozwanego, w opiniach uzupełniających oraz w swoich zeznaniach na rozprawie dnia 23.04.2014 r.

Pozwany nie przedstawił takich zarzutów w stosunku do opinii biegłej, które mogłyby podważyć jej wiarygodność lub rzetelność. Przede wszystkim pozwany L. K. nie wykazał, jakim szczegółowym lub specjalnym warunkom powinno odpowiadać wykonane przez powoda utwardzenie terenu. Nie było zatem potrzeby przeprowadzania dowodu z innego biegłego na te same okoliczności, ponieważ sporządzona przez inż. H. T. opinia zawierała ocenę wykonanych przez powoda prac oraz uśrednioną ich ilość i wartość. Nie zostały przez pozwanego wykazane jakiekolwiek okoliczności, które nakazywałyby w odmienny sposób ocenić zakres i rodzaj prac wykonany przez powoda.

Wobec powyższego, Sąd oddalił wniosek dowodowy pełnomocnika pozwanego, o ponowne przeprowadzenie dowodu z opinii innego biegłego, gdyż dowód taki spowodowałby jedynie przedłużenie postępowania oraz powiększenie jego kosztów.

Sąd nie dał wiary zeznaniom pozwanego L. K. oraz świadków A. K. (2) i E. K., w zakresie, iż strony ustaliły ryczałtowe wynagrodzenie za wykonane przez powoda prace oraz że pozwany zapłacił powodowi tytułem wynagrodzenia łączną kwotę 25.000 zł. Jeżeli chodzi o ryczałtowe wynagrodzenie, to nie został w tym zakresie przedstawiony żaden ślad dowodu na piśmie.

Z zeznań powoda A. K. (1) oraz świadków K. J. i A. C. wynika, iż w chwili rozpoczęcia robót nie było ustaleń co do szczegółowego zakresu prac oraz ilości materiału i czasu na wykonanie zlecenia pozwanego. Pozwany nie wskazał żadnych okoliczności, które pozwoliłyby na przyjęcie, iż przed wykonaniem utwardzenia możliwe było dokonanie wyceny wartości robót. Średnia wartość gruzu i ilość pracy użytej do wykonania zlecenia przez powoda oraz jego wartość wyceniona przez biegłego, nakazuje przyjąć, że wskazana przez pozwanego L. K. kwota 25.000 zł w stosunku do wartości 167.000 zł jest rażąco niska, a tym samym całkowicie niewiarygodna.

Jak wynika z ustalonych okoliczności, ostateczne ustalenie zakresu prac i ich wartości nastąpiło po ich zakończeniu, a samo rozliczenie zostało przedstawione pozwanemu. Wykonywanie obmiaru robót po ich wykonaniu oraz ustalanie ich wartości dopiero na tym etapie wykonania umowy, czyni zeznania pozwanego i świadków A. K. (2) i E. K. całkowicie niewiarygodnymi w zakresie ustalenia wynagrodzenia powoda w formie ryczałtu już na etapie zawierania umowy. Należy przy tym podkreślić, iż początkowy zakres umowy obejmował tylko zakup i transport gruzu na teren wskazany przez pozwanego L. K.. Prace dotyczące rozepchnięcia i utwardzenia gruzu zostały zlecone powodowi przez pozwanego już po rozpoczęciu przywozu gruzu. Ta okoliczność przemawia również przeciwko ustaleniu, że na samym początku strony określiły ryczałtowe wynagrodzenie powoda co do całości prac związanych z utwardzeniem terenu.

Jednocześnie przy zaprzeczeniu powoda i świadków K. J., A. C. i P. M. co do przyjęcia jakichkolwiek pieniędzy od pozwanego tytułem wynagrodzenia za wykonane prace, zeznania pozwanego L. K. oraz świadków A. K. (2) i E. K. w zakresie dokonania zapłaty kwoty 25.000 zł są również niewiarygodne. Jest to przede wszystkim konsekwencja uznania za niewiarygodne zeznań tych osób, co do ustalenia ryczałtowego wynagrodzenia powoda w tej właśnie kwocie. Brak pokwitowania na piśmie zapłaty powyższej kwoty oraz ustalenie, że faktyczne rozliczenie wykonanych przez powoda prac miało nastąpić po ich wykonaniu, nakazuje przyjąć zeznania powyższych osób w tym zakresie za niewiarygodne.

Biorąc pod uwagę wyżej ustalone okoliczności faktyczne, Sąd zważył co następuje:

W niniejszej sprawie strony zawarły umowę o wykonanie utwardzenia terenu wskazanego przez pozwanego L. K., z materiału powoda A. K. (1). Biorąc pod uwagę brak umowy pisemnej oraz brak jakiegokolwiek projektu wykonania utwardzenia, Sąd uznał, iż w niniejszej sprawie strony zawarły umowę o dzieło, której rezultatem miało być utwardzenie określonego terenu.

Powyższa umowa została uregulowana w art. 627 – 646 k.c. Podstawowym obowiązkiem powoda A. K. (1) było wykonanie dzieła, obowiązkiem pozwanego L. K. było odebranie dzieła i zapłata wynagrodzenia wykonawcy.

Wykonanie utwardzenia zostało wykonane z materiału powoda A. K. (1) według wskazówek i pod nadzorem pozwanego L. K..

Zgodnie za art. 642 § 1 k.c., w braku odmiennej umowy przyjmującemu zamówienie należy się wynagrodzenie w chwili oddania dzieła.

Zgodnie z art. 643 k.c., zamawiający obowiązany jest odebrać dzieło, które przyjmujący zamówienie wydaje mu zgodnie ze swym zobowiązaniem.

Oddanie dzieła nie jest jednoznaczne z jego odebraniem przez zamawiającego. Oddanie dzieła może nastąpić również poprzez czynności faktyczne. Oddanie dzieła następuje także wówczas - jeżeli z umowy inaczej nie wynika - gdy przyjmujący zamówienie stawia dzieło do dyspozycji zamawiającego i zamawiający może je odebrać, choć tego nie czyni. Ciężar dowodu, że dzieło ma wady czyniące je niezdatnym do zwykłego użytku lub sprzeciwiające się wyraźnie umowie, stosownie do art. 6 k.c., spoczywa na zamawiającym.

(wyrok s.apel. w Białymstoku z dnia 2013-10-23, I ACa 471/13, LEX nr 1388767).

Odbiór dzieła, jak wynika z powyższych przepisów, ma istotne znaczenie dla wzajemnych roszczeń stron umowy o dzieło. Po stronie wykonawcy, stanowi on pokwitowanie wykonania dzieła i powoduje wymagalność roszczenia o zapłatę wynagrodzenia. Po stronie zamawiającego stanowi on granicę zgłaszania zastrzeżeń co do jakości dzieła. Jeżeli dzieło ma wady istotne (art. 637 § 2 k.c.), zamawiający może odmówić odbioru, wskazując na te wady jako nienależyte wykonanie umowy. Umowa po stronie wykonawcy nie zostaje zatem należycie wykonana i z tego tytułu przysługują zamawiającemu przewidziane w kodeksie cywilnym roszczenia odszkodowawcze. Jeżeli dojdzie do odbioru, umowa wygasa, a zamawiający może realizować jedynie roszczenia z tytułu rękojmi za wady, o ile powstaną one po dniu odbioru dzieła i nie były one znane zamawiającemu w chwili odbioru.

W niniejszej sprawie w ustalonym przez strony dniu, powód A. K. (1) przedstawił pozwanemu dzieło do odbioru. Pozwany zgłosił usterki utwardzenia, które zostały niezwłocznie (następnego dnia roboczego) usunięte. Jak wynika z ustaleń faktycznych, po usunięciu zgłoszonych przez pozwanego usterek, powód A. K. (1) przekazał pozwanemu rozliczenie wykonanego utwardzenia terenu, fakturę oraz protokół odbioru podpisany przez powoda. Pozwany L. K. dokumenty te przyjął bez zastrzeżeń. Nie podpisał protokołu odbioru, nie zapłacił wyliczonej przez powoda kwoty. Po kolejnym wezwaniu go do zapłaty oświadczył, iż z powodem nie wiązała go żadna umowa uzasadniająca zapłatę żądanej przez powoda kwoty.

Nie ulega wątpliwości, zdaniem Sądu, że w tej sytuacji doszło do oddania dzieła przez powoda A. K. (1) w rozumieniu art. 642 § 1 k.c., zatem jego roszczenie o zapłatę wynagrodzenia za wykonane dzieło stało się wymagalne.

Brak zgłoszenia zastrzeżeń co do jakości wykonanego dzieła, spowodował, że faktycznie doszło do jego odbioru przez pozwanego L. K., ze skutkami powodującymi wygaśnięcie po jego stronie zarzutów dotyczących nienależytego wykonania umowy.

Po dokonanym odbiorze pozwany mógł zatem zgłosić wobec powoda jedynie roszczenia z tytułu rękojmi za wady dzieła, przy odpowiednim zastosowaniu przepisów o rękojmi za wady przy umowie sprzedaży (art. 637 i 638 k.c.).

Jak wynika z powyższych rozważań, na pozwanym ciążył przede wszystkim dowód istnienia wady (art. 6 k.c.), następnie jej zgłoszenia powodowi w odpowiednim terminie oraz wybór uprawnienia przysługującego z tytułu rękojmi.

W niniejszej sprawie pozwany L. K. nie wykazał w szczególności jakie ewentualne wady miało dzieło wykonane przez powoda, czy były to wady istotne oraz jakie konkretnie uprawnienia z tytułu rękojmi pozwany w związku z tym realizuje.

Przeprowadzone postępowanie dowodowe oraz opinia biegłego nie wykazały jakichkolwiek okoliczności mogących uzasadniać przyjęcie istnienia wad w utwardzeniu wykonanym przez powoda. Wniosek pełnomocnika pozwanego o przeprowadzenie dowodu z opinii innego biegłego nie został poprzedzony jakimikolwiek ustaleniami faktycznymi, mogącymi uzasadniać wadliwość wykonania dzieła. Zarzuty dotyczące niezgodności z normami nie znalazły jakiegokolwiek uzasadnienia w świetle wyjaśnień biegłej na piśmie oraz w zeznaniach złożonych na rozprawie.

Należy podkreślić, iż w odpowiedzi na pozew pełnomocnik pozwanego nie podniósł jakichkolwiek zarzutów, co do nienależytej jakości wykonanego utwardzenia lub też jego wadliwości, wnosząc też o oddalenie wniosku powoda o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego (k.41-45).

W zarzutach do opinii pełnomocnik pozwanego zakwestionował przede wszystkim sposób obliczenia wynagrodzenia powoda, nie podnosząc nadal jakichkolwiek okoliczności faktycznych, wykazujących wadliwe wykonanie umowy przez powoda. Jak wynika z opinii biegłej, wykonane przez powoda A. K. (1) utwardzenie jest zgodne ze sztuką budowlaną. Brak wykazania okoliczności faktycznych, dotyczących niezgodności wykonania utwardzenia z ustaleniami umownymi oraz dotyczących istotnych wad dzieła, ujawnionych po jego odbiorze, spowodował, iż Sąd nie uwzględniał wniosku pozwanego L. K. o przeprowadzenie dowodu z innego biegłego. Pozwany – zlecając wykonanie utwardzenia tereny bez ustalenia warunków umowy na piśmie, nie może w chwili obecnej, bez wykazania jakie szczegółowe cechy powinno posiadać przedmiotowe utwardzenie, zarzucać, iż nie jest ono zgodne z ustaleniami stron lub sztuką budowlaną. W takiej sytuacji – zdaniem Sądu – pozwany zgodził się na wykonanie zobowiązania przez powoda według zasad sztuki budowlanej (co zostało potwierdzone przez biegłego) oraz przy zastosowaniu uśrednionego rodzaju materiałów i robocizny.

Wobec powyższego Sąd uznał, iż pozwany L. K. był zobowiązany do zapłaty na rzecz powoda A. K. (1) wynagrodzenia za wykonane utwardzenie terenu, odpowiadającego faktycznie wykonanej wartości tych robót, według rozliczenia kosztorysowego.

Ostateczna wartość robót obliczona w opinii biegłego, przy prawidłowym pomiarze powierzchni utwardzonej, wynosiła 167.095,73 zł. Powód, wystawił fakturę w dniu 01.10.2012 r. na kwotę 155.227,39 zł i takie też skierował do pozwanego wezwanie na piśmie przed wytoczeniem powództwa. Dopiero w toku procesu, powód A. K. (1) rozszerzył powództwo do kwoty ustalonej w opinii biegłego.

Wobec powyższego, Sąd na podstawie art. 627 k.c. w związku z art. 642 § 1 k.c. zasądził od pozwanego L. K. na rzecz powoda A. K. (1) kwotę główną 167.095,73 zł.

Odsetki za opóźnienie Sąd ustalił na podstawie art. 481 k.c. od kwoty wskazanej w fakturze, tj. 155.227,39 zł od dnia 23.10.2012 r. to jest po terminie płatności wskazanym w fakturze na 7 dni od dnia doręczenia. Faktura została wysłana przez powoda pocztą dnia 01.10.2012 r., odpowiedź pozwanego ma datę 19.10.2012 r., wskazana data 23.10.2012 r. w ocenie Sądu odpowiada terminowi płatności wskazanemu w fakturze i nie została przez pozwanego zakwestionowana.

W odniesieniu do rozszerzonego powództwa o kwotę 11.868,34 zł, Sąd określił termin naliczania odsetek od dnia 07.11.2013 r. do dnia zapłaty, ponieważ pismo rozszerzające powództwo zostało nadane przez powoda w dniu 30.10.2013 r. Przyjmując termin 7 dni na doręczenie pisma, do wiadomości pozwanego dotarło ono 06.11.2013 r., zatem odsetki mogły być naliczane najwcześniej od tej daty (art. 455 k.c.).

W piśmie z dnia 30.10.2013 r. zawierającym rozszerzenie powództwa, pełnomocnik powoda określił żądanie zapłaty odsetek od kwoty 167.095,73 zł od dnia 23.10.2012 r., bez wcześniejszego wezwania pozwanego do zapłaty takiej kwoty. W tym zakresie zatem, to jest odnośnie odsetek ustawowych od kwoty 11.868,34 zł od dnia 23.10.2012 r. do 06.11.2013 r. - powództwo podlegało oddaleniu.

O kosztach Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. obciążając nimi pozwanego L. K. w całości, jako stronę przegrywającą. Rozstrzygnięcia w tym zakresie nie mogło zmienić oddalenie powództwa w zakresie naliczenia odsetek.

Wobec powyższego Sąd zasądził od pozwanego ma rzecz powoda kwotę 8.356 zł opłaty sądowej, 1,939,06 zł wydatków na opinię biegłego oraz 3.617 zł kosztów zastępstwa procesowego, łącznie 13.912,06 zł.

Wobec wyłożenia tymczasowo z sum Skarbu Państwa wydatków na opinię biegłego w łącznej kwocie 1.201,05 zł, Sąd nakazał pobrać tę kwotę od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa.

Wysokość kosztów zastępstwa procesowego Sąd ustalił na podstawie § 6 pkt.6) rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1348 ze zm.).